Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUa 1600/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 kwietnia 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Marta Sawińska

Sędziowie: SSA Jolanta Cierpiał (spr.)

del. SSO Katarzyna Schönhof-Wilkans

Protokolant: Inspektor ds. biurowości Karolina Majchrzak

po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2016 r. w Poznaniu

sprawy U. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

od wyroku Sądu Okręgowego w Zielonej Górze

z dnia 13 maja 2015 r. sygn. akt IV U 2930/13

oddala apelację.

del. SSO Katarzyna Schönhof-Wilkans

SSA Marta Sawińska

SSA Jolanta Cierpiał

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 kwietnia 2012 r., znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił U. G. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła U. G..

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Wyrokiem z dnia 13 grudnia 2012 r. Sąd Okręgowy w Zielonej Górze zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. z dnia 24 kwietnia 2012 r., znak (...), w ten sposób, że przyznał wnioskodawczyni prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od zaprzestania zasiłku chorobowego na stałe.

Wyrokiem z dnia 25 lipca 2013 r., wydanym w sprawie o sygn. III AUa 157/13, Sąd Apelacyjny w Poznaniu, Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, uchylił powyższy wyrok i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w Zielonej Górze do ponownego rozpoznania.

Wyrokiem z dnia 13 maja 2015 r., wydanym w sprawie o sygn. IV U 2930/13 w wyniku ponownego jej rozpoznania, Sąd Okręgowy w Zielonej Górze Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. z dnia 24 kwietnia 2012 r., znak (...), w ten sposób, że przyznał U. G. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy poczynając od dnia 5 kwietnia 2012 r. na stałe (punkt I), a w pozostałym zakresie umorzył postępowanie (punkt II).

Podstawę rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego stanowiły następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

U. G. urodziła się w dniu (...) i z zawodu jest technikiem - ekonomistą, zaś pracowała jako laborant, inspektor ds. finansowych, sekretarz wojewody, księgowa oraz starszy inspektor w Izbie Skarbowej.

W dniu 22 lutego 2012 r. wnioskodawczyni wystąpiła z wnioskiem o przyznanie jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Zaskarżoną decyzją z dnia 24 kwietnia 2012 r., znak (...), organ rentowy odmówił U. G. przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy z uwagi na stwierdzenie przez Komisję Lekarską ZUS w orzeczeniu z dnia 13 kwietnia 2012 r. braku niezdolności do pracy wnioskodawczyni.

W toku postępowania sądowego wywołanego odwołaniem od powyższej decyzji, dla oceny stanu zdrowia U. G., Sąd Okręgowy przeprowadził dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy okulistów, ortopedy, internisty, neurologów, psychiatrów, chirurga – ortopedy oraz internisty – kardiologa (k. 15, 21-24, 88-89, 93-93v, 104-104v, 120, 138).

Biegła okulista E. N. rozpoznała u wnioskodawczyni jaskrę pierwotną obojga oczu, niewielką krótkowzroczność i starczowzroczność obojga oczu, stwierdzając jednak jednocześnie, że schorzenia te nie powodują, że wnioskodawczyni jest niezdolna do pracy z przyczyn okulistycznych. Biegła okulista stwierdził bowiem, że odwołująca od 10 lat choruje na jaskrę, ale choroba jest prawidłowo leczona i nie powoduje upośledzenia widzenia i pola widzenia. Niewielka wada do dali, jak i starczowzroczność, która wynika z wieku wnioskodawczyni, są korygowane okularami, w związku z czym wnioskodawczyni może z powodzeniem wykonywać prace, które dotychczas wykonywała.

Biegli lekarze ortopeda R. U., internista I. H., neurolog M. T.-D. i psychiatra I. Z. rozpoznali u wnioskodawczyni zaburzenia lękowo-depresyjne, przewlekły zespół bólowy stawów głównie odcinka szyjnego na podłożu zmian zwyrodnieniowo-przeciążeniowych i dyskopatii, stenozę szyjną, objawowe zapalenie obręczy kończyn głównie dolnej lewej, stan po leczeniu operacyjnym paluchów koślawych, stan po urazie pięty lewej, cukrzycę t. II, nadciśnienie tętnicze (...), guzek płata lewego i astmę oskrzelową oraz stwierdzili, że z powodów neurologicznych i ortopedycznych wnioskodawczyni jest częściowo, trwale niezdolna do pracy.

Także biegły psychiatra W. W. stwierdził, że wnioskodawczyni jest częściowo niezdolna do pracy z przyczyn psychiatrycznych od dnia złożenia wniosku na stałe. U odwołującej występują bowiem zaburzenia depresyjne i lękowe mieszane oraz zaburzenia koncentracji, uwagi i snu, uniemożliwiające wypoczynek. Odwołująca jest męczliwa oraz nadmiarowo reaguje lękiem w sytuacjach społecznych.

Biegły chirurg – ortopeda J. S. rozpoznał z kolei u wnioskodawczyni zespół bólowy kręgosłupa, chorobę zwyrodnieniowo – dyskopatyczną kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego, stan po leczeniu operacyjnym koślawości paluchów, płaskostopie poprzeczne, ostrogę kości piętowej lewej w wywiadzie (brak dokumentacji potwierdzającej) oraz otyłość, wskazując jednak, że brak jest podstaw do uznania wnioskodawczyni za częściowo niezdolną do pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami ze względu na powyższe dolegliwości. Wskazane schorzenia układu kostno - stawowego powodują bowiem nieznaczne upośledzenie sprawności ustroju - nie powodują istotnego ograniczenia zdolności do pracy zgodnie z kwalifikacjami (ekonomistka), ograniczając jedynie zdolność do ciężkiej pracy fizycznej wymagającej dźwigania ciężarów. Funkcja statyczna i dynamiczna jest jedynie nieznacznie ograniczona - brak jest powikłań choroby zwyrodnieniowo – dyskopatycznej kręgosłupa (zaników mięśniowych, zaburzeń ukrwienia) oraz przebytego leczenia operacyjnego koślawości paluchów. Podczas badania nie stwierdzano większości zmian stwierdzanych przez biegłego ortopedę R. U. – brak wzmożenia napięcia mięśni przykręgosłupowych, ograniczenie ruchomości kręgosłupa, ograniczenia ruchów stawu barkowego i biodrowego lewego (brak dokumentacji diagnostycznej i leczenia mogącego wskazywać na obiektywne przyczyny takiego ograniczenia stawów), zaburzenia chodu. Różnica w stanie fizykalnym potwierdza przejściowe występowanie dolegliwości i pozwala stwierdzić, iż nie powodują one trwałego bądź długotrwałego upośledzenia sprawności ustroju ani istotnego ograniczenia zdolności do pracy w zawodzie, dotychczas wykonywanym. Jednocześnie biegły wskazał jednak na zasadność przeprowadzenia badań internistycznych, laryngologicznych, neurologicznych i okulistycznych z uwagi na mnogość zgłaszanych dolegliwości.

Także biegli neurolog A. K. i internista - kardiolog B. S. nie stwierdzili niezdolności do pracy wnioskodawczyni ze względów neurologicznych i internistyczno-kardiologicznych. Biegli rozpoznali bowiem u wnioskodawczyni chorobę niedokrwienną serca stabilną do leczenia zachowawczego, nadciśnienie tętnicze bez dokumentowanych powikłań narządowych, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego z dyskopatią C4/5/6, kyfozę szyjną, przewlekły, okresowo zaostrzony zespół bólowy szyjny, niedoczulicę połowiczną lewostronną do obserwacji, cukrzycę t. 2 w fazie niezależności insulinowej bez powikłań, niedoczynność tarczycy, obs. w kierunku astmy oskrzelowej, przebyte złamanie kości piszczelowej lewej, przebytą operację paluchów koślawych oraz zaburzenia depresyjno-lękowe. Biegli wskazali, że stwierdzone schorzenia z zakresu ich specjalności ograniczają co prawda sprawność wnioskodawczyni, lecz nie w stopniu powodującym długotrwałą niezdolność do pracy. Jednocześnie, odnosząc sie do opinii biegłych sądowych z 2012 r. i 2013 r. Biegli dokonali odmienne oceny stanu ortopedycznego wnioskodawczyni, wskazując na przejściowe występowanie dolegliwości, gdyż w trakcie badania wykazano tylko drobne nieprawidłowości, nie mające znaczenia orzeczniczego. Jednocześnie biegli wskazali, że gros skarg wnioskodawczyni podawanych w trakcie słuchania sądowego odnosi się do sfery doznań psychicznych, czego potwierdzeniem jest opinia biegłego z zakresu psychiatrii z dnia 29.10.2013 r.

Biegły okulista A. N. rozpoznał u wnioskodawczyni jaskrę pierwotną obojga oczu bez powikłań, krótkowzroczność obojga oczu, starczowzroczność oraz retinopatię nadciśnieniową naczyń siatkówki I/II stopień, jednakże stwierdził, że wnioskodawczyni nie utraciła zdolności do pracy w wykonywanym zawodzie ze względu na schorzenia narządu wzroku. Prawidłowo leczona jaskra nie pogorszyła bowiem ostrości wzroku, zaś wada wzroku, krótkowzroczność oraz starczowzroczność ((...)) powoduje co prawda konieczność korzystania z dwóch par okularów do dali i bliży, jednak nie utrudnia pracy przy komputerze.

Wydane w sprawie opinie biegłych sądowych Sąd I instancji uznał za przydatne i istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, zaś opinia biegłego psychiatry W. W. stała się podstawą rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego, który powołując się na treść art. 12, art. 13 i art. 57 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stwierdził, że wnioskodawczyni spełniła ostatni warunek przyznania jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, w postaci częściowej niezdolności do pracy (na stałe)

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego oraz art. 477 14 § 2 k.p.c. w wydanym wyroku przyznał U. G. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy poczynając od dnia 5 kwietnia 2012 r. na stałe (punkt I), a w pozostałym zakresie umorzył postępowanie (punkt II).

Apelację od powyższego wyroku wywiódł Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z., zaskarżając go w punkcie I i zarzucając mu naruszenie przepisów postępowania - art. 286 k.p.c. w związku z art. 217 k.p.c. poprzez niedostateczne wyjaśnienie sprawy oraz art. 233 k.p.c. poprzez błędną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego i przyznanie wnioskodawczym prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 5 kwietnia 2012 r. na stałe.

Wskazując na powyższe zarzuty, apelujący organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania, a ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sadowi I instancji do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na apelację odwołująca U. G. wskazała, że wyrok Sądu I instancji jest prawidłowy.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje :

Wniesioną przez organ rentowy apelację należy uznać za bezzasadną.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji przeprowadził wyczerpujące postępowanie dowodowe, a zebrany materiał poddał wszechstronnej ocenie z zachowaniem granic swobodnej oceny dowodów, przewidzianej przez art. 233 § 1 k.p.c. Dokonując tej oceny, Sąd Okręgowy dokonał prawidłowej oceny materiału dowodowego w świetle zasady sędziowskiej oceny dowodów, wyczerpująco wskazując, które dowody uznał za wiarygodne i dlaczego, a które nie, co logicznie i spójnie uzasadnił. W wyniku powyższego, Sąd Okręgowy wyjaśnił wszystkie istotne okoliczności sprawy. W konsekwencji w ocenie Sądu Apelacyjnego wszystkie ustalenia faktyczne, dokonane przez Sąd Okręgowy, znajdują oparcie w zgromadzonym materiale dowodowym, który Sąd I instancji właściwie ocenił na podstawie jego wszechstronnego rozważenia, polegającego na rzetelnej, bezstronnej ocenie wyników postępowania i ich prawidłowej interpretacji, przy uwzględnieniu zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. W szczególności w ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd Okręgowy słusznie uznał, że sporządzona w niniejszej sprawie opinia biegłego psychiatry W. W. (k. 88-89 i 138), z której dowód został powołany m. in. na okoliczność, czy wnioskodawczyni jest osobą częściowo niezdolną do pracy, była przydatne do oparcia na niej rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Również w ocenie Sadu Apelacyjnego powołany biegły dysponował niezbędną wiedzą i doświadczeniem zawodowym, a sporządzona przez niego opinia została wydana w oparciu o materiał dowodowy zgromadzony w sprawie i nie zawiera niejasności, wewnętrznych sprzeczności ani luk. Biegły w sposób należyty uzasadnił swoje wnioski, a konkluzje opinii są konkretne i przekonujące oraz wynikają z przeprowadzonych przez biegłego czynności (w szczególności badań) oraz toku rozumowania, z uwagi na co nie sposób zarzucić biegłemu popełnienia błędów logicznych przy wydawaniu opinii w niniejszej sprawie.

Odnosząc się zaś do podniesionego w apelacji zarzutu naruszenia art. 233 k.p.c., wskazać należy, że w postępowaniu sądowym, w sytuacji, gdy zachodzi potrzeba wyjaśnienia okoliczności sprawy wymagających wiadomości specjalnych, konieczne jest przeprowadzenie w postępowaniu sądowym dowodu z opinii biegłego. Powyższy dowód w postępowaniu sądowym jest jedyną drogą pozyskania koniecznych do rozstrzygnięcia wiadomości specjalnych i nie może być zastąpiony inną czynnością dowodową (np. przesłuchaniem świadka lub eksperymentem sądowym bez udziału biegłego, dokumentacją medyczną pochodzącą od lekarzy prowadzących ani też orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS lub orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS), zaś sąd orzekający nie jest uprawniony do samodzielnego (bez oparcia się na opinii właściwych biegłych) ustalania okoliczności, dla których wyjaśnienia wymagane jest posiadanie wiadomości specjalnych (do których należy w szczególności wiedza z zakresu medycyny). W niniejszej sprawie, z uwagi na fakt, iż postępowanie dowodowe przed sądem ubezpieczeń społecznych ma charakter weryfikujący ustalenia organu rentowego zawarte w zaskarżonej odwołaniem decyzji, Sąd Okręgowy na okoliczność, czy wnioskodawczyni jest osobą niezdolną do pracy, dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy, a w szczególności psychiatry W. W., który w wydanej opinii (k. 88-89 i 138), stwierdził, że występujące u wnioskodawczyni schorzenia psychiatryczne powodują stałą częściową niezdolność do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami (od dnia złożenia wniosku na stałe), gdyż odwołująca od lat cierpi na zaburzenia depresyjne i lękowe mieszane, których nasilenie czyni ją stale częściowo niezdolną do pracy, gdyż ma zaburzenia koncentracji, uwagi i snu uniemożliwiające wypoczynek, a ponadto jest ona męczliwa oraz nadmiarowo reaguje lękiem w sytuacjach społecznych. Wbrew zatem twierdzeniom organu rentowego biegły psychiatra jednoznacznie wskazał w wydanej opinii, że nasilenie schorzeń psychiatrycznych stwierdzonych u wnioskodawczyni jest znaczna i w efekcie powodują one jej częściową niezdolność do pracy.

Ponadto zauważyć należy, że wskazane przez biegłego zaburzenia koncentracji, uwagi i snu uniemożliwiające wypoczynek, a ponadto nadmiarowe reagowanie lękiem w sytuacjach społecznych, niewątpliwie stanowią przeszkodę do wykonywania pracy na odpowiedzialnym stanowisku księgowym i urzędniczym (tj. prace dotychczas wykonywane przez wnioskodawczynię zgodnie z kwalifikacjami), które niewątpliwie wymagają zachowywania stałej koncentracji oraz kontaktów z klientami (interesantami), co w wydanej opinii niewątpliwie uwzględnił jako okoliczności negatywne także biegły psychiatra W. W., wskazując, że U. G. jest niezdolna do pracy zgodnej z jej kwalifikacjami (vide: str. 1 opinii z dnia 29 października 2013 r., k. 88). Ponadto, wbrew twierdzeniom organu rentowego, wnioskodawczyni w chwili składania wniosku o rentę nie wykonywała pracy jako urzędnik w Izbie Skarbowej - składając tenże wniosek – przebywała na zwolnieniu lekarskim, później czyniła starania o przyznanie jej prawa do świadczenia rehabilitacyjnego (świadczenie to nie zostało wnioskodawczyni wypłacone ), a następnie złożyła wniosek o przyznanie emerytury.

Z uwagi zaś na fakt, iż – jak wskazano powyżej – dowód z opinii biegłego nie może być zastąpiony inną czynnością dowodową, uznać należy, że apelujący organ rentowy nie może skutecznie podważyć wydanej opinii biegłego sądowego przeciwstawianiem jej własnej oceny dotyczącej stanu zdrowia wnioskodawczyni czy też treści orzeczeń sporządzonych przez lekarzy medycyny w ramach badań okresowych wnioskodawczyni przeprowadzanych w celu dopuszczenia jej do wykonywania pracy jako urzędnik w Izbie Skarbowej, bądź też lekarzy orzeczników ZUS.

Zauważyć należy przy tym, że dowód w postaci opinii biegłych podlega ocenie na podstawie właściwych dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych we wnioskach (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2000 r., sygn. I CKN 1170/98). Opinia biegłych nie podlega, jak dowód na stwierdzenie faktów, weryfikacji w oparciu o kryterium prawdy i fałszu, lecz poprzez pozytywne lub negatywne uznanie wartości rozumowania zawartego w opinii. Zatem, jeśli opinia biegłego nie zawiera niejasności, wewnętrznych sprzeczności ani luk, oparta została na materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie, biegły w sposób należyty uzasadnił swoje wnioski (tj. w szczególności przedstawił tok swego rozumowania w sposób poddający się kontroli pod względem logiki), a konkluzje opinii są konkretne i przekonujące oraz wynikają z przeprowadzonych przez biegłego czynności (np. badań) oraz toku rozumowania, to brak jest podstaw do uznania takiej opinii za nieprzydatną dla rozstrzygnięcia sprawy i przeprowadzania na podstawie art. 286 k.p.c. dodatkowego dowodu z opinii innych biegłych lub uzupełniającej opinii przez tego samego biegłego tylko z tej przyczyny, że strona postępowania nie zgadza się z treścią opinii. Jednocześnie wskazać należy, że to strona winna wykazać się niezbędną aktywnością i wykazać błędy, sprzeczności lub inne wady w opiniach biegłych, które dyskwalifikują istniejące opinie ewentualnie uzasadniają powołanie dodatkowych opinii (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia z dnia: 16 września 2009 r., sygn. I UK 102/09) . Tymczasem w niniejszej sprawie apelujący organ rentowy nie wykazał, aby powołany biegły popełnił błąd logiczny w przeprowadzonym rozumowaniu, czy też pominął dane wynikające z dokumentacji medycznej – wskazywał bowiem jedynie na możliwą inną treść orzeczeń sporządzonych przez lekarzy medycyny w ramach badań okresowych wnioskodawczyni przeprowadzanych w celu dopuszczenia jej do wykonywania pracy jako urzędnik w Izbie Skarbowej oraz dalsze wykonywanie pracy na tym stanowisku (co jednak, jak wskazano wyżej, nie miało miejsca). Jednocześnie zwrócić uwagę należy, że rozpoznanie poczynione przez biegłego psychiatrę W. W. (zaburzenia lękowo – depresyjne) jest zbieżne z rozpoznaniem biegłej psychiatry I. Z. (k. 21-24), która w wydanej opinii nie wykluczyła niezdolności do pracy odwołującej z przyczyn psychiatrycznych, co również potwierdza prawidłowość opinii biegłego psychiatry W. W., na której Sąd Okręgowy oparł swe rozstrzygnięcie.

Nadto wskazać należy, że w świetle art. 286 k.p.c., sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z dodatkowej opinii tych samych lub innych biegłych, nie w każdym przypadku, ale jedynie gdy zachodzi tego potrzeba, a więc wówczas, gdy opinia złożona do sprawy zawiera istotne braki, sprzeczności, względnie nie wyjaśnia istotnych okoliczności (por. m in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 października 2015 r., sygn. I UK 447/14). Wskazać należy, że celem powołania dowodu z opinii niezależnego biegłego jest uzyskanie przez sąd obiektywnej oceny stanu zdrowia ubezpieczonego, po skonfrontowaniu jego subiektywnych odczuć i opinii lekarzy leczących lub lekarzy orzeczników ZUS (bądź też członków komisji lekarskiej ZUS) z wynikami badań diagnostycznych oraz wynikami badania przedmiotowego. W efekcie brak jest podstaw do uznania opinii biegłych za nieprzydatną dla rozstrzygnięcia sprawy i przeprowadzania na podstawie art. 286 k.p.c. dodatkowego dowodu z opinii innych biegłych lub uzupełniającej opinii przez tego samego biegłego tylko z tej przyczyny, że strona postępowania nie zgadza się z treścią opinii. Jednocześnie wskazać należy, że przepis art. 286 k.p.c. nie przewiduje konieczności przesłuchania biegłego przed sądem – przepis ten pozostawia sądowi decyzję, czy opinia wymaga dodatkowych wyjaśnień ze strony jej autora, a także czy wyjaśnienia te powinny być złożone w formie ustnej, czy w formie pisemnej. Zatem w sytuacji, gdy apelujący organ rentowy podważał wydaną opinię biegłego psychiatry wskazując jedynie na możliwą inną treść orzeczeń sporządzonych przez innych lekarzy medycyny pracy, a nie wykazał, że opinia ta zawiera istotne braki, sprzeczności lub nie wyjaśnia istotnych okoliczności, uznać należy, że nie było potrzeby żądania przez Sąd Okręgowy dodatkowego dowodu z opinii innych biegłych.

Ponadto zauważyć należy, że mimo iż podczas rozprawy w dniu 29 kwietnia 2015 r. Sąd I instancji oddalił wniosek organu rentowego o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego psychiatry (vide: pkt 4 postanowienia wydanego podczas rozprawy w dniu 29 kwietnia 2015 r., k. 158v), organ rentowy wbrew treści art. 162 k.p.c. nie wniósł stosownego zastrzeżenia do protokołu w tym zakresie (mimo że mógł to uczynić podczas kolejnej rozprawy w dniu 13 maja 2015 r.), a zatem już z tego powodu nie ma on prawa do powoływania się na to uchybienie w postępowaniu apelacyjnym.

Z uwagi na powyższe, brak jest podstaw do podważenia wartości i przydatności wydanej opinii biegłego psychiatry W. W. do oparcia na niej rozstrzygnięcia przez sąd, a podniesiony w apelacji zarzut naruszenia art. 286 k.p.c. w związku z art. 217 k.p.c. poprzez niedostateczne wyjaśnienie sprawy oraz art. 233 k.p.c. poprzez błędną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, należy uznać za chybiony.

Resumując, również w ocenie Sądu Apelacyjnego (ze względów opisanych powyżej) wydana opinia biegłego psychiatry W. W. była przydatna do wykorzystania w niniejszej sprawie i oparcia na niej rozstrzygnięcia, w szczególności poprzez przyjęcie zgodnie z tą opinią, że wnioskodawczyni jest stale częściowo niezdolna do pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami.

W konsekwencji Sąd Apelacyjny w pełni podzielił wszelkie ustalenia Sądu I instancji i przyjął je za własne, bez potrzeby ponownego ich przytaczania.

Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego, Sąd Apelacyjny podzielił również w całości ocenę prawną dokonaną przez Sąd Okręgowy.

Zgodnie bowiem z treścią przepisu art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 1998 r., Nr 162 poz.1118 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy – w przypadku, gdy niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat, to należy wykazać się posiadaniem co najmniej 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych w 10 – leciu przed złożeniem wniosku albo powstaniem niezdolności,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1
i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-4, 5 lit. a, pkt 6 i 12 albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Stosownie natomiast do treści art. 12 ust. 1 ustawy, osobą niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Przy czym zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach, osobą całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, zaś zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach osobą częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (przy czym przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, a także możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne - art. 13 ust. 1 ustawy).

Z powyższych przepisów wynika zatem, iż podstawą przesłaną przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, jest całkowita lub częściowa niezdolność do pracy zarobkowej zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. Biorąc zaś pod uwagę, że w niniejszej sprawie z prawidłowych ustaleń Sądu Okręgowego (poczynionych w oparciu o treść opinii biegłego psychiatry W. W., która była przydatna do oparcia na niej rozstrzygnięcia, co zostało szczegółowo wyjaśniono już powyżej), wynika, że U. G. jest częściowo niezdolna do pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami od dnia złożenia wniosku na stałe (wnioskodawczyni od lat cierpi bowiem na zaburzenia depresyjne i lękowe mieszane, których nasilenie czyni ją częściowo niezdolną do pracy, gdyż ma zaburzenia koncentracji, uwagi i snu uniemożliwiające wypoczynek, a ponadto jest ona męczliwa oraz nadmiarowo reaguje lękiem w sytuacjach społecznych), stwierdzić należało, iż spełniony został warunek przyznania wnioskodawczyni prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na stałe w postaci stałej częściowej niezdolności do pracy (art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy).

Reasumując, w ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd Okręgowy słusznie uznał odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. z dnia 24 kwietnia 2012 r., znak (...), za zasadne i w punkcie I zaskarżonego wyroku zmienił tę decyzję w ten sposób, że przyznał U. G. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy poczynając od dnia 5 kwietnia 2012 r. na stałe.

Kierując się powyższymi względami, apelację należało uznać za bezzasadną i na podstawie art. 385 k.p.c. oddalić, co uczynił Sąd Apelacyjny w sentencji wydanego wyroku.

del. SSO Katarzyna Schönhof-Wilkans

SSA Marta Sawińska

SSA Jolanta Cierpiał