Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 17 maja 2016 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie, Wydział XI Gospodarczy,

w składzie:

Przewodniczący: SSR Aleksandra Wójcik-Wojnowska

Protokolant: Karolina Mateja

po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2016 r. w Szczecinie na rozprawie

sprawy z powództwa A. S.

przeciwko J. T.

o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 617,00 zł (sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt: XI GC 134/16

Sprawa rozpoznawana w postępowaniu zwykłym.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 4 stycznia 2016 r. powódka A. S. wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanej J. T. kwoty 4000 zł wraz ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że z pozwaną łączyła ją umowa najmu. W toku umowy powstał spór co do wysokości należnego czynszu. Na zakończenie tej umowy strony zawarły porozumienie, zgodnie z którym powódka miała pozwanej zapłacić kwotę 3000 zł, a pozwana miała zatrzymać kaucję – 2000 zł oraz meble powódki (2 biurka połączone z ladą), to rozliczenie miało w całości wyczerpać roszczenia pozwanej z tytułu niedopłaty czynszu. Powódka wykonała swoją część porozumienia, mimo to pełnomocnik pozwanej wystosował przeciwko powódce skargę do samorządu zawodowego, co w ocenie powódki świadczy o próbie wycofania się z rozliczeń. Zdaniem powódki pozwana zatrzymując meble o wartości szacunkowej 4000 zł wzbogaciła się o tak kwotę kosztem powódki bez tytułu prawnego.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu. Wskazała, że porozumienie o przyjęciu mebli na poczet zadłużenia nie zostało zawarte, zaprzeczyła wskazanej przez pozwaną wartości mebli, oświadczyła, że powódka zostawiła je w lokalu pozwanej, gdyż nie były jej potrzebne. Podniosła też, że zgodnie z umową nakłady na lokal nie miały podlegać zwrotowi, a roszczenie o zwrot nakładów uległo przedawnieniu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 20 listopada 2012 r. strony zawarły umowę, mocą której powódka wynajęła od pozwanej lokal położony w S. przy ul. (...) na czas nieokreślony. Czynsz wynosić miał 3500 zł netto w 2013 r. i 4000 zł netto od 2014 r. Finansowanie remontu i modernizacji lokalu zapewnić miał najemca bez możliwości rozliczenia po zakończeniu umowy najmu (§ 2 ust 3). Dla zmian umowy zastrzeżono formę pisemną pod rygorem nieważności (§9).

Dowód: umowa k. 7-8

W 2013 r. powódka opłacała czynsz w kwocie 3500 zł netto, w 2014 r. chciała opłacać czynsz w takiej samej wysokości, rozmawiała na ten temat z pełnomocnikiem pozwanej, która wyraziła zgodę, ale do podpisania aneksu nie doszło. Mimo to powódka opłacała w 2014 r. czynsz w kwocie 3500 zł netto.

Umowa zakończyła się w grudniu 2014 r. W pierwszych dniach stycznia doszło do rozmowy między powódką a pełnomocnikiem pozwanej, rozmowa dotyczyła rozliczeń. Pełnomocnik pozwanej stwierdziła, że istnieje niedopłata za lokal w kwocie 7380 zł. Powódka zaproponowała, że wpłaci 3000 zł, pozwana zatrzyma kaucję oraz 2 biurka połączone ladą (rzeczy ruchome, nadające się do demontażu) i na tym zakończą się rozliczenia stron. Pełnomocnik pozwanej wyraziła na to zgodę.

Powódka nie wpłaciła pieniędzy od razu, gdyż nie miała środków. Po pewnym czasie dowiedziała się od pełnomocnika pozwanej, że skoro wpłata nie nastąpiła natychmiast, to pełnomocnik pozwanej uważa ustne ustalenia z początku stycznia za niewiążące i należy wpłacić jeszcze 2 380 zł

Dowód: zeznanie powódki k. 41-42

Pismem z 16.02.2015 r. pełnomocnik pozwanej wezwała powódkę do zapłaty 5380 zł. Wskazała, że powódka przez cały 2014 r. uiszczała kwotę 3500 zł netto, zamiast wynikającej z umowy kwoty 4000 zł netto. W piśmie wskazano, że w ustnej rozmowie pełnomocnik pozwanej zgodziła się na zapłatę 5000 zł, jednak wobec braku wpłaty i wobec braku reakcji na monity wraca do należności wynikającej z umowy stron (niedopłata 7380 zł, minus kaucja 2000 zł).

Dowód: pismo k. 9

Powódka wpłaciła na rzecz pozwanej kwoty po 1500 zł w dniach 18.02. i 6.03.2015 r., wpłaty zatytułowane były odpowiednio „I i II rata zgodnie z moją propozycją”.

Dowód: potwierdzenia przelewu k. 10,11

Pismem z 15.12.2015 r. pełnomocnik pozwanej zawiadomiła Dziekana Okręgowej Rady Adwokackiej w S. o zachowaniu powódki, naruszającym zasady etyki zawodowej, które miały polegać na zaleganiu z zapłatą kwoty 2380 zł i odprowadzaniu podatków zgodnie z fakturami wystawianymi przez pozwaną, mimo uiszczania niższych kwot.

Dowód: pismo k. 18-19

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo okazało się bezzasadne.

Zgodnie z treścią pozwu podstawą żądania jest twierdzenie powódki, że pozwana wzbogaciła się jej kosztem bez podstawy prawnej, zatrzymując meble powódki.

Podstawę prawną tak sformułowanego żądania stanowi więc art. 405 k.c., zgodnie z którym kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Wykazanie zasadności roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia wymaga wykazania wzbogacenia jednego podmiotu; zubożenia drugiego podmiotu; związku pomiędzy wzbogaceniem a zubożeniem oraz braku podstawy prawnej dla wzbogacenia (bezpodstawność wzbogacenia). Powódka powoływała się w pozwie na fakt, iż pozostawiła pozwanej meble w rozliczeniu, pozwana zaś nie respektuje uzgodnień, żądając dalszej zapłaty, wobec czego o wartość mebli jest wzbogacona. Ustalając stan faktyczny Sąd uznał za w pełni wiarygodne zeznania powódki co do tego, jakie były ustalenia stron. Pozwana nie przedstawiła dowodów przeciwnych. Na rozprawie pełnomocnik pozwanej zaprzeczył wprawdzie istnieniu porozumienia dotyczącego rozliczenia, jednak zeznanie strony jest środkiem dowodowym, podlegającym ocenie na równi z innymi dowodami, podczas gdy zaprzeczenie jest wyłącznie stanowiskiem strony. Oceniając zaś całokształt materiału dowodowego w kontekście twierdzeń pełnomocnika pozwanej złożonych na rozprawie i w pismach procesowych należy zauważyć, że między stronami mogło dojść do nieporozumienia, jeśli idzie o wysokość należnego czynszu, a to zapoczątkowało dalsze niesnaski. Otóż pełnomocnik pozwanej jest przekonana, że tylko z mocy ustnych ustaleń powódka mogła w pierwszym roku umowy (2013 r.) opłacać obniżony czynsz, na dalsze takie obniżenie zgody nie było. Tymczasem z umowy wyraźnie wynika, iż w 2013 r. czynsz miał być obniżony do kwoty 3500 zł mocą umowy pisemnej, a nie porozumień ustnych. Jednocześnie pełnomocnik pozwanej przedstawiła nie podpisany aneks, dotyczący takiego samego obniżenia czynszu w 2014 r. Mogło zatem być tak, jak mówi powódka, że strony ustnie uzgodniły obniżkę czynszu także za 2014 r. Jest to jedyne logiczne wyjaśnienie dla przyznanego przez pełnomocnika pozwanej faktu wyrażenia ustnej zgody na obniżkę czynszu – w 2013 r. taka zgoda nie była potrzebna, skoro wynikało to wprost z umowy pisemnej. Uwagi te mają charakter marginalny, skoro sprawa nie dotyczy zapłaty czynszu i skoro ostatecznie aneks nie został podpisany, zaś ustne ustalenia w kontekście § 9 umowy były pozbawione skuteczności (art. 76 k.c.). Niemniej naświetlają one w pewien sposób genezę sporu, którą być może stanowi omyłka pełnomocnika pozwanej co do zakresu ustnych ustaleń.

Wracając zaś na grunt sprawy niniejszej, trzeba wskazać, że mimo uznania zeznań powódki za w pełni wiarygodne (także w zakresie ustaleń na początku 2015 r.) powództwo nie może zostać uwzględnione. Jest tak przede wszystkim dlatego, że w świetle zeznań samej powódki meble nie zostały u pozwanej bez podstawy prawnej, ale dlatego, że tak uzgodniono. Doszło więc w tym zakresie do ustnej ugody (art. 917 k.c.), zawierającej w sobie element świadczenia w miejsce wykonania (meble w rozliczeniu czynszu) – art. 453 k.c. To, że pełnomocnik pozwanej w późniejszym czasie zdecydował się nie respektować ustaleń (wynika to wprost z pisma J. K., która wskazała, ze wobec zbyt długiego oczekiwania na zapłatę żąda obecnie całej kwoty), nie oznacza, że ugoda rozwiązała się. Nie jest bowiem tak, że jednostronne zachowanie strony, nie respektującej treści umowy, prowadzi do jej rozwiązania. To zaś oznacza, że meble pozostały u pozwanej na mocy ugody, a nie bez podstawy prawnej.

Nawet zaś, gdyby przyjąć, że zachowanie obu stron stanowi dorozumiane oświadczenie woli o rozwiązaniu ugody, powódka dalej nie ma prawa domagać się zapłaty za meble, skoro sama wyraźnie wskazuje, że są to rzeczy ruchome, które bez trudności mogą być z lokalu pozwanej zabrane. W takim bowiem wypadku powódce przysługuje roszczenie o zwrot wzbogacenia w naturze (jak to wynika z art. 405 k.c.). Dopiero, gdy nie jest to możliwe, a w niniejszej sprawie nie ma ani takich twierdzeń, ani dowodów, zubożony ma prawo domagać się zwrotu wartości wzbogacenia.

Nie może stanowić podstawy dla domagania się zwrotu wartości mebli art. 767 k.c. Przepis ten stanowi, że jeżeli najemca ulepszył rzecz najętą, wynajmujący, w braku odmiennej umowy, może według swego wyboru albo zatrzymać ulepszenia za zapłatą sumy odpowiadającej ich wartości w chwili zwrotu, albo żądać przywrócenia stanu poprzedniego. Po pierwsze powódka sama wskazała, że meble nie stanowią ulepszenia rzeczy najętej, skoro są ruchomościami i mogą być zabrane, po drugie zaś, gdyby stanowiły, to żądaniu zapłaty za nie sprzeciwiają się postanowienia umowy stron, konkretnie § 2 ust 3, stanowiący, że modernizacja nie będzie rozliczana po zakończeniu najmu. Z powyższych względów powództwo podlegało oddaleniu.

Nie był natomiast zasady zarzut przedawnienia. Po pierwsze, powódka żądała zwrotu bezpodstawnego wzbogacenia, a nie zwrotu nakładów, zatem termin przedawnienia wynosi 3 lata (art. 118 k.c.) po drugie, zakładając, że chodzi jednak o nakłady, termin przedawnienia roszczenia wynikający z art. 677 k.c. rozpoczyna się z chwilą zwrotu rzeczy, co miało miejsce 4-5 stycznia 2015 r., pozew zaś wniesiono 4.01.2016 r., co oznacza, że roczny termin przedawnienia jeszcze nie upłynął.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z art. 98 k.p.c. oraz § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)