Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 lutego 2016 r.

Sąd Rejonowy w Kościerzynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Magdalena Lemańczyk-Lis

Protokolant: sekr. sądowy Karolina Stępińska

po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2016 r. w Kościerzynie na rozprawie

sprawy z powództwa G. K.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

I. Zasądza od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powódki G. K. kwotę 40.000zł (czterdzieści tysięcy złotych) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 13.06.2015r. do dnia zapłaty i oddala powództwo w pozostałym zakresie.

II. Zasądza od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powódki G. K. kwotę 3 435zł tytułem zwrotu skompensowanych kosztów postępowania.

Sygn. akt I C 671/15

UZASADNIENIE

Powódka G. K. w pozwie z dnia 25.06.2015r. domagała się zasądzenia od pozwanego (...) SA w W. kwoty 57.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 13.06.2015r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia. Nadto wniosła również o zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu wskazano, że w dniu 6.11.2001r. doszło do wypadku komunikacyjnego, w wyniku którego na skutek odniesionych obrażeń zmarł syn powódki A. K.. Sprawca wypadku był ubezpieczony w towarzystwie pozwanego ubezpieczyciela. Powódka była silnie związana z synem, który był jej pierwszym dzieckiem. Jego niespodziewana śmierć była silnym przeżyciem dla powódki, która mimo upływu czasu nadal cierpi z powodu jego utraty. Zadośćuczynienie pieniężne w żądanej pozwem wysokości winno, choć w części zrekompensować powódce krzywdę i ból spowodowany utratą najbliższej osoby. W tym stanie rzeczy powództwo o zadośćuczynienie jest zasadne.

(k-3-6- pozew)

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) SA w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie od powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu wskazano, że pozwany prowadził w związku ze zdarzeniem postępowanie likwidacyjne, w wyniku którego wypłacił powódce 13.000 zł. Wypłacone świadczenie jest adekwatne do doznanej przez nią krzywdy i całkowicie rekompensuje jej cierpienia. Zdaniem pozwanego, okres żałoby po stracie syna został już zakończony z uwagi na upływ 14 lat od chwili jego śmierci. A. K. w chwili zdarzenia był dorosłym człowiekiem, a zatem powódka musiała być przygotowana na odejście syna z rodzinnego domu , co w naturalny sposób musiałoby wpłynąć na osłabienie więzi emocjonalnych i rodzinnych. Mając więc na uwadze powyższe, zdaniem pozwanego, żądanie powódki winno zostać oddalone.

(k-12-13- odpowiedź na pozew)

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 6 listopada 2001r. w miejscowości K. doszło do wypadku drogowego. Kierujący samochodem marki M. (...), naruszając zasady ruchu drogowego, będąc w stanie nietrzeźwości, doprowadził do zdarzenia z pojazdem osobowym marki V. (...), który prowadził A. K.. W wyniku zdarzenia A. K. poniósł śmierć. Sprawca wypadku został prawomocnie skazany.

(okoliczności bezsporne)

A. K. w chwili wypadku miał 20 lat. Mieszkał razem z rodzicami i młodszą 16-letnią siostrą P.. Ukończył szkołę średnią o kierunku mechanik samochodowy i planował otworzyć warsztat samochodowy. Rodzina A. K. była ze sobą bardzo zżyta, wspólnie dzieliła radości i troski, spędzała wspólnie czas. A. K. razem z siostrą i rodzicami tworzył zgraną i silnie emocjonalnie związaną rodzinę. Opiekował się młodszą siostrą, pomagał jej i strzegł jej. Często spędzał czas z mamą G. K. wspólnie gotując i piekąc ciasta, co bardzo lubił. Razem z rodzicami obchodził rodzinne uroczystości, wyjeżdżał na wakacje, chodził do lasu na grzyby. Gdy odbywał służbę wojskową (do stycznia 2001r.) korespondował z rodziną i utrzymywał częsty kontakt telefoniczny.

W dniu wypadku G. K. zjadła z synem śniadanie, a następnie wyszła do pracy. W ciągu dnia syn jeszcze ją odwiedził w pracy. O wypadku syna G. K. dowiedział się telefonicznie od córki P.. Była jednak przekonana, że nic groźnego się nie wydarzyło. Gdy na miejscu wypadku okazało się, że A. K. nie żyje, G. K. przeżyła szok, wydawało jej się, że to niemożliwe. Niespodziewana i nagła śmierć syna zburzyła spokój rodziny, która nadal odczuwa jej brak.

(dowód: k- 31v.- zeznania świadka P. K.

k- 32 w zw. z k- 31- zeznania G. K. w charakterze strony)

Po śmierci A. K. życie całej rodziny zmieniło się. G. K. podjęła terapię psychiatryczną i do lutego 2002r. przyjmowała leki uspokajające. Mimo upływu czasu, nigdy nie pogodziła się z utratą syna. Codziennie pamięta o synu, ból i cierpienie związane z jego śmiercią nieustannie jej towarzyszy. G. K. nadal pamięta o wszystkich uroczystościach syna (urodziny, imieniny) i z tej okazji zamawia msze święte. Bardzo często odwiedza grób syna, pali na nim znicze. Nie potrafi cieszyć się życiem, gdyż ciągle pamięta o śmierci syna. Relacje między G. K. i A. K. były bardzo bliskie, syn był wobec niej czuły i opiekuńczy, dużo z nią rozmawiał, zwierzał się ze swoich problemów i marzeń. G. K. nadal odczuwa żal i smutek po śmierci syna.

(dowód: k- 31v.- zeznania świadka P. K.

k- 32 w zw. z k- 31- zeznania G. K. w charakterze strony)

W związku ze śmiercią A. K. będącą skutkiem wypadku komunikacyjnego, pozwany (...) SA w W. - jako ubezpieczyciel osoby odpowiedzialnej za spowodowanie wypadku, przyznał G. K. zadośćuczynienie w kwocie 10.000 zł. Wypłacił również odszkodowanie za poniesione koszty pogrzebu i nagrobka. Ubezpieczyciel przyznał również zadośćuczynienie za poniesioną krzywdę ojcu A. K.- A. K. (1)w wysokości 10.000 zł, a następnie na mocy ugody sądowej zawartej przed Sądem Okręgowym w Gdańsku w dniu 24.03.2015r. w sprawie XVC 570/14 zobowiązał się do zapłaty na jego rzecz 40.000 zł tytułem zabezpieczenia.

(okoliczności bezsporne, a nadto dowód:

k- 31v.- dowód z akt szkody nr (...)- decyzja z 13.03.2002r. k-90

k- 45- dowód z akt Sądu Okręgowego w Gdańsku w spr. XVC 570/14- ugoda k-70)

Ustalając powyższy stan faktyczny Sąd oparł się na zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym z zeznań świadka P. K. (K-31v.) oraz z zeznań powódki G. K. (k-32 w zw. z k-31).

Sąd oparł się także na materiale dowodowym w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach szkody nr (...), z których Sąd dopuścił dowód (k-31v.; decyzje ubezpieczyciela) oraz w aktach Sądu Okręgowego w Gdańsku w sprawie XVC 570/14 (k-45, ugoda sądowa). Dokumenty te nie były kwestionowane przez strony.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka P. K., która szczegółowo opisała relacje zmarłego z powódką, jej cierpienia w związku ze śmiercią syna, wpływ wypadku na całą rodzinę zmarłego i życie powódki. Jej zeznania były spójne i wzajemnie uzupełniały się z wiarygodnymi zeznaniami powódki G. K., która opisał sytuację rodzinną przed wypadkiem z dnia 6.11.2001r. i po wypadku, wzajemne relacje powódki z A. K., ból i cierpienie po jego śmierci, emocje związane z jego stratą, podtrzymywanie pamięci o nim i codzienne życie przed jego śmiercią i po jego śmierci. W ocenie Sądu, złożone przez powódkę zeznania są przekonujące, obrazują ból i cierpienie, jakiego powódka doznała po śmierci syna.

Mając na uwadze powyższy stan faktyczny stwierdzić należy, iż kwestia sporna między stroną powodową i pozwaną sprowadza się do odmiennej oceny, czy zachodzą przesłanki do zasądzenia -wobec doznanej przez powódkę wskutek śmierci A. K. krzywdy - zadośćuczynienia na jej rzecz, a w konsekwencji czy jest ona uprawniona do żądania spełnienia świadczenia przez pozwanego ubezpieczyciela.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo co do zasady zasługuje na uwzględnienie w całości, zaś co do wysokości - w części.

W myśl przepisu art. 822 §1 kc przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający lub ubezpieczony. Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela (art. 822 §4 kc).

Powyższa regulacja wskazuje, iż wyrządzenie szkody skutkuje powstaniem więzi materialnoprawnej między poszkodowanym a ubezpieczycielem posiadacza pojazdu. Powstanie szkody powoduje zarówno po stronie ubezpieczyciela jak i ubezpieczającego odpowiedzialność o charakterze akcesoryjnym, gdzie ubezpieczyciel i posiadacz pojazdu nie odpowiadają wprawdzie solidarnie, ale zapłata przez jednego z nich zwalnia pozostałego. Stąd jest to tzw. odpowiedzialność in solidum, która istnieje od chwili ustalenia obowiązku naprawienia szkody osobie poszkodowanej.

Zakres odpowiedzialności ubezpieczającego jest przy tym tożsamy z zakresem odpowiedzialności ubezpieczonego i znajdują wobec niego zastosowanie przepisy prawa cywilnego dotyczące odpowiedzialności posiadacza pojazdu i wymagalności roszczeń wobec niego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3.05.1972r. I CR 57/72).

Stosownie do treści przepisu art. 446 §4 kc sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Stwierdzić należy, iż zadośćuczynienie ma na celu przede wszystkim złagodzenie cierpień. Obejmuje jednocześnie wszelkie doznane cierpienia, zarówno fizyczne jak i psychiczne. Ma ono charakter całościowy i powinno stanowić rekompensatę pieniężną za całą doznaną przez członka rodziny zmarłego krzywdę, przyznawaną jednorazowo. Jednocześnie trzeba zaakcentować, iż zadośćuczynienie ma przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość majątkową, choć nie może ona być nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa, czyli winna być utrzymana w rozsądnych granicach. Kompensacie podlega doznana krzywda, a więc w szczególności cierpienie, ból i poczucie osamotnienia po śmierci najbliższego członka rodziny. Na rozmiar krzywdy podlegającej kompensacie na podstawie art. 446 § 4 k.c. mają przede wszystkim wpływ: dramatyzm doznań osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki, cierpienia moralne i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią osoby najbliższej, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem jego odejścia (np. nerwicy, depresji), rola w rodzinie pełniona przez osobę zmarłą, stopień, w jakim pokrzywdzony będzie umiał się znaleźć w nowej rzeczywistości i zdolności jej zaakceptowania, leczenie doznanej traumy oraz wiek pokrzywdzonego (por. wyrok SA w Lublinie z 18.10.2012 r., I ACa 458/12, LEX nr 1237237). Treść art.446 §4 kc pozostawia przy tym swobodę Sądowi orzekającemu. Przyznanie zadośćuczynienia zależy bowiem od uznania Sądu, który bierze pod uwagę całokształt okoliczności sprawy.

W okolicznościach niniejszej sprawy tragiczna, nagła i niespodziewana śmierć A. K. była dla powódki G. K. bolesną stratą. Stała się przyczyną jej cierpienia, a jej konsekwencją było uczucie osamotnienia, żalu i krzywdy. Wpłynęła też znacząco na stan jej zdrowia emocjonalnego. Ból i poczucie osamotnienia jest dla powódki szczególnie dotkliwy, gdyż A. K. był bardzo silnie związany emocjonalnie z matką, z którą mieszkał i spędzał swój wolny czas, z którą wzajemnie się wpierał i której pomagał w codziennych czynnościach. Wstrząs, jakiego doznała powódka w związku ze śmiercią syna, był bardzo silny. Powódka nie mogła uwierzyć, że straciła syna, że już go nie zobaczy. Do chwili obecnej nie może pogodzić się ze śmiercią syna mimo upływu czasu.

Mając na uwadze powyższe, w szczególności stopień cierpienia powódki, Sąd mierząc wysokość zadośćuczynienia w niniejszej sprawie uznał, że powódka winna otrzymać stosowną rekompensatę pieniężną. Zdaniem Sądu kwota, która zrekompensuje powódce G. K. jej cierpienie, to kwota 50.000 zł. Kwota ta nie jest, zdaniem Sądu, wygórowana i jest utrzymana w rozsądnych granicach. Nie razi niewspółmiernością, pozwala w znacznym stopniu zatrzeć poczucie krzywdy powstałe w związku ze śmiercią jedynego syna. Wskazać przy tym należy, że pozwany wypłacił już powódce tytułem zadośćuczynienia kwotę 10.000 zł, a zatem powinien wypłacić jeszcze kwotę 40000 zł.

Wobec powyższych stwierdzeń, a także mając na uwadze, iż obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 kpc), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 kpc) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 kc), Sąd ocenił, iż zgłoszone w niniejszej sprawie roszczenie o zadośćuczynienie jest co do zasady uzasadnione, zaś co do wysokości- w części. Zachodzą bowiem przesłanki do zasądzenia zadośćuczynienia na rzecz powódki z uwagi na doznaną przez nią krzywdę wywołaną śmiercią syna.

Mając na uwadze powyższe, na mocy art. 446 §4 kc w zw. z art. 822 kc Sąd orzekł, jak w punkcie I sentencji wyroku, zasądzając od pozwanego (...) SA z siedzibą w W. na rzecz powódki G. K. kwotę 40000 zł, oddalając powództwo w pozostałym zakresie.

W związku z tym, że pozwany pozostawał w zwłoce ze spełnieniem świadczenia (art.476 k.c.), co wiąże się z powstaniem zobowiązania do uiszczenia odsetek ustawowych (art.481 k.c.), strona powodowa domagała się również ich zasądzenia. W zawisłej sprawie orzekając w przedmiocie odsetek, Sąd miał na uwadze, iż jeżeli dłużnik nie spełnia świadczenia lub spełnia je jedynie częściowo i dochodzi do procesu, dla prawidłowego określenia daty początkowej płatności odsetek konieczne jest ustalenie, w jakiej wysokości zasadne było roszczenie w dacie jego zgłoszenia, która to data jest najczęściej datą wymagalności roszczenia co do poszczególnych kwot, w rozumieniu zasad art. 481 § 1 k.c. Powódka domagała się zasądzenia odsetek od dnia 13.06.2015r., tj. od dnia następnego od dnia wydania ostatecznej decyzji w przedmiocie przyznania zadośćuczynienia, kończącej proces likwidacji szkody przez pozwanego. Poczynione przez Sąd ustalenia pozwoliły na stwierdzenie, że roszczenie powódki co do zasady było uzasadnione. Tym samym Sąd zasądził ustawowe odsetki zgodnie z żądaniem pozwu od dnia 13.06.2015r. do dnia zapłaty.

Jednocześnie przepis art. 108 §1 kpc nakazuje Sądowi rozstrzygać o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. Strona przegrywająca sprawę - w myśl zasady odpowiedzialności za wynik postępowania- obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony, tj. koszty procesu (art. 98 kpc). (koszty procesu). Do niezbędnych kosztów procesu zalicza się m.in. poniesione przez stronę koszty sądowe w postaci opłaty od pozwu i jeśli strona była reprezentowana przez fachowego pełnomocnika- jego wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych.

W niniejszej sprawie G. K. poniosła koszt opłaty sądowej od pozwu w wysokości 2.850 zł. Była reprezentowana przez fachowego pełnomocnika - radcę prawnego, dla którego stawka minimalnego wynagrodzenia w myśl §6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, przy wartości przedmiotu sporu powyżej 50.000 zł do 200.000 zł, wynosi 3.600 zł. Pozwany również był reprezentowany przez fachowego pełnomocnika - radcę prawnego.

Żądanie powódki było co do zasady uzasadnione, zaś co do wysokości Sąd uwzględnił je w części (w wysokości 40.000 zł, która to kwota stanowi 70% dochodzonego roszczenia). Mając na uwadze powyższe pozwany (który wygrał proces w 30%) winien zwrócić powódce kwotę 2520 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz kwotę 1995 zł tytułem opłaty od pozwu. Z kolei powódka winna zwrócić pozwanemu kwotę 1080 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Kompensując zatem powyższe kwoty Sąd w oparciu o art. 108 §1 kpc w zw. z art. 100 kpc orzekł, jak w punkcie II wyroku, zasądzając od pozwanego na rzecz kwotę 3435zł tytułem zwrotu skompensowanych kosztów postępowania.

SSR Magdalena Lemańczyk- Lis

ZARZĄDZENIE

1. odnot. w rep.C i kontrolce uzasadnień

2. odpis doręczyć zgodnie z wnioskiem

3. z wpływem lub za 14 dni

K., 2016-03-11