Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 maja 2016r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie w IV Wydziale Karnym Odwoławczym

w składzie:

przy udziale Prokuratora Prok. Okr. Ilony Talar

po rozpoznaniu w dniu 6 maja 2016r.

sprawy K. S.

o wydanie wyroku łącznego

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego w(...)

z dnia 6 listopada 2015r. sygn. II K 181/15

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę skazanego K. S. przekazuje Sądowi Rejonowemu w Myśliborzu do ponownego rozpoznania.

SSO Agnieszka Bobrowska SSO Ryszard Małachowski del. SSR Mariusz Jasion

Sygn. akt IV Ka 54 / 16

UZASADNIENIE

K. S. został skazany prawomocnymi wyrokami:

1.  Sądu Rejonowego w (...)z dnia 7 lipca 2009r., w sprawie o sygn. akt II K 271 / 09, za czyn z art. 178a § 1 kk, popełniony w dniu 8 marca 2009r., na karę 50 stawek dziennych grzywny w kwocie po 20 zł każda oraz na środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 2 lat;

2.  Sądu Rejonowego w (...) z dnia 9 grudnia 2009r., w sprawie o sygn. akt II K 685 / 09, za czyn z art. 207 § 1 kk, popełniony w okresie od lipca 2008r. do września 2009r., na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby, której wykonanie następnie zarządzono;

3.  Sądu Rejonowego w (...) z dnia 8 czerwca 2010r., w sprawie o sygn. akt II K 449 / 10, za czyn z art. 178a § 1 kk w zb. z art. 244 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, popełniony w dniu 28 kwietnia 2010r., na karę roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 5 lat próby, której wykonanie następnie zarządzono, oraz na środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 7 lat;

4.  Sądu Rejonowego w Myśliborzu z dnia 4 października 2010r., w sprawie o sygn. akt II K 740 / 10, za czyn z art. 178a § 1 kk w zw. z art. 178a § 4 kk w zb. z art. 244 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, popełniony w dniu 11 lipca 2010r. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat próby, której wykonanie następnie zarządzono, oraz na środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 5 lat;

5.  Sądu Rejonowego w (...) z dnia 28 stycznia 2011r., w sprawie o sygn. akt II K 816 / 10, za czyn z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 12 kk popełniony w dniu 1 sierpnia 2010r., na karę roku pozbawienia wolności oraz za czyn z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 12 kk popełniony w maju 2010r. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, które to kary na podstawie art. 85 kk i art. 86 § 1 kk połączono wymierzając mu karę łączną roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat próby, której wykonanie następnie zarządzono;

6.  Sądu Rejonowego w (...) z dnia 21 kwietnia 2011r., w sprawie o sygn. akt II K 98 / 11, za czyn z art. 278 § 1 kk, popełniony w dniu 23 grudnia 2010r., na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat próby, której wykonanie następnie zarządzono;

7.  Sądu Rejonowego w (...) z dnia 11 lutego 2014r., w sprawie o sygn. akt II K 785 / 13, za czyn z art. 178a § 4 kk, popełniony w dniu 1 września 2013r., na karę roku pozbawienia wolności oraz na środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 6 lat.

Sąd Rejonowy w (...) wyrokiem z dnia 6 listopada 2015r., sygn. akt II K 181 / 15,

I. na podstawie art. 85 kk i art. 86 § 1 kk w zw. z art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw ( Dz. U. z 20 marca 2015r., poz. 396 ) połączył skazanemu K. S. kary pozbawienia wolności prawomocnie orzeczone:

a ) wyrokiem Sądu Rejonowego w (...) z dnia 4 października 2010r. w sprawie o sygn. akt II K 740 / 10,

b ) wyrokiem Sądu Rejonowego w (...) z dnia 28 stycznia 2011r. w sprawie o sygn. akt II K 816 / 10

i wymierzył mu karę łączną roku i 5 miesięcy pozbawienia wolności;

II. na podstawie art. 572 kpk umorzył postępowanie o wydanie wyroku łącznego w pozostałym zakresie;

III. na podstawie art. 577 kpk na poczet kary łącznej pozbawienia wolności orzeczonej w punkcie I sentencji wyroku łącznego zaliczył pozbawienie wolności skazanego w dniach 3 i 4 sierpnia 2010r. ( tj. 2 dni );

IV przyznał od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w (...) adw. P. P. kwotę 147,60 zł tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną udzieloną skazanemu z urzędu;

V. zwolnił skazanego od zwrotu Skarbowi Państwa wydatków sądowych.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca skazanego zaskarżając wyrok w całości, orzeczeniu temu zarzucił rażącą niewspółmierność kary łącznej orzeczonej wobec skazanego T. R. polegającą na wymierzeniu tej kary w wymiarze 1 roku i 5 miesięcy pozbawienia wolności i wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez orzeczenie wobec skazanego łagodniejszej kary łącznej pozbawienia wolności.

Sąd odwoławczy zważył, co następuje:

Wywiedziona przez obrońcę K. S. okazała się o tyle skuteczną, że zainicjowana nią kontrola instancyjna zaskarżonego wyroku łącznego ujawniła jego błędy, które skutkować musiały orzeczeniem Sądu odwoławczego o charakterze kasatoryjnym.

Na wstępie stwierdzić należy, że zasadnie Sąd Rejonowy opierając się o dyspozycje art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw ( Dz. U. z 2015r., poz. 396 ) ustalił, że do skazań objętych badaniem w przedmiotowej sprawie należało zastosować przepisy Rozdziału IX Kodeksu karnego w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 lipca 2015r. W rozpoznawanej sprawie wszystkie kary jednostkowe, wymierzone w sprawach objętych postępowaniem w przedmiocie wydania wyroku łącznego, orzeczone zostały prawomocnie przed dniem wejścia w życie powołanej ustawy nowelizującej Kodeks karny.

Stwierdzić zatem należy, że badając warunki formalne do wydania wyroku łącznego Sąd I instancji winien był zastosować art. 85 kk i następne w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 lipca 2015r. Powołany zaś art. 85 kk stanowił, że jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, sąd orzeka karę łączną, biorąc za podstawę kary z osobna wymierzone za zbiegające się przestępstwa.

Sąd Rejonowy analizując skazania K. S. ustalił, że chronologicznie pierwszym wyrokiem konstruującym realny ciąg przestępstw dającym podstawy do orzeczenia kary łącznej było wyrok Sądu Rejonowego w (...) w sprawie sygn. II K 740 / 10 oraz, że przed datą jego wydania, to jest dniem 4 października 2010r. K. S. dopuścił się: czynu z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. popełnionego w dniu 1 sierpnia 2010r. i czynu z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. popełnionego w maju 2010r., za które został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w (...) w sprawie sygn. II K 816 / 10. W konsekwencji zaskarżonym wyrokiem karą łączną objął skazania tymi dwoma wyrokami.

Jest to jednak ustalenie błędne. Analiza wyroków objętych badaniem w przedmiotowej sprawie daje podstawę do stwierdzenia, że zgodnie z art. 85 kk ( w brzmieniu obowiązującym przed 1 lipca 2015r. ), pierwszym chronologicznie skazaniem, w odniesieniu do którego Sąd meriti winien rozważyć potrzebę rozstrzygnięcia o karze łącznej jest wyrok Sądu Rejonowego w (...) z dnia 8 czerwca 2010r., w sprawie o sygn. akt II K 449 / 10. Przed datą jego wydania, bo w maju 2010r. skazany popełnił przestępstwa z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 12 kk, za które został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w (...) w sprawie sygn. II K 816 / 10 i to te dwa skazania dawały podstawę do ustalenie potrzeby rozstrzygnięcia o pierwszej karze łącznej w przedmiotowej sprawie. Natomiast dopiero kolejnym chronologicznie wyrokiem jest skazanie wyrokiem Sądu Rejonowego w (...) w sprawie sygn. II K 740 / 10. Przestępstwo z art. 178a § 1 kk w zw. z art. 178a § 4 kk w zb. z art. 244 kk w zw. z art. 11 § 2 kk ukarane tym wyrokiem pozostaje w realnym zbiegu z przestępstwem z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 12 kk ukaranym wyrokiem Sądu Rejonowego w (...) w sprawie sygn. II K 816 / 10 i te skazania winny stanowić podstawę rozstrzygnięcia Sądu I instancji o drugiej karze łącznej w tej sprawie.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić zatem należy, że Sąd Rejonowy, z naruszeniem art. 85 kk ( w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 lipca 2015r. ) przyporządkował do ustalonego w punkcie I części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku realnego zbiegu przestępstw czyny objęte wyrokami wydanym w sprawach Sądu Rejonowego w(...)o sygn. akt: II K 740 / 10 i II K 816 / 10, jednocześnie z naruszeniem art. 572 kpk umarzając postępowanie karne w przedmiocie objęcia węzłem kary łącznej skazanie w sprawie tego Sądu sygn. II K 449 / 10.

Z uwagi na charakter stwierdzonych uchybień, których konwalidowanie w postępowaniu odwoławczym nie było możliwe, na podstawie art. 437 § 2 kpk, uchylono zaskarżony wyrok i sprawę przekazano Sądowi Rejonowemu w (...) do ponownego rozpoznania. Sąd odwoławczy nie był bowiem władny dokonywać w toku kontroli instancyjnej zmiany ustaleń faktycznych, przejawiających się utworzeniem określonych grup zbiegających się przestępstw, z konsekwencjami w zakresie wymiaru kar łącznych.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji zbada na nowo przesłanki realnego zbiegu przestępstw zgodnie z art. 85 kk ( w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 lipca 2015r. ), z uwzględnieniem uwag naprowadzonych powyżej. Przy wymierzaniu kar łącznych - poza przepisami materialnoprawnymi – Sąd I instancji winien mieć także na uwadze regułę określoną w art. 443 kpk, albowiem obecnie uchylony wyrok łączny został zaskarżony jedynie na korzyść skazanego. Obowiązek respektowania zakazu reformationis in peius oznacza, że suma dolegliwości wynikających ze wszystkich kar łącznych, jakie zostaną orzeczone w wyniku ponownego rozpoznania sprawy, nie powinna przewyższać tych, które wynikały dla skazanego z uchylonego wyroku łącznego.

SSO Agnieszka Bobrowska SSO Ryszard Małachowski del. SSR Mariusz Jasion