Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 kwietnia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Jolanta Brzęk

Protokolant: Jadwiga Wysocka

po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2016 r. w Tychach

na rozprawie

sprawy z powództwa:

(...) Sp. z o.o. w T.

przeciwko:

(...) S.A. w W.

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. w T. kwotę 1 033,20 zł ( jeden tysiąc trzydzieści trzy złote dwadzieścia groszy) z odsetkami ustawowymi od dnia 13 marca 2014 roku do dnia zapłaty;

2)  oddala powództwo w pozostałym zakresie ;

3)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 15,15 zł ( piętnaście złotych piętnaście groszy) tytułem stosunkowego rozdzielenia kosztów.

SSR Jolanta Brzęk

Sygn. akt VI GC 1077/15/3

UZASADNIENIE

Powód (...) sp. z o.o. z siedzibą w T. wystąpił przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. z pozwem o zapłatę kwoty 2 214 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 13 marca 2014 r. do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 14 lutego 2014 r. samochód marki F. (...) o nr rej. (...) stanowiący własność poszkodowanego M. D. (1) został uszkodzony w wyniku kolizji drogowej. Ubezpieczycielem odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody jest pozwany. Powód zawarł z poszkodowanym w dniu 18 lutego 2014 r. umowę najmu pojazdu zastępczego marki F. (...) o nr rej. (...), na czas naprawy uszkodzonego pojazdu. Czynsz najmu ustalono na kwotę 147,60 zł netto za dobę najmu. Poszkodowany dokonał zwrotu pojazdu zastępczego w dniu 5 marca 2014 r. W związku z powyższym powód w dniu 5 marca 2014 r. wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 2214 zł. Pozwany odmówił wypłaty odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego. W dniu 2 czerwca 2015 r. poszkodowany zawarł z powodem umowę cesji wierzytelności przysługującej mu z tytułu polisy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 14 lutego 2014 r. Pismem z dnia 2 czerwca 2015 r. pozwany został poinformowany o dokonanej cesji wierzytelności. Pozwany odmawiając wypłaty odszkodowania powołał się na brak określenia w umowie najmu pojazdu zastępczego stawki dobowej czynszu, w związku z czym zdaniem pozwanego, powoda i poszkodowanego łączyła umowa użyczenia. Powód wskazał, że stawka dobowa została określona w ogólnodostępnym cenniku wynajmu samochodów w (...) sp. z o.o., z którym zapoznał się poszkodowany przed podpisaniem umowy. Poszkodowany zaakceptował stawkę dobową w wysokości 147,60 zł brutto i nie kwestionował, iż doszło do zawarcia umowy najmu pojazdu zastępczego, co było zgodnym zamiarem stron.

W dniu 2 października 2015 r. w sprawie o sygn. VI GNc 2051/15/5 Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Pozwany (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, że kwestionuje roszczenie powoda w całości zarówno co do zasady jak i wysokości. Pozwany przyjął na siebie odpowiedzialność za skutki kolizji z dnia 14 lutego 2014 r. i wypłacił poszkodowanemu odszkodowanie z tytułu naprawy uszkodzonego pojazdu. Pozwany decyzją z dnia 9 kwietnia 2014 r. wskazał, iż w wyniku analizy dokumentacji zgromadzonej, w aktach sprawy brak jest podstaw do uwzględnienia roszczenia z tytułu najmu pojazdu zastępczego. Pozwany uznał, iż łącząca powoda z poszkodowanym umowa jest bezpłatną umową użyczenia, gdyż w umowie nie wskazano wysokości czynszu za najem. Powód odwołał się od decyzji pozwanego, jednakże pozwany pismem z dnia 17 września 2014 r. podtrzymał swoje stanowisko. Pozwany zakwestionował ustalony przez powoda okres najmu w ilości 15 dni. Zdaniem pozwanego przedłożenie jedynie protokołu przekazania pojazdu nie potwierdza zasadności wynajmu pojazdu przez okres 15 dni. Pozwany zakwestionował ponadto stawkę dobową w wysokości 147,60 zł brutto, podnosząc iż jest to stawka rażąco zawyżona i nie odpowiada stawkom stosowanym na rynku lokalnym.

W odpowiedzi na sprzeciw strona powodowa podtrzymała twierdzenia zawarte w pozwie. Powód wskazał, iż zgodnym zamiarem stron było zawarcie umowy najmu pojazdu zastępczego. Powód zaznaczył, iż zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego przysługuje za okres od dnia uszkodzenia pojazdu do dnia jego naprawy, a zastosowana stawka nie odbiega od średnich stawek stosowanych na rynku lokalnym.

W dalszym piśmie procesowym pozwany podniósł, iż cennik nie stanowił integralnej części umowy, a nadto na podstawie załączonego cennika nie sposób wyliczyć koszty najmu. Zdaniem pozwanego powód nie wykazał, aby naprawa pojazdu trwała 15 dni. W ocenie pozwanego koniecznym jest zasięgnięcie wiedzy specjalistycznej z opinii biegłego celem ustalenia zasadnego czasu najmu, jednakże powód takowego dowodu nie zgłosił.

Sąd ustalił co następuje:

Bezspornym jest, że samochód osobowy F. (...) nr rej. (...) stanowiący własność poszkodowanego M. D. (1) został uszkodzony w wyniku kolizji drogowej. Ubezpieczycielem odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody jest pozwana. W dniu 18 lutego 201r r. powód zawarł z poszkodowanym umowę najmu pojazdu zastępczego, w związku ze zdarzeniem objętym odpowiedzialnością cywilną pozwanej. Przedmiotem najmu był samochód marki F. (...) o nr rej. (...). Strony ustaliły stawkę za wynajem w kwocie 147,60 złotych brutto za dobę. Pojazd został zwrócony przez poszkodowanego w dniu 25 lutego 2014 r.

Dowód: umowa najmu (k. 18-20), faktura (k. 21), oświadczenie poszkodowanego (k. 78), akta szkodowe (k. 67), zeznania świadka M. D. (1) (k.91-92).

W dniu 5 marca 2014 r. powód wystawił na rzecz M. D. (1) fakturę VAT nr (...) na kwotę 2 214 zł brutto tj. 1 800 zł netto z tytułu wynajmu samochodu zastępczego przez okres 15 dni przy cenie jednostkowej 147,60 zł brutto za dzień.

Dowód: faktura VAT (k. 21).

Bezspornym jest również fakt, iż pozwany odmówił wypłaty odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego.

Dowód: pismo (k. 25).

Pismem z dnia 15 października 2014 r. powód wezwał pozwanego do wypłaty odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego w kwocie 2 214 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wymagalności faktury

Dowód: wezwanie (k. 26).

W dniu 2 czerwca 2015 r. poszkodowany i powód zawarli umowę cesji wierzytelności zgodnie, z którą cedent przelał na cesjonariusza swoją wierzytelność – prawo do zwrotu kosztów z tytułu najmu auta zastępczego marki F. (...) nr rej. (...) stwierdzonych fakturą VAT nr (...). Pismem z dnia 2 czerwca 2015 r. poszkodowany poinformował pozwanego o dokonanej cesji wierzytelności na rzecz powoda.

Dowód: umowa cesji wierzytelności (k. 29-32), informacja o cesji wierzytelności (k. 33).

Poczynione w sprawie ustalenia faktyczne oparto o nie budzące wątpliwości, merytoryczne dokumenty znajdujące się w aktach sprawy. Sąd uznał je za wiarygodne dla Sądu. Sąd uznał zeznania świadka M. D. (1) za w pełni wiarygodne dla Sądu, ponieważ są logiczne, konsekwentne i zgodne z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo wytoczone w niniejszej sprawie przez (...) sp. z o.o. z siedzibą w T. przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. zasługiwało na uwzględnienie w części.

Powód domagał się zasądzenia 2 214 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 13 marca 2014 r. do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu wskazując, iż w drodze cesji nabył wierzytelność – prawo do zwrotu kosztów z tytułu najmu auta zastępczego w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 14 lutego 2014 r.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości podnosząc, że poszkodowanego i powoda łączyła bezpłatna umowa użyczenia. Nadto pozwany zakwestionował zarówno okres najmu jak i wysokość zastosowanej stawki dobowej.

W myśl art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Przesłankami odpowiedzialności jest łączne wykazanie trzech przesłanek: zachowanie sprawcy szkody, powstanie szkody w majątku poszkodowanego oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zachowaniem a szkodą.

Zgodnie z art. 822 §1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem, których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Przy tym §4 cytowanego przepisu przewiduje, że uprawniony do odszkodowania może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Podnieść należy, że w myśl obowiązujących przepisów kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania (art. 509 § 1 k.c.). Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (art. 509 § 2 k.c.). Celem i skutkiem przelewu wierzytelności jest przejście na nabywcę ogółu uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. W takim wypadku stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie, a zmienia się osoba uczestnicząca w nim po stronie wierzyciela. W razie podjęcia kroków celem wyegzekwowania należności, warunkiem otrzymania należności przez nabywcę wierzytelności jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi. W ocenie Sądu powód w należyty sposób wykazał, iż skutecznie nabył przedmiotową wierzytelność od poszkodowanego.

W ocenie Sądu biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, prawa i obowiązki stron należy oprzeć na podstawie przepisów o umowie o najem. W myśl art. 659 § 1 k.c. przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Najem jest umową konsensualną, która dochodzi do skutku w wypadku złożenia zgodnych oświadczeń woli przez najemcę i wynajmującego. Treścią umowy najmu jest zobowiązanie wynajmującego do oddania najemcy rzeczy do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a także odpowiadające mu zobowiązanie najemcy do płacenia wynajmującemu umówionego czynszu (zob. Z. Radwański (w:) System prawa cywilnego, t. III, cz. 2, s. 259). Stosunek prawny najmu ma charakter dwustronnie zobowiązujący i wzajemny, ekwiwalentem świadczenia wynajmującego, które polega na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu, a w związku z tym najem jest umową odpłatną. Do zawarcia umowy najmu dochodzi wówczas, gdy strony uzgodnią istotne jej składniki ( essentialia negotii), do jakich należą przedmiot najmu i czynsz. W ocenie Sądu strony bezsprzecznie łączyła umowa najmu pojazdu zastępczego. Słuchany w toku postępowania poszkodowany M. D. (2) również potwierdził, iż zgodnym zamiarem stron było zawarcie umowy najmu pojazdu zastępczego, poszkodowany znał wysokość stawki dobowej najmu przed zawarciem umowy.

Zgodnie z treścią art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na stronie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Uwzględniając treść art. 6 k.c. trzeba stwierdzić, że do osoby występującej z pozwem należy udowodnienie faktów pozytywnych, które stanowią podstawę powództwa, gdyż z faktów tych wywodzi ona swoje prawo. Do przeciwnika natomiast należy wykazanie okoliczności niweczących to prawo lub uniemożliwiających jego powstanie (OSNP 1998/18/537). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.)(OSNC 1997/6-7/76 Przegląd Sądowy 2001/4/81). Innymi słowy na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie, a na stronie pozwanej obowiązek udowodnienia okoliczności uzasadniających jej wniosek o oddalenie powództwa.

Sąd miał na uwadze, iż z art. 361 § 1 i 2 k.c. wynika zasada pełnego odszkodowania w granicach adekwatnego związku przyczynowego. Zobowiązany do naprawienia szkody ponosi więc odpowiedzialność za wszystkie normalne następstwa zdarzenia, pozostające z tym zdarzeniem w adekwatnym związku przyczynowym. Niewątpliwie normalnym następstwem w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. jest niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego, w sytuacji jego uszkodzenia lub zniszczenia. Jeżeli więc poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne, na wynajem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu. Co ważne nie ulega wątpliwości, że poszkodowany niewątpliwie poniósłbym szkodę w majątku, gdyby musiała opłacić wynajem pojazdu zastępczego w dniu wynajmu, lub w chwili zdania pojazdu. Nadto należy przyjąć, zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, iż „Pojęcie straty w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. obejmuje także wymagalne zobowiązanie poszkodowanego wobec osoby trzeciej” (SN III CZP 62/08). Dodać także należy, iż przywrócenie możliwości korzystania z samochodu nie następuję przez korzystanie ze środków komunikacji zbiorowej, a może być niejako odtworzone poprzez korzystanie z wynajętego samochodu zastępczego. Nadto zauważyć trzeba, że w obecnych czasach samochód jest rzeczą używaną w codziennym życiu, korzystanie z niego nie jest obecnie objawem luksusu, a rzeczą typową. Warto nadmienić, iż w przypadku definitywnej utraty rzeczy odszkodowanie przysługuje za okres od jej utraty do uzyskania odszkodowania (zwrotu innego przedmiotu), a w przypadku utraty czasowej - do chwili odzyskania rzeczywistej możliwości korzystania z niej. (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11).

Sąd po analizie materiału dowodowego doszedł do przekonania, że żądanie pozwu zasługuje na uwzględnienie w części. Sąd miał na uwadze zeznania świadka M. D. (1), który wyjaśnił, że w trakcie naprawy uszkodzonego pojazdu korzystał z dwóch pojazdów zastępczych. Świadek wskazał, że z samochodu marki F. (...) korzystał około tygodnia. Sąd zwrócił uwagę, iż z protokołu przekazania pojazdu wynika, że w dniu 25 lutego 2014 r. zgłoszono szkodę w wynajmowanym pojeździe. W fakturze zaznaczono, że samochód marki F. (...) był wynajmowany prze okres 15 dni, co stoi w sprzeczności z zeznaniami złożonymi przez świadka M. D. (2). Sąd musiał mieć w polu widzenia zeznania poszkodowanego M. D. (2), który przecież wyjaśnił, iż w trakcie trwania naprawy korzystał z dwóch pojazdów przy czym z samochodu marki F. (...), około tygodnia. Stwierdził również, że u powoda poinformowano go, że tylko na tydzień przysługuje mu pojazd zastępczy z tytułu szkody, zaś dalszy okres wynajmu miał być na koszt zakładu naprawczego. Wskazał też, że w późniejszym okresie udostępniono mu jako pojazd zastępczy jakiś gorszy samochód, prawdopodobnie marki m. oraz, że był to stary samochód.

Wobec powyższego zdaniem Sądu powód nie wykazał stosownie do dyspozycji art. 6 k.c. iż poszkodowany wynajmował samochód zastępczy przez okres 15 dni. W ocenie Sądu okres najmu samochodu zastępczego w ilości 7 dni pozostaje w normalnym związku przyczynowym z powstałą szkodą. Powód nie sprostał obowiązkowi wykazania, że naprawa pojazdu poszkodowanego, podczas którego miał prawo korzystać z pojazdu zastępczego, a w konsekwencji, że wartość odszkodowania związanego ze szkodą powinna trwać dłużej. Nie zawnioskował o biegłego.

Sąd uznał, iż w przedmiotowej sprawie stawka przyjęta przez stronę powodową w wysokości 147,60 zł brutto za dobę mieści się w granicach średnich stawek za wynajem samochodu zastępczego w klasie odpowiadającej klasie pojazdu uszkodzonego, jednocześnie nie jest nadmiernie wygórowana. Nadto pamiętać należy, iż poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania zakładu świadczącego swoje usługi najtaniej, dlatego też Sąd nie mógł się zgodzić z pozwanym, co do podniesionego przez niego zarzutu, iż powód zastosował stawkę dużo wyższą i odbiegającą od stosowanych u innych usługodawców, zwłaszcza że powód przedstawił na poparcie stawianych przez nią twierdzeń cennik potwierdzający zasadność przyjętej stawki. Z wiadomości znanych Sądowi z doświadczenia życiowego wynika, że stawka zastosowana przez powoda nie jest stawką wygórowaną, a ciężar dowodowy w zakresie twierdzenia pozwanego, że przewyższa średnie stawki na rynku obciąża pozwanego, który nie wniósł o biegłego w tym zakresie.

Zatem biorąc pod uwagę wyżej poczynione rozważania, Sąd uznał dochodzone przez powódkę roszczenie za zasadne i w związku z tym w punkcie 1 wyroku zasądzono na podstawie art. 415 k.c. w związku z art. 822 § 1 k.c. od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1033,20 zł ( 7 dób x 147,60 zł ) w pozostałym zakresie oddalając powództwo.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 817 k.c. Zgodnie z art. 817 § 1 k.c. ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Jak wynika z § 2 gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Jednakże bezsporną część świadczenia ubezpieczyciel powinien spełnić w terminie przewidzianym w § 1. Powód domagał się odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 13 marca 2014 r. do dnia zapłaty, a żądanie to pozostawało uzasadnione w świetle powołanych przepisów.

O kosztach postępowania orzeczono na zasadzie art. 100 k.p.c. Wobec częściowego oddalenia powództwa strona powodowa wygrała postępowanie w części 47%, co skutkowało stosunkowym rozliczeniem kosztów w takiej właśnie proporcji. Tytułem kosztów powód poniósł 111,00 zł tytułem opłaty od pozwu, 17,00 zł tytułem kosztów opłaty skarbowej od dokumentu pełnomocnictwa, 600,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Pozwany tytułem kosztów poniósł 17,00 zł tytułem kosztów opłaty skarbowej od dokumentu pełnomocnictwa, 600,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Łączne koszty postępowania wyniosły 1 345,00 zł. Kwota stosunkowo rozliczona z tego tytułu, przypadająca stronie powodowej stanowi zatem 15,15 złotych, którą Sąd zasądził na jej rzecz od strony pozwanej.

SSR Jolanta Brzęk