Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód (...) S.A. w W. domagał się zasądzenia od pozwanego K. B. kwoty 564,91 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 17 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, że strony w dniu 19 czerwca 2013 r. zawarły umowę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych nr (...) dla pojazdu marki V. (...) o nr rej. (...). Pozwany nie zapłacił składki ubezpieczeniowej za okres udzielonej przez powoda ochrony ubezpieczeniowej. Powód wezwał pozwanego do zapłaty, a pozwany nie spełnił żądania powoda. Ponadto, powód podał, iż zaległa rata wyniosła 462,00 zł, a powód dokonał kapitalizacji odsetek od w/w kwoty od dnia 5 sierpnia 2013 r. do dnia 16 kwietnia 2015 r. Suma skapitalizowanych odsetek wyniosła 102,91 zł.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wnosił o oddalenie powództwa oraz
o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. Zarzucał, że w strony zawarły też inne umowy ubezpieczenia, z tytułu których pozwanemu przysługiwał zwrot nadpłaty
w kwocie 889,00 zł oraz 130,00 zł. Podał, iż żadna z w/w nadpłat nie została zwrócona,
a pozwany wielokrotnie zwracał się powoda o przeksięgowanie tych nadpłat na poczet należności z tytułu polisy dla pojazdu marki V. (...) o nr rej. (...).

Wyrokiem z dnia 22 stycznia 2016 r., sygn. akt VIII GC 1088/15 upr, Sąd Rejonowy oddalił powództwo.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny sprawy.

Powód przedłożył potwierdzenie pokrycia ubezpieczeniowego dla umowy ubezpieczenia OC nr (...) dla pojazdu marki V. (...) o nr (...), z którego wynikało, iż strony zawarły umowę ubezpieczenia OC, a składka ubezpieczeniowa wynosiła kwotę 592,00 zł. Z tego dokumentu wynikało także, iż zaległość pozwanego wynosiła 462,00 zł.

W dniu 23 września 2010 r. pozwany wypowiedział umowę ubezpieczenia OC pojazdu marki (...) o nr rej. (...) w związku z nabyciem tego pojazdu.

W piśmie z dnia 19 marca 2014 r. pozwany oświadczył powodowi, że nie ma wobec powoda zadłużenia z tytułu ubezpieczenia OC za pojazd marki V. o nr rej. (...). Pozwany podał, iż w 2013 r. wystąpił o przeksięgowanie zwrotu składki z polisy nr (...) w kwocie 500,00 zł na rzecz należności z tytułu umowy ubezpieczenia OC nr (...). W piśmie z dnia 1 kwietnia 2014 r. pozwany oświadczył powodowi, iż nie posiada wobec powoda żadnych zaległości, ponieważ wystąpił o przeksięgowanie kwoty 130,00 zł.

W dniu 17 czerwca 2012 r. powód złożył wobec pozwanego oświadczenie o potrąceniu wierzytelnością w kwocie 889,00 zł z tytułu umowy nr (...) z wierzytelnością pozwanego w kwocie 889,00 zł z tytułu umowy nr (...).

W piśmie z dnia 8 sierpnia 2014 r. pozwany oświadczył powodowi, iż nie posiada żadnego zadłużenia wobec powoda, ponieważ polisa dotycząca auta o nr (...) została wypowiedziana skutecznie. Pozwany wnosił o przeksięgowanie nadpłaty polisy nr (...) w kwocie 462,00 zł na rzecz należności z tytułu polisy dla pojazdu marki V. o nr rej (...) z polisy nr (...)/(...), a pozostałą kwotę 401,00 zł na rzecz polisy nr (...).

Powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 559,24 zł, a pozwany nie spełnił żądania powoda.

W ocenie Sądu powód nie udowodnił istnienia swojego roszczenia. Przedłożone przez powoda dokumenty są dokumentami prywatnymi (art. 245 k.p.c.), które w przeciwieństwie do dokumentów urzędowych - nie korzystają z domniemania prawdziwości wskazanych w nich faktów, czyli zgodności z prawdą oświadczenia w nim zawartego (por. wyrok SN z 20 września 2000 r., I CKN 794/00, niepubl.).

Pozwany zaprzeczył, co do zasady roszczeniu powoda, wskazując, iż wszelkie należności wynikające z umów ubezpieczenia zawartych pomiędzy stronami zostały zapłacone. Przedłożone przez powoda dokumenty potwierdzenie pokrycia ubezpieczeniowego i wezwanie do zapłaty były dokumentami wytworzonymi przez powoda, a pierwszy dokument był dokumentem wewnętrznym w przedsiębiorstwie powoda. Żaden z tych dokumentów nie został podpisany przez pozwanego, stąd też brak było podstaw do przyjęcia, iż strony w umowie ubezpieczenia ustaliły składkę w wysokości wskazywanej przez powoda, jak również, że ta składka nie została zapłacona. Powód nie przedłożył umowy ubezpieczenia.

Apelację od wyroku złożył powód, który zaskarżył wyrok w całości zarzucając mu:

- naruszenie prawa procesowego, tj. art. 328 § 2 kpc poprzez niewskazanie w uzasadnieniu wyroku przyczyn, dla których wnioskowanym przez stronę powodową dokumentom w postaci Polisy Seria (...) oraz umowy kupna – sprzedaży Sąd odmówił wiarygodności i mocy dowodowej,

- naruszenie prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 kpc poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego i wydanie wyroku z pominięciem wnioskowanych przez stronę powodową dowodów w postaci dokumentów - Polisy Seria (...) oraz umowy kupna – sprzedaży.

Mając na względzie powyższe zarzuty powód wniósł o uzupełnienie postępowania dowodowego i przeprowadzenie dowodu ze wskazanych dokumentów, które znajdują się w materiale dowodowym zebranym w postępowaniu w pierwszej instancji oraz zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie należności, jak w pozwie. Ponadto wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja powoda była uzasadniona i skutkowała koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku oraz przekazania sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Należy bowiem podnieść, przy uwzględnieniu treści art. 386 § 4 k.p.c. , że Sąd pierwszej instancji nie rozpoznał istoty sprawy. Pojęcie „istoty sprawy” dotyczy jej aspektu materialnego, a więc nie rozpoznanie istoty sprawy zachodzi wówczas, gdy sąd nie zbadał podstawy materialnej pozwu, jak też skierowanych do niego zarzutów merytorycznych
i w swoim rozstrzygnięciu nie odniósł się do tego, co jest przedmiotem sprawy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 września 2002 r., sygn. akt IV CKN 1298/00, LEX nr 80271).

Taka sytuacja miała miejsce w rozpoznawanej sprawie. Sąd Rejonowy oceniając dokumenty wystawione jednostronnie przez powoda w postaci potwierdzenia pokrycia ubezpieczeniowego i wezwania do zapłaty, które nie pozwalały na uznanie związania stron umową, nie zbadał istotnych dla sprawy okoliczności. Brak dołączenia w odpowiednim czasie korespondencji strony powodowej uniemożliwiał ocenę roszczenia powoda w kontekście obrony pozwanego zaprezentowanej w sprzeciwie od nakazu zapłaty.

Zaznaczyć trzeba, że wbrew zarzutom skarżącego, Sąd Rejonowy nie pominął złożonego przez stronę powodową pisma przygotowawczego z dnia 5 stycznia 2016 r. oraz dołączonych do niego dokumentów i wadliwie nie dał temu wyrazu w uzasadnieniu wyroku, czym naruszył dyspozycję art. 328 § 2 kpc. Sąd Rejonowy w ogóle nie oceniał dopuszczalności złożonego pisma i zgłoszonych z nim dowodów z dokumentów prywatnych, gdyż nie zostały one dołączone do akt niniejszej sprawy przed wydaniem wyroku z dnia
22 stycznia 2016 r. Jak bowiem wynika z odręcznej notatki sporządzonej przez sekretarza sądowego na piśmie powoda z 5 stycznia 2016 r., przez pomyłkę nie zostało ono dołączone do właściwych akt. Pismo to przedłożono sędziemu dopiero w dniu 23 stycznia 2016 r. (k. 75 akt), a zatem już po wydaniu wyroku w sprawie.

Tym samym pismo stanowiące odpowiedź na sprzeciw od nakazu zapłaty ani dołączone do niego dokumenty w ogóle nie zostały poddane ocenie przez Sąd Rejonowy. Wyrok opierający się na przyjęciu braku udowodnienia przez powoda łączącego strony stosunku obligacyjnego został wydany w oparciu o ustalony w wadliwy sposób stan faktyczny. Ponadto rozstrzygniecie Sądu nie uwzględniało nawet stanowiska samego pozwanego, który co do zasady nie kwestionował istnienia obowiązku zapłaty należności dochodzonej przez powoda w niniejszej sprawie, ale podnosił fakt zgłoszenia powodowi żądania zarachowania nadwyżek z opłaconych wcześniejszych polis na należność z polisy dla pojazdu marki V. (...) o nr rej. (...).

Przy ponownym rozstrzyganiu sporu Sąd pierwszej instancji rozpozna pismo powoda z dnia 5 stycznia 2016 r. i oceni zgłoszone w nim dowody z dokumentów prywatnych pod kątem ich znaczenia dla istnienia zobowiązania pozwanego. Ponadto Sąd zobowiązany jest do oceny zarzutów zgłoszonych przez pozwanego, w tym przede wszystkim należy ustalić, czy na skutek oświadczeń pozwanego doszło do umorzenia wierzytelności powoda dochodzonych pozwem.

Z tych przyczyn, skoro Sąd Okręgowy nie rozpoznał istoty sprawy a jednocześnie wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości, na podstawie art. 396 § 4 k.p.c. orzeczono jak w sentencji.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w oparciu o art. 108 § 2 k.p.c.