Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 czerwca 2015 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Janusz Supiński

Protokolant: Urszula Szyszka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 03.06.2015 r.

sprawy z powództwa K. O. (1)

przeciwko (...) SA w W.

o zapłatę

I.  Zasądza od pozwanego (...) SA w W. na rzecz powoda K. O. (1) kwotę 1.725 (jeden tysiąc siedemset dwadzieścia pięć) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 16.04.2014r. do dnia zapłaty.

II.  Oddala powództwo w pozostałym zakresie.

III.  Znosi wzajemnie między stronami koszty procesu.

Sygn. akt. I C 897/14

UZASADNIENIE

Powód K. O. (1) wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego (...) SA w W. (dalej (...)) kwoty 3.450 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 16.04.2014r. oraz kosztami procesu. W uzasadnieniu podniósł, że w dniu 11.03.2014r. w trakcie wykonywania manewru cofania najechał na słupek, wskutek czego uszkodzona została tylna szyba auta, tylna pokrywa oraz zamek bagażnika. W trakcie postępowania likwidacyjnego pozwany ustalił, że koszty naprawy pojazdu przekroczą 70 % wartości auta, wobec czego określił wartość szkody na kwotę 3.450 zł jako różnicę wartości samochodu sprzed zdarzenia (4.200 zł) oraz wartości tegoż pojazdu w stanie uszkodzonym (750 zł). Wreszcie – twierdził powód – (...) odmówiło wypłaty odszkodowania wyłącznie z uwagi na to, że samochód powoda wykorzystywany był jako taksówka, zaś umowa ubezpieczenia w zakresie autocasco dotyczyła pojazdu do celów prywatnych.

Pozwany – (...) SA w W. - nie uznał powództwa i wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu pozwany potwierdził wprawdzie, iż był ubezpieczycielem w zakresie autocasco samochodu powoda w okresie, w którym doszło do zdarzenia, ale jednocześnie wskazał, że przyczyną odmowy wypłaty odszkodowania było ustalenie, że auto (wbrew zapisom umowy) było wykorzystywane jako taksówka i to nie tylko przez powoda, ale także przez drugiego współwłaściciela – H. O. (1). Niezależnie od powyższego (...) zakwestionowało okoliczności powstania szkody oraz legitymację procesową czynną powoda do dochodzenia całości odszkodowania, a to wobec pozostawania samochodu we współwłasności.

Sąd ustalił, co następuje:

Samochód osobowy m-ki V. nr rej. (...) jest przedmiotem współwłasności powoda K. O. (1) oraz H. O. (1). W oparciu o ten pojazd powód K. O. (1) uzyskał w dniu 01.06.2012r. licencję nr (...) na wykonywanie transportu drogowego taksówką i w okresie od dnia 01.06.2012r. do dnia 31.08.2013r. powód prowadził działalność gospodarczą w zakresie taksówek osobowych. Z dniem 01.09.2013r. powód zawiesił prowadzenie tej działalności.

Dowód: zeznania powoda k 71, 120

licencja akta (...)

wydruk z (...) k 33

W dniu 11.03.2014r. powód wyjeżdżał samochodem m-ki V. nr rej. (...) z parkingu za restauracją (...) w G. w kierunku ul. (...). Zmuszony do wycofania pojazdu przez wjeżdżające inne auto, podjął ów manewr i wówczas najechał tyłem na słupek. Wskutek tego uszkodzona została tylna szyba samochodu K. O., tylna pokrywa oraz zamek bagażnika.

Dowód: zeznania powoda k 71, 120

zeznania świadka H. O. k 82

W dacie zdarzenia pojazd powoda ubezpieczony był w zakresie autocasco w (...) SA w W., na podstawie polisy (...) nr (...). Powód zgłosił szkodę ubezpieczycielowi w dniu 12.03.2014r. W toku postępowania likwidacyjnego (...) ustaliło, że koszty naprawy pojazdu przekroczą 70 % wartości auta. W takiej sytuacji pozwany określił wysokość szkody na kwotę 3.450 zł jako różnicę wartości samochodu sprzed zdarzenia (4.200 zł) oraz wartości tegoż pojazdu w stanie uszkodzonym (750 zł).

Dowód: polisa k 29-31

zgłoszenie szkody k 8-12

akta szkody (...)

Sąd zważył, co następuje:

Bezspornym w sprawie jest ustalony stan faktyczny w zakresie współwłasności spornego pojazdu, zawarcia umowy ubezpieczenia w obszarze autocasco na podstawie polisy (...) nr (...) i obejmowania ową polisą auta w dacie zdarzenia, nie prowadzenia działalności gospodarczej przez powoda w dniu 11.03.2014r., zgłoszenia szkody przez K. O. w dniu 12.03.2014r. oraz ustalenia wartości owej szkody przez (...) na kwotę 3.450 zł. Wynika to zarówno z dokumentów zgromadzonych w sprawie (polisa, zgłoszenie szkody, wydruk (...), akta szkody itp.), jak i twierdzeń samych stron. Powyższe ustalenia znalazły również potwierdzenie w zeznaniach świadka H. O. (1), a wobec korelacji tych zeznań z pozostałym bezosobowym materiałem dowodowym sprawy, Sąd przyznał zeznaniom H. O. (1) przymiot wiarygodności.

Zagadnieniami spornymi zatem pozostały okoliczności związane z powstaniem szkody w pojeździe powoda, podstawa prawna ewentualnej odpowiedzialności (...) oraz legitymacja procesowa powoda do występowania z żądaniem naprawienia szkody w całości na rzecz K. O..

Zajmując się pierwszą z wyżej zaprezentowanych okoliczności spornych należy dostrzec przede wszystkim kategoryczne zeznania powoda oraz korelujące z nimi zeznania świadka H. O.. Dalej – potwierdzeniem okoliczności powstania szkody, w szczególności co do czasu zdarzenia, jest logiczna zbieżność czasowa pomiędzy zdarzeniem, które spowodowało szkodę, a chwilą zgłoszenia owej szkody ubezpieczycielowi. O ile bowiem do szkody doszło w dniu 11.03.2014r. w godzinach popołudniowych, to zgłoszenie szkody nastąpiło już w dniu 12.03.2014r. około południa. Wreszcie podnieść należy, że strona pozwana, poza samym ogólnikowym stwierdzeniem, że występują wątpliwości co do okoliczności powstania szkody, nie przedstawiła żadnych tez i tym bardziej dowodów podważających twierdzenia powoda. Tymczasem - co istotne – (...) w toku postępowania likwidacyjnego dokonywało oględzin spornego pojazdu (już w dniu 18.03.2014r.) oraz opisu i wyceny uszkodzeń, nie dopatrując się wówczas jakichkolwiek wątpliwości co do miejsca, czasu i okoliczności powstania szkody. Również zakres uszkodzeń nie nasuwał w tamtym czasie żadnych wątpliwości po stronie ubezpieczyciela co do okoliczności powstania szkody. W tej sytuacji Sąd dał wiarę zeznaniom powoda i świadka H. O., a to wobec współbrzmienia owych zeznań i ich logiki. W konsekwencji Sąd uznał, że do powstania szkody w pojeździe powoda doszło w miejscu i czasie wskazanym w pozwie oraz w sposób zaprezentowany przez powoda.

Przechodząc do drugiej spornej kwestii tj. podstawy ewentualnej odpowiedzialności pozwanego za przedmiotową szkodę Sąd dostrzegł oczywiście treść polisy (...) nr (...), zgodnie z którą ubezpieczenie dotyczyło klienta indywidualnego tj. osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej lub osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą i ubezpieczającą pojazdy niewykorzystywane do działalności gospodarczej. Strona druga polisy zawiera ponadto zapis, że pojazd nie jest wykorzystywany jako taksówka osobowa lub do zarobkowego przewozu osób. Sąd dostrzegł również bezsporny fakt, że w dacie zawierania umowy ubezpieczenia na podstawie polisy (...) nr (...) powód prowadził działalność gospodarczą, a przedmiotowy samochód był, wykorzystywany jako taksówka osobowa, o czym powód nie zawiadomił agenta ubezpieczeniowego. Potwierdził to zresztą świadek M. B., a zeznaniom tym , nie kwestionowanym przez strony, Sąd dał wiarę.

Podstawowe zatem znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy ma kwestia skuteczności zawarcia przez strony umowy ubezpieczenia czyli odpowiedź na pytanie, czy podanie przez powoda stronie pozwanej nieprawdziwych danych dotyczących sposobu wykorzystania samochodu m-ki V. skutkuje nieważnością całej umowy czy tylko możliwością uchylenia się przez (...) od odpowiedzialności za szkodę powstałą w związku z pracą auta jako taksówki. Ogólne warunki ubezpieczeń komunikacyjnych (...) w § 4 ust. 2 pkt 1 przewidują, że przedmiotem ubezpieczenia w AC nie mogą być samochody osobowe wykorzystywane jako taksówki osobowe lub do zarobkowego przewozu osób, chyba, że za zapłatą podwyższonej składki ubezpieczeniowej (4 ust.3 OWU). Na podstawie wskazanych wyżej zapisów OWU należy stwierdzić, że pozwany sam uzależnił wyłącznie wysokość składki ubezpieczeniowej od sposobu wykorzystania ubezpieczanego pojazdu, a nie ważność bądź nieważność całej zawartej umowy ubezpieczenia. Potwierdzeniem tego jest zresztą inny zapis polisy (str. 2): „PRZEZNACZENIE POJAZDU (niepodanie do wiadomości (...) SA wszystkich znanych sobie okoliczności, o które (...) SA zapytuje przed zawarciem umowy ubezpieczenia, jak również niepowiadomienie o zmianie tych okoliczności w trakcie trwania umowy ubezpieczenia może spowodować skutki prawne np. wyłączenie odpowiedzialności (...) SA )”. Zapis ten jest niewątpliwie pouczeniem dla osoby ubezpieczającej w zakresie skutków podania nieprawdziwych informacji i nie przewiduje on skutku w postaci nieważności całej umowy. Skoro zatem (...), zarówno w OWU jak i w pouczeniach dla ubezpieczających, nie przewiduje nieważności umowy wskutek podania nieprawdziwych danych przy zawieraniu umowy, to stanąć należało na stanowisku, że sporna umowa ubezpieczenia skutecznie połączyła strony. Inną sprawą jest zakres odpowiedzialności pozwanego na podstawie tak zawartej umowy za szkody powstałe w związku z wykorzystywaniem przedmiotowego pojazdu. Sąd orzekający w niniejszej sprawie stanął na stanowisku, że z uwagi na wprowadzenie w błąd pracownika pozwanego przez K. O. podczas zawierania spornej umowy, zakres odpowiedzialności (...) winien być ograniczony wyłącznie do zdarzeń nie związanych z wykorzystaniem pojazdu powoda jako taksówki osobowej. Tylko bowiem w takim zakresie umowa łącząca strony zakreśliła odpowiedzialność pozwanego, co wynika z jednej strony z podania przez powoda określonych parametrów pojazdu i sposobu korzystania zeń, a z drugiej – z wysokości składki uiszczonej przez powoda za konkretną ochronę prawną. W pozostałym zakresie tj. wykorzystania auta jako taksówki odpowiedzialność (...) winna być wyłączona.

Na uwagę w tym miejscu zasługuje bezsporny fakt, że w dacie zdarzenia powód nie prowadził działalności gospodarczej w zakresie taksówek osobowych. Nie ulega zatem wątpliwości, że samochód w dniu 11.03.2014r. służył powodowi wyłącznie jako prywatny środek lokomocji, objęty – o czym była mowa wyżej – ubezpieczeniem w zakresie AC przez pozwanego. Konsekwencją powyższej konstatacji jest ustalenie odpowiedzialności (...) za skutki zdarzenia z 11.03.2014r. z jednoczesnym określeniem wysokości szkody na kwotę 3.450 zł, co z kolei było bezsporne.

Wreszcie – analizując ostatnie z zagadnień pozostających w sferze sporu pomiędzy stronami, tj. istnienie lub brak po stronie K. O. (1) legitymacji czynnej w niniejszej sprawie do dochodzenia całości odszkodowania z uwagi na współwłasność przedmiotowego pojazdu, Sąd stanął na stanowisku, że dochodzenie odszkodowania nie jest czynnością zachowawczą w rozumieniu art. 209 kc, a jedynie w takim wypadku K. O. (1) legitymowałby się uprawnieniem do dochodzenia całej odpłaty za szkody wynikłe z przedmiotowego zdarzenia. Skoro zatem powodowi nie przysługiwało w/w uprawnienie i skoro powód nie działał w niniejszej sprawie w imieniu drugiego współwłaściciela, to zasądzona kwota winna – zdaniem Sądu – odzwierciedlać jedynie udział powoda w odszkodowaniu do wartości jego udziału we współwłasności. Mając przy tym na uwadze treść art. 197 kc, wedle którego domniemywa się, że udziały współwłaścicieli są równe i brak jakiegokolwiek procesu dowodzenia w kierunku wykazania innego rozdziału współwłasności pomiędzy K. (...), Sąd orzekł jak w pkt I wyroku. O odsetkach należało rozstrzygnąć po myśli art. 481 § 1 kc w zw. z art. 817 § 1 kc, przy uwzględnieniu oczywiście treści żądania w tej mierze strony powodowej. Skoro bowiem powód określił w pozwie, że domaga się odsetek od dnia 16.04.2014r., czyli po upływie terminu z art. 817 § 1 kc, to taką też datę należało uwzględnić w orzeczeniu.

Konsekwencją orzeczenia jak w pkt I wyroku jest oddalenie powództwa w pozostałej części (pkt II.).Biorąc zaś pod uwagę, że powód wygrał sprawę w 50 % i w tyluż procentach sprawę przegrał, należało zastosować do kosztów art. 100 kpc i koszty te wzajemnie znieść, co zresztą Sąd uczynił w pkt III wyroku.