Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 kwietnia 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie IV Wydział Cywilny Odwoławczy

w następującym składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Małgorzata Truskolaska-Żuczek (spr.)

Sędzia SO Anna Wrembel-Woźniak

Sędzia SR (del.) Elżbieta Stefaniuk

Protokolant protokolant sądowy-stażysta M. W.

po rozpoznaniu w dniu 22 kwietnia 2016 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa miasta(...) W.

przeciwko M. O.

o eksmisję

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie

z dnia 31 marca 2015 r., sygn. akt II C 2150/14

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że w punkcie 1. powództwo oddala, a w punkcie 2. zasądza od (...) W. na rzecz M. O. kwotę 137 (sto trzydzieści siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

II.  zasądza od (...) W. na rzecz M. O. kwotę 260 (dwieście sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym.

Anna Wrembel-Woźniak Małgorzata Truskolaska-Żuczek Elżbieta Stefaniuk

Sygn. akt IV Ca 1456/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy nakazał pozwanej M. O. opuścić i opróżnić lokal mieszkalny nr (...) w budynku przy ul. (...) w W. i wydać go w stanie wolnym od osób i rzeczy powodowi miastu (...) W. (pkt 1), nie przyznał pozwanej uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego (pkt 2) oraz zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 320 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 120 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt 3).

Sąd Rejonowy ustalił, że pozwana była wraz z mężem R. O. najemcą przedmiotowego lokalu mieszkalnego na podstawie umowy o najem z dnia 29 listopada 2007 r. Pozwana w latach 2004-2010 r. pracowała w szpitalu na Łotwie jako pielęgniarka instrumentariuszka i razem ze studiującą córką mieszkała tam w wynajętym pokoju. W 2010 r. pozwana zachorowała na nowotwór i poddała się leczeniu na Łotwie. Proces leczenia trwał 3 lata, pozwana przeszła w tym okresie 3 operacje. R. O. zmarł w dniu 24 kwietnia 2013 r.

Pismem z dnia 16 października 2013 r., odebranym przez pozwaną w dniu 05 listopada 2013 r., powód wypowiedział pozwanej umowę najmu spornego lokalu z dniem 31 października 2013 r. z zachowaniem 6-miesięcznego okresu wypowiedzenia, tj. ze skutkiem prawnym na dzień 30 kwietnia 2014 r. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano niezamieszkiwanie przez pozwaną w lokalu przez okres dłuższy niż 12 miesięcy . W odpowiedzi na powyższe pismo pełnomocnik pozwanej wskazał, że pozwana stale zamieszkuje w lokalu i na bieżąco reguluje opłaty czynszowe. W R. mieszka i studiuje jej córka, którą pozwana co jakiś czas odwiedza. Ponadto od ponad roku przechodzi kurację medyczną, co wiąże się z koniecznością wyjazdów co kilka tygodni na niezbędne zabiegi .

Pismem z dnia 02 czerwca 2014 r. powód wezwał pozwaną do opróżnienia lokalu i przynależnych pomieszczeń najpóźniej w terminie miesiąca od daty otrzymania wezwania. Powyższe wezwanie nie zostało odebrane przez pozwaną, pomimo awizowania korespondencji . W dniu 08 grudnia 2014 r. pozwana uznała swoje zadłużenie wobec powoda i zobowiązała się do jego spłaty zgodnie z harmonogramem zapłaty .

Sąd Rejonowy przytoczył treść art. 222 § 1 kc i uznał, że pozwana nie posiada tytułu prawnego do zajmowanego lokalu. Wskazał, że powód wypowiedział umowę najmu pozwanej na podstawie art. 11 ust. 3 pkt 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Sąd uznał, że strona powodowa prawidłowo i skutecznie dokonała wypowiedzenia.

W ocenie Sądu, ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że pozwana od dłuższego czasu nie zamieszkiwała na stałe w spornym lokalu. Z przedstawionych przez powoda oświadczeń o ilości osób zamieszkujących w lokalu wynika, że w 2008 r. i 2012 r. jedyną osobą mieszkającą w lokalu był mąż pozwanej R. O.. Potwierdzają to też protokoły z przeprowadzonych z nim rozmów z dnia 04 kwietnia 2011 r. i 21 listopada 2011 r. znajdujące się w aktach lokalowych. Natomiast z zeznań samej pozwanej wynika, że od 2004 r. do 2010 r. pracowała w szpitalu na Łotwie jako pielęgniarka instrumentariuszka i razem ze swoją córką wynajmowała tam pokój. W 2010 r. zdiagnozowano u niej chorobę nowotworową i w związku z tym przeszła ona na Łotwie cały proces leczenia. W ocenie Sądu zgromadzone w sprawie dowody w żaden sposób nie wykazały, by pozwana jedynie na czas określony opuściła lokal, a po śmierci męża znowu w nim zamieszkała.

Sąd wskazał, że pozwana utrzymywała, iż jej główny ośrodek życia cały czas znajdował się w spornym lokalu, jednak jej pobyt poza nim był wyjątkowo długi. Jednocześnie z oświadczeń męża pozwanej wynikało, że pozwana nie zamieszkiwała w przedmiotowym lokalu i nie było tam wzmianki o tym, że jest to sytuacja czasowa. Zdaniem Sądu Rejonowego pozwana poza własnymi zeznaniami nie przedstawiła żadnych innych dowodów na okoliczność, że pomimo pracy, a potem leczenia za granicą, jej centrum spraw życiowych pozostał przedmiotowy lokal. Nie zgłosiła wniosku o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków, np. sąsiadów, którzy potwierdziliby, że jej wyjazdy miały charakter jedynie czasowy i że od śmierci męża mieszka w lokalu.

Sąd Rejonowy uznał ponadto, że pozwana nie spełnia przesłanek, o których mowa w art. 14 ust. 3 ustawy o ochronie praw lokatorów (...), w związku z czym brak jest podstaw do przyznania jej prawa do lokalu socjalnego.

O kosztach procesu Sąd orzekł na mocy art. 98 kpc.

W złożonej apelacji pozwana zaskarżyła wyrok w całości, wnosząc o jego zmianę poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów postępowania sądowego i kosztów zastępstwa procesowego przed Sądem I i II instancji według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, z pozostawieniem temu sądowi orzeczenia o kosztach postępowania.

Zarzuciła naruszenie art. 233 § 1 kpc przez wyprowadzenie z materiału dowodowego, tj. z akt lokalu i zeznań pozwanej, wniosków z niego niewynikających, a nadto sprzecznych z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego - a mianowicie, że pozwana w czasie poprzedzającym wypowiedzenie jej stosunku najmu nie zajmowała przedmiotowego lokalu przez okres dłuższy niż 12 miesięcy, podczas gdy z zebranego przez Sąd materiału dowodowego wynika, że pozwana mieszkała w tym lokalu, dbając o niego i regulując wszelkie związane z nim zobowiązania; naruszenie art. 233 § 1 kpc w zw. z art. 227 kpc przez brak wszechstronnego rozważenia i dokonanie oceny materiału dowodowego z pominięciem jego istotnej części, to jest tych zeznań pozwanej, z których jednoznacznie wynika, że jej zmarły mąż nie ujawniał faktu zamieszkiwania pozwanej z lokalu, ponieważ nie chciał utracić prawa do zasiłku - co skutkowało nieprawidłowym i sprzecznym w tym zakresie z zebranym materiałem dowodowym ustaleniem przez Sąd, że pozwana nie mieszkała wraz z mężem w przedmiotowym lokalu; naruszenie art. 5 kc poprzez jego błędną wykładnię, przejawiające się w braku stwierdzenia niezgodności roszczenia powoda z zasadami współżycia społecznego w świetle całokształtu okoliczności niniejszej sprawy; naruszenie art. 6 kc poprzez przyjęcie, że powód udowodnił, iż pozwana w czasie poprzedzającym wypowiedzenie jej stosunku najmu nie zajmowała przedmiotowego lokalu przez okres dłuższy niż 12 miesięcy.

Powód wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kosztów postępowania przed Sądem II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacji nie można odmówić słuszności.

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny w niniejszej sprawie, wyprowadził natomiast nietrafne wnioski w zakresie jego oceny prawnej.

Wskazać należy, że powód pismem z dnia 16 października 2013 r. wypowiedział pozwanej umowę najmu lokalu nr (...) przy ul. (...) ze skutkiem na dzień 30 kwietnia 2014 r. na podstawie art. 11 ust. 3 pkt 1 ustawy o ochronie praw lokatorów (…) – w związku z niezamieszkiwaniem przez pozwaną w lokalu przez okres dłuższy niż 12 miesięcy.

Zdaniem Sądu Okręgowego powód nie wykazał jednak w niniejszej sprawie, że pozwana istotnie nie mieszkała w przedmiotowym lokalu przez 12 miesięcy licząc wstecz od daty wypowiedzenia – a zatem w okresie pomiędzy 16 października 2012 r. a 16 października 2013 r.

Wskazać należy przede wszystkim, że w aktach lokalowych brak dokumentacji z okresu od grudnia 2011 r. do sierpnia 2014 r. – a zatem materiałów niezbędnych do ustalenia, czy w pozwana istotnie nie zamieszkiwała w przedmiotowym lokalu w okresie poprzedzającym wypowiedzenie umowy najmu lokalu.

Oświadczenia o ilości osób zamieszkujących w lokalu, w których R. O. wskazał, że pozwana w nim nie mieszka, datowane są na 30 maja 2008 r. (k. 8) oraz na 21 czerwca 2012 r. (k. 9). Protokoły znajdujące się w aktach lokalowych z rozmów przeprowadzonych z mężem pozwanej sporządzone zostały zaś w dniach 05 kwietnia 2011 r. i 21 listopada 2011 r. Dokumenty te nie dotyczą zatem okresu istotnego dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Nie można zatem jedynie na ich podstawie przyjąć, że od października 2012 r. do października 2013 r. pozwana faktycznie nie zamieszkiwała w lokalu.

Jednocześnie zauważyć należy, że z akt lokalowych wynika, iż od 2007 r. zawiadomienia, wypowiedzenia stawki czynszu najmu lokalu, rozliczenia mediów czy wyliczenia wysokości opłat za lokal, kierowane były zarówno do R. O., jak i samej pozwanej. W dniu 06 maja 2013 r. (a zatem w istotnym dla rozstrzygnięcia sprawy okresie) pozwana złożyła oświadczenie o ilości osób zamieszkujących w lokalu (k. 16). Znamienne zwłaszcza, że wypowiedzenie umowy najmu lokalu przesłano pozwanej właśnie na adres: ul. (...) w W. (k. 14), pod którym to adresem osobiście je odebrała.

Nie można zatem podzielić stanowiska Sądu Rejonowego, że wypowiedzenie umowy najmu na podstawie art. 11 ust. 3 pkt 1 ustawy o ochronie praw lokatorów (…) było uzasadnione. Powództwo (...) W. o eksmisję pozwanej podlegało więc oddaleniu. W tej sytuacji Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok i orzekł jak w pkt I - na podstawie art. 386 § 1 kpc.

W związku z powyższym konieczna była również zmiana rozstrzygnięcia o kosztach postępowania przed Sądem I instancji. Pozwanej, jako stronie wygrywającej, na mocy art. 98 § 1 i § 3 kpc, należy się zwrot kosztów zastępstwa procesowego – kwoty 120 zł ustalonej w oparciu o § 9 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., poz. 490) oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa – 17 zł.

Nadto należało zasądzić na rzecz pozwanej kwotę po 260 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym. Pozwanej należy się zwrot uiszczonej opłaty od apelacji - 200 zł oraz kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym przed Sądem Okręgowym (60 zł – § 9 pkt 1 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 w/w rozporządzenia).

Anna Wrembel-Woźniak Małgorzata Truskolaska-Żuczek Elżbieta Stefaniuk