Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 04 lutego 2016 r.

Sąd Rejonowy w Gliwicach Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSR Łukasz Zamojski

Protokolant: Michalina Zimoń

po rozpoznaniu w dniu 21 stycznia 2016 roku w Gliwicach

na rozprawie sprawy

z powództwa B. S. (S.)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 1.180,42 zł (jedne tysiąc sto osiemdziesiąt 42/100) tytułem kosztów postępowania, w tym kwotę 600 zł (sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSR Łukasz Zamojski

Sygn. akt I C 1535/14

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 14 lipca 2014 roku powód B. S., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o zasądzenie od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty 2.263,20 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazał, że w dniu 8 października 2013 roku doszło do szkody na pojeździe marki O. o numerze rejestracyjnym (...) należącym do powoda. Do zdarzenia doszło na skutek zawalenia się ściany budynku przy pracach rozbiórkowych wykonywanych przez koparkę.

Powód wskazał, że w tym samym dniu zgłosił szkodę do ubezpieczyciela (...) wnosząc o wypłacenie odszkodowania z tytułu ubezpieczenia OC koparki użytkowanej na placu rozbiórki. Zaznaczył, że w związku z poważnym uszkodzeniem swego samochodu był zmuszony do wynajmu pojazdu zastępczego, za co została wystawiona faktura VAT nr (...) opiewająca na kwotę 3.148,80 zł za 32 dni wynajmu. Ostatecznie szkoda została zgłoszona do pozwanej w dniu 21 października 2013 roku z tytułu ubezpieczenia OC prowadzonej działalności gospodarczej. Powód wskazał, że pozwana uznała swoją odpowiedzialność co do kosztów wynajmu pojazdu zastępczego jedynie w zakresie kwoty 885,60 zł. Powód podał ponadto, że kosztorys naprawy został zaakceptowany przez pozwaną dopiero w dniu 29 października 2013 roku, części zamówiono tego samego dnia, dotarły one w dniu 31 października, a prace rozpoczęto w dniu 4 listopada 2013 roku. Ostatecznie pojazd był gotowy do odbioru w dniu 8 listopada 2013 roku. Całkowity czas korzystania z pojazdu zastępczego wyniósł 32 dni. Powód podkreślił, że szkoda została przez niego zgłoszona do pozwanej dopiero po upływie 13 dni od dnia zdarzenia bez jego winy, został on bowiem wprowadzony w błąd co do zakresu ubezpieczenia i czynnika, który szkodę spowodował.

Pozwana, reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, złożyła odpowiedź na pozew, wnosząc o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego żądania pozwana wskazała, że wypłaciła powodowi za wynajem samochodu zastępczego kwotę 885,60 zł. Powyższa kwota objęła wynajęcie pojazdu za kwotę 85 zł netto, tj. średnią kwotę stosowaną przez podmioty profesjonalnie trudniące się wynajmem pojazdów odpowiadających klasie wynajętemu przez powoda samochodowi na tutejszym rynku. Pozwana sprecyzowała, że uznała za uzasadnione wynajęcie pojazdu przez okres technologicznie uzasadnionej naprawy, tj. przez okres od 21 do 30 października 2013 roku. Podkreśliła, że uszkodzony pojazd O. (...) jest jednym z najczęściej użytkowanych pojazdów w Polsce, co powoduje, że dostęp do części niezbędnych do wykonania naprawy nie powinien być utrudniony.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

T. S. i B. S. są współwłaścicielami samochodu osobowego marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...).

/okoliczności bezsporne/

W dniu 8 października 2013 roku w G. przy ulicy (...) doszło do zawalenia się fragmentu ściany budynku na ternie którego prowadzone były prace rozbiórkowe na pojazd stanowiący własność powoda, w wyniku czego powyższy pojazd został uszkodzony. Do zdarzenia doszło w wyniku prowadzenia prac rozbiórkowych budynku przez F. i Spółka spółkę jawną, która w dniu wystąpienia zdarzenia miała wykupioną polisę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej dla klienta indywidualnego oraz małego i średniego przedsiębiorcy w związku z prowadzoną działalnością u pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w W..

/okoliczność bezsporna, a nadto dowód: polisa znajdująca się w aktach szkody (...) k. 17/

W wyniku zdarzenia doszło do szeregu uszkodzeń w pojeździe należącym do powoda. W toku naprawy doszło do wymiany następujących części: poszycia przodu, emblematu producenta, maski silnika, reflektora lewego, i prawego, kierownicy powietrza, blokady nawiewu lewej i prawej, wspornika lewego i prawego szyby czołowej, odprowadzenia wody, ramion i piór wycieraczek przednich, chłodnicy, tuby dmuchawy i szeregu listw ozdobnych. Konieczne było wykonanie lakierowania następujących części: maski silnika, kierownicy powietrza, blokady nawiewu lewej i prawej, poszycia przodu, błotnika lewego i prawego, listw ochronnych zderzaka przedniego lewego. Technologicznie uzasadniony całkowity czas potrzebny na naprawę uszkodzonego pojazdu to 3 dni robocze.

/ dowody: akta szkody (...), opinia biegłego R. P. k. 43-47/

Poszkodowany wynajął samochód zastępczy marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...), rok produkcji 2002, na okres od dnia 8 października 2013 roku do dnia 8 listopada 2013 roku. Dzienna cena wynajmu pojazdu została ustalona na kwotę 98,40 zł, która to kwota była zawyżona w stosunku do standardu wynajmowanego pojazdu.

/dowody: umowa wynajmu samochodu zastępczego k. 9, opinia biegłego R. P. k. 43-47/

Poszkodowany B. S. zgłosił szkodę u (...) Spółki Akcyjnej w S.. W odpowiedzi pismem z dnia 17 października 2013 roku Towarzystwo odmówiło wypłaty ubezpieczenia z tytułu szkody związanej z ruchem koparki, z uwagi na fakt, iż szkoda nie powstała w związku z ruchem, zatrzymaniem, postojem lub garażowaniem koparko-ładowarki jako mechanicznego środka komunikacji – transportu, lecz podczas pracy koparko-ładowarki przy pracach budowlanych. Powód udzielił właścicielowi zakładu blacharsko-lakierniczego E. C. pełnomocnictwa w sprawie likwidacji szkody.

/dowody: pismo (...) S.A. z 17 października 2013 r. k. 11-12, przesłuchanie powoda k. 58-59/

Powód zgłosił szkodę u pozwanej w dniu 21 października 2013 roku.

/okoliczność bezsporna/

Uszkodzony pojazd został przewieziony na teren zakładu blacharsko-lakierniczego E. C. w dzień wypadku. Proces naprawy pojazdu rozpoczął się dopiero z dniem uzyskania odpowiedzi od ubezpieczyciela sprawcy szkody – pozwanej. Pozwana udzieliła informacji o pozytywnym wyniku weryfikacji kosztorysu faktury nadesłanej przez E. C. prowadzącego warsztat blacharstwa i lakiernictwa pojazdowego pismem z dnia 29 października 2013 roku. W dniu 19 listopada 2013 roku przekazała E. C. kwotę 3.479,85 zł zgodnie z dyspozycją poszkodowanego.

/dowody: akta szkody (...), przesłuchanie powoda k. 58-59/

Pozwana (...) Spółka Akcyjna w W. uznała za uzasadniony czas wynajmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego w okresie od dnia 21 października 2013 roku do dnia 30 października 2013 roku i w tym zakresie wypłaciła odszkodowanie w łącznej wysokości 885,60 zł, odmówiła natomiast wypłaty odszkodowania za wynajem pojazdu zastępczego w pozostałym zakresie. Wysokość odszkodowania za całość szkody została wypłacona przez pozwaną w wysokości 8.845,30 zł

/dowód: pismo (...) S.A. z 18 grudnia 2013 r. k. 13, pismo (...) S.A. z 22 maja 2014 r. k. 14, pismo (...) S.A. z 22 maja 2014 r. k. 15, akta szkody (...)

Powyższy stan faktyczny został ustalony częściowo jako bezsporny, natomiast
w pozostałym zakresie Sąd poczynił swe ustalenia na podstawie wskazanych powyżej dowodów z dokumentów oraz dowodu z opinii biegłego.

Sąd uznał sporządzoną opinię za wiarygodną. Została ona bowiem sporządzona w sposób rzetelny i fachowy, nie budzi wątpliwości co do swej zgodności z zasadami logiki czy doświadczenia życiowego. Wnioski z niej płynące są przekonywające, szczegółowe i kompletne. Tak pisemna opinia główna jak i ustna opinia uzupełniająca zawierają ustalenia okoliczności wskazanych w tezie dowodowej, biegły wyjaśnił zasadnicze dla sprawy kwestie i dokonał odpowiednich wyliczeń. Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie poglądem specyfika dowodu z opinii biegłego wyraża się w tym, że sfera merytoryczna opinii kontrolowana jest przez sąd, który nie posiada wiadomości specjalnych, w istocie tylko do zgodności z zasadami doświadczenia życiowego, wiedzy powszechnej oraz logicznego myślenia (por. wyrok SA w Białymstoku z dnia 11.04.2003r., sygn. akt I ACa 65/13 LEX nr 1314669). Biegły w sposób logiczny i wyczerpujący uzasadnił przyjęte przez siebie wnioski.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie bezspornym był fakt, że pozwana jako ubezpieczyciel sprawcy zdarzenia w zakresie odpowiedzialności cywilnej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, ponosiła odpowiedzialność za szkodę z dnia 8 października 2013 roku na podstawie materialnoprawnych przepisów art. 822 § 1 k.c. w zw. z art. 415 k.c.

Sąd nie miał wątpliwości, że powodowi co do zasady przysługiwało roszczenie o wypłatę odszkodowania z tytułu wynajmu pojazdu zastępczego, albowiem z ugruntowanego stanowiska doktryny i judykatury wynika, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego, przy czym nie jest ona uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej.

Sporna między stronami była w pierwszej kolejności długość okresu, na który powód wynajął pojazd zastępczy. Ostatecznie spór dotyczył także ceny najmu pojazdu zastępczego. W tej ostatniej kwestii stanowisko pozwanej, która pierwotnie na etapie przedprocesowej likwidacji szkody wypłaciła powodowi kwotę 885,60 zł tytułem odszkodowania za najem pojazdu według ceny dobowej najmu pojazdu zastępczego podanej przez powoda uległo zmianie, bowiem już w odpowiedzi na pozew pozwana domagała się przeprowadzenia dowodu w postaci opinii biegłego również w zakresie „ustalenia średnich stawek czynszu najmu pojazdów zastępczych odpowiadających klasą pojazdowi marki O. (...) na tut. terenie w okresie październik / listopad 2013 r.

Zgodnie z treścią art. 361 § 1 k.c., zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła, przy czym na mocy § 2 w/w przepisu, w powyższych granicach, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. W konsekwencji, zakład ubezpieczeń jest zobowiązany do zwrotu wszystkich zasadnych kosztów, które pozostają w normalnym związku przyczynowym ze zdarzeniem powodującym szkodę, jednakże koszty te nie mogą być dowolnie wysokie. Na zakładzie ubezpieczeń ciąży obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela – powoda a obciążeniem dłużnika – pozwanej (porównaj: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 roku, sygn. akt III CZP 5/11).

Na podstawie art. 354 § 1 k.c., dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje
– także w sposób odpowiadający tym zwyczajom. Co istotne, według treści § 2 cytowanego przepisu, w taki sam sposób powinien współdziałać przy wykonywaniu zobowiązania wierzyciel. Reguła ta znajduje zastosowanie także w stosunku do roszczeń odszkodowawczych i w tym zakresie polega na obowiązku poszkodowanego do podejmowania takich czynności, których celem jest zapobieżenie zwiększenia rozmiarów odniesionej szkody.

Powyższe rozumowanie jest zgodne z poglądami wyrażanymi w orzecznictwie. Jak wskazał Sąd Najwyższy nie wszystkie wydatki pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym mogą być refundowane, istnieje bowiem oparty na zasadach wyrażonych w treści art. 354 § 2 k.c., 362 k.c. oraz art. 826 § 1 k.c. obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszenia jej rozmiarów (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 roku, III CZP 5/11, publ. w OSNC 2012/3/28, LEX nr 1011468, OSP 2013/1/2, Biul.SN 2011/11/5, G. Prawna 2011/223/11).

Przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwoliło Sądowi na jednoznaczne ustalenie, że powód dokonał zgłoszenia szkody do pozwanej z 13 – to dniowym opóźnieniem. Należy podkreślić, że co prawda okoliczność ta nie była celowo spowodowana przez powoda, tj. nie dążył on do celowego przedłużenia okresu najmu pojazdu zastępczego, to jednak powód zdaniem Sądu nie dochował należytej staranności i nie ustalił właściwego ubezpieczyciela przyjmując bezkrytycznie dane przedstawione w tym zakresie przez osoby trzecie. Należy zwrócić uwagę, że nie było żadnych obiektywnych przeszkód w prawidłowym ustaleniu niezwłocznie po zdarzeniu, prawidłowych danych pozwanej jako ubezpieczyciela. Jak zasadnie podkreśliła w odpowiedzi na pozew pozwana nie mogło stanowić żadnego problemu ustalenie właściciela rozbieranego budynku czy podmiotu prowadzącego prace rozbiórkowe.

W ocenie Sądu w razie wątpliwości co do przebiegu zdarzenia powodującego szkodę tj. ustalenia czy koparka jako pojazd pozostawała w ruchu, czy też poruszała się jedynie jako urządzenie, poszkodowany mógł wezwać na miejsce zdarzenia funkcjonariuszy policji w celu poczynienia odpowiednich i pewnych ustaleń.

W takim stanie faktycznym także w świetle logiki i doświadczenia życiowego nie sposób obciążyć pozwanej kosztami korzystania przez powoda z pojazdu zastępczego w okresie poprzedzającym zgłoszenie szkody u pozwanej. Przyjęcie odmiennego założenia mogłoby powodować w sposób nieuzasadniony zwiększenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń w okresie, w którym nie jest on w ogóle poinformowany o powstaniu szkody. Nie można zgodzić się z powodem podkreślającym w uzasadnieniu pozwu, że pozwana zaakceptowała kosztorys napraw „dopiero” w dniu 29 października 2013 r. Opóźnienie w rozpoczęciu procesu likwidacji szkody w żadnej mierze nie było skutkiem działania pozwanej. Jest oczywiste, że w okresie przed zgłoszeniem szkody do pozwanej, nie miała ona możliwości podjęcia jakichkolwiek działań w celu przyspieszenia procedury likwidacji szkody i tym samym skrócenia czasu najmu pojazdu zastępczego.

Niezależnie od powyższej argumentacji, należy wskazać, że cena wynajmu pojazdu zastępczego faktycznie używanego przez powoda w wysokości 98,40 zł brutto za dobę była znacznie zawyżona. Jak wynika z ustalonych przez Sąd okoliczności faktycznych (w tym zakresie bezspornych między stronami), przedmiotem najmu był samochód marki F. (...) rok produkcji 2002. Mimo, że pojazd ten był jak wynika z zeznań powoda sprawny technicznie, to jednak jak trafnie zwrócił uwagę biegły, że wyposażeniem (brak wspomagania układu kierowniczego, brak klimatyzacji, brak ubezpieczenia AC) i komfortem znacznie odbiegał od pojazdów oferowanych przez podmioty wymienione w opinii biegłego. Biegły sądowy R. P. wycenił w swej opinii głównej koszt najmu tego konkretnego pojazdu wynajętego przez powoda na kwotę 40 zł netto, a następnie podtrzymał swoje stanowisko w tym przedmiocie w ustnej opinii uzupełniającej w oparciu o swoje doświadczenie zawodowe i zdobytą wiedzę. Co więcej, biegły zaznaczył, że za wskazaną w fakturze za wynajem łączną kwotę (tj. 3148,80 zł), poszkodowany mógłby zakupić dla siebie na własność na rynku wtórnym identyczny samochód. W orzecznictwie przyjmuje się, że oceny, czy poniesienie określonych kosztów mieści się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego, należy dokonywać na podstawie indywidualnej sytuacji poszkodowanego i konkretnych okoliczności sprawy (tak m.in. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 8 września 2004 r., IV CK 672/03, niepubl.). W rozpoznawanej sprawie na podstawie całokształtu okoliczności należy uznać, że kwota podana na fakturze za wynajem pojazdu zastępczego jawi się jako nierealna i znacznie zawyżona.

W konsekwencji wszystkich powyższych rozważań, Sąd uznał powództwo za niezasadne w całości, o czym orzekł w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. obciążając nimi powoda jako przegrywającego spór. Na koszty złożyły się następujące kwoty: 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, wynagrodzenie biegłego w łącznej wysokości 563,42 zł i kwota 600,00 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika pozwanej – radcy prawnego. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika została ustalona na podstawie § 6 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2013 poz. 490 tekst jedn.).

SSR Łukasz Zamojski