Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III K 337/12

UZASADNIENIE

Na podstawie zebranych oraz ujawnionych w toku przewodu sądowego dowodów Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

A. S. (1) urodził się w dniu 4 grudnia 1959r. w B.. W 1978r. ukończył Liceum Ogólnokształcące i dnia 7 lipca 1978r. został zakwalifikowany do Wojskowej Akademii (...) w W.. W związku z powyższym dnia 10 września 1978r. złożył przysięgę wojskową. Studia skończył w13 lipca 1983r. ze specjalizacją w zakresie konstrukcji i eksploatacji uzbrojenia lotniczego. Od 1983r. do 5.09.1989r. służył w 25 Warsztatach Uzbrojenia Lotniczego – Jednostka Wojskowa (...), gdzie był Kierownikiem D. Mechanicznego.

Dowód:

ankieta personalna k.26-38

karta przeglądu kadrowego k.68-71

kserokopia dyplomu ukończenia studiów wyższych k. 89

wyjaśnienia lustrowanego k.289-291

przysięga wojskowa k.98

świadectwo dojrzałości LO w B. k. 99-100

Przed zakwalifikowaniem lustrowanego na szkolenie w Centrum Szkolenia Wojskowej (...) Zagranicznej A. S. (1) był sprawdzany przez Wydział Wojskowej Służby Wewnętrznej ds. S. co do zastrzeżeń do służby zawodowej w Zarządzie II S. Generalnego Wojska Polskiego. Za-ca Szefa Oddziału (...) Lotniczych zwracał się do Zastępcy Szefa Rejonowego (...) Spraw Wewnętrznych ds. Służby Bezpieczeństwa w B. o informacje na temat rodziny lustrowanego z uwagi na jego kandydowanie do jednostki specjalnej WP. Podobnie ten sam organ zwrócił się do Naczelnika Wydziału X Biura B Ministerstwa Spraw Wewnętrznych o informacje na temat rodziny lustrowanego z uwagi, że jest on kandydatem do służby zawodowej w Zarządzie II S. Generalnego WP. Po sprawdzeniu operacyjnym stwierdzono brak zastrzeżeń do takiej służby i zakwalifikowano lustrowanego na kurs do Centrum Szkolenia Wojskowej (...) Zagranicznej .

Dowód:

notatki służbowe k. 51,52,

zapytanie do Z-cy Szefa (...) ds. SB w B. k. 53,

zapytanie do Naczelnika Wydziału X Biura B MSW k.54

pismo Z-cy Szefa ds. (...) w B. k.55

relacja z przeprowadzonego wywiadu k. 56-58

karta operacyjna lustrowanego k. 39-48

Rozkazem personalnym Nr PF 49 z dnia 17 maja 1989r. szefa Departamentu Kadr Ministerstwa Obrony Narodowej z dniem 5 września 1989r. lustrowany został zwolniony z zajmowanego stanowiska służbowego i przydzielony do dyspozycji szefa S. Generalnego Wojska Polskiego. Następnie rozkazem personalnym Nr PF – 59/Z.. II z dnia 30 sierpnia 1989r. Szefa Zarządu II S. Generalnego Wojska Polskiego, jako pozostający w dyspozycji szefa Zarządu II S. Generalnego Wojska Polskiego został zaliczony w stan słuchaczy Centrum Szkolenia Wojskowej (...) Zagranicznej.

Dowód:

wyciąg z rozkazu personalnego Nr PF 49 k. 216;

rozkaz personalny Nr PF-59 k. 1367-138

W związku ze służbą w Centrum Szkolenia Wojskowej (...) Zagranicznej w dniu 8.09.1989r. A. S. (1) podpisał zobowiązanie o treści „ Ja niżej podpisany A. S. (1) pracownik Zarządu II S. Generalnego WP po zapoznaniu się z pouczeniem na odwrocie zobowiązuję się do ścisłego przestrzegania postanowień oraz utrzymywania w ścisłej tajemnicy wszystkiego co jest mi wiadome w związku z czynnościami służbowymi i w żadnych okolicznościach tajemnicy tej nie zdradzę. Zobowiązuję się wiernie służyć Polsce Ludowej oraz sumiennie wykonywać wszystkie obowiązki związane z pracą w Zarządzie II”.

Dowód:

kserokopia zobowiązania z dnia 8.09.1989r. wraz z pouczeniem k. 123-124

Zgodnie z rozkazem Nr PF 20/89 Komendanta Centrum Szkolenia Wojskowej (...) Zagranicznej z dnia 5 września 1989r. szkolenie prowadzone było w dwóch okresach:

I. okres intensywnej nauki języków obcych w czasie od 6 września 1989r. do końca lutego 1990 roku;

II. okres szkolenia wywiadowczego w czasie od marca 1990 roku do 30 czerwca 1991r.

Oba etapy szkolenia lustrowany przeszedł i zakończył je w dniu 1 lipca 1991r.

W ramach szkolenia lustrowany m.in. brał udział w ćwiczeniach doskonalenia organizacji łączności operacyjnej, o czym świadczy rozkaz Komendanta (...) nr PF -21/90 z dnia 16.08.1990r. przyznający lustrowanemu koszty przejazdu i zwrot kosztów na wydatki operacyjne.

Dowód:

rozkaz NR PF 20/89 k. 144 -146

rozkaz NR PF-21/90 k.187-188

A. S. (1) w dniu 19 lutego 2008r. w związku z wykonywaniem funkcji publicznej Attache O. przy Ambasadzie Rzeczpospolitej Polskiej w B. złożył oświadczenie lustracyjne, z treści którego wynikało, że nie pracował, nie pełnił służby, ani nie był współpracownikiem w rozumieniu art. 3a ustawy z dnia 18 października 2006r o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów.

Inne osoby będące w tym samym co lustrowany czasie słuchaczami Centrum Szkolenia Wojskowej (...) Zagranicznej, w tym J. B. złożyli pozytywne oświadczenia lustracyjne.

Dowód:

kopia oświadczenia lustracyjnego złożonego przez A. S. (2) k. 3

zeznania świadka J. B. k.235-238

oświadczenia lustracyjne k. 224-233

Podczas przesłuchania przed prokuratorem Oddziałowego Biura Lustracyjnego IPN w B. A. S. (1) wyjaśnił, że złożył oświadczenie lustracyjne w 2008r. w związku z wykonywaną funkcją Attache O. przy Ambasadzie RP w B.. Wyjaśniając przed Sądem, podał, że w okresie od 5.09.1989r do 01.07.1991r był słuchaczem Centrum Szkolenia Wojskowej (...) Zagranicznej. Stwierdził, że w uzasadnieniu wniosku prokurator stwierdził, że był traktowany jako żołnierz Zarządu II S. Generalnego, natomiast lustrowany jest odmiennego zdania. Wyjaśnił, że podczas dwuletniego szkolenia był sprawdzany jako kandydat na pracownika w Zarządzie II S. Generalnego, przydatny do pracy w Zarządzie II i dopiero po zakończeniu szkolenia bo w sierpniu 1991r został powołany na etat w Zarządzie II SG.

Stwierdził, że w chwili sporządzania oświadczenia lustracyjnego zapomniał o podpisaniu zobowiązania o zachowaniu tajemnicy na jakie powołuje się prokurator we wniosku. Dodał, że takie zobowiązanie o zachowanie w tajemnicy było standardem, dla wszystkich. A słuchaczom tłumaczono że nie można się było wiadomościami pozyskanymi w trakcie kursu podzielić nawet z rodziną.

Jeśli chodzi o charakter szkolenia w Centrum to lustrowany wyjaśnił, że w 90 % miało ono charakter szkolenia językowego. Pozostałe 10 % w przeciągu całego tego roku dotyczyło szkolenia z zakresu znajomości komputerów. Wyjaśnił, że miał świadomość tego że to Centrum Szkolenia jest ośrodkiem Zarządu (...). W czasie szkolenia był żołnierzem jednostki przyporządkowanej Zarządowi II S. Generalnego. Wynagrodzenie wypłacał oddział gospodarczy tej jednostki przyporządkowanej Zarządowi II. Dodał, że Centrum Szkolenia to była szkoła oficerów wywiadu.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Przeprowadzone postępowanie lustracyjne dostarczyło dowody na to, aby stwierdzić, że A. S. (1) złożył niezgodne z prawdą oświadczenie lustracyjne.

Zgromadzone i przeprowadzone w sprawie dowody wykazały, że A. S. (1) jako słuchacz Centrum (...) był, żołnierzem wchodzącym w skład Zarządu (...). Ustawa z dnia 18 października 2006r. o ujawnieniu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów w art. 2 ust. 1 pkt 11 wymienia Zarząd (...) S. Generalnego Wojska Polskiego jako organ bezpieczeństwa państwa, w którym służbę lub pracę należy wykazać w oświadczeniu lustracyjnym.

Bezsporne w sprawie jest, że A. S. (1) w okresie od 5 września 1989r. do 30 czerwca 1991r. był słuchaczem Centrum Szkolenia Wojskowej (...) Zagranicznej.

Centrum Szkolenia Wojskowej (...) Zagranicznej było jednostką szkoleniową w zakresie wywiadu wojskowego Zarządu II S. Generalnego Wojska Polskiego. Dnia 27 kwietnia 1989r. przez szefa Zarządu II S. Generalnego Wojska Polskiego został zatwierdzony Statut (...). Z paragrafu 2 statutu wynika, że podstawą prawną funkcjonowania Centrum Szkolenia Wojskowej (...) Zagranicznej są m.in. zarządzenia szefa S. Generalnego Wojska Polskiego Nr 032/ (...) z dnia 2 lipca 1981r. w sprawie usprawnienia systemu szkolenia kadr wywiadu wojskowego i nr (...) „Szczegółowy zakres działania komórek organizacyjnych Zarządu II Wywiadowczego S. Generalnego WP”.

Paragraf 3 statutu stwierdza, że Centrum Szkolenia Wojskowej (...) Zagranicznej zostało powołane do organizowania szkolenia i kształcenia kadr wywiadu wojskowego dla potrzeb Ludowego Wojska Polskiego.

Paragraf 4 statutu stanowi, że Centrum Szkolenia Wojskowej (...) Zagranicznej, jest specjalistyczną komórką organizacyjną wywiadu wojskowego podległą bezpośrednio szefowi Zarządu II S. Generalnego Wojska Polskiego (k.264).

Ze statutu wynika zatem, że żołnierzy będących słuchaczami Centrum Szkolenia Wojskowej (...) Zagranicznej należy traktować jak żołnierzy Zarządu II S. Generalnemu Wojska Polskiego, któremu Centrum bezpośrednio podlegało. Świadczy o tym ponadto sposób weryfikowania kandydatów na słuchaczy Centrum Szkolenia Wojskowej (...) Zagranicznej. Kandydat taki musiał być jednocześnie pozytywnie zweryfikowany pod kątem możliwości pełnienia służby w Zarządzie II S. Generalnego Wojska Polskiego. Taką weryfikację przeszedł również A. S. (1), która zakończyła się wpisem w jego karcie operacyjnej informacji o braku zastrzeżeń do służby w Zarządzie II S. Generalnego WP i zakwalifikowaniu na kurs do (...) (k. 39). Ponadto by móc uczestniczyć w szkoleniu A. S. (1) został zwolniony z zajmowania dotychczasowego stanowiska służbowego, a oddany do dyspozycji szefa Zarządu II S. Generalnego Wojska Polskiego (k. 137-138, 140-141).

Dodatkowo przystępując do szkolenia lustrowany podpisał dnia 8 września 1989r. stosowne zobowiązanie właśnie jako pracownik Zarządu II S. Generalnego Wojska Polskiego, gdzie zobowiązał się sumiennie wykonywać wszystkie obowiązki związane z pracą w Zarządzie II. Treść tego zobowiązania i pouczenia, które jest w nim wymienione jednoznacznie wskazuje, że A. S. (1) był pracownikiem Zarządu II S. Generalnego Wojska Polskiego. Lustrowany potwierdził, że takie zobowiązanie osobiście wypełnił i podpisał.

Obowiązek złożenia oświadczenia lustracyjnego dotyczy zarówno służby jak i pracy w organach bezpieczeństwa państwa o jakim mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006r. o ujawnieniu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów.

Nie sposób zgodzić się z twierdzeniami lustrowanego, że szkolenie w Centrum Szkolenia Wojskowej (...) Zagranicznej było jedynie szkoleniem językowym. Przeczy temu statut (...), którego paragraf 8 stanowi, że celem działalności centrum jest kształtowanie słuchaczy m.in. na żołnierzy polskiego wywiadu, a do zadań centrum należy kształtowanie i przygotowanie oficerów do pełnienia służby w Zarządzie II S. Generalnego Wojska Polskiego oraz do pracy wywiadowczej, uogólnianie doświadczeń Zarządu II w dziedzinie pracy operacyjnej, informacyjnej, działań specjalnych i nauczania języków obcych. Zgodnie z paragrafem 9 statutu główne cele centrum realizuje m.in. poprzez zaszczepianie zasad pracy wywiadowczej, a szczególnie wpajanie zasad konspiracji (k.265-267). W zbieżny ze statutem sposób zorganizowane zostało szkolenie, w którym uczestniczył A. S. (1). Z rozkazu Nr PF 20/89 Komendanta Centrum Szkolenia Wojskowej (...) Zagranicznej z dnia 5 września 1989r. szkolenie prowadzone było w dwóch okresach:

I. okres intensywnej nauki języków obcych w czasie od 6 września 1989r. do końca lutego 1990 roku;

II. okres szkolenia wywiadowczego w czasie od marca 1990 roku do 30 czerwca 1991r. (k. 144-146).

Oba etapy szkolenia lustrowany przeszedł i zakończył je w dniu 1 lipca 1991r. , po zdaniu wcześniej stosownych egzaminów.

Zgodnie zatem ze statutem i powyższym rozkazem szkolenie obejmowało zarówno szkolenie językowe jak i szkolenie wywiadowcze. W ramach szkolenia słuchacze doskonalili m.in. organizację łączności operacyjnej. Świadczy o tym rozkaz Komendanta (...) nr PF -21/90 z dnia 16.08.1990r. przyznający lustrowanemu koszty przejazdu i zwrot kosztów na wydatki operacyjne (k.187_188).

Ponadto sama treść omawianego już wyżej zobowiązania z dnia 8 września 1989r., w którym lustrowany, jako pracownik Zarządu II S. Generalnego zobowiązał się do zachowania w ścisłej tajemnicy wszystkiego co jest mu wiadome w związku z czynnościami służbowymi wskazuje na charakter szkolenia oraz pracę lustrowanego w Zarządzie II S. Generalnego Wojska Polskiego.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, na podstawie art.21a ust.1 i 2 ustawy z dnia 18 października 2006r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów, że A. S. (1) złożył niezgodne z prawdą oświadczenie lustracyjne.

W konsekwencji, kierując się treścią art.21a ust.2a ustawy z dnia 18 października 2006r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów Sąd zmuszony był orzec wobec lustrowanego utratę prawa wybieralności w wyborach do Sejmu, Senatu i Parlamentu Europejskiego oraz w wyborach powszechnych organu i członka organu jednostki samorządu terytorialnego oraz organu jednostki pomocniczej jednostki samorządu terytorialnego na okres 3 lat.

Z kolei na podstawie art.21a ust.2b ustawy z dnia 18 października 2006r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów, orzekł obligatoryjny zakaz pełnienia funkcji publicznej, o której mowa w art. 4 pkt. 2-57 cyt. ustawy na okres lat trzech.

Utrata prawa wybieralności w wyborach do Sejmu, Senatu i Parlamentu Europejskiego oraz w wyborach powszechnych organu i członka organu jednostki samorządu terytorialnego oraz organu jednostki pomocniczej jednostki samorządu terytorialnego oraz zakaz pełnienia w tym okresie funkcji publicznej orzeczona została na najkrótszy przewidziany w/w ustawą okres. Trudno bowiem dopatrzeć się okoliczności, które mogłyby wpłynąć na potrzebę bardziej dolegliwego rozstrzygnięcia.

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. Sąd zwolnił lustrowanego od ponoszenia kosztów sądowych, gdyż przemawiają za tym względy słuszności.