Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 kwietnia 2015r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek (...) w R. Wydział II Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Marta Kucharczyk-Gemza

Protokolant: st. sekr. sąd. Beata Pinior

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 kwietnia 2015r. w R.

sprawy z powództwa A. S. (1), A. S. (2), A. W. (1)

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

1) zasądza od pozwanego na rzecz powódki A. S. (1) kwotę 200.000 zł (dwieścietysięcyzłotych ) z ustawowymi odsetkami od 19 września 2013 r. do dnia zapłaty;

2 ) w pozostałym zakresie powództwo A. S. (1) oddala;

3) zasądza od pozwanego na rzecz powódki A. S. (2) kwotę 5.000 zł (pięćtysięcyzłotych) z ustawowymi odsetkami od 19 września 2013 r do dnia zapłaty;

4) w pozostałym zakresie powództwo A. S. (2) oddala;

5) zasądza od pozwanego na rzecz powódki A. W. (1) kwotę 10.000 zł (dziesięćtysięcyzłotych) z ustawowymi odsetkami od 19 września 2013 r. do dnia zapłaty;

6) w pozostałym zakresie powództwo A. W. (1) oddala;

7) nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. kwotę 10.610 zł ( dziesięć tysięcy sześćsetdziesięć złotych) tytułem części należnej opłaty sądowej od uiszczenia której powodowie byli zwolnieni;

8) nakazuje pobrać od powódki A. S. (1) na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. z zasądzonego na jej rzecz roszczenia kwotę 5.140 zł (pięćtysięcystoczterdzieścizłotych) tytułem części należnej opłaty sądowej;

9) nakazuje pobrać od powódki A. S. (2) na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. z zasądzonego na jej rzecz roszczenia kwotę 2.250 zł ( dwatysiącedwieściepięćdziesiątzłotych) tytułem części należnej opłaty sądowej;

10) nakazuje pobrać od powódki A. W. (1) na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. z zasądzonego na jej rzecz roszczenia kwotę 1.500 zł ( jedentysiącpięćsetzłotych) tytułem części należnej opłaty sądowej;

11) zasądza od pozwanego na rzecz powódki A. S. (1) kwotę 5.373 zł ( pięć tysięcy trzystasiedemdziesiąttrzyzłote) tytułem zwrotu części kosztów procesu;

12) zasądza od powódki A. S. (2) na rzecz pozwanego kwotę 534 zł ( pięćsettrzydzieści czteryzłote ) tytułem zwrotu części kosztów procesu;

13) zasądza od powódki A. W. (1) na rzecz pozwanego kwotę 63 zł ( sześćdziesiąttrzyzłote ) tytułem zwrotu części kosztów procesu.

Sędzia:

Sygn akt II C 411/13

UZASADNIENIE

Powód P. S. (1) wniósł o zasądzenie od pozwanego następujących kwot :

- 120.000 zl z ustawowymi odsetkami od dnia 14 12 2013 r tytułem zadośćuczynienia w związku ze śmiercią córki która zginęła w wypadku komunikacyjnym,

- 50.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 14 12 2013 r tytułem odszkodowania za znaczne pogorszenie się sytuacji życiowej w związku ze śmiercią córki ,

- 5.207,12 zł tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych w zapłacie kwoty 120.000 zł i 50.000 zł liczonych od dnia 19 09 2013 r do 13 12 2013 r,

- zasądzenie zwrotu kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa prawnego 7.200 zł .

Powódka A. S. (1) wniosła o zasądzenie od pozwanego następujących kwot :

- 120.000 zl z ustawowymi odsetkami od dnia 14 12 2013 r tytułem zadośćuczynienia w związku ze śmiercią córki która zginęła w wypadku komunikacyjnym,

- 50.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 14 12 2013 r tytułem odszkodowania za znaczne pogorszenie się sytuacji życiowej w związku ze śmiercią córki ,

- 5.207,12 zł tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych w zapłacie kwoty 120.000 zł i 50.000 zł liczonych od dnia 19 09 2013 r do 13 12 2013 r,

- zasądzenie zwrotu kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa prawnego 7.200 zł .

W toku procesu w dniu 9 września 2014 r zmarł powód P. S. (1) . Jego jedynym spadkobiercą jest jego żona A. S. (1), która zgłosiła się do sprawy jako następca prawny P. S. (1) popierając żądanie.

Powódka A. S. (2) wniosła o zasądzenie od pozwanego następujących kwot :

- 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia w związku ze śmiercią wnuczki która zginęła w wypadku komunikacyjnym w dniu 21 01 2012 r ,

- 1.531,51 zł tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie kwoty 50.000 zł za okres od dnia 19.09 2013 r do 13 12 2013 r

- 4.800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego .

Powódka A. W. (1) wniosła o zasądzenie od pozwanego następujących kwot :

- 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia w związku ze śmiercią wnuczki która zginęła w wypadku komunikacyjnym w dniu 21 01 2012 r ,

- 1.531,51 zł tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie kwoty 50.000 zł za okres od dnia 19.09 2013 r do 13 12 2013 r

- 4.800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego .

W uzasadnieniu powodowie podnieśli że w dniu 21 stycznia 2012 r S. P. jedyna córka powodów P. i A. S. (1) i wnuczka powódek A. S. (2) i A. W. (1) zginęła w wypadku komunikacyjnym . Pojazd sprawcy zdarzenia był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej u pozwanego. Powodowie zgłosili szkodę w dniu 20 sierpnia 2013 r . W toku likwidacji szkody pozwany wypłacił A. i P. S. (1) kwoty po 30.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę w związku z utratą córki oraz kwotę 10.285 zł tytułem zwrotu kosztów pogrzebu. Wypłacone kwoty są zdaniem powodów nieadekwatne do krzywdy jaką powodowie doznali. Wszyscy członkowie rodziny przeżyli ogromny wstrząs po stracie S. P. , gdyż byli mocno ze sobą zżyci, wspólnie przeżywali wydarzenia i osobiste chwile. Nadto S. P. świadczyła pomoc finansową dla swych rodziców i na skutek jej śmierci nastąpiło po ich stronie znaczne pogorszenie sytuacji życiowej.

W wyniku śmierci jedynego dziecka powodowie zostali pozbawieni poczucia bliskości , miłości, przywiązania do córki . Bezpowrotnie utracili możliwość przebywania z nią. Wypadek spowodował trudne do ocenienia cierpienie i ból . Śmierć córki i wnuczki była dla nich traumatycznym przeżyciem. Powodowie byli bardzo zżyci z S. P. . Jej śmierć wywołała negatywne nieodwracalne konsekwencje u wszystkich powodów jak : utrwalona depresja , przygnębienie, apatia, poczucie osamotnienia , brak wsparcia . W chwili śmierci S. P. miała 27 lat. Powodowie stracili sens, chęć i cel życia. U powodów ujawniły się silne zaburzenia adaptacyjne zespołu stresu pourazowego. Niemalże codziennie wspominają tragiczne zdarzenie nie mogąc się otrząsnąć z tragicznych wydarzeń związanych z utratą bliskiej osoby. Powodowie P. i A. S. (1) szacują zadośćuczynienie na 150.000 zł przy czym dochodzą po 120.000 zł odliczając kwoty wypłacone po 30.000 zł. Z kolei A. S. (2) i A. W. (2) dochodzą zadośćuczynienia po 50.000 zł jako adekwatnego do rozmiaru krzywdy i cierpienia po stracie wnuczki.

Jak chodzi o odszkodowanie za pogorszenie się sytuacji życiowej to powodowie P. i A. S. (1) podnieśli , że wskutek śmierci córki ich sytuacja materialna bardzo się pogorszyła . Rodzina była bardzo ze sobą żyta , łączyła ich silna więź emocjonalna. S. P. nie mieszkała z powodami , lecz często ich odwiedzała. S. P. wraz z mężem mieszkała w Holandii gdzie pracowała zajmując się uprawą kwiatów. Udzielała rodzicom pomocy materialnej. Kupowała im sprzęt AGD i RTV oraz artykuły żywnościowe i ubrania. Finansowała im wspólne wyjazdy do Holandii i Francji. Powodowie zostali pozbawieni na zawsze możliwości oczekiwanego wsparcia w życiu codziennym i opieki na starość. W dacie śmierci córki powód P. S. (1) przebywał na emeryturze. Powódka A. S. (1) była na utrzymaniu męża. Po śmierci P. S. (1) powódka A. S. (1) otrzymała rentę rodzinną w wysokości 2.500 zł .

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

W dniu 21 stycznia 2012 r w wypadku komunikacyjnym zginęła S. P. jedyna córka P. i A. S. (1) oraz wnuczka powódek A. S. (2) i A. W. (1). W dacie śmierci S. P. była mężatką , miała 27 lat. Sprawcą wypadku był Z. P. – mąż S. P.. Do wypadku doszło na trasie P. – P. kiedy S. P. wraz z mężem wracała do Holandii po odwiedzinach rodziny w Polsce . W Holandii pracowała z mężem przy produkcji kwiatów od 2008 r. S. P. wyjechała tam po skończeniu studiów na Politechnice (...). Planowała pozostać tam z mężem jeszcze przez dwa lata a następnie wrócić do Polski i z zarobionych pieniędzy wybudować dom. Nie mieli zamiaru zostawać na stałe w Holandii. Wspólnie z mężem planowała budowę domu w pobliżu swoich rodziców tak aby mogli oni aktywnie uczestniczyć i pomagać w opiece nad wnukami . Z Holandii S. P. przyjeżdżała do Polski ok. 3 razy w roku. Wraz z mężem mieszkała wówczas u jego rodziców lecz dużo przebywała u swoich rodziców. Przywoziła im prezenty w postaci sprzętu Rtv i Agd , ubrań , artykułów spożywczych. Przywoziła też kwiaty doniczkowe . S. P. była bardzo zżyta z rodzicami . W czasie pobytu w Holandii często rozmawiała z nimi za pomocą komunikatora S. tak , że informowali się na bieżąco o wydarzeniach dnia codziennego. A. i P. S. (1) bywali też w Holandii u córki . Razem z córką i zięciem byli na wycieczce we Francji . S. P. przyjeżdżała na święta do Polski i spędzała je z rodziną. Pamiętała o urodzinach A. S. (2) i A. W. (1) . Zawsze na Dzień Babci przysyłała im kartki z życzeniami na które powódki zawsze czekały. Przywoziła im prezenty w postaci kwiatów czy produktów spożywczych. Była wesołą, pełną energii i zaradną młodą kobietą . Powodowie byli z niej dumni . Uczyła się zawsze bardzo dobrze i chętnie. Osiągała bardzo dobre wyniki w nauce. Nie sprawiała żadnych kłopotów wychowawczych .Kiedy studiowała w G. na weekendy wracała do domu . Pomagała w gospodarstwie domowym . Odwiedzała powódkę A. W. (1) pomagając jej sprzątać mieszkanie. Robiła jej większe porządki w mieszkaniu np. myła okna. Powódka A. W. (1) odwiedzała tez wnuczkę w G. w czasie studiów. A. W. (1) przepisała na wnuczkę własność swego mieszkania.

O śmierci córki powodowie dowiedzieli się w późnych godzinach wieczornych od matki zięcia która przyszła do ich mieszkania z tą wiadomością. Oboje powodowie przeżyli wstrząs. A. S. (1) doznała szoku płakała , tupała i krzyczała , trudno było ją uspokoić. P. S. (1) też bardzo przeżył tę wiadomość lecz czuł się odpowiedzialny za żonę i starał się być dla niej wsparciem. Całą noc oboje przesiedzieli na tapczanie nie mogąc uwierzyć w to co się stało. P. S. (1) pomagał zięciowi załatwiać formalności pogrzebowe. P. i A. S. (1) z trudem przeżyli ceremonię pogrzebową. S. P. była ich jedynym wyczekiwanym przez 4 lata dzieckiem. Swe plany na przyszłość wiązali z wnukami . Ich celem życiowym było szczęście córki. Dlatego oszczędzali aby ją wykształcić. Córka mimo ukończenia studiów, wyjścia za mąż nadal aktywnie uczestniczyła w ich życiu. Mimo znacznej odległości mieli silne więzi. Na skutek śmierci córki A. S. (1) w bezpośredniej reakcji doznała dezorientacji , szoku , zaprzeczania tragicznym informacjom. Ujawniała gwałtownie wyrażane stany złości niezgody na fakt utraty bliskiej osoby , smutku i płaczliwości. W początkowym okresie stanom afektywnym towarzyszyło osłabienie łaknienia, zaburzenia snu , obniżenie aktywności , motywacji i efektywności w wykonywaniu zadań życia codziennego. W późniejszych etapach dominowało u powódki poczucie żalu odnoszące się do niezrealizowanych zamierzeń córki , jej planów rodzicielskich . Powódka przyjmowała leki przeciwdepresyjne zlecone przez lekarza rodzinnego . Leki przyjmuje nadal. Kilkakrotnie korzystała z pomocy psychologicznej. Obecnie je stan po śmierci córki się ustabilizował. Nadal powracają wspomnienia i żal jednak powódka wykształciła w sobie zdolność korzystania z dostępnego wsparcia . Odczuwała wsparcie męża , rodziny i znajomych. Obecnie powódka weszła w etap przeformułowania celów osobistych , zadań życiowych , przeorganizowania struktury i ról rodzinnych . Nadal kilka razy w tygodniu odwiedza cmentarz . Zaopiekowała się też opuszczonym nagrobkiem który jest obok. A. S. (1) do tej pory utrzymuje kontakt z teściową córki i zięciem. Wie że zięć ma nową pranerkę z którą spodziewa się dziecka.

P. S. (2) bezpośrednio po śmierci córki doświadczył negatywnych stanów emocjonalnych smutku , przygnębienia z towarzyszącym osłabieniem łaknienia, złości i żalu. Chęć wspierania małżonki pozwoliła mu na utrzymanie sfery motywacyjnej , dotychczasowego poziomu aktywności . Nie leczył się psychiatrycznie i nie pozostawał pod opieką psychologiczną , nie przyjmował żadnych leków z uwagi na stan psychiczny. Po upływie 2 lat od śmierci córki stan emocjonalny powoda unormował się. Powód zaakceptował nieodwracalność straty choć nie zaakceptował straty córki , miał świadomość zaistniałej konieczności zrekonstruowania celów osobistych .

W dniu 9.09 2014 r podczas pobytu w Chorwacji powód P. S. (1) zmarł.

Powódka A. W. (1) ma 76 lat .O śmierci wnuczki dowiedziała się będąc w sanatorium w U.. Ta wiadomość wstrząsnęła nią . Płakała przez kilka dni non stop . W sanatorium otrzymała pomoc psychologiczną oraz środki uspokajające które przyjmowała jeszcze przez 3 miesiące. Z sanatorium przyjechała na pogrzeb wnuczki. Starała się być wsparciem dla córki A. S. (1) choć sama nie radziła sobie z własnymi przeżyciami . Okres żałoby trwał u powódki około roku. Często o niej myślała . Do teraz kiedy ją wspomina to płacze. Była bardzo zżyta z wnuczką która zawsze gdy przyjeżdżała do Polski to ją odwiedzała. Pamiętała o urodzinach , imieninach, Dniu Babci. Zawsze razem spędzały święta. A. W. (1) prawie codziennie przychodziła do A. S. (1) na obiad . Wtedy też uczestniczyła w rozmowach z wnuczką przez S.. Powódka ma 6-ro wnuków. Z wszystkimi ma dobry kontrakt. S. P. wspomina jako dobrą wesołą i opiekuńczą.

A. S. (2) ma 83 lata . Wiadomość o śmierci wnuczki wywołała u niej silną reakcję płaczu. Nie mogła uwierzyć że wnuczka nie żyje. Wzięła leki uspokajające które miała w domu. Powódka już wcześniej przed śmiercią wnuczki przyjmowała leki uspokajające przepisywane przez lekarza. Powódka choruje na miażdżyce, nie słyszy na jedno ucho. Boli ją kolano . Przeżywa stratę wnuczki która była bardzo dobrym człowiekiem. S. P. zawsze przysyłała jej kartki na Dzień Babci. Odwiedzała ją i przywoziła prezenty z Holandii słodycze i kwiaty.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o przesłuchanie powodów, opinię psychologiczną biegłego sądowego E. K. , zeznania świadka G. M. , dyplomu S. S. , akt szkodowych , odpisu skróconego aktu zgonu P. S. (1).

Sąd zważył :

Powództwo A. S. (1) o odszkodowanie na podstawie art. 446 §3 kc za znaczne pogorszenie sytuacji życiowej oraz powództwo wszystkich powodów o zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej na podstawie art. 446 §4 kc. należało uznać za częściowo zasadne. Zakresem zadośćuczynienia na podstawie art. 446 § 4 k.c. objęty jest uszczerbek niemajątkowy doznany przez najbliższych członków rodziny zmarłego, w następstwie jego śmierci, wskutek uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Zadośćuczynienie za krzywdę jest dodatkowym roszczeniem, którego mogą oni żądać obok odszkodowania, określonego w art. 446 § 3 k.c. Kompensacie podlega doznana krzywda, a więc w szczególności cierpienie, ból i poczucie osamotnienia po śmierci najbliższego członka rodziny.

Niewątpliwie powódki jako członkowie rodziny zmarłego są legitymowane do domagania się zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną w wyniku śmierci córki i wnuczki oraz odszkodowania w związku ze śmiercią córki. Podstawą odpowiedzialności pozwanego jest zawarta z posiadaczem pojazdu mechanicznego umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Jest to odpowiedzialność na zasadzie ryzyka. W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 22.05.2003r., o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2003, Nr 124, poz.1152) umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków. Zgodnie zaś z art. 822 § 1 kc przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. W toku postępowania pozwany nie kwestionował podstawy swojej odpowiedzialności. Przesłankami dochodzenia zadośćuczynienia za krzywdę wynikłą ze śmierci najbliższego członka rodziny są zdarzenie powodujące śmierć najbliższego członka rodziny, zaistnienie krzywdy oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem a krzywdą. W niniejszej sprawie poza sporem pozostaje fakt, iż powodowie stracili córkę i wnuczkę wskutek wypadku komunikacyjnego z dnia 21 stycznia 2012 r , a także, że zdarzenie to stanowiło dla nich krzywdę. Okolicznością sporną w niniejszej sprawie był rozmiar doznanej przez powodów krzywdy, a co zatem idzie wysokość należnego zadośćuczynienia oraz odszkodowania . Pozwany (...) S.A. w W. przyznał powodom A. S. (1) i P. S. (1) zadośćuczynienie w wysokości po 30.000 zl odmawiając przyznania zadośćuczynienia w pozostałej wysokości .

Odszkodowanie za szkodę majątkową wywołaną śmiercią córki sąd ustalił na kwotę 60.000 złotych( tj po 30.000 zł dla A. i P. S. (1)) . A. i P. S. (1) utrzymywali się z emerytury P. S. (1). Aktualnie po śmierci P. S. (1) powódka utrzymuje się z renty rodzinnej w wysokości 2.500 zł. Niewątpliwie córka wraz z mężem pomagała rodzicom finansowo. Kupowała im prezenty w postaci sprzętu AGD , sprzętu RTV, przywoziła im z Holandii produkty spożywcze, ubrania. Finansowała ich pobyt w Holandii kiedy do niej przyjeżdżali. Sfinansowała im 3 dniowy pobyt w P.. Emerytura powoda wynosiła 2.900 zł. Koszty utrzymania mieszkania i mediów wynosiły 972 zł. Z pewnością zakupy jakie robiła dla rodziców ich córka stanowiły znaczną pomoc finansową. Dzięki niej powodowie zyskali większy komfort życia posiadając lepsze urządzenia w mieszkaniu bez wyrzeczeń finansowych. Przy dochodach powoda zakup sprzętu czy żywności oraz wyjazdów zagranicznych był dużym zastrzykiem finansowym . Pomoc S. P. nie ograniczała się tylko do sfery finansowej. Córka kiedy była w domu pomagała matce w pracach domowych , sprzątała mieszkanie , robiła większe porządki. S. P. zamierzała wrócić z mężem do Polski i zamieszkać w pobliżu rodziców tak aby mogli wzajemnie być dla siebie wsparciem. Powodowie pomagaliby przy opiece nad jej dziećmi które planowała posiadać . Z kolei powodowie spodziewali się z jej strony pomocy i opieki na starość. Dobre relacje S. P. z rodzicami , pielęgnowanie więzi mimo znacznej odległości i założenia własnej rodziny wskazują na to, że istotnie były to plany do zrealizowania. W konsekwencji S. P. nie tylko wspierała rodziców finansowo, ale też swoim zaangażowaniem , utrzymywaniem kontaktów nadawała sens życiu powodów. Po jej nagłej i niespodziewanej śmierci sytuacja życiowa A. i P. S. (1) niewątpliwie uległa zmianie. Pozostali oni sami w domu, zdani na co dzień wyłącznie na siebie. Zarówno powód jak i jego żona utrzymywali się z emerytury P. S. (1). Obecnie po śmierci męża A. S. (1) utrzymuje się z renty rodzinnej w wysokości 2.500 zł. Na skutek śmierci jedynej córki A. i P. S. (1) ustabilizowana sytuacja powodów ulega diametralnej zmianie . P. i A. S. (1) pozostali bez zabezpieczenia opieki na starość. Sytuacja A. S. (1) pogorszyła się dodatkowo po śmierci męża. Porównanie sytuacji w której P. i A. S. (1) mieli zabezpieczenie w postaci zagwarantowanej opieki ich córki z sytuacją , kiedy to zostali jej pozbawieni, prowadzi do przyjęcia zaistnienia przesłanek uzasadniających przyznanie odszkodowania za znaczne pogorszenie sytuacji życiowej. Pogorszenie sytuacji życiowej na skutek śmierci córki przejawia się w utracie realnej możliwości polepszenia się warunków życia w przyszłości . Z pewnością utrata jedynego dziecka w wieku produkcyjnym stanowi dla niezamożnych rodziców pogorszenie ich sytuacji życiowej w rozumieniu art. 446 § 3 kc. Pozbawieni zostali choćby doraźnej pomocy czy to finansowej czy życiowej a następnie w przyszłości wsparcia na starość.

Mając te okoliczności na względzie sąd przyjął , że odpowiednią kwotą dla A. S. (1) jest odszkodowanie w wysokości 60.000 zł.( po 30.000 zł dla A. S. (1) i P. S. (1)) . Powyższa kwota odszkodowania spełnia bowiem kryterium świadczenia ekonomicznie odczuwalnego, ale nie jest równocześnie wygórowana. W pozostałym zakresie żądanie pozwu zostało oddalone.

Odnosząc się do kwestii zadośćuczynienia z art. 446 § 4 kc, Sąd uznał, że wszyscy powodowie tracąc w wypadku bardzo bliską im osobę doznali krzywdy, która ma charakter niematerialny. S. P. w 2008 r po ukończeniu studiów i zawarciu związku małżeńskiego wyjechała z mężem do Holandii w celach zarobkowych . Silne więzi jakie łączyły ją z rodziną mimo znacznej odległości były pielęgnowane. Rodzina żyła w zgodzie. S. P. kontaktowała się z rodzicami i babcią A. W. (1) nie tylko w czasie odwiedzin w Polsce kilka razy w roku ale także telefonicznie i przez S.. Pozwoliło to na zachowanie bliskich relacji , wspólnym przezywaniu chwil. Sukces finansowy jaki niewątpliwie odnosiła S. P. cieszył powodów. Wszyscy czekali na ich powrót do Polski . Snuli wspólne plany co do opieki nad wnukami jakie miały się pojawić w niedalekiej przyszłości. Powodowie mieli poczucie bezpieczeństwa wynikającego z dobrych relacji z córką, które zapewniało im poczucie sensu życia .

Nagła i niespodziewana utrata najbliższej osoby – córki z którą łączyły powodów A. S. (1) i P. S. (1) silne więzi rodzinne i uczuciowe, wywołała rozpacz, smutek, ból, poczucie osamotnienia, straty, pustkę. Powodowie przez czas wspólnego zamieszkiwana z córką przed jej wyjazdem za granicę żyli zgodnie . Troszczyli się o nią i mieli poczucie że córka im się odwzajemnia własnym zaangażowaniem w życie rodzinne , dobrymi efektami w nauce .Po wyjeździe córki do Holandii byli o nią spokojni . Nadal wzajemnie się o siebie troszczyli pielęgnując dobre relacje . S. P. pomagała rodzicom finansowo, jak i w pracach domowych oraz we wszystkich innych sprawach, z którymi się zwrócili do niej. Organizowała im wakacje które spędzali razem za granicą. P. i A. S. (1) wiedzieli , że mogą liczyć na córkę, mieli w niej oparcie i pomoc, z kolei córka dostarczała im radości, ochoty i energii do życia. Powodowie czuli się potrzebni , zaangażowani ale i otoczeni troską córki. Po ich tragicznej śmierci, zarówno P. S. (1) jak ii A. S. (1) stracił radość i energię z życia, ciężko było im pogodzić się ze stratą.

U powódki A. S. (1) okres żałoby po stracie córki trwał ok. 2 lat. W tym okresie powódka koncentrowała się na osobie zmarłej córki . Z czasem powódka zaczęła akceptować fakt nieodwracalności doznanej straty przy utrzymującym się braku zgody na utratę córki. Stan psychiczny pogłębiała jeszcze świadomość tragicznych okoliczności śmierci , nagłość zdarzenia , młody wiek zmarłej. Wypadek przerwał macierzyńską więź powódki z osobą bliską, samodzielną i dorosłą jednak pozostającą w bliskich relacjach matki – dziecka . Stanowi to szczególnie trudne psychologiczne doświadczenie tym bardziej że S. P. była jedynym długo wyczekiwanym dzieckiem. Podobnie u powoda P. S. (1) okres żałoby pozostawił trwały ślad w jego psychice . Niezależnie od dotkliwych przeżyć związanych z przeżywaniem nagłej śmierci jedynej córki pozostało niemożliwe do skompensowania poczucie pustki po zerwaniu więzi ojcowskiej. Z opinii biegłego psychologa E. K. wynika , że uwzględniając specyfikę reakcji żałoby zawierającej wyjątkowo trudne psychologiczne przeżycia odnoszące się do faktu i charakteru osoby bliskiej , przy trwałych kosztach wynikających z przerwania szczególnej więzi rodzicielskiej , natężenie cierpień emocjonalnych należy ocenić jako znaczne.

Uwzględniając wszystkie okoliczności stwierdzić należy, że A. i P. S. (1) wskutek straty córki doznali krzywdy uzasadniającej zadośćuczynienie w kwocie po 100.000 zł. Wysokość tego zadośćuczynienia zdaniem sądu nie jest symboliczna ani nie przewyższa rozmiarów krzywdy, jakiej doznali powodowie , ale jest utrzymana w rozsądnych granicach. Po odliczeniu z tej kwoty po 30.000 zł jaką pozwany wypłacił na rzecz powodów należało zasądzić zadośćuczynienie w wysokości po 70.000 zł . Ostatecznie na rzecz A. S. (1) w tym także jako następcy prawnego P. S. (1) zasądzono kwotę 140.000 zł ( 2x 70.000 zl ) . W pozostałym zakresie żądanie o zadośćuczynienie oddalono jako wygórowane .

Wobec tego, że powód P. S. (1) zmarł w toku procesu, Sąd zasądził odszkodowanie i zadośćuczynienie na rzecz jego spadkobiercy A. S. (1) . Sąd miał na uwadze treść art. 449 kc, który nie zezwala na zbycie roszczeń wymienionych w art. 444-448 kc, natomiast nie wyłącza przejścia tych roszczeń w drodze spadkobrania. Równocześnie Sąd wziął pod uwagę treść art. 445 § 3 kc, który pozwala na przejście roszczenia o zadośćuczynienie na spadkobierców, gdy powództwo zostało wytoczone za życia uprawnionego.

W dniu 12 grudnia 2013 r. Sąd Najwyższy podjął uchwałę zgodnie z którą „W sprawie o zadośćuczynienie pieniężne za krzywdę doznaną wskutek śmierci najbliższego członka rodziny (art. 446 § 4 k.c.) ma zastosowanie art. 445 § 3 k.c.”, sygn. akt III CZP 74/13.Sąd Najwyższy uznał bowiem, że roszczenie o zadośćuczynienie za krzywdę związaną ze śmiercią bliskiej osoby przechodzi na spadkobierców tej osoby tylko wtedy, gdy zostało uznane na piśmie albo gdy powództwo zostało wytoczone za życia poszkodowanego. Podobnie jak ma to miejsce w przypadku zadośćuczynienia z art. 445 § 3 k.c.

Ustalając wysokość zadośćuczynienia dla powódki A. W. (1) Sąd wziął pod uwagę bliskie relacje jakie łączyły powódkę z wnuczką. Powódka była dobrze zorientowana z życiu wnuczki z racji tego że miała silne więzi z córką A. S. (1) u której bywała prawie codziennie. Dzięki temu uczestniczyła w rozmowach z wnuczką za pomocą S.. W. zawsze odwiedzała powódkę, zawsze z prezentami . Pomagała powódce sprzątać mieszkanie. Powódka darowała S. P. swoje mieszkanie. Powódka bardzo cierpiała po starcie wnuczki , korzystała z pomocy psychologa , przez 3 miesiące przyjmowała leki uspokajające. Ustalając wysokość zadośćuczynienia dla powódki w wysokość 10.000 zł Sąd wziął pod uwagę fakt bliskich relacji jakie łączyły powódkę z wnuczką. Z pewnością ich nagłe zerwanie wprowadziło pustkę i spowodowało długotrwałe cierpienie powódki. Trzeba jednak wziąć pod uwagę , że S. P. była osobą dorosłą i samodzielną . W chwili śmierci miała 27 lat . Mimo bliskich kontaktów jakie utrzymywała z babcią więzi te nie były tak silne jak więzi rodzicielskie. Na ukojenie cierpienia powódki z pewnością wpłynęły też dobre relacje jakie powódka ma z pozostałym sześciorgiem wnuków oraz z prawnukami. Rodzina powódki funkcjonuje w zgodzie i jak powódka sama podkreślała ma bliskie relacje z wszystkimi wnukami .

Sąd uznał za zasadne roszczenie o zadośćuczynienie powódki A. S. (2) do wysokości 5.000 zł . Z zeznań powódki wynika , że bardzo przeżyła śmierć wnuczki S. P. . Podkreślała , że wnuczka zawsze pamiętała o jej urodzinach i Dniu Babci , że ją odwiedzała. Relacje S. P. z A. S. (2) mimo , że poprawne nie były tak zażyłe jak z A. W. (1). Powódka podkreślała , że stres wywołany wiadomością o śmierci wnuczki spowodował konieczność zażywania leków uspokajających. Po leki te powódka sięgała już wcześniej z innych przyczyn. Nie sposób zatem ocenić czy cierpienie powódki było tak silne że wymagało wsparcia farmakologii czy powódka przezywając każde cierpienie sięga po leki uspokajające. Z pewnością śmierć wnuczki była dla powódki bardzo silnym przeżyciem . Jednak w trakcie przesłuchania powódka wyraźnie pogodziła się ze śmiercią wnuczki. Prawdopodobnie z uwagi na wiek i schorzenia na które cierpi powódka dominującym problemem występującym u powódki obecnie jest jej stan zdrowia co powódka podkreślała w trakcie składania zeznań. Dlatego Sąd uznał , że adekwatnym zadośćuczynieniem dla powódki będzie kwota 5.000 zł . W pozostałym zakresie powództwo oddalono.

Na rzecz wszystkich powodów Sąd zasądził odsetki od dnia 19 września 2013 r . Powodowie w pozwie domagali się zasądzenia skapitalizowanych odsetek od dnia 19 09 2013 r do 13.12 2013 r a następnie dalszych odsetek od zasądzonych świadczeń od dnia 14 12 2013 r. W związku z tym , że powodowie nie domagali się odsetek od skapitalizowanych odsetek Sąd zasądził odsetki od poszczególnych kwot zasądzonego odszkodowania i zadośćuczynienia od dnia 19 09 2013 r do dnia zapłaty oddalając roszczenie w pozostałym zakresie.

Powodowie zgłosili szkodę pismem z dnia 20 08 2013 r . W myśl art. 14 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych zakład ubezpieczeń jest zobligowany do wypłacenia odszkodowania w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez uprawnianego zawiadomienia o szkodzie a w przypadku gdyby wyjaśnienie w tym terminie okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe , odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe nie później niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomiła o szkodzie chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego .

Pismem z dnia 18 09 2013 r przyznano powodom część należnego odszkodowania . W tej sytuacji Sąd uznał , że odsetki należy liczyć od dnia następnego po dacie pisma tj od dnia 19 września 2013 r uznając że z datą 18 września 2013 r pozwany uznał za wyjaśnione kwestie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń oraz wysokości odszkodowania . Z pisma nie wynika aby pozwany zamierzał jeszcze jakieś okoliczności w sprawie wyjaśniać. Wręcz przeciwne wynika z niego, że do pewnych kwot roszczenie uznano, a w pozostałej części odmówiono wypłaty podając uzasadnienie tej decyzji.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 100 kpc.

W tym celu ustalono , że powódka A. S. (1) utrzymała się ze swoimi roszczeniami w 58% , powódka A. S. (2) w 10 % a powódka A. W. (1) w 20 % .

W pkt 7 wyroku Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 10.610 zł tytułem części należnej opłaty sądowej o uiszczenia której powodowie byli zwolnieni lub zwolnieni częściowo. Koszty zostały wyliczone w sposób wskazany poniżej .

Opłata sądowa od pozwu wynosiła:

- P. S. (1) i A. S. (1) po 8.500 zł . ( roszczenie 170.000 zł x 5% = 8.500 zł ) - A. W. (1) i A. S. (2) po 2.500 zł . ( 50.000 zl x 5% = 2.500 zł )

Do wartości przedmiotu sporu nie wliczono skapitalizowanych odsetek skoro od tej kwoty nie żądano dalszych odsetek .

Powódka A. S. (1) wygrała sprawę w 58 % , a zatem pozwany w tej części ponosi opłatę sądową która wynosi 9860 zł .( 8.560 zl x 2 =17.000 zł x 58% = 9.860 zł )

Powódka A. W. (1) wygrała sprawę w 20 % a zatem pozwany ponosi opłatę sądową w wysokości 500 zł ( 2.500 zł x 20 % = 500 zł )

Powódka A. S. (2) wygrała sprawę w 10 % a zatem pozwany ponosi opłatę sądową w wysokości 250 zł ( 2.500 zł x 10 % = 250 zł ) .

Łącznie zatem od pozwanego nakazano pobrać część opłaty sądowej w wysokości 10 .610 zł ( 9.860zł + 500 zł + 250 zł ) .

W pkt 8 wyroku nakazano pobrać od powódki A. S. (1) na rzecz Skarbu Państwa z zasądzonego na jej rzecz roszczenia część należnej opłaty sądowej w wysokości 5.140 zł . A. i P. S. (1) postanowieniem z dnia 7 stycznia 2014 r zostali zwolnieni od opłaty sądowej od pozwu ponad kwotę 1.000 zł. Opłatę sądową po 1.000 zl uiścili. W tej sytuacji skoro oplata sądowa od pozwu złożonego przez P. S. (1) i A. S. (1) wynosiła łącznie 17.000 zł ( 2x 8500 zł ) i w części 58% - 9.860 zł obciąża pozwanego to po odliczeniu części uiszczonej opłaty 2.000 zł powódka A. S. (1) powinna zapłacić 5.140 zł ( 17.000 zł – 9.860 zł - 2.000 zł = 5.140 zł ).

W pkt 9 wyroku nakazano pobrać od powódki A. S. (2) na rzecz Skarbu Państwa z zasądzonego na jej rzecz roszczenia kwotę 2.250 zl . Opłata sądowa od pozwu A. S. (2) wynosiła 2.500 zl . A. S. (2) przegrała sprawę w 90 % dlatego w tej części powinna ponieść opłatę sądową . 2.500 zł x 90% = 2.250 zł .

W pkt 10 wyroku nakazano pobrać od powódki A. W. (1) na rzecz Skarbu Państwa z zasądzonego na jej rzecz roszczenia kwotę 1.500 zl . Opłata sądowa od pozwu A. W. (1) wynosiła 2.500 zl . A. W. (1) przegrała sprawę w 80 % Postanowieniem z dnia 7 stycznia 2014 r została zwolniona od kosztów sądowych ponad kwotę 500 zl . Dlatego powódka powinna ponieść opłatę 1.500 zl ( 2.500 zł – 500 zl – 500 zł = 1.500 zł ) .

W pkt 11 wyroku zasądzono od pozwanego na rzecz powódki A. S. (1) kwotę 5.373 zł tytułem zwrotu części kosztów procesu.

W pkt 12 wyroku zasądzono od powódki na rzecz pozwanego kwotę 534 zł tytułem zwrotu części kosztów procesu .

W pkt 13 wyroku zasądzono od powódki A. W. (1) na rzecz pozwanego kwotę 63 zl tytułem zwrotu części kosztów procesu.

Wszystkie koszty procesu poniesione przez powodów

- P. S. (1) wyniosły 6.478 zł ( 574 zł koszty opinii + 3.617 zł koszty zastępstwa prawnego powoda + ¼ z 3.617 zł kosztów zastępstwa prawnego strony pozwanej tj 904,25 zł + 1.000 zł cześć opłaty sądowej + 383,63 zl jako ¼ z 1.534,52 zł kosztów stawiennictwa pełnomocnika powodów zgodnie ze spisem kosztów k 181)

-A. S. (1) wyniosły 5.904 zł ( 3.617 zł koszty zastępstwa prawnego powódki + ¼ z 3.617 zł kosztów zastępstwa prawnego strony pozwanej tj 904,25 zł + 1.000 zł cześć opłaty sądowej + 383,63 zl jako ¼ z 1.534,52 zł kosztów stawiennictwa pełnomocnika powodów zgodnie ze spisem kosztów k 181)

- A. S. (2) wyniosły 3.704,88 zł ( 2.417 zł kosztów zastępstwa prawnego powódki + 904,25 zl jako ¼ z 3.617 zł kosztow zastępstwa prawnego strony pozwanej + 383,63 zł jako ¼ z 1.534,52 zł kosztów stawiennictwa pełnomocnika powodów zgodnie ze spisem kosztów k 181)

- A. W. (1) wyniosły 4.204 zł (2.417 zł kosztów zastępstwa prawnego powódki + 904,25 zl jako ¼ z 3.617 zł kosztów zastępstwa prawnego strony pozwanej + 383,63 zł jako ¼ z 1.534,52 zł kosztów stawiennictwa pełnomocnika powodów zgodnie ze spisem kosztów k 181 + 500 zł część opłaty sądowej)

Udział pozwanego w kosztach w sprawie z powództwa P. S. (1) wyniósł 3.757 zl . (6.478zł x 58% = 3.757 zł ) Tymczasem pozwany poniósł koszt 904 zł jako ¼ z 3.617 zł kosztów zastępstwa prawnego strony pozwanej . W tej sytuacji pozwany powinien zwrócić stronie powodowej część kosztów w wysokości 2.853 zł ( 3.757zł – 904 zl = 2.853 zl ) .

Udział pozwanego w kosztach w sprawie z powództwa A. S. (1) wyniósł 2.520 zł ( 5.904 zł x 58% = 2.520 zl ) . Tymczasem pozwany poniósł koszt 904 zł jako ¼ z 3.617 zł kosztów zastępstwa prawnego strony pozwanej . W tej sytuacji pozwany powinien zwrócić stronie powodowej część kosztów w wysokości 2.520 zl ( 3.424 zł – 904 zl = 2.520 zł ) .

Z uwagi na następstwo prawne A. S. (1) po P. S. (1) pozwany winien zwrócić powódce A. S. (1) kwotę 5 .373 zl ( 2.853 zl + 2.520 zł = 5.373 zł ) – pkt 11 wyroku .

Udział pozwanego w kosztach w sprawie z powództwa A. S. (2) wyniósł 370 zł ( 3.705 zł x 10 % = 370 zl ) Tymczasem pozwany poniósł kwotę 904 zł jako ¼ z 3.617 zł kosztów zastępstwa prawnego strony pozwanej . W tej sytuacji to powódka winna zwrócić pozwanemu kwotę 534 zł ( 904 zł – 370 zł = 534 zł ) – pkt 12 wyroku .

Udział pozwanego w kosztach w sprawie z powództwa A. W. (1) wyniósł 841 zł ( 4.204 zł x 20 % = 841 zl ) . Tymczasem pozwany poniósł kwotę 904 zł jako ¼ z 3.617 zł kosztów zastępstwa prawnego strony pozwanej . W tej sytuacji to powódka winna zwrócić pozwanemu kwotę 63 zł ( 904 zł – 841 zł = 63 zl ) – pkt 13 wyroku.

Sąd nie uwzględnił wniosku pełnomocnika pozwanego o zasądzenie zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w dwukrotnej stawce minimalnej. Postępowanie w sprawie z uwagi na jej charakter z pewnością był trudnym przeżyciem dla samych powodów , jednak pod względem prawnym sprawa nie miała charakteru skomplikowanego i nie wymagała nadmiernego nakładu pracy pełnomocnika . W tej sytuacji Sąd zasądził powodom zwrot kosztów zastępstwa prawnego wg stawki minimalnej tj 3.617 zl dla P. i A. S. (1) i 2.417 dla powodów A. S. (2) i A. W. (1).

Sędzia :