Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 września 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 17 września 2013r. w Katowicach

sprawy z odwołania A. M. (A. M.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o wysokość świadczenia

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach

z dnia 11 września 2012r. sygn. akt VIII U 669/11

zmienia zaskarżony wyrok i oddala odwołanie.

/-/ SSA W.Bzibziak /-/ SSA E.Piotrowska /-/ SSA J.Ansion

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 2400/12

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 11 września 2012 roku Sąd Okręgowy - Sąd Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach w punkcie 1 zmienił częściowo zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w Z. z dnia 10 lutego 2011 roku w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu A. M. prawo do zastosowania przelicznika 1,8 przy ustaleniu wysokości emerytury do okresu pracy górniczej od dnia
8 września 1978 roku do dnia 25 października 1979 roku oraz od dnia 3 maja 1982 roku do dnia 31 grudnia 2006 roku, a w punkcie 2 oddalił odwołanie w pozostałym zakresie.

Zaskarżoną decyzją organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury górniczej. Do ustalenia wysokości emerytury organ rentowy przyjął 31 lat i 9 miesięcy okresów składkowych oraz 3 miesiące okresów nieskładkowych. Do 41 miesięcy pracy górniczej zastosował przelicznik 1,8 zaś do 310 miesięcy pracy górniczej przelicznik 1,2.

W załączniku do powyższej decyzji poinformowano ubezpieczonego, że ZUS nie zaliczył mu w wymiarze półtorakrotnym dniówek z okresu zatrudnienia od 8 września 1978 roku do 16 listopada 2006 roku oraz od 17 listopada 2006 roku do 31 grudnia 2006 roku.

Sąd Okręgowy ustalił, że w świadectwie wykonywania pracy górniczej
z 29 października 2010r. pracodawca wskazał, że ubezpieczony w całym okresie zatrudnienia w (...) od 8 września 1978r. do nadal wykonywał pracę górniczą na stanowisku operatora koparek jednonaczyniowych na odkrywce wymienionym pod poz. 3
Dz. III, Załącznika nr 3 do rozporządzenia MPiPS z dnia 23 grudnia 1994r.

W protokole Komisji Weryfikacyjnej z dnia 1 października 2010r. obejmującym okres od 15 października 1982r. do 14 stycznia 2007r. ustalono, że w tym okresie ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, przez 5818 dniówek, wykonywał pracę operatora koparek jednonaczyniowych na odkrywce. Z kolei w protokole Komisji Weryfikacyjnej
z dnia 7 lipca 2010r., obejmującym okres od 1 marca 2004r. do 31 grudnia 2006r. ustalono,
że w tym okresie, ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, przez 683 dniówki, wykonywał pracę operatora koparek jednonaczyniowych na odkrywce.

Z załącznika do karty ewidencyjnej pracownika, obejmującego okres zatrudnienia od
8 września 1978r. do 31 grudnia 2006r., wynika, że ubezpieczony w tym okresie,
z wyłączeniem odbywania służby wojskowej i okresem przerwy po jej odbyciu, przepracował 6501 dniówek półtorakrotnych.

W okresie zatrudnienia w (...) od 8 września 1978r. do momentu podjęcia służby wojskowej A. M. był pracownikiem oddziału (...), który po jego powrocie z wojska został podzielony na kilka mniejszych oddziałów, w tym (...) - zakład sprzętu technologicznego i pomocniczego, do którego przypisano ubezpieczonego.

Zakład ten zatrudniał w sumie około 250 operatorów różnych maszyn technologicznych, w tym około 70 operatorów koparek jednonaczyniowych, a ponadto operatorów: spycharek, dźwigów bocznych, ładowarek, rowokoparek i żurawi. W oddziale tym pracował do roku 2004, a następnie został przeniesiony do oddziału (...) i dalej (...) i (...). Były to oddziały typowo górnicze, w których głównym zajęciem było urabianie węgla
za pomocą maszyn podstawowych.

W okresie od 8 września 1978r. do 21 września 1978r. odwołujący miał przypisane stanowisko operatora koparki, a w okresie od 15 października 1982r. do 31 sierpnia 1991r. operatora maszyn budowlanych, następnie od 1 września 1991r. do 31 stycznia 1993r. stanowisko operatora sprzętu technologicznego a od 1 lutego 1993r. do 31 stycznia 1997r. stanowisko operatora maszyn budowlanych, zaś od 1 lutego 1997r. do 16 listopada 2006r. stanowisko operatora sprzętu technologicznego. Z kolei od 17 listopada 2006 roku zajmował stanowisko operatora koparki jednonaczyniowej na odkrywce i od tego momentu zaczęto dla niego prowadzić ewidencję dniówek półtorakrotnych. W praktyce cały czas pracował jako operator koparki jednonaczyniowej.

Ubezpieczony w oddziale (...) i (...) pracował cały czas we wkopie i wykonywał pracę na potrzeby różnych oddziałów górniczych i zwałowych. W zależności dla którego oddziału pracował, podlegał sztygarowi tego oddziału. Ubezpieczony gdy pracował w oddziałach (...) zajmował się odwadnianiem terenu w obrębie koparki podstawowej. Przed koparką wielonaczyniową pracowało kilka koparek jednonaczyniowych w zależności od stopnia zawodnienia terenu. W kopalni pracuje około 15 koparek podstawowych na 11 poziomach roboczych i przy każdej z nich pracuje po kilka koparek jednonaczyniowych. Podstawowym zadaniem skarżącego było utrzymanie w obrębie koparki podstawowej takiego stanu, aby to urządzenie nie przechyliło się i nie zatopiło się. Odwołujący zajmował się udrażnianiem przy pomocy koparki rowów odwodnieniowych biegnących wzdłuż poziomów roboczych węglowych lub odwodnieniowych. Kopał rów bezpośrednio w sąsiedztwie koparki podstawowej. Następnie gdy ubezpieczony pracował w oddziałach (...), (...), (...), zajmował się sporadycznie załadunkiem ścierów, tj. węgla i nadkładu, które spadają z taśmy koparki podstawowej. Praca ta odbywała się zwykle w bezpośrednim sąsiedztwie gąsienicy koparki podstawowej. Głównie jednak zajmował się zbieraniem nadkładu i węgla w miejscach, gdzie nie mogła dotrzeć maszyna podstawowa, nadto zajmował się kruszeniem i usuwaniem dużych kamieni utrudniających pracę koparki wielonaczyniowej. Przez cały czas zatrudnienia
w kopalni pracował zawsze i przez pełne dniówki w obrębie maszyn podstawowych układu KTZ. Nigdy nie był kierowany do prac w inne miejsca odkrywki poza wyrobiskiem górniczym. Nie wykonywał też żadnych czynności związanych z myciem, remontem koparek, nie pracował na warsztacie. W razie jakiejś awarii koparki wzywano pogotowie techniczne. Do pracy dojeżdżał stykowo z pracownikami oddziału odwodnieniowego i wydobywczego. Koparka, na której pracował, zostawała w przodku i obsługiwał ją inny operator. Praca stykowa polegała na ty, że pracownicy jednej zmiany czekali na swoich stanowiskach na swoich zmienników z kolejnej zmiany. Praca była w ten sposób prowadzona wyłącznie
w przodku, co było spowodowane koniecznością zapewnienia ciągłości pracy maszyn podstawowych i nieprzerwanego wydobycia.

Razem z ubezpieczonym pracowali świadkowie: S. M. zatrudniony w oddziale (...) na stanowisku operatora koparki jednonaczyniowej, W. H. zatrudniony w oddziale (...) i (...) na stanowisku operatora koparki jednonaczyniowej, M. W. zatrudniony w oddziale (...) na stanowisku górnika kopalni odkrywkowej, K. T. zatrudniony w oddziale(...) na stanowisku spawacza i nadgórnika, M. D. zatrudniony w oddziale (...) i (...) na stanowisku sztygara zmianowego, J. K. zatrudniony w oddziale (...) na stanowisku górnika kopalni odkrywkowej, A. P. zatrudniony w oddziale (...) i (...) na stanowisku operatora koparki
i ładowarki oraz K. R. zatrudniony w oddziale (...) na stanowisku górnika kopalni odkrywkowej.

Z charakterystyki stanowiska pracy A. M. sporządzonej w dniu 29 kwietnia 2011r. przez pracodawcę wynika, iż niezależnie od przypisania mu w angażach stanowisk operatora maszyn budowlanych, operatora sprzętu technologicznego na odkrywce oraz operatora koparek jednonaczyniowych na odkrywce, cały czas wykonywał pracę operatora koparek jednonaczyniowych na odkrywce wymienioną w Załączniku nr 3 poz. 3 Dz. III do rozporządzenia MPiPS z dnia 23 grudnia 1994r. Do podstawowych obowiązków takiego operatora należało: wykonywanie rowów odwodnieniowych na poziomach roboczych, likwidowane osuwisk ze skarp roboczych, załadunek ścierów na przenośnik taśmowy, wykonywanie wykopów pod fundamenty i zbiorniki przepompowni, czyszczenie kanałów odwadniających, zbiorników przepompowni, zasypywanie wykopów. Niwelacja terenu budowy, rekultywacja zwałowiska i innych terenów górniczych, wykonywanie rowów przy drogach na odkrywce i zwałowisku, skarpowanie pod pochylnie robocze.

Z zeznań świadków i ubezpieczonego wynika, że charakter jego pracy nie uległ zmianie, zmieniono jedynie nazwę stanowiska pracy. Ubezpieczony pracował jako operator koparki jednonaczyniowej.

W oparciu o dokonane ustalenia Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie ubezpieczonego zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Za podstawę prawną rozstrzygnięcia Sąd I instancji wskazał art. 51 ust. 1 art. 37 (obecnie art. 50d ust. 1) ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach rentach z FUS, wydane na podstawie delegacji z tej ustawy rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz. U. z 1995r. Nr 2 poz.8), które w załączniku nr 2 określa stanowiska, na których zatrudnienie zaliczane jest do pracy górniczej, a w załączniku nr 3 zawiera wykaz stanowisk pracy, na których pracę zalicza się w wymiarze półtorakrotnym.

Jednocześnie Sąd Okręgowy wskazał, że spór w niniejszej sprawie dotyczy ustalenia, czy praca ubezpieczonego w spornym okresie zatrudnienia była pracą przodkową i odnosiła się do stanowisk, o których mowa w załączniku nr 3 do rozporządzenia Ministra Pracy
i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty.

Sąd I instancji uznał, że pracownicy pracujący „stykowo” pracują bezpośrednio pod koparką wielonaczyniową albo w jej bezpośrednim sąsiedztwie - w odległości kilku - kilkunastu metrów od miejsca, w którym wydobywa się urobek, a ubezpieczony wykonywał taką pracę w przodku: pracował na polu górniczym, wyłącznie przy koparkach wielonaczyniowych i zakres jego obowiązków obejmował czynności wymienione w art. 50d.

Z charakterystyki stanowiska pracy wynika, że ubezpieczony pracował przy niwelacji terenu, skarpowaniu pochylni, musiał wykonywać drogi dojazdowe do maszyn podstawowych, bo do wykonania takich prac jest niezbędna koparka gąsienicowa, przy czym drogi te są wykonywane w przodku i praca polega na usunięciu sprzed gąsienic koparki kamieni, urobku, wyrównaniu terenu. Wprawdzie zajmuje to kilka minut, ale w ocenie Sądu I instancji takie czynności należy zaliczyć do „innych prac przodkowych”. Nadto ubezpieczony pobierał nadkład i urobek z miejsc niedostępnych dla koparki podstawowej.

Sąd I instancji uznał, że w całym spornym okresie ubezpieczony wykonywał faktycznie pracę na stanowisku operatora koparek jednonaczyniowych na odkrywce, wymienionym pod poz. 3, Działu III Załącznika nr 3 do rozporządzenia MPiPS z dnia
23 grudnia 1994r. jako zaliczaną w wymiarze półtorakrotnym, co w konsekwencji daje prawo do zastosowania przelicznika 1,8 do tego okresu, albowiem niezależnie od przypisanego mu w angażu stanowiska pracy zajmował się wyłącznie obsługą koparek jednonaczyniowych
w obrębie maszyn podstawowych układu KTZ i nigdy nie był kierowany do prac w inne miejsca odkrywki poza wyrobiskiem górniczym.

Sąd I instancji podkreślił, że również w Załączniku nr 2 do rozporządzenia pod
poz. 23 wymieniono stanowisko operatora koparki jednonaczyniowej na odkrywce jako zaliczane do pracy górniczej, co nie wyklucza zaliczenia takiej pracy w wymiarze półtorakrotnym, skoro takie stanowisko zostało wymienione również pod poz. 3 Dz. III Załącznika Nr 3, skoro ubezpieczony pracował bezpośrednio w rejonie maszyn podstawowych układu KTZ i umożliwiał im prowadzenie eksploatacji węgla, zatem wykonywał on pracę przodkową zdefiniowaną w cytowanym na wstępie przepisie, a jego stanowisko zalicza się pod pozycję 3 Załącznika nr 3.

Podkreślenia wymaga także fakt, iż organ rentowy nie kwestionował, że praca ubezpieczonego w charakterze operatora koparki jednonaczyniowej jest pracą górniczą zaliczaną w wymiarze półtorakrotnym, bowiem zaliczył mu w tym wymiarze pracę od
1 stycznia 2007 roku do września 2009 roku, tj. w okresie, za który pracodawca prowadził ewidencję dniówek półtorakrotnych, a postępowanie dowodowe wykazało, że ubezpieczony w całym okresie spornym wykonywał taką samą pracę, zaś pracodawca dokonał weryfikacji nazewnictwa stanowisk i ustalił ilość przepracowanych przez ubezpieczonego dniówek półtorakrotnych w tym okresie.

Niezależnie od powyższego należy zauważyć, że odwołujący domagał się zastosowania preferencyjnego przelicznika 1,8 do całego okresu zatrudnienia w (...), nie biorąc pod uwagę, że do okresów takich nie można zaliczyć okresu pełnienia służby wojskowej, ani przerwy w zatrudnieniu po jej ukończeniu, bowiem obowiązujące obecnie przepisy nie pozwalają zaliczyć takich okresów do pracy górniczej,
a tylko do takiej można ewentualnie stosować przeliczniki górnicze.

Dlatego też Sąd I instancji uznał odwołanie za częściowo zasadne i zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu A. M. prawo do zastosowania przelicznika 1,8 dodatkowo do okresów pracy górniczej od
8 września 1978r. do 25 października 1979r. i od 3 maja 1982r. do 31 grudnia 2006r., oddalając odwołanie w pozostałym zakresie z uwagi na zasadniczą służbę wojskową oraz przerwę w pracy od 3 kwietnia 1982 roku do 2 maja 1982 roku.

Apelację od wyroku wniósł organ rentowy.

Zaskarżając wyrok Sądu I instancji apelujący zarzucił temu wyrokowi:

- naruszenie przepisów prawa materialnego, a w szczególności naruszenie art. 51
ust. 1 w zw. z art. 50d i art. 50c ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach
z FUS,

- błąd w ustaleniach faktycznych przez uznanie, że ubezpieczony wykonywał pracę opisaną w art. 50d ust. 1 pkt 1 tej ustawy, to jest wykonywał pracę górniczą na odkrywce
w kopalni węgla brunatnego stale i w pełnym wymiarze,

i wniósł o jego zmianę przez oddalenie odwołania w całości.

W uzasadnieniu apelacji organ rentowy podniósł, że celem ustalenia możliwości zastosowania przelicznika 1,8 należało zbadać, czy ubezpieczony jest osobą, o której mowa w art. 50d ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a więc czy był on pracownikien zatrudnionym w kopalni węgla brunatnego: w przodkach bezpośrednio przy urabianiu
i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach przodkowych, przy montażu, likwidacji
i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych lub w drużynach ratowniczych, względnie, jeśli byłby pracownikiem dozoru ruchu i kierownictwa ruchu kopalń, który pracował przez
co najmniej połowę dniówek roboczych w miesiącu pod ziemią, w kopalniach siarki lub
w kopalniach węgla brunatnego, bowiem tylko do takich pracowników ma zastosowanie przelicznik 1,8.

Natomiast w ocenie apelującego ubezpieczony był zatrudniony w (...) S.A. w R. początkowo jako operator koparki, następnie jako operator maszyn budowlanych, operator sprzętu technologicznego, ponownie operator maszyn budowlanych, ponownie operator sprzętu technologicznego i operator koparki jednonaczyniowej na odkrywce.

Nie był on więc do dnia 17 listopada 2006 roku zatrudniony jako operator koparek wielonaczyniowych i zwałowarek na odkrywce, zgodnie z pozycjami 3 i 5 Załącznika nr 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty.

Stanowiska operatora maszyn budowlanych, operatora oraz operatora sprzętu technologicznego oraz operatora koparek jednonaczyniowych są zaliczone do stanowisk pracy, na których zatrudnienie na odkrywce w kopalniach węgla brunatnego oraz przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń węgla brunatnego uważa się za pracę górniczą, co znalazło odzwierciedlenie w zaliczeniu przez organ rentowy czasu świadczenia pracy na tym stanowisku do wykonywanego stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego,
w kopalniach otworowych siarki oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń siarki i węgla brunatnego w rozumieniu art. 51
ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS i przy ustalaniu wysokości emerytury górniczej zastosował przelicznik 1,2 za każdy rok pracy, uznając, że ubezpieczony świadczył pracę,
o której mowa w art. 50c ust. 1 pkt 4 i 5 tej ustawy.

Z kolei rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r.
w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej
w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty dopiero w Załączniku nr 3 określa wykaz stanowisk pracy, na których okresy pracy pod ziemią oraz w kopalniach siarki i węgla brunatnego zalicza się w wymiarze półtorakrotnym. Zaś w tym załączniku, który w części III dotyczy kopalni węgla brunatnego, nie są wymienione stanowiska operatora maszyn budowlanych, operatora oraz operatora sprzętu technologicznego, na których był zatrudniony ubezpieczony, co wskazuje, że nie każdy pracownik wykonujący pracę górniczą (zał. nr 2) może taką pracę zaliczyć w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury

W świetle dokumentów, ubezpieczony w spornym okresie nie wykonywał pracy górniczej pozwalającej na zastosowanie półtorakrotnego przelicznika, skoro pracował jako operator koparek. Jednak nawet, jesli uznać, wbrew dokumentacji. te koparki
za jednonaczyniowe, to ubezpieczony obsługiwał również ładowarki a swoje prace wykonywał także w rejonie tras przenośników, przepustów pod kable i rury oraz przy likwidowaniu osuwisk i skarp roboczych, kopaniu wielkogabarytowych zbiorników wodnych, wykopywaniu wkopów pod fundamenty, zbiorniki i przepompownie, czyszczeniu kanałów odwadniających, czyszczeniu zbiorników przepompowni, zasypywaniu wykopów, niwelacji terenu budowy, rekultywacji zwałowiska i innych terenów górniczych, również na zaplecza całej kopalni oraz na zwałowisku. Dlatego nie sposób uznać, by ubezpieczony cały czas pracował na przodku, albowiem nie cały teren odkrywki jest równocześnie przodkiem.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik ubezpieczonego podtrzymał dotychczasowe stanowisko wnosząc o oddalenie apelacji.

Sąd Apelacyjny, uzupełniając postępowanie dowodowe dopuścił dowód z wykazu dniówek stykowych ubezpieczonego za okres od 1 stycznia 1988 roku do 28 lutego 1998 roku oraz zestawienie liczby godzin nadliczbowych za okres od 1 marca 1998 roku do 31 grudnia 2006 roku przy czym ustalono, że od 1 marca 1998 roku dodatek „stykowy” nie był wypłacany, a w zamian za czas pracy z tytułu podmiany na stanowisku pracy wypłacano wynagrodzenie za godziny nadliczbowe. Sąd ustalił również, że z uwagi na brak dokumentów płacowych nie ma możliwości ustalenia, czy ubezpieczony otrzymywał dodatek „stykowy”
za wcześniejszy okres, tj. od roku 1978 do roku 1987.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 17 września 2013 roku ubezpieczony wyjaśnił, że nie pracował stykowo, pracownicy dowożeni stykowo pracowali bezpośrednio pod maszynami podstawowymi, natomiast jego maszyna przygotowywała teren pod prace koparki podstawowej w odległości do 2 km, przygotowując teren poprzez wykonywanie odwodnienia, przesuwanie kamieni i skał, wyrównywanie teren. Oświadczył, że jeździł stykowo czasem,
w zależności od potrzeb, kiedy miał pracować obok maszyny podstawowej, a czasem na końcu taśmociągu. O pracy stykowej decydowało miejsce pracy. Cały czas pracował na koparkach jednonaczyniowych, przy czym w jego ocenie raczej cały czas pracował
w przodku, ale na pewno we wkopie.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Po uzupełnieniu postępowania dowodowego apelacja organu rentowego okazała się uzasadniona.

Na podstawie zebranego w sprawie, w obu instancjach, materiału dowodowego nie można stwierdzić bez naruszenia zasady z art. 233 kpc, że w okresie od września 1978r. do
31 grudnia 2006r. ubezpieczony A. M. wykonywał pracę w wymiarze półtorakrotnym w (...).

Sąd Apelacyjny uznał, że załączone do pisma procesowego (...) S.A. Oddz. (...) z dnia 27.08.2013r. (k. 215-217 a.s.) wykazy dniówek „stykowych” od stycznia 1988r. do lutego 1998r. oraz dowody
w postaci zeznań świadka M. P. w sprawach o sygn. akt III AUa 1952/12
i III AUa 1127/12 (charakterystyka i organizacja pracy w oddz. (...) i (...)), a także dowody z zeznań świadków i przesłuchania stron przeprowadzone przez Sąd I instancji, dowód
w postaci charakterystyki stanowiska pracy A. M., jako operatora koparki jednonaczyniowej z dnia 3.01.2011r. (k.55 akt ZUS), podpisanej przez Głównego Inżyniera ds. Sprzętu i Transportu R. I. i sztygara oddziałowego Oddziału Eksploatacji Sprzętu Technologicznego i Budowlanego (...) S. S. pozwalają na uznanie, że odnotowanie przez pracodawcę tzw. dniówki stykowej stanowi dowód,
że pracownicy pracujący na stanowiskach określanych: operator sprzętu pomocniczego, operator maszyn budowlanych, operator sprzętu technologicznego - w istocie wykonywali pracę określoną w załączniku nr 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej
z dnia 23.12.1994r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty. Niezależnie bowiem od nazwy stanowiska, operatorzy koparek jednonaczyniowych i spycharek pracujący „stykowo” wykonywali swoją pracę w przodku,
w bezpośrednim sąsiedztwie maszyn podstawowych - wydobywczych uczestnicząc
w procesie urabiania i ułatwiając proces wydobycia. Po 1 marca 1998r. kopalnia nie odnotowywała już dniówek „stykowych”, lecz tylko ilość nadgodzin w danym miesiącu. Zgodnie z informacją pracodawcy (k.215 a.s.) w okresie wcześniejszym dniówki stykowe rozumiane jako przodkowe nie były odnotowywane. Godziny nadliczbowe nie mogą zostać uznane za potwierdzenie pracy w przodku, bowiem sprzęt technologiczny w postaci koparek
i spycharek pracował w całym układzie KTZ, na całej odkrywce, zatem praca operatorów takiego sprzętu, choć uznana za pracę górniczą z przelicznikiem dla górników kopalń węgla brunatnego wynoszącym 1,2, nie jest automatycznie zaliczana jako praca wymieniona
w powołanym załączniku nr 3 do rozporządzenia.

Decydujące dla przyznania przelicznika górniczego 1,8 jest uznanie, że górnik kopalni węgla brunatnego wykonywał pracę „w przodkach bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach przodkowych, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach”. Pojęcie „inne prace przodkowe” odnosi się do prac pomocniczych przy bezpośrednim i zasadniczym procesie produkcyjnym zakładu górniczego, czyli urabianiu i wydobywaniu kopalin.
W związku z powyższym istotne jest precyzyjne ustalenie konkretnie wykonywanej pracy
w czasie każdej ocenianej dniówki. Materiał dowodowy zebrany w niniejszej sprawie nie pozwolił na jednoznaczne ustalenie, czy w okresie od 1978 roku do 31.12.2006r. ubezpieczony w ogóle wykonywał pracę w przodku. Dowody z zeznań świadków i zeznania ubezpieczonego nie dają jednoznacznej podstawy do stwierdzenia, czy ubezpieczony wykonywał taką pracę a jeśli tak, to w jakim wymiarze. Przeciwnie, zarówno wymieniona charakterystyka stanowiska pracy podpisana przez przełożonych ubezpieczonego, jak i wykaz dniówek stykowych wskazują, że ubezpieczony pracował wprawdzie we wkopie, był operatorem koparek jednonaczyniowych na odkrywce, za którą to pracę otrzymał przelicznik 1,2 ale nie wykonywał pracy w wymiarze półtorakrotnym, a zatem apelacja wymagała uwzględnienia poprzez zmianę zaskarżonego wyroku na mocy art. 386 § 1 kpc. i oddalenia odwołania.

/-/ SSA W.Bzibziak /-/ SSA E.Piotrowska /-/ SSA J.Ansion

Sędzia Przewodniczący Sędzia

JM