Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 listopada 2013 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR (del.) Rafał Wagner

Protokolant: sekretarz sądowy Agnieszka Kuta

po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2013 roku w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa M. G.

przeciwko Skarbowi Państwa – Ministrowi Sprawiedliwości i Prezesowi Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe

o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  odstępuje od obciążania powódki kosztami zastępstwa procesowego pozwanego.

Sygn. akt: IC 804/13

UZASADNIENIE

Powódka M. G. w pozwie z dnia 20 maja 2013 r. wystąpiła przeciwko Skarbowi Państwa – Ministrowi Sprawiedliwości o zapłatę kwoty 300.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a także zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazała, iż dochodzona przez nią kwota stanowi zadośćuczynienie za doznane przez nią straty, krzywdy i dramat w związku z wydaniem przez Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w sprawie I C 246/09 w dniu 9 kwietnia 2010 r. wyroku zaocznego o dopuszczeniu do współposiadania lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) w W. Z. G. (1). Na podstawie rygoru natychmiastowej wykonalności Z. G. (1) dokonał włamania i zniszczenia lokalu w konsekwencji pozbawił powódkę i jej syna możliwości normalnej egzystencji. Dodatkowo uzasadniając udział w sprawie Ministra Sprawiedliwości powódka wskazała, że sprawa miała podłoże polityczne i była inspirowana przez aparat władzy (pozew – k. 5-8).

Postanowieniem z dnia 28 sierpnia 2013 r. powódka została w całości zwolniona od kosztów sądowych (postanowienie – k. 21).

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych, a także o ustalenie prawidłowej reprezentacji Skarbu Państwa. Pozwany wskazał, że Skarb Państwa powinien w procesie być reprezentowany przez Prezesa Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie. Odnosząc się merytorycznie do pozwu, pozwany podniósł, że brak jest podstaw do dochodzenia odpowiedzialności od Skarbu Państwa, gdyż ewentualną szkodę wyrządził Z. G. (2). Ponadto brak jest prejudykatu – orzeczenia o niezgodności z prawem kwestionowanego przez powódkę wyroku. Natomiast powódka nie skorzystała z przysługujących jej środków prawnych w celu zmiany lub uchylenia wyroku zaocznego (odpowiedź na pozew – k. 29-37).

Na rozprawie w dniu 28 listopada 2013 r. Sąd ustalił, że właściwą jednostką reprezentującą Skarb Państwa obok Ministra Sprawiedliwości jest Prezes Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe (postanowienie - k. 58).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Postanowieniem z dnia 11 grudnia 2008 r. Sąd Okręgowy w Warszawie w sprawie II C 713/08 zabezpieczył powództwo Z. G. (1) przeciwko M. G. o zapłatę w ten sposób, że zobowiązał M. G. do udostępnienia i zapewnienia prawa do korzystania z lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (...) w W. (k. 3 akt I C 246/09). Pismem z dnia 23 marca 2009 r. Z. G. (1) złożył do sprawy I Ns 8/06 wniosek o zobowiązanie M. G. do natychmiastowego udostępnienia i zapewnienia mu prawa do korzystania z lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (...) w W.. Pismo to zostało wyłączone ze sprawy prowadzonej w ramach postępowania nieprocesowego i potraktowane jako odrębne żądanie. Po ostatecznym sprecyzowaniu pismem z 5 marca 2010 r. sprawa prowadzona była przez Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe jako postępowanie o dopuszczenie do współposiadania pod sygnaturą I C 246/09 (pisma Z. G. (1) – k. 2 i 36 akt I C 246/09).

Na rozprawie w dniu 9 kwietnia 2010 r. M. G. nie stawiła się. Wezwanie dla niej wróciło awizowane z adnotacją „zwrot nie podjęto w terminie”. W związku z tym Sąd uznał doręczenie za prawidłowe i wydał wyrok zaoczny nakazując M. G. dopuszczenie Z. G. (1) do współposiadania lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) w W. poprzez wydanie mu kluczy do wszystkich zamków tj. w drzwiach wejściowych, do bramy wjazdowej i furtki w ogrodzeniu, do garażu oraz drzwi wewnątrz budynku. Dodatkowo Sąd zasądził na rzecz Z. G. (1) kwotę 300 zł tytułem kosztów procesu i nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności (k. 37-39 akt I C 246/09).

Również odpis wyroku zaocznego z 9 kwietnia 2010 r. nie został przez M. G. odebrany, a awizowana przesyłka została uznana za doręczoną (k. 42 akt I C 246/09).

W dniu 16 września 2010 r. M. G. złożyła zażalenie na postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności. Postanowieniem z dnia 26 stycznia 2011 r. Sąd umorzył postępowanie wywołane zażaleniem M. G., a następnie postanowieniem z 18 marca 2011 r., na podstawie art. 395 § 2 k.p.c., uchylił postanowienie z 26 stycznia 2011 r. (k. 45, 86, 109 akt I C 246/09).

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga oddalił zażalenie M. G. na postanowienie z 25 maja 2010 r. w przedmiocie klauzuli wykonalności (k. 135 akt I C 246/09).

Z. G. (1) był zameldowany w lokalu przy ul. (...) w W. w okresie od 19 stycznia 1989 r. do 20 czerwca 2008 r. (zaświadczenie – k. 10).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów załączonych przez powódkę do pozwu oraz znajdujących się w aktach sprawy I C 246/09.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest nieuzasadnione.

W pierwszej kolejności wyjaśnienia wymaga kwestia reprezentacji w niniejszym postępowaniu Skarbu Państwa. W sprawach dotyczących odszkodowania (zadośćuczynienia) za wydanie niezgodnego z prawem orzeczenia właściwy jest prezes Sądu, w którym wydane zostało to orzeczenie. Jednocześnie z uwagi na zarzuty powódki, podtrzymane na rozprawie w dniu 28 listopada 2013 r., że do wydania orzeczenia doszło pod wpływem nacisków politycznych, Sąd przyjął, że obok Prezesa, właściwy jest również, tak jak wskazała powódka, Minister Sprawiedliwości.

Przechodząc do oceny merytorycznej zasadności żądania, stwierdzić należy, że zgodnie z art. 417 ¹ § 2 k.c. jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.

W niniejszym postępowaniu niesporne było, że M. G. w stosunku do wyroku zaocznego z 9 kwietnia 2010 r. nie skorzystała z przysługujących jej środków prawnych (nie złożyła sprzeciwu od tego wyroku, wniosku o przywrócenie terminu do jego wniesienia, czy skargi o wznowienie postępowania). Nie zostało również wydane orzeczenie o niezgodności z prawem rozstrzygnięcia w sprawie I C 246/09. Zażalenie M. G. na postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności wyrokowi zostało natomiast oddalone przez Sąd drugiej instancji.

Niezależnie od tego, analiza akt sprawy I C 246/09 wskazuje, że czynności Sądu, które doprowadziły do wydania wyroku zaocznego były prawidłowe. Sąd dysponował bowiem prawidłowo awizowanym wezwaniem dla M. G., które pomimo upływu terminu, nie zostało podjęte w urzędzie pocztowym. Spełnione zostały tym samym przesłanki do wydania na podstawie art. 339 k.p.c. wyroku zaoczonego.

Wobec powyższego brak jest podstaw do przyjęcia odpowiedzialności Skarbu Państwa na podstawie art. 417 ¹ k.c. zarówno z uwagi na brak prejudykatu, jak i ze względu na brak bezprawności działania Sądu Rejonowego. Natomiast twierdzenia powódki dotyczące braku bezstronności i niezawisłości Sądu rozpoznającego sprawę I C 246/09 nie zostały poparte żadnymi dowodami.

Niezależnie od powyższego, brak jest także związku przyczynowego pomiędzy wyrokiem zaocznym z 9 kwietnia 2010 r. a szkodą (krzywdą) której naprawienia domaga się powódka. Zniszczenia na które powoływała się powódka w uzasadnieniu pozwu nie stanowią normalnego następstwa wydania wyroku o dopuszczeniu do współposiadania.

Wobec niespełnienia którejkolwiek z przesłanek odpowiedzialności Skarbu Państwa, Sąd oddalił powództwo.

Na podstawie art. 102 k.p.c. Sąd, z uwagi na sytuację osobistą i majątkową powódki, odstąpił od obciążania jej kosztami zastępstwa procesowego pozwanego.