Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 marca 2016 roku

Sąd Rejonowy w Zgierzu, I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia SR Magdalena Tkaczyk

Protokolant: Justyna Gajda

po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2016 roku w Zgierzu na rozprawie sprawy

z powództwa S. B.

przeciwko (...) Spółka Akcyjna V. (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek sprzeciwu pozwanego od nakazu zapłaty

zasądza od (...) Spółka Akcyjna V. (...)
z siedzibą w W. na rzecz S. B. kwotę 37.500,00 (trzydzieści siedem tysięcy pięćset) złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 04 października 2013 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 4.275,00 (cztery tysiące dwieście siedemdziesiąt pięć) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 2301/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 3 czerwca 2015 r. S. B. wystąpił o zasądzenie
od (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. kwoty 37.500 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 4 października 2013 r. do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu S. B. wskazał, że w dniu 9 listopada 2012 r. doszło do zdarzenia komunikacyjnego, którego skutkiem było powstanie szkody w samochodzie marki F. (...) stanowiącego własność powoda. Wskutek wypadku powód zmuszony został do korzystania z pojazdu zastępczego w okresie od 12 listopada 2012 r. do 18 czerwca 2014 r., tj. przez 600 dni.
W związku z prowadzoną przez powoda działalnością gospodarczą – świadczeniem usług transportowych, ww. samochód był niezbędny do jej prawidłowego funkcjonowania. Powód zdecydował się na najem (...). Koszt najmu wyniósł powoda 130 zł brutto dziennie, jednakże przeciętna stawka za wynajem samochodu o klasie zbliżonej
do uszkodzonego wynosi 60 zł. Wobec tego, powód ograniczył swoje roszczenie do kwoty 36.000 zł (600 dni x 60 zł). Na dochodzoną kwotę składa się również 1.500 zł wynagrodzenia pracownika zatrudnionego na zastępstwo, gdyż pracownik powoda kierujący samochodem
w dacie zdarzenia doznał obrażeń ciała uniemożliwiających dalszą pracę.

[pozew – k. 3-5]

W dniu 14 września 2015 r. Referendarz sądowy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

[nakaz zapłaty – k. 97]

W sprzeciwie od nakazu pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie
od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych. Pozwany zakwestionował roszczenie, co do zasady jak i co do wysokości. Zakwestionował również okoliczności faktyczne wskazane przez powoda za wyjątkiem okoliczności wprost przyznanych, w szczególności pozwany zanegował wyliczenie wysokości roszczenia powoda oraz związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem wywołującym szkodę, a okresem najmu pojazdu zastępczego oraz związek pomiędzy zdarzeniem, a koniecznością zatrudnienia pracownika na zastępstwo.

[sprzeciw od nakazu zapłaty – k. 102-104v]

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 9 listopada 2012 r. w miejscowości Z. kierująca samochodem osobowym marki A. (...) naruszyła zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że, jadąc drogą krajową (...) podczas wykonywania manewru wyprzedzania samochodu dostawczego marki F. (...) nr rej. (...), przy dojeżdżaniu
do wierzchołka wzniesienia, nie zachowała szczególnej ostrożności, nie zastosowała się
do znaku P-2 (linia pojedyncza ciągła), czym zmusiła kierującego pojazdem marki S.
nr rej. (...) do gwałtownego hamowania i zjechania na prawe pobocze, wskutek czego kierujący utracił panowanie nad pojazdem, zjechał na prawy pas ruchu w kierunku przeciwnym i zderzył się z samochodem dostawczym marki F. (...) nr rej. (...) kierowanym przez M. F., czym nieumyślnie spowodował u M. F. obrażenia ciała w postaci stłuczenia klatki piersiowej, obu barków
i nadgarstków, drobne rany ręki i okolicy kolana prawego, naderwania więzozrostu barkowo-obojczykowego oraz naderwania więzadła pobocznego strzałkowo-skokowego. Sprawca wypadku został skazany prawomocnym wyrokiem karnym Sądu Rejonowego w Zgierzu wydanym w sprawie II K 708/13 w dniu 3 grudnia 2013 r. Orzeczenie uprawomocniło się
w dniu 4 kwietnia 2014 r.

[bezsporne, nadto kopia wyroku – k. 6-7, kopia historii choroby – k. 9-10]

Początkowo sprawca nie został ustalony. W toku późniejszego postępowania karnego oskarżona nie przyznawała się natomiast do winy.

[przesłuchanie powoda – k. 150 w zw. z k. 121v wyjaśnień informacyjnych]

Samochód marki F. (...) nr rej. (...) stanowił własność S. B.. Był to samochód firmowy wykorzystywany przez powoda w prowadzonej działalności gospodarczej – firmie transportowej. M. F. był zatrudniony
w firmie powoda na stanowisku kierowcy z wynagrodzeniem 1.500 zł netto.

[przesłuchanie powoda – k. 150 w zw. z k. 121-121v wyjaśnień informacyjnych, zeznania świadka M. F. – k. 122-122v, kopia dowodu rejestracyjnego – k. 7a-8, kopie faktur VAT – k. 48-86]

M. F. codziennie jeździł przedmiotowym samochodem marki F. (...) do hurtowni.

[zeznania świadka M. F. – k. 122v]

Wskutek kolizji samochód powoda nie nadawał się do dalszego użytkowania. Powód w dniu 12 listopada 2012 r. wypożyczył od swojego szwagra M. G. (1) samochód dostawczy marki R. (...).

[przesłuchanie powoda – k. 150 w zw. z k. 121v-122 wyjaśnień informacyjnych, zeznania świadka M. G. (1) – k. 122v, kopie umów najmu – k. 12-47]

S. B. ustalił stawkę za najem, dzwoniąc do wypożyczalni aut, gdzie dowiedział się, że stawka ta za samochód dostawczy wynosi ok. 150 zł za dobę. Uzgodnił zatem z M. G. (2) stawkę w kwocie 130 zł za dobę, średnio 2.000 zł na miesiąc. Pieniądze wypłacał w gotówce na koniec miesiąca. Łącznie korzystał z najmu przez 600 dni.

[przesłuchanie powoda – k. 150 w zw. z k. 121v-122 wyjaśnień informacyjnych, zeznania świadka M. G. (1) – k. 123]

M. G. (1) uiszczał zryczałtowany podatek od uzyskanych przychodów z najmu.

[zeznania świadka M. G. (1) – k. 123, pokwitowania wpłat – k. 14-47]

Najniższa stawka za wypożyczenie samochodu osobowego wynosiła wówczas 60 zł
za dobę.

[przesłuchanie powoda – k. 150v]

Powód dysponował jeszcze innymi pojazdami, jednakże były one wykorzystywane
i potrzebował dodatkowego auta.

[przesłuchanie powoda – k. 150 w zw. z k. 121v wyjaśnień informacyjnych]

Powód nie posiadał środków na nabycie nowego samochodu.

[przesłuchanie powoda – k. 150 w zw. z k. 121v-122 wyjaśnień informacyjnych]

M. F. kierujący samochodem powoda w dacie wypadku przebywał
na zwolnieniu lekarskim przez okres 4 miesięcy od 9 listopada 2012 r.

[przesłuchanie powoda – k. 150 w zw. z k. 121v wyjaśnień informacyjnych, zeznania świadka M. F. – k. 122v-123]

W zastępstwie M. F. powód dnia 12 listopada 2012 r zatrudnił M. G. (1).

[przesłuchanie powoda – k. 150 w zw. z k. 121v wyjaśnień informacyjnych, zeznania świadka M. F. – k. 122v, zeznania świadka M. G. (1) – k. 122v, kopia umowy o dzieło – k. 12]

M. G. (1) uzyskiwał wynagrodzenie w kwocie 1.500 zł.

[zeznania świadka M. G. (1) – k. 122v]

Przez okres 33 dni po wypadku powód nadal wypłacał wynagrodzenie M. F.. Następnie koszt ten ponosił Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

[przesłuchanie powoda – k. 150 w zw. z k. 121v wyjaśnień informacyjnych, k. 150]

Pismem z dnia 3 września 2013 r. powód zgłosił szkodę (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W., które w dacie zdarzenia świadczyło sprawcy ochronę ubezpieczeniową, wzywając ubezpieczyciela do zapłaty kwoty 31.450 zł, w tym 4.100 zł kosztów naprawy uszkodzeń w aucie powoda, 22.750 zł kosztów związanych z wynajmem pojazdu zastępczego i 4.600 zł wynagrodzenia pracownika zatrudnionego na zastępstwo.

[bezsporne, nadto poświadczona za zgodność kopia zgłoszenia szkody – k. 87-88]

W czerwcu 2014 r., po zakończeniu postępowania karnego, pozwany wypłacił powodowi odszkodowanie z tytułu uszkodzeń samochodu (szkoda całkowita ) w kwocie 4100 zł .

[przesłuchanie powoda – k. 150 w zw. z k. 121v wyjaśnień informacyjnych]

Pismem z dnia 16 czerwca 2014 r. pozwany odmówił zapłaty kosztów wynajmu auta.

[bezsporne, nadto poświadczona za zgodność kopia pisma – k. 89-90]

Powód wniósł o ponowne rozpatrzenie sprawy, jednakże ubezpieczyciel nie zmienił swojego stanowiska.

[bezsporne, nadto poświadczone za zgodność kopie: wniosku – k. 92-93, odpowiedzi – k. 94-95]

Powód nie sprzedał uszkodzonego auta przez okres 2 lat od szkody, gdyż nie zostało zakończone postępowanie likwidacyjne. Przez cały ten czas opłacał ubezpieczenie obowiązkowe samochodu. Powód obawiał się, że nie będzie w stanie udowodnić wysokości szkody po zezłomowaniu pojazdu.

[przesłuchanie powoda – k. 150 w zw. z k. 121v wyjaśnień informacyjnych]

Ostatnią umowę najmu powód zawarł z M. G. (2) na okres od 15 maja 2014 r. do 18 czerwca 2014 r.

[przesłuchanie powoda – k. 150 w zw. z k. 122 wyjaśnień informacyjnych, zeznania świadka M. G. (1) – k. 123, kopia umowy najmu – k. 46-47]

Powód w dniu 17 czerwca 2014 r. nabył za kwotę 3500 zł samochód – do naprawy marki F. (...). Naprawy dokonał we własnym zakresie kupując części zamienne na rynku wtórnym, aby obniżyć koszty remontu.

[przesłuchanie powoda – k. 150 w zw. z k. 122 wyjaśnień informacyjnych, k. 150, kopia faktury VAT – k. 139, poświadczone za zgodność kopie: oświadczenia – k. 140, potwierdzenia uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa – k. 141, potwierdzenia uiszczenia opłaty ewidencyjnej – k. 142, zaświadczenia o badaniu technicznym pojazdu –
k. 143, dowodu rejestracyjnego – k. 144-146, listy środków trwałych – k. 147-148]

Oceniając zgromadzone w sprawie dowody, należy wskazać, iż Sąd dopuścił dowód
z konfrontacji świadków M. F. i M. G. (1) na okoliczność daty zakupu przez powoda samochodu marki F. (...). Świadek M. G. (1) stanowczo zeznawał, iż powód nabył przedmiotowe auto w czerwcu 2014 r. M. F. nie był pewien, co do daty nabycia samochodu. Zeznał, że (...) jeździł jeszcze 2 miesiące po powrocie do pracy, tj. do maja 2013 r. a następnie F. (...). Samochodem R. (...) mógł jednakże jeździć inny kierowca. Świadek zeznał bowiem, że we flocie powoda są 3 białe samochody, jeden R. (...) i dwa białe F. (...). Sąd dał zatem wiarę zeznaniom powoda i świadka M. G. (1), iż nabył samochód w czerwcu 2014 r., na dowód czego złożył również umowę kupna - sprzedaży przedmiotowego auta.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Warunki odpowiedzialności pozwanego określają w przedmiotowej sprawie przepisy kodeksu cywilnego dotyczące umowy ubezpieczenia – art. 805 § 1 i § 2 pkt 1 k.c., art. 821 k.c. i art. 822 k.c. oraz regulujące odpowiedzialność cywilną posiadacza i kierowcy z tytułu czynów niedozwolonych - art. 436 § 2 k.c. a nadto ustawa z dnia 22 maja 2003 roku
o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 392 ze zm.).

Powód dochodzi w niniejszym postępowaniu kosztów najmu samochodu zastępczego jak i kosztów zatrudnienia pracownika na zastępstwo.

Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia
17 listopada 2011 r. (III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28, LEX nr 1011468, OSP 2013/1/2, Biul. SN 2011/11/5, G. Prawna 2011/223/11) przyjął, że zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie lub zniszczenie pojazdu mechanicznego obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. Nie jest ona przy tym uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej. Poniesione przez posiadacza uszkodzonego pojazdu mechanicznego celowe
i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego stanowią szkodę majątkową, przewidzianą w art. 361 § 2 k.c. Stratę bowiem w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. stanowią wydatki, które służą ograniczeniu negatywnych następstw doznanych
przez poszkodowanego w wyniku uszkodzenia bądź zniszczenia rzeczy (tak też uchwała Sądu Najwyższego z 22 listopada 2013 r. III CZP 76/13, OSNC 2014/9/85, LEX nr 1392609, G. Prawna 2013/233/5, Biul. SN 2013/11/13-14).

Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 września 2004 r. (IV CK 672/03,
Lex nr 146324), za normalne następstwo zniszczenia pojazdu służącego poszkodowanemu
do prowadzenia działalności gospodarczej należy uznać konieczność czasowego wynajęcia pojazdu zastępczego w celu kontynuowania tej działalności w okresie, gdy szkoda nie została jeszcze naprawiona (tak też Sąd Najwyższy w wyrok z dnia 18 marca 2003 r., IV CKN 1916/00, LEX nr 462953). Postulat pełnego odszkodowania przemawia więc za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych, potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji w związku
z niemożliwością korzystania z niego wskutek zniszczenia, z tym że tylko za okres między dniem zniszczenia a dniem w którym poszkodowany może nabyć analogiczny pojazd,
nie dłuższy jednak niż za czas do zapłaty odszkodowania. Okoliczność, iż koszty wynajęcia pojazdu zastępczego przekroczyły cenę nowego samochodu, nie może automatycznie przesądzać o istnieniu przyczynienia się poszkodowanego do powiększenia rozmiaru szkody.

Zgodnie z wytycznymi (przygotowanymi przez (...) Izbę (...)
we współpracy z Urzędem Komisji Nadzoru Finansowego) dotyczącymi sposobu rozpatrywania roszczeń w zakresie wynajęcia samochodu zastępczego, zgłaszanych
w szkodach likwidowanych z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, co do zasady należy się poszkodowanemu zwrot kosztów najmu samochodu zastępczego w przypadku szkody całkowitej, gdy nakłady na ten cel miały charakter wydatków celowych i koniecznych, poniesionych w związku z niemożnością używania uszkodzonego pojazdu w dotychczasowy sposób. Zgodnie z powyższymi wytycznymi zasadny okres wynajmu pojazdu zastępczego obejmuje zsumowane okresy cząstkowe: okres od dnia powstania szkody do dnia jej zgłoszenia ubezpieczycielowi –
o ile zgłoszenie nastąpiło bez nieuzasadnionej zwłoki, okres od dnia zgłoszenia szkody
do dnia dokonania oględzin przez przedstawiciela ubezpieczyciela, okres od otrzymania
przez poszkodowanego (bądź upoważniony przez poszkodowanego podmiot, warsztat) informacji o zakwalifikowaniu szkody jako całkowitej (informacja ta nie musi być tożsama
z decyzją o przyznaniu odszkodowania) oraz okres niezbędny na sprzedaż wraku pojazdu
i zakup innego pojazdu o zbliżonych parametrach oraz jego rejestracji. Jeżeli powyższe zsumowane okresy wykraczają poza dzień wypłaty odszkodowania, dzień wypłaty odszkodowania uznaje się za koniec okresu zasadnego zwrotu kosztów wynajęcia pojazdu zastępczego.

W niniejszej sprawie powód prowadził w dacie zdarzenia firmę transportową. Dysponował kilkoma pojazdami, ale wszystkie wykorzystywane były w prowadzonej działalności. Strata jednego z kontrahentów z powodu odmowy świadczenia transportu
z uwagi na brak wolnego pojazdu skutkowałaby zerwaniem kontraktu, a w konsekwencji nawet zawieszeniem działalności gospodarczej prowadzonej przez powoda. Nie ulega wątpliwości Sądu, iż wynajęcie samochodu zastępczego było w tej sytuacji celowym
i ekonomicznie uzasadnionym działaniem powoda. Koszty najmu auta należało wyliczyć od daty szkody do wypłaty powodowi odszkodowania, tj. do czerwca 2014 r. W niniejszej sprawie, wobec początkowego nieustalenia osoby sprawcy, zgłoszenie szkody nastąpiło bowiem bez nieuzasadnionej zwłoki. Należy podnieść, iż powód zgłosił szkodę do Ubezpieczyciela bezpośrednio po ustaleniu sprawcy szkody na początku roku 2013, z tym, że pozwane towarzystwo odmówiło uznania swojej odpowiedzialności za powstałą szkodę. Zgodnie zaś z powołanymi Wytycznymi odszkodowanie należy się w takiej sytuacji od daty szkody. Za okres od wystąpienia szkody do dnia zakończenia jej likwidacji powodowi przysługuje zatem należne odszkodowanie z tytułu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego. Powód dopiero w czerwcu 2014 r. dowiedział się bowiem o wysokości przyznanego odszkodowania. Nie został również przed tą datą poinformowany przez pozwanego o uznaniu szkody za całkowitą. Mógł zdawać sobie z tego sprawę, tj. przypuszczać, że auto nie nadaje się do naprawy, jednakże miarodajne było jedynie stanowisko pozwanego w tym zakresie. Stawki wskazane przez powoda nie odbiegają natomiast od najniższych stawek za najem samochodu klasy pojazdu powoda. Okoliczność ta znajduje potwierdzenie w informacjach o wysokości stawek za najem samochodów w Internecie i jest znana Sądowi z urzędu. Sąd zasądził zatem na rzecz powoda żądaną z tego tytułu kwotę. Nadto jak zeznał powód dochodzi on jedynie częściowo zwrotu kosztów poniesionych z tytułu najmu pojazdu, ponieważ ma świadomość, iż od szwagra pożyczał samochód większy niż ten, który utracił i że stawki najmu za małe samochody są niższe.

Zasadne było również żądanie zwrotu kosztów wynagrodzenia pracownika zatrudnionego na zastępstwo kierowcy biorącego udział w wypadku. Powód przez 33 dni wypłacał bowiem wynagrodzenie M. F. jak i zatrudnionemu w jego zastępstwie M. G. (1). Poniósł z tego tytułu stratę w wysokości 1.500 zł.
Nie ulega wątpliwości, że przedmiotowa strata pozostaje w związku przyczynowym
z wypadkiem.

O obowiązku zapłaty odsetek Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i § 2 k.p.c.
zw. z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych (...), zgodnie z którym, ubezpieczyciel ma co do zasady termin 30 dni na spełnienie świadczenia od dnia zawiadomienia o szkodzie. W niniejszej sprawie powód zawiadomił pozwanego
o szkodzie 3 września 2013 roku wobec czego odsetki za opóźnienie należało zasądzić po upływie terminu 30 dni zastrzeżonego w ustawie do wypłaty tj. od 4 października 2013 r.

Orzekając w niniejszej sprawie, w szczególności orzekając co do wysokości dochodzonego przez powoda roszczenia, Sąd rozważał, czy żądanie powoda jest racjonalne z uwagi na koszty najmu pojazdu, które powód poniósł a koszty zakupu samochodu. Powód pytany w tym aspekcie, czy jego zachowanie było racjonalne tłumaczył, że nie posiadał oszczędności, nie ma zdolności kredytowej , ponieważ firma nie przynosiła dużych zysków a obciążony jest spłatą kredytu zaciągniętego na zakup mieszkania. Brak samochodu oznaczało nie wywiązanie się z kontraktu co skutkowało karą umowną i utratą kontrahenta.

Ostatecznie, zdaniem Sądu pozwane Towarzystwo miało obowiązek we własnym zakresie ustalić sprawcę szkody. Oczekiwanie na ustalenie wyrokiem karnym sprawcy szkody w tej sytuacji, gdy sprawca szkody ustalony był wcześniej i nie wypłacanie odszkodowania powodowi jest lekceważeniem w realizacji podstawowych obowiązków Ubezpieczyciela i wypacza całą ideę systemu ubezpieczeń. Z tych względów Sąd orzekł zgodnie z żądaniem uznając , że jest uzasadnione w świetle stanu faktycznego sprawy i stanu prawnego.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., zasądzając
na rzecz powoda 2.400 zł wynagrodzenia pełnomocnika (§ 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, Dz. U. 2013 r., poz. 490) oraz 1.875 zł opłaty sądowej.

W tym stanie faktycznym należało orzec jak w sentencji.