Pełny tekst orzeczenia

WYROK

UZASADNIENIE

W dniu 31 marca 2015r. powód M. L. (1) wniósł pozew o obniżenie alimentów zasądzonych na rzecz małoletniego syna M. L. (2) reprezentowanego przez matkę A. S. z kwoty po 1.000 zł miesięcznie do kwoty po 300 zł miesięcznie, począwszy od dnia wniesienia pozwu.

W uzasadnieniu powód podał, że na podstawie prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 31 marca 2004r. został zobowiązany do ponoszenia na rzecz małoletniego M. kwoty po 1.000 złotych miesięcznie tytułem alimentów. W chwili orzekania w przedmiocie ustalenia obowiązku alimentacyjnego prowadził własną działalność gospodarczą, która dobrze prosperowała. Obecnie powód nie prowadzi już własnej działalności gospodarczej, pozostaje w stosunku pracy i otrzymuje minimalne wynagrodzenie. Ponadto założył nową rodzinę i urodziło mu się kolejne dziecko, które też musi utrzymywać. Mieszka wraz z żoną M., synem J., córką żony J. oraz w weekendy z synem M.. Powód podał, że na pokrycie własnych potrzeb życiowych, po zapłacie alimentów, pozostaje mu miesięcznie kwota 286,16 zł. Zasądzone na rzecz uprawnionego alimenty znacznie przekraczają więc jego możliwości zarobkowe i majątkowe, powód nie jest w stanie ich spełniać. Maksymalna wysokość alimentów, na jakie powód może sobie pozwolić, to 300 zł miesięcznie.

W odpowiedzi na pozew matka małoletniego pozwanego wniosła o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazała, że powód swoimi twierdzeniami stara się wprowadzić w błąd Sąd, jakoby stał się osobą ubogą, a w rzeczywistości prowadzi ponad przeciętny styl życia. W momencie orzekania o rozwodzie i zasądzenia alimentów w 2004r. powód prowadził dobrze prosperującą działalność gospodarczą. Jeszcze przed rozwiązaniem związku małżeńskiego z matką pozwanego wybudował dom w M. o powierzchni 200 m ², w którym mieszka do chwili obecnej. W roku ubiegłym dodatkowo inwestował w tę nieruchomość budując zimowy ogród, nowy grill z altaną krytą strzechą, saunę, siłownię. Dokupił też sąsiednią działkę, a pielęgnacją otoczenia domu zajmują się najęci do pracy ogrodnicy, co świadczy, że powód posiada znaczne środki, skoro nie zajmuje się tymi pracami sam wraz z niepracującą żoną. W ocenie matki małoletniego pozwanego, pomimo utrzymywania dodatkowych osób, poziom życia powoda nie zmienił się, nadal jest wysoki. Powoda stać na wyjazdy za granicę oraz w weekendy do ekskluzywnych hoteli w Polsce, np. (...) w M., gdzie ma złotą kartę. Zdaniem matki pozwanego powód nie może powoływać się na zmianę stosunków z uwagi na założenie nowej rodziny i przyjście na świat kolejnego dziecka, gdyż ten stan trwa od pewnego czasu (dziecko ma ponad 4 lata). Matka małoletniego pozwanego wskazała też, iż obniżenie wynagrodzenia powoda nastąpiło na mocy porozumienia stron, a biorąc pod uwagę, że Prezesem Zarządu (...) P. jest przyjaciel powoda (poprzednio jego pracownik), budzi to poważne wątpliwości i daje podstawę do przyjęcia, że obniżenie wynagrodzenia jest fikcyjne i jedynie dla potrzeb niniejszego postępowania, a w żadnym razie nie nastąpiło z ważnych powodów. Matka małoletniego nadmieniła też, że powód i jego żona jeżdżą drogimi samochodami: powód N. (...), a żona Alfą R. G.. Skoro stać powoda na utrzymanie dwóch samochodów, to posiada on znacznie wyższe dochody, aniżeli wskazuje. Z informacji uzyskanych przez matkę pozwanego wynika też, że żona powoda posiada osobistego trenera fitness, którego koszt miesięczny to 2.500 zł. Trenera posiada również powód. Ponadto powód zawsze dbał, aby wszystkie kupowane towary były drogie i markowe. Dołożył np. synowi do zakupu nowego iPhone 5s. Matka małoletniego pozwanego podała też, iż ponad 10 lat nie występowała o podwyżkę alimentów pomimo, że koszty utrzymania małoletniego pozwanego się zwiększyły. Jest on w okresie intensywnego wzrostu i wymaga częstej wymiany odzieży. Pobiera korepetycje z matematyki i języka angielskiego, je obiady w szkole. Łączny miesięczny koszt utrzymania pozwanego to ok. 2.000 zł. Matka małoletniego pracuje w (...) w T. i otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 2.200 zł brutto. Matka małoletniego wskazała też, że powód w zasadzie nie interesuje się synem, jego kontakty ograniczają się do co drugiego weekendu.

Sąd ustalił, co następuje:

Małoletni M. L. (2) urodził się (...) i pochodzi ze związku małżeńskiego M. L. (1) i A. L., obecnie S..

/okoliczność bezsporna, a ponadto dowód:

odpis aktu urodzenia – k. 7 akt (...) Sądu Okręgowego w Toruniu/

Wyrokiem z dnia 31 marca 2004r. Sąd Okręgowy w Toruniu rozwiązał związek małżeński rodziców małoletniego przez rozwód.

Tym samym wyrokiem wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, tj. M. L. (2), powierzono jego matce, ojcu zaś ograniczono tę władzę do współdecydowania o najważniejszych sprawach dziecka. Nałożono też na obie strony ponoszenie kosztów utrzymania dziecka i udziałem ojca w tych kosztach zasądzono od niego na rzecz małoletniego alimenty w kwocie po 1.000 zł miesięcznie.

/okoliczność bezsporna, a ponadto dowód:

wyrok – k. 16 akt (...) Sądu Okręgowego w Toruniu/

Wówczas małoletni M. miał 2 lata i 6 miesięcy. Przebywał z matką w domu. Miał problemy zdrowotne. Chorował na nerki i wymagał częstych odpłatnych wizyt u lekarza w B.. Korzystał z pampersów, pił mleko z kartonika.

Matka dziecka wówczas nie pracowała. Przebywała na urlopie wychowawczym od dnia 3.05.2002r. do 2.05.2005r. i nie pobierała zasiłku wychowawczego. Starała się o pracę. Utrzymywała się z kwoty 1.000 zł miesięcznie, którą przekazywał jej mąż.

/dowód:

zaświadczenie – k. 5 akt (...) Sądu Okręgowego w Toruniu,

zeznania świadka A. K. – k. 15 akt (...) Sądu Okręgowego w Toruniu,

przesłuchanie matki małoletniego – k. 15 akt (...) Sądu Okręgowego w Toruniu/

Ojciec małoletniego był wówczas zatrudniony na czas określony od 8.01.2001r. do 31.12.2010r. w PPUH (...) w T. na stanowisku specjalisty ds. produkcyjno-handlowych z wynagrodzeniem 2.142,33 zł brutto miesięcznie. Prowadził również działalność gospodarczą, z której w 2003r. uzyskał średni miesięczny dochód w kwocie 2.200 zł netto.

Mieszkał w domu w M..

/dowód:

przesłuchanie ojca małoletniego – k. 15 akt (...) Sądu Okręgowego w Toruniu,

zaświadczenie – k. 14 akt (...) Sądu Okręgowego w Toruniu/

W maju 2014r. powód M. L. (1) zawarł związek małżeński ze swoją wieloletnią partnerką M. L. (3). Jeszcze przed zawarciem małżeństwa została przez nich ustanowiona umowna rozdzielność majątkowa.

/okoliczność bezsporna, a ponadto dowód:

umowa majątkowa przedmałżeńska – k. 50 akt/

W 2009r. powód zamknął prowadzoną działalność gospodarczą, gdyż pogorszyła się sytuacja na rynku. Ponadto dokonał on inwestycji na giełdzie, które przyniosły mu duże straty. Z działalności gospodarczej powodowi pozostały liczne nieuregulowane zobowiązania wobec kontrahentów i Skarbu Państwa oraz kredyty bankowe.

W dniu 19.03.2009r. powód sprzedał dom w M. za 450.000 złotych swojemu dobremu znajomemu G. S.. Z otrzymanej kwoty spłacił wszystkich wierzycieli, tj. klientów oraz banki. Do spłaty pozostały jedynie długi w Urzędzie Skarbowym z działalności firmy. Zadłużenie wynosi ok. 160.000 zł należności głównej. Obecnie powód nie spłaca tych długów.

Powód figuruje w Rejestrze Dłużników Niewypłacalnych.

/dowód:

umowa sprzedaży – k. 41-44 akt,

postanowienie z dnia 8.05.2015r. - k. 39-40 akt,

zeznania świadka M. L. (3) – e-protokół z dn. 3.09.2015r. 13min.24sek. i nast.

przesłuchanie powoda – e-protokół z dn. 20.10.2015r. 4min.48sek. i nast./

Obecnie powód od dnia 1.11.2013r. pracuje w (...) Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w miejscowości M. na podstawie umowy o pracę na stanowisku specjalisty ds. sprzedaży i handlu. Spółka zajmuje się tworzywami sztucznymi. Jego oficjalne wynagrodzenie wynosi 1.750 zł brutto miesięcznie.

Oficjalny dochód powoda ze stosunku pracy wyniósł w 2012r. - 15.278,25 zł, w 2013r. - 17.765 zł, a w 2014r. - 18.745 zł.

Wcześniej głównym udziałowcem w w/w spółce była M. S. – ówczesna partnerka, a obecnie żona powoda. Powód pełnił wówczas w spółce funkcję prezesa zarządu. Obecnym prezesem firmy jest M. C., znajomy powoda od 20 lat, a udziałowcami są jego siostry.

/dowód:

zaświadczenie o dochodach – k. 8, 38 akt,

umowa o pracę – k. 157,

aneks do umowy o pracę – k. 9, 61, 153-156, 158-159 akt,

zeznania podatkowe – k. 68-71, 134-137 akt,

przesłuchanie powoda – e-protokół z dn. 20.10.2015r. 4min.48sek. i nast./

Powód jest posiadaczem konta osobistego z przyznanym limitem kredytowym w wysokości 20.200 zł. Na konto powód regularnie wpłaca kwoty od 1.000 do 10.000 zł jako wpłata własna – zasilenie konta. Wpłaty w wysokości rzędu 630-3.000 zł pochodzą również od osób trzecich, np. regularnie do M. A. (1). Z konta są dokonywane płatności za zakupy, np. za 860 zł w Centrum (...) czy za 650 zł w sklepie (...).

/dowód:

pismo z banku – k. 128 akt,

zestawienie transakcji – k. 129-131 akt/

Powód wraz z rodziną nadal zamieszkuje w domu w M., którego był niegdyś właścicielem. Nigdy z tego domu nie musiał się wyprowadzać. Obecny właściciel pozwolił mu bowiem nadal użytkować nieruchomość, nieodpłatnie. Pisemnej umowy użyczenia nie zawarto.

W dniu 4.06.2012r. G. S. kupił również sąsiadującą działkę, powiększając nieruchomość nabytą od powoda. Działki zostały bowiem faktycznie połączone. Został tam urządzony ogród, zbudowana altana, szklarnia. Całość nadal użytkuje powód z rodziną.

Dom ma ok. 170-180 m ² powierzchni. Wyposażony jest w kilka komputerów, w tym firmy (...), w kilka telewizorów o wielkości od 63 cali do 46 cali.

Średni rachunek za energię elektryczną wynosi od ok. 2.200 zł do ok. 3.000 zł za 3 miesiące, opłata za gaz od 100 zł do 550 zł za 2 miesiące, opłata za wodę i ścieki ok. 830 zł za 5 miesięcy, wywóz śmieci 50 zł miesięcznie, opłata za telewizję, Internet, telefon wynosi ok. 150 zł.

/dowód:

umowa sprzedaży – k. 45-49 akt,

dokumentacja fotograficzna – k. 20 akt,

faktury i rachunki – k. 62-67 akt,

zeznania świadka M. L. (3) – e-protokół z dn. 3.09.2015r. 13min.24sek. i nast.

przesłuchanie powoda – e-protokół z dn. 20.10.2015r. 4min.48sek. i nast./

M. L. (3) posiadała nieruchomość zabudowaną domem jednorodzinnym. Sprzedała ją swojemu bratu w 2012r. Pieniądze ze sprzedaży domu przeznaczyła częściowo na spłatę kredytu zaciągniętego na dom i bieżące utrzymanie, pozostały jej oszczędności w wysokości ok. 150.000 zł.

Żona powoda po sprzedaży udziałów w spółce (...) nie pracowała. Utrzymywała się przez rok z zasiłku dla bezrobotnych i oszczędności pozostałych po sprzedaży domu. Obecnie od 1 października 2015r. ponownie podjęła pracę w w/w spółce na stanowisku administracyjnym. Zarabia najniższą krajową. Od 2 listopada br. planuje założyć działalność gospodarczą – studio fitnessu.

/dowód:

zeznania świadka M. L. (3) – e-protokół z dn. 3.09.2015r. 13min.24sek. i nast.,

przesłuchanie powoda – e-protokół z dn. 20.10.2015r. 4min.48sek. i nast./

Obecnie małżonkowie nie posiadają żadnych nieruchomości ani cennych ruchomości, np. samochodów. Do stałej, codziennej dyspozycji posiadają od dawna samochody służbowe należące do spółki (...) – powód N. (...) z 2011 lub 2012r., a jego żona (...) R. J. rocznik 2012.

/dowód:

zeznania świadka M. L. (3) – e-protokół z dn. 3.09.2015r. 13min.24sek. i nast.,

przesłuchanie powoda – e-protokół z dn. 20.10.2015r. 4min.48sek. i nast./

M. L. (3) korzystała 2 do 4 razy w tygodniu z usług osobistego trenera. Za jeden trening płaciła 90 zł.

Ma ona na utrzymaniu córkę w wieku 12 lat. Nie otrzymuje na nią alimentów, gdyż jej ojcostwo nie zostało ustalone. Małoletnia uczęszcza na odpłatne zajęcia z języka angielskiego i na zumbę.

Małżonkowie mają również wspólne dziecko – syna w wieku 5 lat. Jest on zdrowy, nie choruje na żadne choroby. Chodzi do przedszkola, opłata wynosi 450 zł. Obecnie uczęszcza na dodatkowe zajęcia z piłki nożnej, które kosztują 80 zł miesięcznie.

/dowód:

zeznania świadka M. L. (3) – e-protokół z dn. 3.09.2015r. 13min.24sek. i nast.,

przesłuchanie powoda – e-protokół z dn. 20.10.2015r. 4min.48sek. i nast./

Powód w tym roku podczas ferii zimowych był z małoletnim pozwanym w górach w K. w hotelu ze spa, a z całą rodziną w Hotelu (...) w M., gdzie posiada złotą kartę i dokąd stara się wyjeżdżać z rodziną co najmniej raz w roku. Podczas tegorocznych wakacji żona powoda przebywała wraz z dziećmi przez tydzień na Cyprze, a wszyscy razem byli w K. oraz nad morzem w K.. W zeszłym roku powód razem z żoną i dziećmi był w Grecji, a 2 albo 3 lata temu w Egipcie.

/dowód:

zeznania świadka M. L. (3) – e-protokół z dn. 3.09.2015r. 13min.24sek. i nast.,

przesłuchanie powoda – e-protokół z dn. 20.10.2015r. 4min.48sek. i nast./

Matka małol. pozwanego A. S. obecnie pozostaje w związku małżeńskim z P. S.. Z tego związku ma córkę A., która skończyła 5 lat. Małoletnia chodzi do przedszkola w T., które kosztuje 415 zł. Dodatkowa opłata za język angielski w przedszkolu wynosi 20 zł. Nie choruje na przewlekłe choroby.

Rodzina zamieszkuje w P., w domu o powierzchni ok. 140 m ², który jest własnością męża matki małol. pozwanego. Rata kredytu hipotecznego zaciągniętego na dom wynosi ok. 3.000 zł miesięcznie, w zależności od kursu franka szwajcarskiego.

Opłaty miesięcznie wynoszą: za prąd 140-190 zł, za wodę 130-200 zł, za gaz 130-650 zł, za TV i Internet 200 zł, za ochronę domu 64 zł, za wywóz śmieci 46 zł, za telefon 230 zł.

P. S. w tygodniu przebywa poza domem, mieszka i pracuje w W.. Jego miesięczny dochód to ok. 6.000 zł netto. Jest handlowcem w firmie (...), w branży cukierniczej.

A. S. przez 10 lat pracowała w hurtowni farmaceutycznej. Zarabiała ponad 2.500 zł miesięcznie. Jej dochód z tego tytułu wynosił w 2012r. - 20.844,28 zł, w 2013r. - 30.894,38 zł, a w 2014r. - 2.689,23 zł. Praca ta wymagała dużej dyspozycyjności, dlatego po narodzinach córki zrezygnowała z niej.

Obecnie matka małol. pozwanego jest pracownikiem administracyjnym w (...) w T.. Jej wynagrodzenie wynosi 2.200 zł brutto. W lipcu 2015r. otrzymała nagrodę w kwocie 1.000 zł brutto.

A. S. jest właścicielką mieszkania o powierzchni 42 m ² w T., które jest wynajmowane. Osiąga z tego tytułu dochód w kwocie 600 zł netto miesięcznie. Opłaty eksploatacyjne ponoszą lokatorzy.

/dowód:

zaświadczenie – k. 72 akt,

informacja o dochodach – k. 73-76 akt,

faktury i przelewy – k. 81-88, 94-102, 106-113, 144-152 akt,

informacja o przychodach i zeznanie podatkowe – k. 139-143 akt,

przesłuchanie matki małol. pozwanego – e-protokół z dn. 20.10.2015r. 1godz.28min.28sek. i nast./

A. S. z rodziną urlopy spędza w domu. Podczas wakacji wyjeżdżają na jednodniowe pobyty nad morze, w 2014r. był to wyjazd kilkudniowy. Nie wyjeżdżają na wyjazdy zagraniczne.

Matka małol. pozwanego ma samochód marki R. (...)r. Na paliwo wydaje 400 zł miesięcznie. Jej mąż korzysta z samochodu służbowego marki O.. Nie ponosi kosztów jego użytkowania.

/dowód:

przesłuchanie matki małol. pozwanego – e-protokół z dn. 20.10.2015r. 1godz.28min.28sek. i nast./

Małoletni M. L. (2) ma obecnie 14 lat. Razem z matką, jej mężem i siostrą A. mieszka w P.. Jest uczniem Gimnazjum numer 10 w T.. Matka zabiera go do szkoły samochodem jadąc do pracy. Czasami małoletni wraca do domu z matką, a jeżeli kończą o różnych godzinach, to autobusem. Czasami przywozi go do domu ojciec lub jego żona. Małoletni nie ma biletu miesięcznego.

Małoletni M. urodził się z podejrzeniem wielu chorób. Obecnie nie choruje na przewlekłe choroby, nie korzysta ze stałych wizyt u lekarzy specjalistów. Obecnie chodzi do ortopedy w publicznej służbie zdrowia. Miał rehabilitację w ramach NFZ, na zabiegi jeździł z nim głównie ojciec. Powód był z synem również u ortopedy na prywatnej wizycie, niebawem odbędzie się wizyta kontrolna, która będzie kosztowała 120 zł. Obecnie pojawiły się również problemy stomatologiczne, małoletni miał ból zęba. Za prywatną wizytę zapłacił ojciec M. 130 zł. Na grudzień umówiona jest druga wizyta u dentysty, będzie kosztowała 230 zł.

M. dostaje kieszonkowe od ojca w kwocie 50 zł, a od matki w kwocie 20 zł. Korzysta z korepetycji 2 razy w tygodniu po godzinie lekcyjnej z matematyki i języka angielskiego. Koszt jednej godziny to 20 zł. Pokrywa to matka małoletniego.

Małoletni do września 2015r. jadł obiady w szkole, teraz od października nie chce jeść, gdyż mu nie smakują. Koszt jego abonamentu telefonicznego wynosi 50 zł miesięcznie. Matka małoletniego ponosi również koszty opłat w szkole, wyjść do kina, czy na basen. Pozwany jeździ na wycieczki szkolne, których koszt z kieszonkowym to 500-600 zł. Wcześniej matka sama ponosiła koszt wycieczek, na ostatnią złożyła się z byłym mężem po połowie.

W poprzednich latach matka M. sama ponosiła koszt całej wyprawki szkolnej syna. W tym roku matka kupiła plecak za ponad 200 zł, zeszyty, przybory. Ojciec dziecka kupił wszystkie podręczniki.

Powód dołożył synowi do zakupu nowego iphone. Obecnie kupuje również synowi odzież.

/dowód:

zestawienie kosztów utrzymania – k. 138 akt,

przesłuchanie matki małol. pozwanego – e-protokół z dn. 20.10.2015r. 1godz.28min.28sek. i nast.,

przesłuchanie powoda – e-protokół z dn. 20.10.2015r. 4min.48sek. i nast./

Małoletni M. od czerwca 2015r. przebywał u ojca od środy po szkole do poniedziałku do rozpoczęcia zajęć lekcyjnych. W następnym tygodniu małoletni przebywał u ojca od środy do piątku.

Obecnie M. przebywa u ojca w kolejnych tygodniach naprzemiennie od czwartku do poniedziałku i od czwartku do piątku. Taki system opieki akceptuje zarówno małoletni, jak i jego oboje rodzice. Z propozycją takiego podziału opieki wystąpiła matka dziecka.

Do marca 2015r. powód uiszczał alimenty na rzecz syna w pełnej wysokości. Matka małoletniego nie domagała się wówczas od byłego męża dodatkowych kwot na utrzymania syna, ponosiła samodzielnie wszystkie koszty jego utrzymania. Pozwany otrzymywał od ojca np. odzież w ramach prezentu.

Od kwietnia 2015r. A. S. dostaje na rzecz małoletniego M. kwotę 300 zł tytułem alimentów. Nie stać jej na samodzielne ponoszenie kosztów utrzymania syna, dlatego wysyła do ojca dziecka sms-y z informacją o podziale zakupów.

/dowód:

przesłuchanie matki małol. pozwanego – e-protokół z dn. 20.10.2015r. 1godz.28min.28sek. i nast.,

przesłuchanie powoda – e-protokół z dn. 20.10.2015r. 4min.48sek. i nast./

Sąd zważył, co następuje:

Przedstawiony stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zeznań świadka M. L. (3) oraz przesłuchania powoda M. L. (1) i matki małoletniego pozwanego A. S., a także w oparciu o dowody z dokumentów znajdujących się w aktach niniejszej sprawy oraz w aktach sprawy (...) Sądu Okręgowego w Toruniu.

Sąd przyjął za wiarygodne dowody w postaci dokumentów złożonych przez strony do akt sprawy, albowiem nie było podstaw do ich podważenia. Były opatrzone odpowiednimi podpisami i pieczęciami. Żadna ze stron nie kwestionowała ich autentyczności.

Sąd przyznał co do zasady walor wiarygodności zeznaniom świadka M. L. (3) w zakresie, w jakim znalazły odzwierciedlenie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Sąd miał jednak na uwadze, że świadek ten jest blisko związany z powodem i z jego perspektywy, w sposób subiektywny, postrzega okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

W ocenie Sądu również zeznania złożone przez powoda i matkę pozwanych należało uznać, co do zasady, za wiarygodne. Większość okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy przez nich przytaczanych było bowiem bezspornych i potwierdzonych dokumentami. Sąd miał jednak na uwadze, że strony starały się w sposób jak najbardziej dla siebie korzystny przedstawić okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, tj. własne możliwości majątkowe i zarobkowe oraz wydatki, oceniając je w sposób subiektywny i nie zawsze w pełni zgodny z rzeczywistością.

W szczególności zastrzeżenia Sądu budziła przedstawiana przez powoda i jego żonę informacja o wysokości osiąganych przez niego dochodów. Trudno bowiem uznać, że powód, uzyskując od wielu lat wynagrodzenie na poziomie minimalnym, może pozwolić sobie na tak wysoki standard życia. Powód i jego żona zeznając nie zawsze chcieli udzielać bezpośrednich i dokładnych odpowiedzi na pytania dotyczące wyjazdów rodziny czy wyposażania domu. Z ich zeznań wynika też, że nie przywiązują oni większej wagi do wydatków. Świadek wprost nawet stwierdziła, że wydatki nie stanowią dla niej problemu. Ponadto powód z trakcie sprawy rozwodowej określał swoje ówczesne dochody na łączną kwotę ok. 3.000 zł, natomiast obecnie stwierdził, że zarabiał wtedy ok. 10.000 zł. Nie zawsze jest on zatem szczery w określaniu uzyskiwanych dochodów. Powód nie potrafił w ocenie Sądu logicznie wytłumaczyć również operacji na swoim koncie osobistym.

Zdaniem Sądu bardzo niejasne są kwestie zatrudnienia powoda w obecnej firmie. Z jednej strony oficjalnie otrzymuje on najniższe wynagrodzenie, z drugiej strony korzysta w sposób nieograniczony z drogiego samochodu. Z pojazdu służbowego korzysta również żona powoda mimo, że nie świadczyła pracy na rzecz spółki. Wzajemne powiązania i rozliczenia pomiędzy powodem a spółką, której Prezesem Zarządu jest bliski kolega powoda, w ocenie Sądu nie zostały wyjaśnione i ujawnione zgodnie ze stanem rzeczywistym.

Niejasna i budząca wątpliwości jest również zdaniem Sądu kwestia sprzedaży i dalszego użytkowania przez powoda nieruchomości w M..

Twierdzenia matki małoletniego pozwanego o wysokości ponoszonych przez nią wydatków na syna także budzą wątpliwości i wydają się wygórowane, zwłaszcza przy obecnym podziale opieki nad małoletnim.

Sąd nie oparł ustaleń faktycznych na zeznaniach świadków M. C., G. S. i A. R.. Posiadali oni bowiem jedynie ogólnikowe informacje o okolicznościach istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. W wąskim zakresie, w jakim ich wiadomości były dokładne z uwagi na ich własny udział w poszczególnych zdarzeniach, Sąd oparł ustalenia na materiale w postaci dokumentów.

Powód M. L. (1) wniósł o obniżenie alimentów uiszczanych na rzecz małoletniego pozwanego M. L. (2) z kwoty po 1.000 zł miesięcznie do kwoty po 300 zł miesięcznie.

Przedmiotowe powództwo o obniżenie alimentów posiada podstawę prawną w art. 138 kro.

W świetle art. 138 kro podstawą zmiany zakresu świadczeń alimentacyjnych jest zmiana stosunków. Zmianie może ulec zakres potrzeb uprawnionego oraz możliwości zobowiązanego, tym samym zmianie może ulegać wysokość alimentów. Dlatego w razie zmiany stosunków zarówno uprawniony, jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiana stosunków może prowadzić do uchylenia obowiązku alimentacyjnego bądź do podwyższenia lub obniżenia alimentów. Dla stwierdzenia, czy nastąpiła zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 kro, należy brać pod uwagę, czy istniejące warunki i okoliczności - na tle sytuacji ogólnej - mają charakter trwały, dotyczą okoliczności zasadniczych, ilościowo znacznych i wyczerpują te przesłanki, które w istotny sposób wpływają na istnienie czy zakres obowiązku alimentacyjnego. Warunkiem zmiany wysokości zasądzonych alimentów jest zatem istotna zmiana stosunków – a nie jakakolwiek [por. M. A. (2), w: H. D. (red.), T. S. (red.), Komentarz do art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego].

W myśl art. 138 kro obniżenie alimentów następuje wówczas, gdy zmniejszeniu uległy potrzeby uprawnionego albo obniżyły się możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Zgodnie bowiem z § 1 art. 135 kro zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Zgodnie natomiast z art. 133 § 1 kro rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie.

Zakres potrzeb dziecka, które powinny być przez rodziców zaspokojone, wyznacza treść art. 96 kro, według którego rodzice obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka. Rodzice, w zależności od swych możliwości, są obowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby), jak i duchowych (kulturalnych), także środki wychowania (kształcenia ogólnego, zawodowego) według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku. Przy ocenie, które z potrzeb uprawnionego powinny być uznane za potrzeby usprawiedliwione, należy z jednej strony brać pod uwagę możliwości zobowiązanego, z drugiej zaś zakres i rodzaj potrzeb. Ma to wpływ na rozstrzygnięcie, w jakiej mierze możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego są brane pod uwagę przy oznaczaniu zakresu obowiązku alimentacyjnego. Zawsze jednak każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia, kształcenie podstawowe i zawodowe oraz na ochronę jego osoby i majątku. Wyjście poza wymienione potrzeby zależy już tylko od osobistych cech dziecka oraz od zamożności i przyjętego przez zobowiązanego modelu konsumpcji.

Usprawiedliwione potrzeby dziecka powinny być zatem oceniane w pierwszej kolejności na podstawie wieku, miejsca pobytu dziecka, jego środowiska oraz całego szeregu okoliczności każdego konkretnego wypadku, a następnie – w świetle możliwości zarobkowych zobowiązanych do jego utrzymania.

Ostatni raz alimenty zostały ustalone wyrokiem Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 31 marca 2004r. wydanym w sprawie (...).

Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy Sąd doszedł do przekonania, że od 31 marca 2004r., tj. w ciągu prawie 12 lat, niewątpliwie zwiększeniu uległy usprawiedliwione potrzeby małoletniego powoda. Zgodnie bowiem z poglądem Sądu Najwyższego wyrażonym w orzeczeniu z dnia 1 czerwca 1965r. (I CZ 135/64, niepubl.) ,,różnica wieku dzieci spowodowana upływem czasu od daty orzeczenia określającego wysokość renty alimentacyjnej, sama przez się uzasadnia wzrost potrzeb związany z uczęszczaniem do szkoły, pobieraniem dodatkowych lekcji itp., co z kolei pociąga za sobą konieczność ponoszenia zwiększonych wydatków’’.

Z uwagi na tak znaczy upływ czasu od ostatniego orzeczenia o alimentach to, że nastąpiła istotna zmiana okoliczności rzutujących na wysokość alimentów, jest w niniejszej sprawie bezsporne. Niecelowe jest zatem porównywanie ówczesnych okoliczności z bieżącymi. Okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy uległy bowiem tak diametralnym zmianom, że należy je badać na nowo w odniesieniu tylko do obecnie istniejących.

Małoletni pozwany miał wówczas ponad 2 lata. Przebywał z matką w domu. Miał problemy zdrowotne. Obecnie małoletni ma 14 lat. Jest uczniem gimnazjum, dojeżdża do szkoły. Nie choruje na przewlekłe choroby, nie korzysta ze stałych wizyt u lekarzy specjalistów. Chodzi incydentalnie do ortopedy i stomatologa. Korzysta z korepetycji z matematyki i języka angielskiego.

Przepisy art. 138 kro w zw. z art. 135 § 1 kro uzależniają zmianę wysokości świadczeń alimentacyjnych nie tylko od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, ale także od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Powództwo o obniżenie alimentów można oprzeć na ich zmniejszeniu po stronie zobowiązanego.

W ocenie Sądu po wydaniu przez Sąd Okręgowy w Toruniu w dniu 31 marca 2004r. wyroku ustalającego obowiązek alimentacyjny powoda na rzecz małoletniego dziecka w kwocie po 1.000 zł miesięcznie wystąpiły nowe istotne okoliczności, które doprowadziły do zmiany stosunków w zakresie możliwości majątkowych i zarobkowych jego rodziców.

Matka dziecka wówczas nie pracowała. Przebywała na urlopie wychowawczym bez prawa do zasiłku. Utrzymywała się z kwoty 1.000 zł miesięcznie, którą przekazywał jej mąż.

Obecnie pozostaje w nowym związku małżeńskim. Ma córkę w wieku 5 lat, która chodzi do przedszkola. Uzyskuje dochód z wynagrodzenia za pracę w kwocie 2.200 zł brutto miesięcznie oraz z najmu mieszkania w kwocie 600 zł miesięcznie.

Ojciec małoletniego był wówczas zatrudniony z wynagrodzeniem 2.142,33 zł brutto miesięcznie. Ponadto prowadził działalność gospodarczą, z której dochód wynosił co najmniej 2.200 zł netto.

Obecnie powód pozostaje w nowym związku małżeńskim. Ma syna w wieku 5 lat, który chodzi do przedszkola. Pracuje w (...) Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w miejscowości M. na podstawie umowy o pracę na stanowisku specjalisty ds. sprzedaży i handlu z oficjalnym wynagrodzeniem 1.750 zł brutto miesięcznie.

Zdaniem Sądu dochody uzyskiwane oficjalnie przez powoda nie przystają do poziomu życia, jaki prowadzi niezmiennie od wielu lat. Osobę uzyskującą najniższe wynagrodzenie za pracę nie stać bowiem na ponoszenie tak wysokich kosztów utrzymania domu. O ponad przeciętnym stylu życia powoda świadczą również systematyczne, drogie, częste wyjazdy zarówno do hoteli w Polsce o wysokim standardzie (np. Hotel (...) w M.), jak i zagraniczne (Cypr, Grecja, Egipt). Świadczą o tym również płatności dokonywane z konta powoda za zakupy o znacznej wartości, np. za 860 zł w Centrum (...) czy za 650 zł w sklepie (...). Ponadto wyposażanie domu użytkowanego przez powoda jest ponad przeciętne, tj. kilka dużych telewizorów, kilka komputerów, w tym firmy (...), który nie należy do najtańszych. Na osobistego trenera również nie mogą sobie pozwolić osoby o niskich dochodach.

Nie ulega wątpliwości, że powód zawarł umowę, na mocy której zbył dom w M. swojemu dobremu znajomemu, a następnie dalej w nim zamieszkuje. Nie posiada obecnie na własność żadnych nieruchomości ani cennych ruchomości. Zarabia najniższe wynagrodzenie za pracę. W świetle wysokiego poziomu życia, jaki powód niewątpliwie prowadzi, jego oficjalna sytuacja majątkowa i zarobkowa jest co najmniej zastanawiająca – tym bardziej, że powód figuruje obecnie w Rejestrze Dłużników Niewypłacalnych. Ciąży na nim dług wobec Urzędu Skarbowego, gdzie należność główna wynosi ok. 160.000 zł, a której powód nie spłaca.

W świetle powyższego zdaniem Sądu możliwości do alimentowania syna nie mogą być utożsamiane z oficjalnie ujawnionymi przez powoda dochodami. Mając na uwadze, że winien on zapewnić synowi podobny standard życia, na jakim sam pozostaje, alimenty w kwocie 1.000 zł nie byłyby wygórowane i z pewności nie byłyby znaczącym wydatkiem w porównaniu z innymi kosztami ponoszonymi przez powoda na jego utrzymanie. Kwota ta zdanie Sądu byłaby również adekwatna do potrzeb małoletniego i pokrywała ich znaczną część. Sąd miał bowiem na uwadze, że z kwoty 1.000 zł wcześniej, w momencie jej ustalania, utrzymywała się również matka małoletniego, która nie posiadała wówczas żadnych własnych dochodów. Obecnie, gdyby tą kwotę przeznaczyć tylko na utrzymanie małoletniego pozwanego, z pewnością pokryłaby ona ponad połowę jego wydatków.

Zdaniem Sądu dotychczas ustalona kwota alimentów byłaby nadal uzasadniona przy takiej formie opieki nad małoletnim, jaka funkcjonowała do maja 2015r. Pozwany pozostawał wówczas na wyłącznym utrzymaniu matki, z którą mieszkał. Matka małoletniego nie domagała się wówczas od byłego męża dodatkowych kwot na utrzymania syna, ponosiła samodzielnie wszystkie koszty jego utrzymania. Pozwany otrzymywał od ojca np. odzież w ramach prezentu. U ojca przebywał jedynie w co drugi weekend.

W przedmiotowej sprawie bezspornym jest jednak, że w największym stopniu doszło do zmiany w zakresie sprawowania opieki nad małoletnim, a przez to ponoszenia kosztów jego utrzymania.

Małoletni M. od czerwca 2015r. przebywał u ojca od środy po szkole do poniedziałku do rozpoczęcia zajęć lekcyjnych, a w następnym tygodniu od środy do piątku. Obecnie przebywa u ojca w kolejnych tygodniach naprzemiennie od czwartku do poniedziałku i od czwartku do piątku. Spędza z ojcem również co najmniej połowę ferii zimowych i wakacji letnich. Taki system opieki akceptuje zarówno małoletni, jak i jego oboje rodzice. Z propozycją takiego podziału pieczy wystąpiła matka dziecka. Funkcjonuje on za zgodą wszystkich zainteresowanych od ponad pół roku.

Małoletni przebywa zatem u ojca obecnie ponad 1/3 miesiąca (ok. 12-14 noclegów). Powód w tym czasie ponosi wszystkie koszty bieżącego utrzymania syna (wyżywienia, środków czystości, rozrywki), a tym samym w tym czasie nie musi ich ponosić matka dziecka. W ostatnim czasie rodzice dzielą się również innymi wydatkami na dziecko, np. zakupem odzieży, kosztami wycieczki szkolnej. Matka małoletniego wysyła do powoda sms-y z informacją o podziale zakupów. Powód ponosi również niektóre koszty wizyt lekarskich, dokonał zakupu podręczników, zapewnił synowi odpoczynek podczas ferii i wakacji. M. dostaje kieszonkowe od obojga rodziców. Oboje również zapewniają mu transport do szkoły.

W ocenie Sądu przy takim podziale opieki i związane z tym ponoszenie obecnie przez ojca w większym zakresie niż poprzednio bezpośrednich wydatków związanych z utrzymaniem syna, dalsze obciążanie go pełną kwotą alimentów byłoby niesprawiedliwe. Kwoty, które ponosi obecnie ojciec na zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb syna, kiedy ten przebywa u niego, nie obciążają już przecież budżetu matki dziecka, jak miało to miejsce wcześniej.

Matka małoletniego pokrywa koszty bieżącego utrzymania syna w większym zakresie o tyle, o ile syn więcej z nią zamieszkuje (ok. 16-18 noclegów w miesiącu). W takim stopniu również udział małoletniego w opłatach eksploatacyjnych u matki jest większy, niż u ojca. Ponadto matka pozwanego nadal ponosi wszystkie opłaty w szkole i pokrywa koszty korepetycji z matematyki i języka angielskiego w kwocie 240 zł miesięcznie.

Zdaniem Sądu poziom życia, jak również możliwości do alimentowania syna, są większe po stronie jego ojca. Zasadnym jest zatem, aby w większej części wyrównał on wydatki, jakie ponosi matka dziecka na podstawowe potrzeby syna ponad te, jakie się im równoważą z uwagi na obecnie funkcjonujący i ustalony przez nich wspólnie system opieki nad małoletnim.

Reasumując, w ocenie Sądu w niniejszej sprawie od ostatniego orzeczenia w przedmiocie alimentów zaistniały przesłanki z art. 138 kro skutkujące uwzględnieniem powództwa. Obciążenie powoda kwotą alimentów w wysokości 500 zł miesięcznie na małoletniego pozwanego w aktualnych warunkach opiekuńczych w stosunku do usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego jest sumą powyżej połowy tych potrzeb, po uwzględnieniu wydatków ponoszonych bezpośrednio przez ojca na rzecz syna poza alimentami, leżącą jednak w granicach możliwości powoda.

W ocenie Sądu najbardziej istotna zmiana w rozumieniu art. 138 kro nastąpiła wraz z przejęciem przez ojca w większym niż dotychczas zakresie osobistych starań o wychowanie i utrzymanie małoletniego pozwanego, dlatego wysokość alimentów należało obniżyć poczynając od tego okresu, tj. od dnia 1 czerwca 2015r.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku na podstawie art. 138 kro.

W punkcie II sentencji wyroku Sąd oddalił powództwo w pozostałym zakresie, uznając je za bezzasadne.

O kosztach procesu orzeczono w punkcie III sentencji wyroku, na podstawie art. 100 kpc, znosząc je wzajemnie między stronami. Obie strony w przybliżonym stopniu przegrały bowiem sprawę.