Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 sierpnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Kielcach II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Magdalena Bajor-Nadolska

Sędziowie: SO Małgorzata Klesyk

SO Beata Piwko (spr.)

Protokolant: protokolant sądowy Iwona Cierpikowska

po rozpoznaniu w dniu 6 sierpnia 2013 r. w Kielcach

na rozprawie

sprawy z powództwa Giełdy Praw Majątkowych (...) S.A. w W.

przeciwko J. D.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Kielcach

z dnia 29 stycznia 2013 r., sygn. I C 43/12

oddala apelację i zasądza od Giełdy Praw Majątkowych (...) S.A.
w W. na rzecz J. D. kwotę 300 (trzysta) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt II Ca 661/13

UZASADNIENIE

W wyroku z dnia 29 stycznia 2013 roku Sąd Rejonowy w Kielcach w sprawie sygn. akt I C 43/12 oddalił powództwo Giełdy Praw Majątkowych (...) S.A. z siedzibą w W. przeciwko J. D. o zapłatę, przyznał od Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Kielcach radcy prawnemu A. W. wynagrodzenie za pomoc prawną udzieloną z urzędu w kwocie 738 zł; nakazał pobrać od Giełdy Praw Majątkowych (...) S.A. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Kielcach kwotę 2.580,39 zł tytułem kosztów sądowych.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 19 grudnia 2007 roku pozwany J. D.zawarł z (...) Sp. z o. o.w W.umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych (usługi mobilnego Internetu). W ramach usług mobilnego Internetu (...), na warunkach oferty promocyjnej (...)operator dostarczył pozwanemu wyposażenie sprzętowe w postaci laptopa F. (...)oraz modemu. Umowa została zawarta na okres 36 miesięcy, a miesięczna wysokość opłaty za korzystanie z Internetu mobilnego wynosiła 193,38 zł.

W umowie zastrzeżona została możliwość jej rozwiązania bez podania przyczyn z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia, ze skutkiem na ostatni dzień cyklu rozliczeniowego następującego po dniu wypowiedzenia. Nadto strony zastrzegły, że w przypadku umowy na czas oznaczony, abonent ma prawo rozwiązać umowę przed upływem okresu, na który umowa została zawarta. W przypadku naruszenia przez abonenta zobowiązania do utrzymania aktywnej karty SIM w sieci (...)przez okres 36 pełnych cykli rozliczeniowych, będzie on zobowiązany do naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz operatora kary umownej w wysokości 3.500 zł Obowiązek naprawienia szkody dotyczy również przypadku, w którym niemożność utrzymania aktywnej karty SIM w sieci (...) nastąpi wskutek złożenia przez abonenta oświadczenia o rozwiązaniu umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych przed końcem 36 pełnych cykli rozliczeniowych okresu jej obowiązywania.

Internet mobilny dostarczany w ramach umowy przez operatora nie spełniał oczekiwań pozwanego J. D.. Pozwany nie mógł w należyty sposób korzystać z usługi s., bowiem dostarczany internet był za wolny, w czasie użytkowania zanikał głos, zatrzymywał się obraz. Nadto wystąpiły problemy z korzystaniem z Internetu w innych formach, np. z portalem (...)gdzie nie można było zlikwidować wpisów tzw. „śledziowych” Pozwany wielokrotnie zwracał się do operatora bezpośrednio oraz za pośrednictwem Federacji (...)z prośbą o usprawnienie odbioru internetu mobilnego albo skrócenie czasu trwania umowy. Od operatora otrzymywał odpowiedź odmowną.

W miejscu zamieszkania pozwanego J. D.dostępny był sygnał internetu pochodzący ze stacji bazowej (...)umieszczonej na kominie w miejscowości W.. Co najmniej do końca 2010 roku stacja wyposażona była tylko w systemy (...)MHz. (...)MHz wyposażony jest w technologię transmisji danych: (...)oraz (...), więc technologie, które mają ograniczoną przydatność dla instalacji mobilnego Internetu. Położenie stacji bazowej w W.w stosunku do miejsca użytkowania stacji Internetu (...)jest na tyle niekorzystne ze względów propagacyjnych, że poziom sygnału umożliwiał korzystanie praktycznie tylko z technologii (...), a w korzystnych warunkach propagacyjnych zależnych również od warunków pogodowych - z technologii (...). W okresie od grudnia 2007 r. do lutego 2010 r. w miejscu zamieszkania pozwanego nie istniały odpowiednie warunki techniczne dla korzystania z Internetu mobilnego (...), zgodnie oczekiwaniami użytkownika. Zarówno wykorzystanie bezpośrednie Internetu do pozyskiwania informacji (w szczególności wymagających znacznego strumienia danych) jak i usługi typu S.wymaga znacznie sprawniejszego łącza (w praktyce (...)). Natomiast w całym okresie użytkowania stacji (...)w miejscu swojego zamieszkania, pozwany nie miał możliwości wykorzystania technologii (...), która została uruchomiona na tym obszarze dopiero w 2011 r.

Pismem z dnia 27 października 2009 r. pozwany J. D.wypowiedział umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych (usług (...)). W dniu 5 grudnia 2009 r. operator wystawił fakturę VAT nr (...)na kwotę 214,72 zł z terminem płatności do dnia 19 grudnia 2009 r., w dniu 5 stycznia 2010 r. fakturę VAT nr (...)na kwotę 195,20 zł z terminem płatności do dnia 19 stycznia 2010 r., w dniu 5 lutego 2010 r. fakturę VAT nr (...)na kwotę 195,20 zł z terminem płatności do dnia 19 lutego 2010 r. Pozwany nie uiścił należności wynikających z powyższych faktur.

W dniu 8 sierpnia 2010 r. (...) S.A. w W. wystawiła notę księgową, zobowiązując powoda do zapłaty kwoty 923,74 zł tytułem kary umownej za przedterminowe rozwiązanie umowy. Następnie w dniach 8 sierpnia 2010 r., 18 czerwca 2010 r., 20 lipca 2010 r., 23 sierpnia 2010 r., wystawione zostały noty odsetkowe odpowiednio na kwoty 17,46 zł, 36,92 zł, 17,96 zł, 19,06 zł.

W dniu 22 grudnia 2010 r. Giełda Praw Majątkowych (...) S.A. z siedzibą w W. na podstawie umowy przelewu wierzytelności nabyła od (...) sp. z o. o. w W. wierzytelności przysługujące jej względem pozwanego J. D.. Pismem z dnia 22 grudnia 2010 r. powód zawiadomił pozwanego o dokonaniu cesji wierzytelności oraz wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 1.620,26 zł tytułem zaległej należności głównej oraz odsetek. Następnie pismami z dnia 4 lutego 2011 r. oraz 28 lutego 2011 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 1.708,47 zł

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy poczynił następujące rozważania prawne:

Z zeznań pozwanego oraz złożonej dokumentacji wynika, że oczekiwania pozwanego w zakresie użytkowania Internetu(...)rozminęły się z warunkami technicznymi realizacji tej usługi zaoferowanej przez operatora. Celem ustalenia czy pozwany w swoim miejscu zamieszkania miał możliwość korzystania z Internetu mobilnego oraz czy w okresie od grudnia 2007 r. do lutego 2020 r. istniały tam odpowiednie warunki techniczne Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu telekomunikacji. Wg opinii, którą Sąd uznał za jasną, pełną i rzetelną i której wnioski wziął za podstawę ustaleń, wynika że pozwany miał możliwość korzystania z Internetu ale ograniczoną. Technologia tam zastosowana miała ograniczoną przydatność dla instalacji mobilnego Internetu. W miejscu zamieszkania pozwanego od grudnia 2007 do lutego 2010 nie istniały odpowiednie warunki dla korzystania z Internetu mobilnego (...)zgodnie z oczekiwaniami użytkownika. Pismo skierowane do powoda z dnia 27 października 2009 r. skierowane do (...) sp. z o. o.w W.wynika, że jest to wypowiedzenie umowy. Nie był przy podpisywaniu umowy poinformowany jaki poziom sygnału oraz szybkość transmisji danych dostępne są w miejscu jego zamieszkania, dopiero w późniejszym okresie dowiedział się od osoby zatrudnionej w salonie operatora o występowaniu w zamieszkiwanym rejonie niskiej jakości łącza radiowego w ramach usługi (...)i związana z tym niemożnością korzystania z Internetu w technologii (...). Skoro zatem J. D.wypowiedział w dni 27 października 2009 r. umowę o świadczenie usług Internetu mobilnego, to przy zachowaniu 30 dniowego okresu wypowiedzenia, z dniem 1 grudnia 2009 r. umowa ta uległa rozwiązaniu. Bezpodstawne było obciążanie przez powoda pozwanego należnościami wynikającymi z wystawionych faktur z okresu 5.12.2009 r. – 5.02.2010 r. skoro w okresie tym stosunek już nie istniał.

Co do nałożenia na pozwanego kary umownej w związku z rozwiązaniem przez pozwanego umowy przed upływem okresu, na który została zawarta, Sąd Rejonowy uznał, że w przedmiotowej sprawie budzi wątpliwość sposób ukształtowania kary umownej. Wg umowy powinność uiszczenia kary umownej wynika z rozwiązania umowy przed upływem okresu na jaki została zawarta, bez względu na powód tego rozwiązania. J. D. nie miał wpływu na rzeczywistą treść powyższego unormowania. W konsekwencji operator zabezpieczył swoje interesy możliwością żądania kary umownej nawet wtedy gdy przyczyna rozwiązania leżała po stronie operatora. Operator nie wprowadził okresu próbnego, by sprawdzić jakość sygnału na danym terenie. Opłata wynosiła niemal 200 zł, zatem konsument mógł wymagać, że operator zapewni mu odpowiedni poziom usług. Po stronie operatora leżał obowiązek zweryfikowania czy w miejscu zamieszkania pozwanego istnieją odpowiednie warunki techniczne do odbioru Internetu mobilnego. Zgodnie z art. 385 ¹ § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują obowiązki i prawa w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. W myśl art. 385 ³ pkt 17 k.c. w razie wątpliwości uważa się że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które w szczególności nakładają na konsumenta, który nie wykonał zobowiązania lub odstąpił od umowy obowiązek zapłaty wygórowanej kary umownej. Zdaniem Sądu Rejonowego postanowienie umowne nie uzgodnione indywidualnie z J. D., nakładające na niego obowiązek uiszczenia rażąco wygórowanej kary umownej (3.500 zł) w przypadku rozwiązania umowy z uwagi na brak możliwości odpowiedniego korzystania z Internetu mobilnego, wskutek nie istnienia odpowiednich warunków technicznych jest sprzeczne z dobrymi obyczajami. Takie zastrzeżenie umowne rażąco naruszało interesy pozwanego. Z uwagi na powyższe, wierzytelności nabyte przez powoda w drodze umowy cesji nie przysługiwały pierwotnemu wierzycielowi względem pozwanego, powództwo należało oddalić.

Od powyższego wyroku apelację wywiódł powód, zaskarżając go w całości, zarzucając mu:

1.  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przeprowadzonych w sprawie wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego poprzez przyjęcie, iż kluczowe znaczenie w niniejszym postępowaniu ma fakt, iż pozwany nie mógł korzystać z mobilnego Internetu w miejscu zamieszkania, podczas gdy główną cechą w/w usługi jest możliwość realizowania w dowolnym miejscu;

2.  art. 233 k.p.c. poprzez niewłaściwą ocenę dowodu w postaci pisma pozwanego z dnia 27 października 2009 r. poprzez przyjęcie, że jest to wypowiedzenie umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych z przyczyn dotyczących operatora, w sytuacji gdy rozwiązanie umowy nastąpiło z przyczyn dotyczących abonenta;

3.  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przeprowadzonych w sprawie wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego poprzez pominięcie przez sąd faktu, iż pozwany korzystał z Internetu mobilnego (...) w okresie od 19 grudnia 2007 r. do 27 października 2009 r.

Mając na uwadze powyższe powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwot żądanych pozwem w całości; zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego za dwie instancje.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy poczynił słuszne ustalenia faktyczne, które Sąd Okręgowy bierze w całości za swoje. Na podstawie poczynionych ustaleń, Sąd Rejonowy dokonał szczegółowych rozważań i wydał rozstrzygnięcie odpowiadające prawu.

Niezasadny był podniesiony przez powoda zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. poprzez przyjęcie, że kluczowe dla przedmiotowej umowy było wykorzystywanie Internetu w konkretnym miejscu, podczas gdy istotą Internetu mobilnego jest korzystanie z usługi gdziekolwiek, przyjęcie, że wypowiedzenie umowy nastąpiło z winy operatora oraz pominięcie faktu, że pozwany korzystał z Internetu od grudnia 2007 r.

Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń na podstawie materiału dowodowego, w szczególności opinii biegłego sądowego, że w miejscu zamieszkania pozwanego, warunki techniczne nie pozwalały na odpowiednie korzystanie z Internetu mobilnego proponowanego w usłudze przez powoda. Zdaniem Sądu Okręgowego nie ma znaczenia, że usługa Internetu mobilnego może być wykorzystywana wszędzie. Może z tego wynikać tylko dodatkowy dla powoda obowiązek, zapewnienia na całym terenie działania usługi – takiej jej sprawności aby była zgodna z ofertą jaką proponuje za określoną cenę powód, a także z przedstawianymi konsumentom parametrami tej usługi. Powód nie może bronić się stwierdzeniem, że pozwany mógł gdzie indziej korzystać z Internetu, bowiem usługa polega na możliwości uruchomienia Internetu nie tylko w miejscu zamieszkania Abonenta, ale w każdym innym. Jeżeli nie było takiej możliwości powód winien o tym uprzedzić pozwanego. W przeciwnym razie znaczyłoby to, że abonent winien zakupując te usługę szukać odpowiedniego miejsca, z odpowiednimi warunkami technicznymi w celu pełnego skorzystania z usługi. Skoro powód sprzedaje swoją usługę powinien albo zapewnić odpowiednie jej działanie w każdym proponowanym konsumentom miejscu, a więc w odniesieniu do pozwanego – przede wszystkim w jego miejscu zamieszkania, albo w odpowiedni sposób poinformować konsumentów o ograniczeniach w korzystaniu z Internetu w pewnych miejscach. Zapewne pozwany zastanowiłby się przed zakupieniem za niemal 200 zł usługi u powoda na okres 3 lat, w sytuacji gdyby wiedział że w miejscu gdzie najczęściej chce korzystać z usługi, nie ma do tego technicznych możliwości. Tak więc Sąd Rejonowy słusznie za podstawę wszelkich swoich późniejszych ustaleń i rozważań wziął okoliczność, że powód nie zapewnił pozwanemu odpowiednich warunków technicznych do korzystania z usługi jaką zaproponował, i że to powoda w pełnej mierze obciążał obowiązek zadbania o warunki techniczne do korzystania z Internetu lub zadbania o odpowiednią, rzetelną informację związaną z ograniczeniami w tym zakresie.

Niezasadny jest wiec zarzut w zakresie przyjęcia przez Sąd Rejonowy, że pozwany wypowiedział umowę z winy powoda. Sąd Rejonowy zasadnie przyjął tą okoliczność. Nie ma znaczenia dla niniejszego rozstrzygnięcia fakt, że pozwany korzystał przez jakiś czas z usług powoda. Od woli konsumenta zależy bowiem czy skorzysta ze swoich uprawnień i w jakim czasie. Skoro pozwany stwierdził w październiku 2009 roku, że nie jest w stanie dłużej tolerować niewywiązywania się przez powoda ze swojej umowy, miał prawo wówczas wypowiedzieć umowę. Brak wcześniejszej reakcji nie może stanowić przesłanki przeciwko pozwanemu w zakresie ochrony jego konsumenckich uprawnień.

Sąd pierwszej instancji zasadnie przyjął więc, że skoro pozwany skutecznie wypowiedział umowę na dzień 29 listopad 2009 r., to niezasadnie zostały przez powoda wystawione faktury w okresie grudzień 2009 – luty 2010 r. i kwoty z nich wynikające nie należą się powodowi.

Sąd Rejonowy poczynił ponadto słuszne rozważania w stosunku do kary umownej, zasadnie stwierdzając, że w niniejszej sprawie określona w umowie, nie negocjowanej w tym zakresie przez konsumenta, kara umowna w wysokości 3.500 zł w przypadku rozwiązania umowy przez abonenta przed czasem, także z powodów lezących po stronie operatora jest nadmiernie wygórowana i stanowi niedozwolone postanowienie umowne. Jest to zasadne w szczególności w okolicznościach niniejszej sprawy, w szczególności z uwagi na fakt, że strony były związane umową przez większość czasu – od grudnia 2007 r. – a więc pozwany znosił niewywiązywanie się przez powoda z umowy i próbował polubownie problem rozwiązać. Skoro zaś operator nie potrafił znaleźć odpowiedniego rozwiązania, pozwany był zmuszony wypowiedzieć umowę. Rażąco naruszające interes konsumenta byłoby więc uznanie, że należy się w tych okolicznościach kara umowna powodowi.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy uznając zaskarżony wyrok za słuszny, oddalił niezasadną apelacją na mocy art. 385 k.p.c.

O kosztach postepowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art.98kpc w zw. z art.108§1kpc.

SSO B.Piwko SSO M.Bajor - Nadolska SSO M.Klesyk