Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W I M I E N I U R Z E C Z Y P O S P O L I T E J P O L S K I E J

Dnia 19 września 2013 r.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze V Wydział Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 12 września 2013 r. w Jeleniej Górze

na rozprawie

sprawy z powództwa R. K.

przeciwko W. D. (1), A. F. (1)

o zapłatę

I.  zasądza solidarnie od pozwanych na rzecz powódki kwotę 1 200,00 zł (jeden tysiąc dwieście złotych) wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty

600,00 zł od dnia 18.08.2012 r. do dnia zapłaty,

600,00 zł od dnia 05.09.2012 r. do dnia zapłaty.

II.  dalej idące powództwo oddala.

III.  zasądza od powódki solidarnie na rzecz pozwanych kwotę 846,26 zł tytułem kosztów postępowania po stosunkowym ich rozdzieleniu.

IV.  zasądza od powódki na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze kwotę 505,73 zł tytułem stosunkowo rozdzielonych kosztów stawiennictwa świadka tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa.

V.  zasądza solidarnie od pozwanych na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze kwotę 79,34 zł tytułem stosunkowo rozdzielonych kosztów stawiennictwa świadka tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa.

Sygn. akt V GC 70/13 upr

UZASADNIENIE

R. K. prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Usługi (...) reprezentowana przez radcę prawnego w pozwie skierowanym przeciwko W. D. (1) i A. F. (1) prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą (...) s.c. wniosła o zasądzenie kwoty 8.850,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 12 września 2012 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty skarbowej w wysokości 17 zł.

W uzasadnieniu wskazała, że strony dnia 03 lipca 2012 r. zawarły umowę zlecenia emisji reklamy w zakresie emisji materiałów reklamowo-informacyjnych na telebimie. Umowę zawarto na czas określony do dnia 03 października 2012 r. za wynagrodzeniem w kwocie 1.950 zł rozłożonym na trzy raty. Pozwane zapłaciły tylko pierwszą ratę w kwocie 750 zł i pismem z dnia 16.08.2012 r. rozwiązały umowę zlecenia. Pismo nazwane "odstąpieniem od umowy" powódka uznała za bezskuteczne w związku z brakiem zastrzeżeń umownych uprawniających którąkolwiek ze stron do odstąpienia od umowy. Powódka nie podzielała zarzutu pozwanych jakoby nie wykonywała właściwie umowy. Wobec dalszych ustaleń telefonicznych stron powódka ustaliła, że pozwane chcą zaprzestać z nią współpracy i skierowała do nich wezwanie do zapłaty powołując się na zastrzeżenie regulaminu, które stanowi że "w przypadku złożenia rezygnacji zleceniobiorca dokona korekty rachunku za emisję spotu po cenie jednostkowej 1,00 zł brutto". Według jej obliczeń pozwane winny jej zapłacić 9.600 zł a wobec tego, że uiściły wcześniej 750 zł do zapłaty pozostaje im suma 8.850 zł i wezwała je do zapłaty tejże kwoty. Wezwanie okazało się bezskuteczne.

Pozwane reprezentowane przez adwokata w odpowiedzi na pozew (k.28) wniosły o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu podniosły, że początkowo realizacja umowy stron przez powódkę była prawidłowa, ale po dniu 13 lipca 2012 r. nastąpił widoczny spadek emisji spotu. Twierdziły, że obserwowały telebim i spot reklamowy nie wyświetlał się z umówioną częstotliwością dlatego zażądały od powódki dostarczenia im planu emisji spotów. Wobec jego nie dostarczenia w dniu 16.08.2012 r. odstąpiły od umowy. Powołując się na dyspozycję art.746 k.c. wskazały, że zaistniały ważne przyczyny umożliwiające im wypowiedzenie umowy. Zarzuciły, iż naliczanie kar umownych przez powódkę w kwocie 9.600 zł stoi w sprzeczności z przepisami art. 746 i 483 k.c.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Strony są przedsiębiorcami prowadzącymi działalność gospodarczą na podstawie wpisów do ewidencji działalności gospodarczej.

(wydruki z (...) k.9-11)

Strony w dniu 03 lipca 2012 r. zawarły umowę zlecenia emisji reklamy.

Zgodnie z jej postanowieniami na telebimie stanowiącym własność powódki miał być emitowany spot reklamowy firmy pozwanych w okresie od 04 lipca 2012 r. do 03 października 2012 r. 10 - sekundowy spot miał zostać zrealizowany przez powódkę za cenę 150 zł. Strony umówiły się na wynagrodzenie za cały okres emisji w łącznej kwocie 1.950 zł płatne w trzech ratach :

pierwsza w kwocie 750 zł w terminie do dnia 04.07.2012 r. (w tym 150 zł za realizację spotu),

druga w kwocie 600 zł w terminie do dnia 03.08.2012r. i

trzecia w kwocie 600 zł do dnia 04.09.2012 r.

Minimalna ilość wyświetleń spotu miała wynosić 4800.

W zleceniu emisji reklamy powódka zaznaczyła, że jest podatnikiem zwolnionym podmiotowo z podatku VAT i pozwana W. D. (2) oświadczyła, że zapoznała się i zaakceptowała regulamin prowadzenia kampanii reklamowych.

W punkcie 7 in fine regulaminu wskazano, że "w przypadku złożenia rezygnacji zleceniobiorca dokona korekty rachunku za emisję spotu po cenie jednostkowej 1,00 zł brutto".

Telebim powódki pracował na zasadzie zapętlenia w 360 sekundowych cyklach. Ilość wyświetleń danego spotu była więc uzależniona od ilości klientów i długości ich spotów. Powódka wyjaśniła to pozwanym oraz współpracującemu z nimi A. F. (2).

Powódka wraz z K. W. wykonała zgodnie z instrukcjami wymienionych spot reklamowy i był on wyświetlany na telebimie zgodnie z umową. W lipcu 2012 r. powódka rozpoczynała prowadzenie działalności i dopiero zdobywała nowych klientów na reklamy na telebimie, dlatego początkowo ilość wyświetleń spotu pozwanych była wyższa od wskazanej w umowie minimalnej ilości.

Dnia 04 lipca 2012 r. powódka wystawiła rachunek nr (...) na kwotę 750 zł i pozwane zapłaciły go gotówką. Kolejny rachunek powódka wystawiła dnia 03.08.2012 r. wskazując w nim kwotę 600 zł z terminem płatności 14 dni w formie przelewu.

W dniu 16 sierpnia 2012 r. pozwane skierowały do powódki pismo zatytułowane odstąpienie od umowy. Wskazały w jego treści, że "w związku z niedostarczeniem przez powódkę do dnia dzisiejszego planu emisji spotów reklamowych z wyszczególnieniem ilości, częstotliwości i godzin emisji spotów odstępują od zlecenia". Zakwestionowały także zasadność i prawidłowość wystawionego przez powódkę rachunku.

Powódka dnia 31.08.2012 r. skierowała do pozwanych wezwanie do zapłaty kwoty 9.600 zł. Było ono bezskuteczne.

(umowa zlecenia z załącznikami k.12-16, rachunki k.17, odstąpienie od umowy k.18, wezwanie do zapłaty k.19-21, instrukcja użytkowania programu L. (...) k.53-54, wykaz zleceń powódki w lipcu 2012 r. k.55, pismo powódki z 28.09.2012 r. k.56-57, wydruk zlecenia pozwanych k.58, zdjęcie telebimu k.59, zlecenia emisji reklamy k. 97-123, ewidencja sprzedaży k.83 (koperta), zeznania świadków : K. W. k.87v-88, S. Ż. k.86v-87v, A. F. (2) k.88-89, K. K. (2) k.89-89v,

przesłuchanie powódki k.135-136)

Sąd zważył, co następuje :

Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Strony łączyła umowa z dnia 03.07.2012 r. o usługi emisji spotu na telebimie w okresie od dnia 04.07.2012 r. do dnia 03.10.2012 r. do której zastosowanie znajdują przepisy o zleceniu.

Już na wstępie podkreślenia wymaga, że stanowisko powódki w zakresie braku możliwości odstąpienia przez pozwane od rzeczonej umowy było błędne. Sąd stoi bowiem na stanowisku, że umowę zlecenia wypowiedzieć można w każdym czasie. Wynika to z dyspozycji art. 746 § 1 k.c. stanowiącego, iż dający zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Powinien jednak zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia; w razie odpłatnego zlecenia obowiązany jest uiścić przyjmującemu zlecenie część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom, a jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę ( vide : wyrok SN z 23.10.2003 r. V CK 386/2002).

Zatem pozwanym niewątpliwie przysługiwało prawo do odstąpienia od umowy stron z dnia 03.07.2012 r. i skutecznie z tego prawa skorzystały ponieważ dnia 16.08.2012 r. skierowały do powódki pismo – odstąpienie od umowy. Wskazały przy tym jako przyczynę brak dostarczenia przez powódkę planu emisji spotów.

Sąd uznał, iż pozwane w niniejszym postępowaniu nie dowiodły, że przyczyna ta stanowiła ważny powód w rozumieniu art. 746 § 1 k.c. Po pierwsze brak było dowodów, że powódka taki plan miała obowiązek dostarczyć. Powódka wyraźnie wskazywała, że pozwanym znane były zasady funkcjonowania telebimu na zasadzie zapętlenia w 360 sekundowych cyklach. Pozwane więc wiedziały z jaką częstotliwością będzie wyświetlany spot i że uzależnione to jest od ilości klientów powódki i czasu trwania ich spotów. Po drugie, dowody w postaci zeznań świadków A. F. (2) i K. K. (2) były dla Sądu niewiarygodne w zakresie twierdzeń o zbyt małej częstotliwości wyświetleń spotu pozwanych. Świadkowie ci zdaniem Sądu zeznawali subiektywnie i zainteresowani byli uzyskaniem dla pozwanych korzystnego rozstrzygnięcia, gdyż powiązani są z nimi finansowo. Nie uszło przy tym uwadze Sądu, że świadek A. F. (2) wskazał wprost, że utożsamia się z firma pozwanych. Zeznaniom tym przeczyły wiarygodne dowody z dokumentów w postaci : dokumentacji technicznej telebimu wskazującej na jego cykliczną pracę w 360 sekundowych powtórzeniach oraz wykazu zleceń które powódka w spornym okresie zawarła. Dowody z tych dokumentów były nadto spójne z zeznaniami świadka S. Ż. i z przesłuchaniem powódki. Zatem tym dwóm dowodom osobowym Sąd przydał walor wiarygodności. Nadto walor ten Sąd przydał wszystkim zgromadzonym w sprawie dowodom z dokumentów albowiem brak było podstaw do zdeprecjonowania ich mocy dowodowej. Sąd stoi na stanowisku, że gdyby rzeczywiście spot reklamowy pozwanych nie był wyświetlany na telebimie z umówioną częstotliwością to pozwane niewątpliwie wskazałyby tę okoliczność w odstąpieniu od umowy.

W rzeczonym odstąpieniu pozwane wskazywały także na zasadność i prawidłowość wystawionego przez powódkę rachunku. Sąd miał na uwadze, że zarzuty te były bezpodstawne albowiem rachunek wystawiony został prawidłowo. Powódka wskazała w nim umówioną ratalną kwotę wynagrodzenia umownego a wobec tego, że nie była Vat-owcem wystawiła go na kwotę bez podatku Vat. Zresztą nawet gdyby rachunek nie był wystawiony prawidłowo to i tak nie mogłoby to przesądzać, że wystąpiła ważna przyczyna w rozumieniu art.746 § 1 k.c. uprawniająca do odstąpienia od umowy stron.

Zgodnie z art. 746 § 1 in fine k.c. jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnych powodów to dający zlecenie powinien naprawić szkodę. Naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 k.c.).

Zdaniem Sądu powódka poniosła szkodę w postaci utraty korzyści tj. dwóch kolejnych rat umówionego wynagrodzenia w kwotach po 600 zł każda. Strony bowiem ustaliły wynagrodzenie w kwocie 1.950 zł płatne w trzech ratach : pierwsza w wysokości 750 zł i druga oraz trzecia w wysokości po 600 zł. Tylko pierwszą ratę pozwane zaś zapłaciły powódce.

Pomiędzy odstąpieniem od umowy z dnia 16.08.2012 r. a szkodą zdaniem Sądu istniał adekwatny związek przyczynowy (art. 361 § 1 k.c.), ponieważ gdyby pozwane nie odstąpiły od umowy to powódka rzeczone kwoty (2 x 600 zł) by otrzymała. Wykonywała bowiem umowę stron w sposób należyty.

Wobec powyższego Sąd zasądził jak w punkcie I sentencji wyroku.

Odsetki ustawowe Sąd zasądził na podstawie art. 481 k.c. od dni wymagalności kwot po 600 zł zgodnie z umową stron. Druga rata wynagrodzenia w kwocie 600 zł miała być płatne wedle pisemnej umowy w terminie do dnia 03.08.2012r., ale zdaniem Sądu powódka zmodyfikowała ją wskazując na wystawionym przez siebie rachunku nowy termin płatności 14 dniowy. Natomiast odsetki od trzeciej raty wynagrodzenia w kwocie 600 zł Sąd zasądził od dnia wymagalności zgodnie z pierwotną umową, bowiem strony postanowiły, że będzie ona płatna do dnia 04.09.2012 r.

Solidarna odpowiedzialność pozwanych wskazana w sentencji wyroku wynikała z dyspozycji art. 864 k.c.

Sąd dalej idące powództwo oddalił albowiem podstawa prawna i żądanie powódki były niezasadne.

Zdaniem Sądu postanowienie umowy stron a dokładnie punktu 7 regulaminu wedle którego "w przypadku złożenia rezygnacji zleceniobiorca dokona korekty rachunku za emisję spotu po cenie jednostkowej 1,00 zł brutto" stanowiło w istocie karę umowną. Tymczasem kara umowna będąca surogatem odszkodowania może być zastrzeżona w przypadku zobowiązania niepieniężnego. Wynika to wprost z dyspozycji art. 483 k.c. zgodnie z którym można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Niewątpliwie umowa stron stanowiła zobowiązanie pieniężne, gdyż pozwane płaciły wynagrodzenie powódce w pieniądzu. Zatem żądanie zasądzenia kary umownej było niedopuszczalne a postanowienie umowne jej dotyczące jest nieważne ( vide : wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 28 lipca 2005 r. I ACa 386/2005, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 30 stycznia 2013 r. I ACa 916/2012).

Orzeczenie o kosztach Sąd oparł na dyspozycji art. 100 k.p.c. stanowiącego o stosunkowym rozdzieleniu kosztów procesu. Zważyć zatem należało, że powódka domagała się zapłaty kwoty 8.850,00 zł, zaś zasądzono od pozwanych sumę 1.200,00 zł. Biorąc pod uwagę kwotę żądaną oraz zasądzoną Sąd stwierdził, iż powódka w 13,56% wygrała niniejszy spór sądowy, zaś pozwane w 86,44%. Wynik procentowy należało więc odnieść do kosztów poniesionych przez strony. Sąd miał na uwadze, że powódka poniosła łączne koszty w kwocie 1.517,00 zł (300,00 zł - opłata od pozwu, 1.217,00 zł - koszty zastępstwa procesowego), natomiast strona pozwana poniosła koszty w kwocie 1.217,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Pomnożywszy owe koszty stron przez ich procentowe wygrane tzn. 1.517,00 zł x 13,56% oraz 1.217,00 zł x 86,44% Sąd uzyskał odpowiednio wyniki 205,71 zł i 1.051,97 zł. Ich różnica stanowiła kwotę 846,26 zł i należało zasądzić ją od powódki na rzecz pozwanych – co odzwierciedla punkt III wyroku.

Sąd stosując powyżej wskazane procentowe wygrane stron zobligowany był również do rozliczenia kosztów stawiennictwa świadka S. Ż., które postanowieniem z dnia 18.09.2013 r. przyznał świadkowi i które tymczasowo zostały poniesione przez Skarb Państwa (art.113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych). Kwota przyznana świadkowi opiewała na 585,06 zł. Pomnożywszy ją przez procentowe wygrane stron tzn. 585,06 x 13,56% oraz 585,06 zł x 86,44% Sąd uzyskał odpowiednio wyniki 79,34 zł i 505,73 zł. Sumy te należało zasądzić od stron na rzecz Skarbu Państwa, co odzwierciedlają punkty IV i V sentencji wyroku.

Sąd podczas rozprawy dnia 11.07.2013 r. :

- oddalił wniosek strony pozwanej o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka I. M. albowiem Sąd winien jest przeprowadzać dowody na okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia (art.227 k.p.c.), tymczasem okoliczności wskazane we wniosku dowodowym nie miały związku ze sprawą,

- pominął dowód z przesłuchania pozwanej A. F. (1) albowiem wezwana ona została na rozprawę pod takim rygorem i nie stawiła się na termin rozprawy. Sąd podczas rozprawy dnia 12.09.2013 r. z tej samej przyczyny pominął dowód z przesłuchania pozwanej W. D. (1).