Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 kwietnia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący SSR Marek Niemczyk

Ławnicy

Protokolant st.sekr.sądowy Monika Kalinowska

Po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2016 r. w Toruniu.

sprawy z powództwa:

małoletniego D. S. działającego przez E. W. (1)

przeciwko:

M. S. (1)

o:

podwyższenie alimentów

I.  podwyższa z dniem 1 kwietnia 2016r. alimenty od pozwanego M. S. (1) na rzecz małoletniego powoda D. S. w ten sposób, że w miejsce alimentów ustalonych uprzednio ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym (...) z dnia 18.09.2002r. w sprawie (...) orzeka alimenty w kwocie po 250 zł (dwieście pięćdziesiąt złotych) miesięcznie płatne z góry do rąk E. W. (1) – rodziny zastępczej małoletniego powoda do dnia 10-tego każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności każdej z rat;

II.  oddala powództwo w pozostałej części;

III.  nie obciąża pozwanego kosztami sądowymi, obciąża nimi Skarb Państwa;

IV.  wyrokowi w pkt I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt (...)

UZASADNIENIE

E. W. (1), pełniąca funkcję rodzica zastępczego małoletniego D. S., wniosła w jego imieniu o podwyższenie alimentów od M. S. (1) do kwoty po 350 zł miesięcznie poczynając od 1.12.2015 r..

W uzasadnieniu żądania podała, że od wydania ostatniego wyroku w sprawie alimentów minęłao13 lat, a w tym czasie potrzeby małoletniego powoda uległy znacznej zamianie . Obecnie małoletni uczęszcza do III klasy gimnazjum i rozpocznie wkrótce naukę w szkole średniej, co wpłynie na wzrost kosztów koniecznych do jego wychowania i utrzymania. Pozwany przez wiele lat nie płacił alimentów i nie uczestniczył w wychowaniu powoda. Podała też, że obecna sytuacja pozwanego jest dobra, pracuje i jest w stanie płacić wyższe alimenty. Do pozwu dołączyła zestawienie miesięcznych kosztów utrzymania małoletniego powoda na kwotę łączna 1,300 zł.

Na rozprawie w dniu 9.03.16 r. (k.28) pozwany uznał żądanie do kwoty po 250 zł miesięcznie i zakwestionował wysokość miesięcznych kosztów utrzymania małoletniego powoda.

Sąd ustalił i zważył co następuje.

Postanowieniem Sądu Rejonowego (...) z dnia 30.05.2001 r. ograniczono władzę rodzicielską A. W. (1) i M. S. (1) nad ich małoletnim synem D. w ten sposób, że zarządzono jego umieszczenie w rodzinie zastępczej u jego dziadków E. i M. małżonków W..

Na mocy ugody zawartej przed Sądem Rejonowym (...) w dniu 18.09.2002 r. M. S. i A. W. zobowiązali się do płacenia na małoletniego D. alimentów każdy z nich w kwocie po 150 zł miesięcznie, począwszy od 1.10.02 r., do rąk E. W. (1).

Małoletni powód miał wówczas półtora roku. Jego rodzice byli zarejestrowani jako osoby bezrobotne w Powiatowym Urzędzie Pracy.

Dowód: postanowienie w sprawie I. N. (...)1 k. 49, akta (...) k. 24-25.

Obecnie małoletni powód ma 16 lat. Jest uczniem III klasy gimnazjum. Nie ma problemów z nauką. Chce kontynuować naukę w technikum hotelarskim lub samochodowym. Leczy się w poradni gastrologicznej, ale nie bierze lęków na stałe.

Z tytułu rodziny zastępczej E. W. otrzymuje świadczenie z (...) Centrum Pomocy (...) w T. na pokrycie kosztów utrzymania D. w kwocie 660 zł miesięcznie. Komornicza egzekucja bieżących i zaległych alimentów od pozwanego daje jej miesięcznie od 150 do 500 zł. na utrzymanie wnuka. Nadto matka D. płaci jej alimenty w kwocie po 150 zł miesięcznie. Łączna wysokość otrzymywanych przez E. W. (1) kwot, tj. od 960 zł do 1,300 zł miesięcznie starcza jej na utrzymanie małoletniego D.. Przeciętne miesięczne koszty jego utrzymania mieszczą się w granicach od 1,000 do 1,300 zł.

Rodzice zastępczy złożyli wniosek o przyznanie im dodatku wychowawczego na D. w wysokości 500 zł miesięcznie.

E. W. otrzymuje rentę w wysokości 630 zł, a nadto pracuje zarabiając miesięcznie netto 1,300 zł. Na leki wydaje 50 zł miesięcznie. M. W. pozostaje na rencie w wysokości 520 zł, a miesięczne koszty zakupu dla niego leków wynoszą 200 zł.

Koszty utrzymania mieszkania zajmowanego przez małżonków W. i małoletniego D. wynoszą łącznie około 550 zł, w tym czynsz z tytułu najmu wraz z opłatą za wodę i ścieki 297,08 zł, opłata za gaz 84,30 zł na dwa miesiące, za multimedia 53 zł miesięcznie. Na sezon grzewczy kupują 3 tony węgla po 800 zł za tonę. W miarę potrzeby doładowują energię elektryczną , ostatnio w marcu za kwotę 199,52 zł. Małżonkowie spłacają też kredyt w kwocie miesięcznej po 400 zł.

Dowód: decyzja k. 20, czynsz k. 38, węgiel k. 39, gaz, multimedia, energia k. 41, paragon zakupu obuwia k. 41, faktura zakupu koszul i bluz k. 40, zestawie kosztów k. 6, 31-37, zeznanie E. W. k. 54v .

M. S. (1) ma 37 lat i jest z zawodu murarzem. Od 3 lat zatrudniony jest na cały etat w Zakładzie (...) w C. na stanowisku ładowacza, ostatnio na okres od 8.04.16 r. do 30.06.16 r. Jego średnie miesięczne zarobki brutto z okresu od września 2015 do lutego 2016 r. wyniosły 2,404 zł , a netto 1,740 zł. (obliczenie Sądu na podstawie k. 21). Z kwoty tej dokonywane są przez komornika potrącenia z tytułu bieżących i zaległych alimentów w kwocie 763,41 zł i „na rękę” pozwany otrzymuje miesięcznie około 925-977 zł. Nie ma on żadnego majątku.

Od 13 lat M. S. pozostaje w związku z E. S. (1) , z którą wspólnie zamieszkuje i pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym. E. S. ma dwoje dzieci z poprzedniego związku w wieku 13 i 15 lat, na które otrzymuje alimenty w kwocie łącznej po 600 zł miesięcznie.

Ze związku z E. S. pozwany ma dwoje dzieci w wieku 10 i 11 lat. Syn z tego związku jest nadpobudliwy i bierze leki.

E. S. i pozwany oraz ich dzieci utrzymywane są z dochodów pozwanego i świadczeń z pomocy społecznej. E. S. nie pracuje.

W okresie od 1.09.15 r. do 29.02.16 r. E. S. otrzymała z tytułu zasiłku rodzinnego na czworo dzieci kwotę łączną 2,736 zł , tj. 456 zł miesięcznie (obliczenie Sądu na podstawie k. 46), kwotę 1,040 zł z tytułu dodatku do zasiłku rodzinnego na wychowanie dziecka w rodzinie wielodzietnej, a z tytułu dodatku do zasiłku rodzinnego na rozpoczęcie roku szkolnego kwotę 400 zł. Otrzymuje też z MOPS w C. zasiłek okresowy na dożywianie w wysokości 80 zł miesięcznie.

Po uwzględnieniu przyznanego na okres od lutego do lipca 2016 r. dodatku mieszkaniowego za zajmowane mieszkanie płacą czynsz w wysokości 250 zł miesięcznie. Za multimedia płacą miesięcznie 132,99 zł. W związku z elektrycznym ogrzewaniem mieszkania mają dwie taryfy rozliczeniowe. Za podstawową taryfę zapłacili w lutym 2016 r. kwotę 446,22 zł, a za drugą taryfę, za okres od kwietnia do października 2015 r., kwotę 367,96 zł.

Dowód: zaświadczenie o zarobkach k. 21, umowa o prace k. 52-53, zaświadczenie Burmistrza k. 46, decyzja Burmistrza k. 47, dowód opłaty czynszu k. 51, multimedia k. 48, energia k. 49-50.

Stan faktyczny w sprawie ustalony został w oparciu o dokumenty przedłożone przez stronę powodową oraz pozwanego na okoliczności dotyczące ich sytuacji finansowej oraz w oparciu o akta o sygn. (...) (...) i (...) Sądu Rejonowego w (...).

Sąd przyjął za wiarygodne dowody w postaci dokumentów złożonych przez strony do akt sprawy, albowiem nie było podstaw do ich podważenia. Strony również nie kwestionowały ich wiarygodności i autentyczności.

Zgodnie z art. 230 kpc uznano za bezsporne okoliczności faktyczne zawarte w pozwie i w oświadczeniach stron, którym strona przeciwna nie zaprzeczyła, gdyż nie budziły wątpliwości co do zgodności z prawdziwym stanem rzeczy i znalazły, w odpowiednim zakresie, potwierdzenie w pozostałym materiale procesowym.

Sąd dał wiarę zeznaniom rodzica zastępczego małoletniego powoda w zakresie wysokości jej i męża zarobków, kosztów utrzymania mieszkania, wydatków na jej i męża leczenie, gdyż były one w tym zakresie spójne, logiczne i zgodne z pozostałym materiałem faktycznym sprawy. Sąd nie dał jej wiary w zakresie podanych przez nią w zestawieniu kosztów utrzymania małoletniego powoda na kwotę 1,591,13 zł miesięcznie. Zeznając E. W. przyznała, że otrzymywana przez nią na utrzymanie wnuka kwota od 960 zł do 1,300 zł miesięcznie starcza jej na jego utrzymanie i nie wykazała ona, oprócz dwóch dowodów na zakupienie butów, koszul i bluz, by łączne koszty zakupu odzieży, obuwia czy wyżywienia mieściły się w podanych przez nią kwotach.

Sąd dał wiarę twierdzeniom pozwanego co do wysokości rzeczywiście uzyskiwanego przez niego wynagrodzenia, wydatków ponoszonych przez niego i E. S. na utrzymania mieszkania, gdyż nie zostały one zakwestionowane przez stronę powodową, a ich wysokość została potwierdzona dokumentami.

Podstawą prawną rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie są art. 133 § 1 kriop,135 i 138 kriop.

Przechodząc do meritum sprawy, stwierdzić należy, iż zgodnie z art. 133 § 1 kro rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie także wtedy, gdy nie znajduje się w niedostatku. W myśl § 1 art. 135 kro zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Rodzice, w zależności od swych możliwości, są obowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby), jak i duchowych (kulturalnych), także środki wychowania (kształcenia ogólnego, zawodowego) według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku. Przy ocenie, które z potrzeb uprawnionego powinny być uznane za potrzeby usprawiedliwione, należy z jednej strony brać pod uwagę możliwości zobowiązanego, z drugiej zaś zakres i rodzaj potrzeb. Będzie to mieć wpływ na rozstrzygnięcie, w jakiej mierze możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanych będą wzięte pod uwagę przy oznaczaniu zakresu obowiązku alimentacyjnego. Zawsze jednak każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia, kształcenie podstawowe i zawodowe oraz na ochronę jego osoby i majątku. Wyjście poza wymienione potrzeby zależy już tylko od osobistych cech dziecka oraz od zamożności i przyjętego przez zobowiązanych modelu konsumpcji.

Usprawiedliwione potrzeby dziecka winny być ocenione nie tylko na podstawie wieku, lecz również miejsca pobytu dziecka, jego środowiska, możliwości zarobkowych osób zobowiązanych do jego utrzymania oraz całego szeregu okoliczności każdego konkretnego wypadku. W szczególności pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można odrywać od pojęcia zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanych. Pojęcia te w praktyce pozostają we wzajemnej zależności i obie przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, zwłaszcza przy ustalaniu przez sąd wysokości alimentów (...)

Zgodnie natomiast z brzmieniem art. 138 kro, w razie zmiany stosunków zarówno uprawniony, jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego. Przy orzekaniu w tym przedmiocie Sąd bierze więc pod uwagę czy do takiej zmiany rzeczywiście doszło.

Przez zmianę stosunków, o której mowa w art. 138 kro rozumie się istotne i trwałe zwiększenie lub zmniejszenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanych do alimentacji, istotne zwiększenie się lub zmniejszenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego (por. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, pod red. K. Piaseckiego, Warszawa 2006).

Od czasu ostatniego orzeczenia o alimentach na rzecz małoletniego D. S. , który obecnie ma 16 lat, minęło prawie 14 lat.

Nie ulega wątpliwości, że przez ten okres małoletni powód rozwinął się pod względem psychofizycznym, a i obecnie jest w okresie intensywnego rozwoju. W związku z tym zachodziła i zachodzi nadal potrzeba sukcesywnej zmiany jego odzieży i obuwia. Zmieniły się też przez ten okres jego potrzeby żywieniowe. Powstały nowe usprawiedliwione potrzeby o charakterze kulturalnym, sportowym czy szkolnym. Upływ 14 lat wpłynął więc w istotny i trwały sposób na wzrost jego usprawiedliwionych potrzeb.

Małoletni D. S. ma zaspokojone swoje obecne usprawiedliwione potrzeby. Potrzeby te jednak w najbliższym czasie ulegną zwiększeniu przez rozpoczęcie przez niego nauki w szkole średniej.

Pozwany przed 14 laty nie pracował i był zarejestrowany jako bezrobotny. Przez okres pozostawania bez pracy i niepłacenia alimentów powstała zaległość alimentacyjna, która jeszcze obecnie wynosi około 15,000 zł. Obecnie pracuje, płaci bieżące alimenty na syna i spłaca zaległość. W konsekwencji jego wynagrodzenie netto jest znacznie obniżone i wynosi od 925 do 977 zł miesięcznie. Oprócz małoletniego powoda ma on jeszcze dwoje dzieci z obecnego związku i obowiązek łożenia na ich utrzymanie. Partnerka pozwanego nie pracuje i zajmuje się prowadzeniem domu oraz sprawowaniem pieczy nad czworgiem dzieci. Niskie dochody rodziny pozwanego uprawniają do korzystania przez nią ze stałej pomocy finansowej pomocy społecznej.

Zwiększone przez 14 lat usprawiedliwione potrzeby małoletniego powoda uzasadniają zwiększenie udziału pozwanego w jego miesięcznych kosztach utrzymania. Ten udział musi jednak odpowiadać jego aktualnym możliwościom zarobkowym i majątkowym. Biorąc więc pod uwagę wysokość miesięcznych dochodów pozwanego, jego obowiązek łożenia na utrzymanie dwojga dzieci z obecnego związku, obowiązek przyczyniania się do utrzymania mieszkania Sąd uznał, że obecne możliwości zarobkowe pozwanego pozwalają mu na płacenie alimentów w kwocie po 250 zł miesięcznie. W pozostałej części Sąd, na mocy art.138 i 135 kriop – a contrario, powództwo oddalił. Sąd ustalił alimenty na bieżąco od 1.04.16 r. uznając, że ich ustalenie od 1.12.15 r. spowodowałoby jedynie zwiększenie zadłużenia pozwanego i nie przyczyniłoby się do zaspokojenia potrzeb małoletniego powoda. Zwiększona kwota alimentów zasądzonych od pozwanego, (bez kwot ze spłaty zalęgłości alimentacyjnej) alimenty od matki powoda, świadczenie z tytułu rodziny zastępczej i dodatek wychowawczy, który E. W. otrzyma w wysokości 500 zł na mocy art. 80 ust. 1a ustawy o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej, tj. łączna kwota 1,560 zł pozwoli , zdaniem Sądu, na zaspokojenie zwiększony kosztów utrzymania małoletniego powoda, w tym kosztów, które wynikną z nauki w szkole średniej.

Sąd na mocy art. 102 kpc, uznając sytuacje finansową pozwanego za przypadek szczególnie uzasadniony nie obciążył go kosztami sądowymi i obciążył nimi Skarb Państwa, a na mocy art. 333 § w ust. 1 pkt 1 kpc nadał wyrokowi w części zasądzającej alimenty rygor natychmiastowej wykonalności.