Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 maja 2016 r.

Sąd Rejonowy w Siedlcach III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Jolanta Warsz

Protokolant : st. sekr.sąd. Bożena Jasińska

po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2016 r. w Siedlcach

na rozprawie

sprawy z powództwa M. K. D. (1)

przeciwko J. D. (1)

o alimenty

1.  zasądza od pozwanego J. D. (1) na rzecz powódki M. K. D. (1) tytułem alimentów kwotę po 500 /pięćset/ zł miesięcznie, płatne do jej rąk do dnia 10-go każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 3 czerwca 2015 r.;

2.  w pozostałej części powództwo oddala;

3.  nakazuje pobrać od pozwanego J. D. (1) na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Rejonowego w Siedlcach) kwotę 300 (trzysta) zł tytułem opłaty od pozwu od uwzględnionej części powództwa, w pozostałym zakresie koszty przejmuje na rachunek Skarbu Państwa;

4.  wyrokowi w punkcie 1 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

UZASADNIENIE

W dniu 3 czerwca 2015 r. wpłynął pozew M. D. przeciwko J. D. (1) o alimenty w kwocie 1000 zł wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 1 czerwca 2015 r. W uzasadnianiu pozwu powódka podała , iż między stronami wyrokiem Sądu Okręgowego w S.z dnia 11 kwietnia 2012 r. orzeczono rozwód z winy byłego męża. Przez całe małżeństwo zajmowała się domem, po odejściu pozwanego jej sytuacja materialna pogorszyła się. Od 25 czerwca 2013 r. do dnia złożenia pozwu jest zarejestrowana w PUP jako bezrobotna bez prawa do zasiłku. Od marca 2013 r. ma orzeczenie o stopniu niepełnosprawności , wymaga leczenia różnych specjalistów. Na dzień wniesienia pozwu wraz z córką żyła w niedostatku , utrzymując się z alimentów na córkę i przyznanego na jej rzecz zasiłku oraz świadczenia opiekuńczego w łącznej kwocie 1145 zł.

W toku postępowania podtrzymywała swoje żądanie.

Postanowieniem z dnia 5 stycznia 2016 r. Sąd oddalił wniosek powódki o ustanowienie jej pełnomocnika z urzędu (postanowienie k.205)

Pozwany w toku postępowania konsekwentnie wnosił o oddalenie powództwa.

Sąd ustalił, co następuje:

Na mocy wyroku Sądu Okręgowego w S.z dnia 11 kwietnia 2012 r. małżeństwo J. D. (1) i M. K. D. (2) zostało rozwiązane przez rozwód z winy J. D. (1) (wyrok k.5, k.55 akt sprawy (...)). W trakcie trwania małżeństwa pozwany utrzymywał rodzinę. Powódka otrzymywała od męża co miesiąc kwotę 3000 zł , z tej kwoty spłacana też była pożyczka w wysokości 1300 zł. miesięcznie. W 2007 r. pozwany wyprowadził się do innej kobiety, z którą był związany. W 2011 r. pozwany, już po wyprowadzeniu się, przekazywał żonie na utrzymanie rodziny kwoty po 650 zł. miesięcznie.

Z małżeństwa strony mają troje dzieci w wieku synów 26 lat, 19 lat i 16 letnią córkę.

M. D. (1) na dzień wniesienia pozwu była osoba bezrobotną (zaświadczenie k.100). Decyzją z dnia 25 czerwca 2013 r. odmówiono jej przyznania prawa do zasiłku dla bezrobotnych (decyzja k.6). W trakcie małżeństwa powódka zajmowała się domem i dziećmi . Ostatni raz pracowała w 1995 r. , w latach 2011-2013 prowadziła działalność gospodarczą w postaci szycia firanek, działalność nie była dochodowa, krawcową była jej matka. Od marca 2014 r. do września 2014 r. była na stażu w (...)w W.. Do maja 2016 r. wraz z córką utrzymywała się z alimentów zasądzonych od pozwanego w wysokości 650 zł oraz zasiłku na córkę w wysokości łącznej 563 zł. Od maja 2016 r. zasiłek ten miał wynosić 310 zł, ponieważ ustały przyczyny utrzymania dla małoletniej zasiłku pielęgnacyjnego. Pozostaje w związku z innym mężczyzną, który mieszka w S. ze swoimi synami. Na podstawie decyzji z dnia 28 marca 2013 r., a następnie z dnia 3 kwietnia 2014 -od 27 lutego 2013 r., ma orzeczony lekki stopień niepełnosprawności (orzeczenie k.7, 8). Na mocy decyzji (...) z dnia 24 października 2014 r. miała przyznane zasiłki rodzinne na syna P. oraz córkę N. (decyzja k.12-13). Powódka mieszka wraz z córką w W., najstarszy syn wyprowadził się, syn P. w związku z podjęciem praktyk w okolicach S. oraz nauką w S. , nocuje w W., nie pozostaje na utrzymaniu matki, jest na utrzymaniu ojca. Opłaca rachunki za dom, który zajmuje (dowody wpłat. k.14-18,22-23, k.136-147), opłacała córce naukę tańca w kwocie 40 zł. (dowody wpłaty k.24). Jest leczona od 2014 r. z powodu niedosłuchu (zaświadczenie od specjalisty audiologa k.78, k.229), ma astygmatyzm obu oczu (zaświadczenie k.78) oraz pooperacyjną niedoczynność tarczycy (zaświadczenia lekarskie k.229, k.78). W dniu 24 lutego 2010 r. miała przeprowadzony zabieg operacyjny guzków krwawniczych (k.81). Z powodu naczyniaka dna jamy ustnej przebywała na jednodniowym pobycie w szpitalu w dniu 21 czerwca 2012 r. z zaleceniem zgłoszenia się do poradni laryngologicznej (karta inf. leczenia w trybie jednodniowym k.79). W okresie od 16 lipca 2015 r. do 19 lipca 2015 przebywała w SP ZOZ w S. na Oddziale (...)gdzie z powodu wola wieloguzkowego nietoksycznego dokonano całkowitej resekcji płata lewego z cieśniną oraz subtotalnej resekcji płata prawego (inf. k.80-80v) i wymaga stałego leczenia (zaświadczenie k.228). Ma stwierdzoną dyskopatię szyjną i lędźwiową (karta informacyjna leczenia sanatoryjnego k.82, badanie kręgosłupa szyjnego k.85-88). We wrześniu 2015 r. doznała urazu stawu skokowego (kart inf. z leczenia szpitalnego k.149-150). Ma wadę wzroku (zlecenie na zakup okularów korekcyjnych k.151), okulary zakupiła (rachunki k.152,153). Uczestniczyła w licznych zabiegach rehabilitacyjnych (zaświadczenia k.89-92, k.151, k.231,232). Leczy się w Poradni rodzinnej w W. z powodu podniesionego poziomu lipidów, glukozy oraz dyskopatii lędźwiowej(zaświadczenie k.148). Wymaga okresowej kontroli onkologicznej (zaświadczenie k.228) Pozostaje pod opieką poradni neurologicznej z powodu zawrotów głowy, diagnostyka nie została zakończona (zaświadczenie k.230). Na leki miesięcznie wydaje ok. 50 zł. Do dnia 13 sierpnia 2015 r. nie składała do US informacji o dochodach za 2014 r. (zaświadczenie z US w S. k.99). Poczynając od kwietnia 2016 r. do listopada 2016 r. ma skierowanie z PUP do prac społecznie użytecznych w wymiarze 8 godzin tygodniowo, odpłatność za godzinę wynosi 8 zł, co miesięcznie daje jej dochód w wysokości 320 zł. Była właścicielką samochodu marki O. (...)-sprzedany za kwotę 700 zł. w dniu 14 stycznia 2013 r. (umowa sprzedaży samochodu k.101).

J. D. (2) na dzień 10 sierpnia 2015 r. był zatrudniony na stanowisku młodszy kupiec w (...) Sp z.o.o. w W. na czas określony do 31 lipca 2021 r. z wynagrodzeniem miesięcznym 4356,67 zł brutto, netto 3107,02 zł. (zaświadczenie k.31), na dzień 20 sierpnia 2015 r. otrzymywał miesięczne wynagrodzenie w wysokości 5438,33 zł brutto, netto 3860,80 zł. (zaświadczenie k.116). Wg zaświadczenia z dnia 18 sierpnia 2015 r. za okres od 1 lipca 2015 r do 31 lipca 2015 r. otrzymywał wynagrodzenie netto 1291,16 zł (zaświadczenie k.117). Na dzień 8 kwietnia 2016 r. otrzymywał wynagrodzenie brutto w wysokości 1850 zł., netto 1360, 69 zł (zaświadczenie o zarobkach k.233). Wg. PIT -11 za 2014 r. uzyskał dochód w wysokości 62 831,28 zł (deklaracja PIT-11 za 2014 r. k.114-115 ). Za 2015 r. uzyskał dochód w wysokości 48 248,90 zł (PIT -37 za 2015 r. k.245-248). Pieniądze otrzymuje w gotówce w kasie zakładu pracy, nie ma konta. Na stanowisku młodszy kupiec jest zatrudniony od 01 lipca 2015 r. (porozumienie k.32-33). W dniu 1 czerwca 2015 r. został ukarany karą porządkową nagany za brak nadzoru nad jakością zakupywanego towaru (dokument wymierzenia kary porządkowej k.120, zeznania G. D. k.166v-167). Jest właścicielem mieszkania położnego w Ł. przy ul. (...) o pow. 71,90 m ^{( 2 )}, które nabył za kwotę 210 000 zł na mocy umowy sprzedaży w dniu 14 marca 2013 r. (akt notarialny k. 34-42). Wg. pozwanego , części kwoty na zakup mieszkania pożyczył od brata G. D. i spłacał u niego raty (dowody spłat k.43-53, zeznania G. D. k.166v-167). Aktualnie nie spłaca rat. Wg. informacji z (...) Spółdzielni Mieszkaniowej opłaty za mieszkanie wynoszą 593.78 zł (informacja k.54), za prąd ok. 112 zł (k.55-57), za wodę 77,69 zł. (k.58), podatek od nieruchomości na rok 2015 r. opłacał w kwocie 63 zł. (decyzja Burmistrza Miasta Ł. k.59), za telewizję nc+ 32,90 zł. (k.62). W całości utrzymuje syna P.. Do dyspozycji ma samochód i telefon służbowy. Samochód służbowy jest tankowany w zakładzie pracy, na rozprawę przyjechał samochodem służbowym. Na leki związane z kręgosłupem wydaje miesięcznie ok. 130-150 zł. Ma skierowanie na rehabilitację. Jest leczony przewlekle z powodu zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa , wymaga stałej opieki lekarskiej. Pozostaje pod stała opieką neurologa (zaświadczenia k.240, 241). W dniu 10 maja 2016 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim (k.269,269). Ma orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności (orzeczenie z dnia 21 kwietnia 2016 r.k.270).

Na mocy aktu notarialnego z dnia 2 marca 2015 r. M. D. (2) i J. D. (1) sprzedali D. i W. S. całe przypadające im udziały po ½ części każde z nich we współwłasności działki nr (...) o pow. (...)położnej w W. za cenę po 1250 zł każde z nich (akt notarialny k.103-111, zawiadomienie o zmianie wpisu w ewidencji gruntowej k.121-122). Wg wyjaśnień powódki, (k.235v) działka ta była na podwórku jej rodziców, była to część środkowa nieruchomości, na której miał być pobudowany dom bliźniak. Ponieważ była to działka niewielka, sprzedali ją i uzyskane ze sprzedaży środki przeznaczyli na budowę domu , w którym powódka mieszka z córką do dziś. Wg. pozwanego, nie otrzymał on środków pieniężnych ze sprzedaży tej nieruchomości, na którą wyraził zgodę. Między małżonkami toczy się sprawa o podział majątku dorobkowego, sprawa jest zawieszona. Małżonkowie zdecydowali się na sprzedaż domu.

Od 23 maja 2011 r. małżonkowie wyłączyli wspólność ustawową małżeńską i ustanowili rozdzielność majątkową (akt notarialny k.129-130).

Na mocy umowy nr (...) K. S.- partnerka pozwanego- za kwotę 17 000 zł. netto zamówił meble wraz ze sprzętem AGD. (...) Bank SA w dniu 24 lutego 2014 r. zwarła umowę kredytu bankowego na kwotę 17 000 zł (umowa k.123-124). Wg. wyjaśnieni pozwanego meble te zostały zakupione wspólnie, do jego mieszkania. W dniu 21 sierpnia 2015 r. J. D. (2) zawarł z K. S. umowę przejęcia długu, na mocy której pozwany przejął dług dotychczas nie spłacony przez K. S. w wysokości do spłaty 10 799,69 zł.(umowa przejęcia długu k.125-126). Z załączonego harmonogramu spłat wynika (k.127), iż raty miesięczne do spłaty wynoszą 372,63 zł. i spłaty są rozłożone do dnia 24 lutego 2018 r.

Małoletnia córka stron-N. miała orzeczenie o niepełnosprawności do 11 maja 2016 r. (orzeczenie k.93). W 2014r. była hospitalizowana z obserwacją w kierunku akromegalii-obserwacja negatywna (karta inf. leczenia szpitalnego k.94-95). W dniach 03 stycznia 2013 r. - 07 stycznia 2013 r. była hospitalizowana z powodu guza lewego gruczołu piersiowego (karta informacyjna k.96). W dniach 30.10.2009-09.10.2009 była hospitalizowana z powodu podostrego zapalenia kości piszczelowej prawej (k.98), w dniach 23 listopada 2009r.- 01 grudnia 2009 r. z powodu zapalenia kości piszczelowej prawej (karta informacyjna k.97, ). W związku z zapaleniem kości piszczelowej miała dwie operacje w S. i O.. Jest krótkowidzem, ma duża wadę wzroku -5,75, dioptrii na jedno oko i -5,50 dioptrii na drugie oko. Ma umówioną konsultację okulistyczną w B..

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych dowodów oraz zeznań stron (k.234v-237v).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo co do zasady jest słuszne, jednakże zasługuje na uwzględnienie w części.

Rozstrzygnięcie roszczenia o alimenty od małżonka po rozwiązaniu związku małżeńskiego następuje na podstawie art. 60 k.r.o., zgodnie, z którym małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego. Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.

W myśl cytowanego przepisu małżonek uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżeńskiego może być obciążony świadczeniami ,,w odpowiednim zakresie” na rzecz drugiego małżonka (niewinnego) celem zaspokajania jego usprawiedliwionych potrzeb ,,chociażby ten nie znajdował się w niedostatku”. Rozstrzygające jest w tym zakresie istotne pogorszenie się sytuacji małżonka niewinnego. Kryteria oceny tak rozumianego pogorszenia sytuacji materialnej sformułował Sąd Najwyższy w uchwale pełnego składu Izby Cywilnej i Administracyjnej z dnia 16 grudnia 1987 r. III CZP 91/86 (OSNCP 1988/4/42) stwierdzając, iż dla oceny , czy przesłanka istotnego pogorszenia sytuacji występuje, przeprowadzić należy porównanie każdorazowej sytuacji materialnej małżonka niewinnego , z tym położeniem, jakie istniałoby, gdyby rozwód nie został w ogóle orzeczony i gdyby małżonkowie kontynuowali pożycie. Przyjęte uregulowanie nie daje wprawdzie małżonkowi niewinnemu prawa do równej stopy życiowej z małżonkiem zobowiązanym, lecz małżonek niewinny ma prawo do bardziej dostatniego poziomu życia , niż tylko zaspokajanie usprawiedliwionych potrzeb.

Cytowany art. 60 krio daje byłej małżonce uprawnienia do występowania z roszczeniem alimentacyjnym na jej rzecz, niezależnie od roszczeń alimentacyjnych dzieci.

Przenosząc powyższą argumentację na stan faktyczny w mniejszej sprawie , sytuacja powódki przed orzeczeniem rozwodu przedstawiała się ten sposób, iż wspólnie z mężem prowadziła gospodarstwo domowe, zajmowała się domem, dziećmi. Pozwany pracował, przeznaczając większą część swoich dochodów na utrzymanie rodziny, były to kwoty ok. 3000 zł. W okresie poprzedzający wyprowadzenie się ze wspólnego domu, kwoty przekazywane na rzecz rodziny były coraz mniejsze.

Po orzeczeniu rozwodu sytuacja majątkowa powódki nie zmieniła się znacząco. Do kwietnia 2016 r. nie miała swoich dochodów poza incydentalnymi czy to w ramach prowadzonej działalności gospodarczej czy w pracach finansowanych przez PUP. Ma na współwłasność z mężem dom w W..

Sytuacja majątkowa pozwanego zmieniła się. Zmiana ta polega na nabyciu majątku w postaci mieszkania położnego w Ł., na ul. (...). Wg. pozwanego większa części kwoty na to mieszkanie pożyczył mu brat , na tę okoliczność zeznał również jego brat G. ( zeznania G. D. k.166v-167). Pozwany na etapie zakupu mieszkania dysponował kwotą 65 tys. zł. Należy zauważyć, iż mieszkanie to, nie jest obciążane w żadne sposób. Zatem stanowi majątek pozwanego nabyty bez obciążeń bankowych , po rozwiązaniu małżeństwa. Do tego pozwany ma majątek w postaci wspólnego domu w W.. Dom ten utrzymywany jest przez powódkę. Okoliczności zaniedbania domu-przeciekającego dachu i tarasu zostały poruszone przez obydwie strony, przy okazji podjęcia próby sprzedaży domu i zaproszenia pośrednika nieruchomości. Pozwany nie ma samochodu, jednakże na cele prywatne dysponuje samochodem służbowym, którym przyjechał na rozprawę w dniu 12 kwietnia 2016 r. Wg. jego zeznań samochód jest tankowany w zakładzie pracy. Ma stałe zatrudnienie. Z uwagi na różnorodność zaświadczeń składanych przez pozwanego z zakładu pracy obrazujących jego wynagrodzenie , zmniejszających się z każdym kolejnym terminem rozprawy, co podnosiła powódka na rozprawie w trakcie przesłuchania w charakterze strony (k.235v-236), w ocenie sądu dokumentem potwierdzającym dochody pozwanego w danym roku podatkowym są roczne deklaracje PIT 37 . Z rocznego rozliczenia za 2015 r., iż dochód pozwanego w minionym roku wyniósł 48 248,90 zł. Zatem miesięczne wynagrodzenie wyniosło powyżej 3000 zł. Biorąc pod uwagę dysponowanie samochodem służbowym na własne potrzeby oraz telefonem komórkowym- pozwany nie posiada własnego prywatnego, jest to znaczny dochód , nawet przy obciążeniach alimentacyjnych na dzieci.

Jeżeli chodzi o stan zdrowia stron, to nie sposób oprzeć się wrażaniu, że w toczącym się postępowaniu nastąpiła licytacja wzajemnych chorób i problemów zdrowotnych. Nie kwestionując stanów chorobowych każdej ze stron, należy zauważyć, iż obydwoje są zdolni do pracy, posiadają takie same stopnie niepełnosprawności.

W ocenie sądu, standard życia M. D., po rozwodzie, uległ pogorzeniu i to w stopniu istotnym. Skutkowało to uwzględnieniem powództwa co do zasady. Praktycznie przez cały czas trwania małżeństwa zajmowała się domem ( okoliczność niekwestionowana). Mąż zarabiał na rodzinę i na jej utrzymanie. W tej chwili pozostała w dużym , ponad 200 metrowym domu , który wymaga remontu. Żadna ze stron nie podejmowała się próby wynajęcia domu. Zajmuje niewielką ilość pomieszczeń. Już sam fakt podniesienia przeciekania konstrukcji domu, świadczy o tym , iż nie ma środków na jego utrzymanie. Ze stanu faktycznego przedstawionego przez stronę powodową nie wynika, by córka z matką żyły na dostatnim poziomie, co najmniej takim, jaki był w trakcie zgodnego trwania małżeństwa. Matka z córką żyją skromnie. Pozwany nie kwestionował wydatków byłej żony, poza faktem jej wyjściem na bal sylwestry . Swoje stanowisko w sprawie- oddalenie roszczenia- opierał głównie na tym , iż jemu pogorszyła się sytuacja finansowa , ma coraz mniejszą pensję, był ukarany w zakładzie pracy, płaci alimenty na córkę oraz utrzymuje syna P. (okoliczność niesporna), pogorszył się jego stan zdrowia. Odnosząc się do tych okoliczności należy podnieść, że zawinieniem w podejmowaniu decyzji w zakładzie pracy nie sposób obciążyć byłą żonę. Owszem aktualnie decyzje co do zakupu towarów wymagają zatwierdzenia przez przełożonego, jednakże nie wpłynęło to w żaden sposób na ograniczenie jego obowiązków służbowych, o czym zeznał pozwany w trakcie wysłuchania w charakterze strony. Zakres obowiązków pozwanego nie zmienił się . Miesięcznie na zajmowanym stanowisku przejeżdża od 1000 do 4000 km. Jednocześnie obniżanej pensji nie towarzyszą zmniejszone wydatki. Przejął dług z tytułu zakupu mebli od konkubiny, planuje dołożyć synowi do wasale, na co zamierza wziąć kredyt.

Na gruncie przedstawionych argumentów Sąd doszedł do przekonania, iż gdyby nie było orzeczonego rozwodu małżonków, sytuacja powódki byłaby lepsza .

Powództwo zostało uwzględnione do kwoty po 500 zł miesięcznie od dnia wniesienia pozwu. Za takim rozstrzygnięciem przemawiają dochody pozwanego, które w rocznym rozliczeniu zarówno za 2014 jak i 2015 r. były wystarczające do uwzględnienia powództwa w orzeczonym zakresie. Nie zmienia tego fakt tymczasowej niezdolności do pracy , udokumentowanej zwolnieniem lekarskim przedłożonym przez ostatnią rozprawą. W ocenie Sądu kwota ta umożliwi małżonkowi niewinnemu standard życia zbliżony do standardu małżonka winnego rozpadu małżeństwa.

Jednocześnie Sąd uznał, iż żądana w pozwie kwota 1000 zł. jest zawyżona. Pozwany utrzymuje dwoje dzieci. Przed zamknięciem rozprawy zmieniła się też sytuacja finansowa M. D., która podjęła prace interwencyjne, za które jest przewidziane wynagrodzenie. Dlatego powyżej kwoty 500 zł. powództwo oddalono.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 100 kpc, obciążając pozwanego kosztami opłaty od pozwu w zakresie uwzględnionej części powództwa.

O rygorze natychmiastowej wykonalności orzeczono w oparciu o przepis art. 333 § 1 kpc.

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak na wstępie.