Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 kwietnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Gabriela Sobczyk

Sędzia SO Leszek Dąbek (spr.)

SR (del.) Roman Troll

Protokolant Dominika Tarasiewicz

po rozpoznaniu w dniu 13 kwietnia 2016 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa I. Z.

przeciwko F. Z.

o obniżenie alimentów

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim

z dnia 2 października 2015 r., sygn. akt III RC 557/14

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Wodzisławiu Śląskim do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Roman Troll SSO Gabriela Sobczyk SSO Leszek Dąbek

Sygn. akt III Ca 31/16

UZASADNIENIE

Powód I. Z. żądał obniżenia alimentów zasądzonych na rzecz pozwanego F. Z. z kwoty 700 zł miesięcznie do kwoty 300 zł miesięcznie.

Uzasadniając żądanie twierdził, że od czasu ugodowego ustalenia ostatnich alimentów powód został zwolniony z pracy z uwagi na stan zdrowia uniemożliwiający mu wykonywanie pracy fizycznej. Utrzymuje się jedynie
z renty. Jego dochód zmniejszył się z kwoty 2 500 zł do kwoty 1 150 zł. Mieszka wraz z córką i swoją mamą, która w całości ponosi koszty utrzymania mieszkania i mediów. Na utrzymanie córki powód przeznacza kwotę 300 zł, a swój koszt utrzymania określa na kwotę 400 zł, w tym 200 zł przeznacza na zakup lekarstw, a pozostałą kwotę na wyżywienie.

Pozwany F. Z. wnosił o oddalenie powództwa. Matka małoletniego pozwanego podnosiła, iż stwierdzono u niego Zespół (...),
jest pod stałą opieką specjalistów: psychiatry i alergologa. Samodzielnie ponosi koszty związane z uczęszczaniem syna do przedszkola, dojazdami na zajęcia
z wczesnego wspomagania do W. oraz związane z wizytami
u specjalistów. Powód nie kupuje dziecku ubrań, butów itp.

Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim w wyroku z dnia 2 10 2015r. oddalił powództwo oraz orzekł o nieuiszczonych kosztach postępowania, obciążając nimi powoda.

W ustalonym stanie faktycznym w motywach orzeczenia jako podstawę prawną rozstrzygnięcia przywołał regulację art.138 k.r.o., art. 133 i 135 k.r.o. Stwierdził, że od czasu ustalenia ostatnich alimentów w okresie ostatnich trzech
lat usprawiedliwione potrzeby małoletniego na pewno nie zmniejszyły się.
Nie uległa poprawie sytuacja majątkowa jego matki, która nadal nie ma stałej pracy, ponadto została także pozbawiona możliwości z korzystania z zasiłków
i świadczeń przyznawanych przez ośrodek pomocy społecznej. Po stronie powoda uznał, iż zmianie uległa jest sytuacja zdrowotna albowiem stwierdzono u niego miażdżycę kończyn dolnych, nadciśnienie tętnicze i zaburzenia gospodarki lipidowej, co skutkowało wzrostem jego wydatków na zakup lekarstw o kwotę 100 zł. Stwierdził, w oparciu o opinię biegłego z zakresu medycyny pracy,
iż powód może świadczyć pracę zarobkową zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji, przynajmniej na poziomie minimalnego wynagrodzenia. Powód
nie wykazał, by nastąpiła zmiana okoliczności uzasadniająca obniżenie wymiaru nałożonego na niego względem pozwanego obowiązku alimentacyjnego.

Orzeczenie zaskarżył powód I. Z., wnosząc
o jego zmianę „przynajmniej w części alimentów obecnych w kwocie 700 zł”, bądź o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji. Zarzucał, swobodną ocenę zebranych w sprawie dowodów
i nie wyjaśnienie wszystkich istotnych elementów sprawy, a w szczególności przyjęcie, iż nie zachodzą przesłanki do uchylenia przynajmniej w części wysokości alimentów na rzecz małoletniego pozwanego.

W uzasadnieniu apelacji między innymi podnosił, że matka pozwana
z prac dorywczych otrzymuje kwotę wyższą, niż 300 zł. Stan zdrowia powoda
nie pozwala mu wykonywać pracy kierowcy zawodowego, a jedyny jego dochód stanowi renta, z której nie jest w stanie się utrzymać. Podnosił także, iż z uwagi
na stan ukrwienia dolnych kończyn, nie może podjąć pracy kierowcy, a jest tylko
i wyłącznie kierowcą i w jego wypadku nie jest możliwe wykonywanie pracy fizycznej.

Sąd Okręgowy ustalił zważył co następuje :

Sąd pierwszej instancji prawidłowo zakwalifikował roszczenia powoda przyjmując za podstawę prawną swego rozstrzygnięcia regulację prawną zawartą w art. 138 k.r.o w związku z art. 133 § 1 i 135 § 1 i 2 k.r.o. lecz wadliwie rozpoznał sprawę.

Umknęło bowiem jego uwadze, iż ze względu na doniosłość społeczną spraw o świadczenia alimentacyjne, których przedmiotem są roszczenia
o dostarczenie środków utrzymania osobom nie mogących się samodzielnie utrzymać, w tego rodzaju sprawach jest on obowiązany działać z urzędu w celu ustalenia wszystkich okoliczności sprawy istotnych dla rozstrzygnięcia (dotyczy
to w szczególności spraw o świadczenia alimentacyjne na rzecz dzieci).

Obligowało go to do sprawowania rzetelnej kontroli nad wyjaśnieniem tych okoliczności, z wykorzystaniem wszystkich uprawnień wynikających z regu-lacji prawnych dających mu możliwość wyjaśnienia rzeczywistych stosunków stron,
w tym także regulacji prawnej zawartej w art. 232 zd. 2 k.p.c. uprawniającej go do przeprowadzenia dowodów z urzędu.

W niniejszej sprawie nakładało to na Sąd pierwszej instancji między innymi obowiązek ustalenia w sposób należyty możliwości zarobkowych powoda, a przede wszystkim ustalenia czy powód może pracować w zawodzie kierowcy, czynnie wykonywanym do 31 08 2014r.

Z materiału sprawy, w tym z opinii biegłego sądowego z zakresu medycyny pracy W. S. wynika, że powód „nie jest osobą całkowicie niezdolną do świadczenia pracy zarobkowej … i w obecnym stanie zdrowia może świadczyć pracę zarobkową – zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji zawodowych – w charakterze ślusarza, konserwatora, montera, operatora, pracownika magazynowego itp.” Zatem z opinii nie wynika jednoznacznie, czy powód, co podnosi w toku całego postępowania nie może być pracować jako kierowca.

Powód jest częściowo niezdolny do pracy i samodzielnie podjął decyzję
o rezygnacji z pracy. Nie jest to równoznaczne z tym, że na rynku pracy
nie ma on możliwości znalezienia pracy, tym bardziej, że posiada poszukiwany
na rynku pracy i stosunkowo dobrze wynagradzany zawód ślusarza.

Dlatego w celu ustalenia jego realnych możliwości zarobkowych należało zwrócić się do Powiatowych Urzędów Pracy miejsca zamieszkania powoda
i okolicznych miejscowości o informacje dotyczące ofert pracy
dla osób o wykształceniu powoda, z uwzględnieniem wykonywanych przez niego wcześniej zawodów i jego możliwości zdrowotnych, czego zaniechano.

Ponadto w materiale sprawy brak jest również wszystkich informacji pozwalających ustalić koszty utrzymania małoletniego pozwanego (nie ustalono całościowych miesięcznych kosztów, ani też poszczególnych wydatków).

Nie ustalenie wskazanych powyżej okoliczności jest zatem równoznaczne z nierozpoznaniem istoty sprawy w rozumieniu art. 386 § 4 k.p.c. , co skutkowało koniecznością uchylenia wyroku Sądu Rejonowego i przekazania mu sprawy

do ponownego rozpoznania.

Reasumując wyrok jest wadliwy i dlatego apelację powoda jako uzasadnioną uwzględniono orzekając jak w sentencji w oparciu o regulację art. 386 § 4 k.p.c.

Rozpoznając ponownie sprawę Sąd Rejonowy uzupełni materiał sprawy i ustali w sposób prawidłowy koszty utrzymania powoda oraz w celu ustalenia rzeczywistych możliwości zarobkowych powoda przeprowadzi z urzędu dowody z zeznań stron: matki pozwanego oraz powoda i na ich podstawie ustali dane osobowe poprzedniego pracodawcy powoda.

Następnie w oparciu o ustalone dane osobowe dopuści i przeprowadzi dowód z zeznań tej osoby w charakterze świadka w celu ustalenia czy powód nadal pracuje w poprzednim zakładzie pracy, a jeżeli tak to w jakim charakterze

i jakie z tego tytułu osiąga zarobki.

Ponadto przeprowadzi dowód z uzupełniającej opinii biegłego w celu jednoznacznego ustalenia czy powód może pracować jako kierowca i w jakim wymiarze czasowym, a w celu ustalenia możliwości podjęcia przez niego innego zatrudnienia i wysokości jego potencjalnych zarobków przeprowadzi dowód
z informacji okolicznych urzędów pracy o aktualnych ofertach pracy dla osób
o podobnych co powód kwalifikacjach zawodowych i stanie zdrowie.

Orzekającej w sprawie skonstruuje prawidłową podstawę orzeczenia, przy uwzględnieniu szczegółowych ustaleń na podane powyżej okoliczności.

SSR (del.) Roman Troll SSO Gabriela Sobczyk SSO Leszek Dąbek