Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 kwietnia 2016 roku

Sąd Okręgowy w Olsztynie VI Wydział Cywilny Rodzinny w składzie:

Przewodniczący: SSO Hanna Niewiadomska (spr.)

Sędziowie: SO Lech Dłuski

SR del do SO Ewa Ignatowicz-Firkowska

protokolant: starszy sekretarz sądowy Anna Greifenberg-Krupa

po rozpoznaniu w dniu 13 kwietnia 2016 roku w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa I. J.

przeciwko S. J.

o ustanowienie rozdzielności majątkowej

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Lidzbarku Warmińskim

z dnia 12 stycznia 2016 roku

sygn. akt III RC 2/15

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Sygn. akt VI RCa 58/16

UZASADNIENIE

Powódka I. J. wniosła o ustanowienie rozdzielności majątkowej małżeńskiej pomiędzy nią a pozwanym S. J. oraz o zasądzenia na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podała, że strony początkowo zamieszkiwały wspólnie na terenie (...), zaś w lutym 2009 r. zadecydowały, że pozwany wróci na stałe doP., a powódka pozostanie na pewien czas w celu wykonywania wysokopłatnej pracy. Pieniądze z tej pracy powódka miała przesyłać pozwanemu, który miał na miejscu je inwestować, tymczasem przeznaczał je wyłącznie na własne potrzeby. Dodatkowo pozwany przebywając w P. nie dochował jej wierności. Po przyjeździe do kraju między stronami nastąpiła separacja faktyczna, która uniemożliwia współdziałanie małżonków w zarządzie majątkiem wspólnym.

Pozwany S. J. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na rzecz pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko podał, że chciał pomóc powódce w zalegalizowaniu jej pobytu w (...) poprzez związek małżeński, stąd też strony podpisały w dniu (...)r. intercyzę „czyli umowę o rozdzielności majątkowej” i zawarły związek małżeński. Aby stworzyć pozory małżeństwa powódka przyjeżdżała do pozwanego raz w tygodniu w sobotę i niedzielę. Podniósł, że z biegiem czasu doszło do skonfliktowania stron i w dniu 20 listopada 2013 roku zapadł wyrok rozwiązujący małżeństwo stron w (...)

Sąd Rejonowy w Lidzbarku Warmińskim wyrokiem z dnia 12 stycznia 2016 roku w sprawie III RC 2/15 ustanowił z dniem 4 kwietnia 2014 roku rozdzielność majątkową między stronami I. J. i S. J., których łączyła wspólność majątkowa małżeńska wynikająca z zawartego małżeństwa przez strony w dniu (...)roku przed Konsulem Rzeczypospolitej Polskiej w C., stan I., dla którego Urząd Stanu Cywilnego w L. sporządził akt małżeństwa za numerem (...), zaś w pozostałym zakresie powództwo oddalił.

W uzasadnieniu wyroku podał, że bezspornym w sprawie jest, że strony w dniu (...)roku w C. zawarły związek małżeński, zaś obecnie od dłuższego czasu ich wspólne pożycie ustało. Powódka i pozwany nie mieszkają ze sobą, nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego, nie wspierają się wzajemnie, nie rozmawiają ze sobą. Konflikt w jakim się znajdują uniemożliwia im na osiągnięcie porozumienia odnoszącego się do najprostszych spraw dotyczących ich relacji i kwestii wspólnego majątku. Sąd I instancji podniósł, że z treści umowy z dnia (...)roku wynika, że strony określały w niej wyłącznie skład swoich majątków odrębnych oraz kwestię ewentualnych roszczeń, co do tych majątków odrębnych na wypadek rozpadu ich związku. Żadne ze stwierdzeń wskazanej umowy nie zawierało postanowień wprowadzających z chwilą zawarcia małżeństwa ustroju rozdzielności majątkowej stron. Przeciwnie, w umowie zawarto stwierdzenia dotyczące zgodnego podziału majątku wspólnego nabytego po ślubie, zgodnie z wspólnymi ustaleniami stron. Zdaniem Sądu Rejonowego wyrok Sądu Powiatu C. w stanieI.z dnia 20 listopada 2013 roku, orzekający rozwód stron nie podlega uznaniu z uwagi na przesłanki zawarte w art. 1146 § 1 pkt 3 i 4 kpc, a co za tym idzie, pomiędzy stronami istnieje nadal ustrój wspólności majątkowej. Odnosząc się natomiast do samego żądania orzeczenia rozdzielności majątkowej pomiędzy stronami, Sąd Rejonowy podał, że wystarczającym powodem do ustalenia rozdzielności majątkowej stron w przedmiotowej sprawie jest istnienie separacji faktycznej oraz istnienie konfliktu między stronami uniemożliwiającego im osiągniecie porozumienia w kwestiach majątkowych. Strony od wielu lat nie tworzą wspólnej rodziny, pozostają w silnym i zapiekłym konflikcie w różnych aspektach swojej aktywności oraz utraciły do siebie jakiekolwiek wzajemne zaufanie, są wobec siebie wrogie. Jednocześnie Sąd I instancji podniósł, że w okolicznościach niniejszej sprawy brak jest wyjątkowych okoliczności powodujących konieczność ustanowienia rozdzielności majątkowej stron z datą wsteczną.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany, żądając zmiany zaskarżonego orzeczenia poprzez oddalenie powództwa w całości, ewentualnie o ustanowienie rozdzielności majątkowej między stronami z dniem zawarcia przez nie związku małżeńskiego, tj. z dniem (...)roku lub o ustanowienie rozdzielności z dniem 1 czerwca 2009 roku.

Zdaniem apelującego zaskarżony wyrok jest niesłuszny, gdyż nie uwzględnia faktu, że strony w dniu (...)roku zawarły umowę przedmałżeńską, gdzie intencją było ochrona ich majątków zgromadzonych przed zawarciem związku, jak i później. Jego zdaniem bezspornym było, że strony rozumiały tą umowę jako sformalizowanie ustanowienia rozdzielności majątkowej. Z ostrożności procesowej zażądał orzeczenia rozdzielności majątkowej z dniem 1 czerwca 2009 roku.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego jest niezasadna i nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd I instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny w niniejszej sprawie i na podstawie poczynionych ustaleń wyciągnął wnioski, które to Sąd Okręgowy w pełni aprobuje. W ocenie tut. Sądu, zebrany w sprawie materiał dowodowy, przemawia za słusznością rozstrzygnięcia dokonanego przez Sąd I instancji. Podnoszone przez skarżącego w apelacji okoliczności, nie mają wpływu na odmienną ocenę materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, aniżeli ta dokonana przez Sąd Rejonowy, albowiem wyrok Sądu Rejonowego w Lidzbarku Warmińskim jest prawidłowy i uwzględnia wszystkie okoliczności sprawy.

W pierwszej kolejności podkreślić należy, że bezspornym w sprawie jest, że powódka I. J. i pozwany S. J. poznali się na terenie (...)w 2005 roku i następnie postanowili zawrzeć związek małżeński. Przed jego zawarciem strony postanowiły zawrzeć umowę dotyczącą posiadanego wówczas majątku. W dniu (...)roku przed notariuszem hrabstwa C. stanI., powódka i pozwany zawarli umowę przedmałżeńską, która w zgodnym zamiarze stron obejmowała „prawa własności względem całego majątku, jaki obecnie ((...) roku) strony posiadały oraz prawa do alimentów, wsparcia małżonków i utrzymania”. Strony określiły co wchodzi w skład ich majątków odrębnych i ustaliły, iż majątek odrębny każdego z małżonków pozostanie wolny od roszczeń drugiego z małżonków. Strony wskazały również, iż „wszelki majątek wspólny nabyty po ślubie (na wypadek rozwodu) podlegać będzie podziałowi na podstawie naszych wspólnych ustaleń lub według ustaleń sądowych”. Po zawarciu tej umowy, w dniu (...)roku, w C. strony zawarły związek małżeński przed uprawnionym organem w C., StanI.. Akt małżeństwa stron został umiejscowiony w Urzędzie Stanu Cywilnego w L. w dniu (...)roku za nr (...). Po zawarciu małżeństwa strony do grudnia 2008 r. mieszkały razem i prowadziły wspólne gospodarstwo domowe. Po powrocie do Polski strony zamieszkiwały wspólnie, przy czym ich wzajemne relacje zaczęły ulegać stopniowemu pogarszaniu i ostatecznie zostały bezpowrotnie zerwane. Pozwany w dniu 20 września 2013 roku wszczął przed Sądem Okręgowym Powiatu C. w stanieI.postępowanie o rozwód. Postępowanie to toczyło się zaocznie wobec I. J., zaś doręczenie korespondencji odbyło się drogą publikacji. W dniu 20 listopada 2013 roku zapadł wyrok orzekający rozwiązanie przez rozwód małżeństwa stron.

Nie ulega wątpliwości, że dotychczas nie zostało wszczęte postępowanie o uznanie orzeczenia sądu amerykańskiego przed sądem polskim. Konsekwencją powyższego jest, że wyrok rozwodowy z dnia 20 listopada 2013 roku wydany przez Sąd Okręgowy Powiatu C. w stanie I. nie został uznany w świetle prawa polskiego, a co za tym idzie pomiędzy stronami istnieje nadal ustrój wspólności majątkowej. W związku z powyższym żądanie ustanowienia rozdzielności majątkowej pomiędzy stronami, wbrew twierdzeniom pozwanego, jest w pełni dopuszczalne.

Słusznie powołał się Sąd Rejonowy na dyspozycję art. 52 § 1 kro, który stanowi, że z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. Natomiast przez ważne powody należy rozumieć w szczególności okoliczność, że małżonkowie żyją w rozłączeniu (separacja faktyczna), trwonienie majątku, alkoholizm, narkomania, hazard, uporczywy brak przyczyniania się do zaspokojenia potrzeb rodziny, uporczywe dokonywanie szczególnie ryzykownych operacji finansowych zagrażających materialnym podstawom bytu rodziny. Analiza materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy jednoznacznie wskazuje, że zachodzą podstawy do ustanowienia rozdzielności majątkowej pomiędzy stronami. Wskazać przede wszystkim należy na istnienie separacji faktycznej pomiędzy stronami oraz istnienie konfliktu między nimi uniemożliwiającego na osiągniecie porozumienia w kwestiach majątkowych. Istotnym jest, że strony od wielu lat nie tworzą wspólnej rodziny, pozostają w silnym, wielopłaszczyznowym konflikcie i utracili do siebie jakiekolwiek wzajemne zaufanie. Słusznie zatem uznał Sąd I instancji, że dalsze trwanie wspólności ustawowej małżeńskiej, nie będzie przynosiło jakichkolwiek korzyści stronom. Stąd też decyzja Sądu Rejonowego była w pełni słuszna, zaś podnoszone przez pozwanego zarzuty w tym zakresie, nie są w stanie wpłynąć na odmienną ocenę tych ustaleń.

Sąd podzielił również rozstrzygnięcie w zakresie ustalenia daty, z jaką zniesiono rozdzielność majątkową pomiędzy stronami. Alternatywne żądanie przez pozwanego ustanowienia rozdzielności majątkowej z dniem 2 września 2006 roku lub z dniem 1 czerwca 2009 roku, przy uwzględnieniu treści pozwu powódki, jak i daty jego złożenia, jest niemożliwe.

Reasumując powyższe, Sąd na zasadzie art. 385 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc, orzekł o oddaleniu apelacji (punkt I wyroku).

W punkcie II wyroku orzeczono na podstawie art. 98 § 1 kpc, mając na uwadze ostateczny wynika sprawy, jak i sytuację materialną stron.