Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 07 października 2014 roku

Sąd Okręgowy Warszawa- Praga w Warszawie III Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Anna Niderla

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Magdalena Dobaj-Zerek

po rozpoznaniu w dniu 25 września 2014 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa H. W.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę 140000 złotych tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia

i z powództwa R. W.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę 150000 złotych tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia

I.  zasądza od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz H. W. tytułem zadośćuczynienia 100000 zł (sto tysięcy złotych) z odsetkami ustawowymi od 10 maja 2013 do dnia zapłaty

II.  oddala powództwo wniesione przez H. W. w pozostałej części

III.  zasądza od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz R. W. tytułem zadośćuczynienia 30000 zł (trzydzieści tysięcy złotych) z odsetkami ustawowymi od 10 maja 2013 do dnia zapłaty

IV.  oddala powództwo wniesione przez R. W. w pozostałej części

V.  nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa kasa Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. 7085 zł (siedem tysięcy osiemdziesiąt pięć złotych) tytułem opłaty sądowej od uwzględnionego powództwa i zwrotu wydatków

VI.  przejmuje na rachunek Skarbu Państwa koszty opłaty sądowej w zakresie oddalonej części powództwa

VII.  zasądza od H. W. i R. W. solidarnie na rzecz (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. 3600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego

III C 664/13

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 10 maja 2014 r. małoletni powód H. W. reprezentowany przez matkę R. W. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. odszkodowania w kwocie 40.000,00 zł oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w kwocie 100.000,00 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 5 grudnia 2009 r. do dnia zapłaty, zaś powódka R. W. żądała zasądzenia na swoją rzecz kwoty 50.000,00 zł tytułem odszkodowania i kwoty 100.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę z odsetkami ustawowymi od dnia 5 grudnia 2009 r. do dnia zapłaty, w obu wypadkach w związku ze śmiercią męża i ojca M. W.. Pozew obejmował również żądanie zasądzenia kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powodowie podnieśli, że podstawą wyżej wymienionych żądań jest odpowiedzialność odszkodowawcza pozwanego zakładu za skutki wypadku komunikacyjnego z dnia 21 grudnia 2006 r., w wyniku którego poniósł śmierć na miejscu ojciec powoda i mąż powódki. Postępowanie karne toczące się przed Sądem Rejonowym w Wołominie w sprawie II K 280/07 zostało umorzone z powodu śmierci sprawcy wypadku. Pozwany uznał swoją odpowiedzialność i wypłacił tytułem odszkodowania na rzecz małoletniego powoda 60.000,00 zł i na rzecz powódki 50.000,00 zł, natomiast odmówił wypłaty zadośćuczynienia za doznane krzywdy powodów.

W odpowiedzi na pozew pozwany zakład ubezpieczeń wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Uzasadniając powyższe stanowisko pozwany wskazał, że w toku likwidacji szkody uznał roszczenia powodów z tytułu znacznego pogorszenia się ich sytuacji życiowej w związku ze śmiercią poszkodowanego M. W. i wypłacił im odszkodowanie w łącznej wysokości 124.433,99 zł. Pozwany odmówił wypłaty roszczeń w zakresie art. 448 k.c. w zw. z art. 23 i 24 ust. 1 k.c. jako niezasadne. Podniósł, że zważywszy na dotychczas wypłaconą kwotę odszkodowania i zakres szkody kompensuje ona doznaną krzywdę i dalsze roszczenia powodów nie zasługują na uwzględnienie.

W piśmie procesowym z 08 lipca 2014 r. pozwany podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie argumentując, że w zakresie poczucia krzywdy i traumy brak jest dowodów leczenia powodów. Pozwany kwestionował także pogorszenie się sytuacji życiowej powodów po śmierci M. W..

Ostatecznie na rozprawie 25 września 2014 r. powódka poparła powództwo. Pozwany nie stawił się, o terminie zawiadomiony prawidłowo.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 21 grudnia 2006 r. w miejscowości Ł. R. w gminie R. w woj. (...), miał miejsce wypadek drogowy, w wyniku którego śmierć poniósł M. W. – mąż powódki R. W. i ojciec małoletniego H. W.. A. K. został oskarżonym o umyślne naruszenie zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym, w wyniku czego nieumyślnie spowodował obrażenia ciała u jadącego rowerem M. W., w następstwie których zmarł on na miejscu wypadku. W postanowieniu wydanym 26 lutego 2008 r. przez Sąd Rejonowy w Wołominie w sprawie II K 280/07 postępowanie karne zostało umorzone z uwagi na śmierć oskarżonego (postanowienie Sądu Rejonowego w Wołominie z 26 lutego 2008 r. k. 13). W dacie zdarzenia A. K. posiadał ubezpieczenie OC, w oparciu o umowę łączącą go z (...) S.A. w W.. Pozwany nie kwestionował podstawy swojej odpowiedzialności za w/w wypadek i dokonał wypłaty na rzecz R. W. odszkodowania w łącznej kwocie 64.433,99 zł (pismo k. 43-43 verte, pismo k. 98-98 verte), a na rzecz jej małoletniego syna H. W. w kwocie 60.000,00 zł (pismo k. 45-45 verte), wskazując, że przyznane kwoty stanowią odszkodowania związane ze znacznym pogorszeniem się sytuacji życiowej w związku ze śmiercią M. W.. Pozwany twierdził jedynie, że wypłacone przez niego kwoty w toku postępowania likwidacyjnego wyczerpują w całości uzasadnione roszczenie powodów, w jego ocenie nie ma podstaw do wypłacenia zadośćuczynienia za śmierć M. W..

W chwili śmierci M. W. miał 42 lata, mieszkał razem z żoną i małoletnim synem w domu w R.. Przed śmiercią pracował w pełnym wymiarze czasu pracy jako osoba sprzątająca z wynagrodzeniem 900,00 zł netto miesięcznie (umowa o pracę k. 73 verte i 75, świadectwo pracy k. 266). Ponadto podejmował różne prace dorywcze. Powódka od czasu urodzenia syna H. nie pracowała zarobkowo. To dochody M. W. w głównej mierze pokrywały materialne potrzeby rodziny. Po jego śmierci dochody rodziny obniżyły się. Powódka utrzymywała siebie i syna z renty rodzinnej (k. 114); od listopada 2013 r. otrzymuje zasiłek rodzinny w wysokości 106,00 zł miesięcznie, zasiłek z tytułu samotnego wychowywania dziecka w kwocie 250,00 zł miesięcznie, z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego w kwocie 80,00 zł miesięcznie (decyzja k. 194), a od kwietnia 2012 r. zasiłek pielęgnacyjny - 153,00 zł miesięcznie (decyzja k. 195). Powodowie utracili również wsparcie jakiego zmarły udzielał im w życiu codziennym. Powódka mogła liczyć na pomoc męża w obowiązkach związanych z wychowaniem dziecka, utrzymaniem domu, wykonywaniem prac o charakterze remontowym i naprawczym w ich wspólnym domu. Na skutek nagłej śmierci M. W., jego małżonka obciążona została dodatkowymi obowiązkami, które dotychczas realizował poszkodowany.

Dla powódki śmierć jej męża była traumatycznym przeżyciem, doznała utraty osoby najbliższej, żywiciela rodziny i emocjonalnego wsparcia w zakresie rozwiązywania problemów codziennych, wychowywania i leczenia dziecka oraz podziału obowiązków domowych. Z powodu śmierci męża zmuszona była podjąć nowe role i przejąć pełną odpowiedzialność za sprawy dnia codziennego oraz wychowanie dorastającego chorego syna. Powódka stała się osobą lękliwą, płaczliwą, nie potrafiącą poradzić sobie z własnymi emocjami. Dodatkowo okres żałoby rozpoczął się dla niej zastraszaniem i naciskami ze strony brata męża K. W. i konfliktami rodzinnymi na tle majątkowym. Powódka po utracie męża nie korzystała z pomocy psychologa. Na krótko związała się z mężczyzną, z którym ma dziecko. W czerwcu b.r. z powodu niemożności poradzenia sobie z trudną sytuacją życiową zgłosiła się do (...) w R. i pozostaje pod stałą opieką psychologa (opinia psychologiczna k. 276 i verte).

Małoletni powód H. W. z uwagi na nagłą śmierć ojca doznał silnej traumy psychicznej w formie nieoczekiwanej utraty jednego z rodziców. Śmierć ojca pozbawiła go możliwości doznawania jego opieki, wychowania i nadzoru, która szczególnie w okresie dojrzewania jest istotna dla prawidłowego rozwoju emocjonalno-społecznego dziecka. Chłopiec wymaga szczególnej opieki, ponieważ od urodzenia cierpi na liczne choroby somatyczne, obniżenie odporności immunologicznej, obustronny niedosłuch; stwierdzono u niego alergie pokarmowe i wziewne. Od 2003 r. jest pacjentem Instytutu (...) w W. gdzie kilkakrotnie był operowany z powodu nawracającego wysiękowego i zarostowego zapalenia uszu (karty informacyjne leczenia szpitalnego k. 124,k. 124 verte, k. 126, k. 278). Orzeczeniem Starostwa Powiatowego w W. z 23 stycznia 2004 r. chłopiec został zaliczony do osób niepełnosprawnych do 2016 r. (k. 130, k. 7). Od grudnia 2006 r. z powodu problemów edukacyjnych pozostaje pod opieką psychologiczną (opinia z 12 maja 2008 r. k. 243-244). Biegła psycholog dr J. K. wskazała, że małoletni powód w wyniku nagłej i niespodziewanej śmierci ojca doznał silnych objawów Ostrego Zespołu Stresu (ASPD), który z przyczyn konfliktów rodzinnych utrwalił się. Aktualnie utrzymują się u niego objawy Stresu Pourazowego (PTSD), w wyniku których występuje u chłopca obniżenie nastroju, lęk, poczucie mniejszego bezpieczeństwa, niskiej wartości, dolegliwości gastryczne. Czternastolatek czuje się osierocony, zalękniony i przekonany o czyhającym zewsząd zagrożeniu. Biegła podkreśliła konieczność poddania się przez małoletniego powoda terapii, która wsparłaby go psychicznie, a także jego bliskich, w uporaniu się z dręczącą traumą (opinia sądowo-psychologiczna k. 290-293). Strata męża i ojca w znacznym stopniu obniżyła komfort codziennego życia powodów, zmieniła dotychczasowe cele życiowe i zdezorganizowała codzienną aktywność. Pomimo upływu ośmiu lat od śmierci M. W. powodowie wciąż cierpią po jego stracie.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o złożone dokumenty: akta szkody (k. 1-180), dokumentację medyczną dotyczącą leczenia małoletniego H. W., opinię z poradni psychologiczno-pedagogicznej (k. 243-244), opinię biegłej psycholog (k. 290-293), zaświadczenie ze szkoły (k. 277), opinię psychologiczną powódki (k. 276 i verte), świadectwo pracy M. W. (k. 266), zeznania powódki (k. 300-301) oraz świadków w osobach: S. S. (k. 197-198), M. S. (k. 207-208), A. W. (k. 208-209) oraz B. W. (k. 282-283). Autentyczność i treść dokumentów nie była kwestionowana przez strony. Zebrane dowody są wiarygodne, wzajemnie ze sobą korespondują. Sąd dał wiarę zeznaniom świadków i powódki ponieważ są zbieżne, spójne i obrazują zakres cierpień psychicznych powodów w związku ze śmiercią M. W.. Opinia biegłej została sporządzona w sposób wyczerpujący, logiczny i poprawny metodologicznie. Strony nie podważały jej wniosków. Brak było dowodów, którym odmówiono by wiarygodności, w szczególności zważywszy na to, że sporne nie były okoliczności faktyczne, lecz fakt odmowy uznania roszczenia przez pozwanego, który twierdził, że powodom nie przysługuje zadośćuczynienie za krzywdę związaną ze śmiercią M. W..

Mając na uwadze dokonane w sprawie ustalenia Sąd zważył, co następuje:

W tak ustalonym stanie faktycznym, po przeprowadzeniu oceny zgromadzonych w sprawie dowodów, Sąd uznał, iż powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Podstawą roszczenia powodów jest przepis art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. Podstawą roszczenia powodów nie może być przepis art. 446 § 4 k.c., bowiem wszedł on w życie w dniu 3 sierpnia 2008 r. i daje możliwość zasądzania zadośćuczynienia pieniężnego najbliższym członkom rodziny zmarłego począwszy od daty jego obowiązywania i w odniesieniu do zdarzeń zaistniałych po tej dacie, bowiem ustawodawca nie nadał temu przepisowi mocy wstecznej. Oznacza to, iż w związku z treścią art. 3 k.c. zadośćuczynienie pieniężne na podstawie art. 446 § 4 k.c. może być przyznane do zdarzeń zaistniałych po 3 sierpnia 2008 r. (por. wyrok SN z 21 października 2009 r., I PK 97/09, LEX nr 558566). Nie oznacza to, iż osoby pokrzywdzone na skutek zdarzeń zaistniałych przed dniem 3 sierpnia 2008 r. nie mogą skutecznie ubiegać się o zadośćuczynienie pieniężne w związku ze śmiercią osoby bliskiej. W wyroku z 14 stycznia 2010 r., IV CSK 307/09 (LEX nr 599865) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż spowodowanie śmierci osoby bliskiej przed dniem wejścia w życie ustawy z 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 116, poz. 731) - mogło stanowić naruszenie dóbr osobistych najbliższych członków rodziny zmarłego i uzasadniać przyznanie im zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c. W uchwale z 22 października 2010 r., III CZP 76/2010 (LEX nr 604152) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 r. Sąd Najwyższy potwierdził swoje stanowisko w wyroku z 10 listopada 2010 r., II CSK 248/10 (LEX nr 785681) oraz w uchwale z 13 lipca 2011 r., II CZP 32/11 (LEX nr 85234). Takie stanowisko jest ugruntowane w orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych. W ocenie Sądu szczególna więź emocjonalna pomiędzy członkami rodziny pozostaje pod ochroną art. 23 k.c. i 24 k.c. Rodzina stanowi związek najbliższych osób, którą łączy więź wynikająca z pokrewieństwa; zapewnia członkom rodziny poczucie stabilności, wzajemne wsparcie obejmujące sferę materialną i niematerialną oraz gwarantuje wzajemną pomoc. Prawo do życia rodzinnego i utrzymania tego rodzaju więzi stanowi dobro osobiste członków rodziny i podlega ochronie. Więzi rodzinne pomiędzy małżonkami oraz pomiędzy rodzicem a dzieckiem stanowią wyjątkowego rodzaju wartość niematerialną, która również podlega ochronie w świetle przepisów kodeksu cywilnego. W konsekwencji spowodowanie śmierci osoby bliskiej może stanowić naruszenie dóbr osobistych członków rodziny zmarłego i uzasadniać przyznanie im zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c. O tym, kto jest najbliższym członkiem rodziny decyduje faktyczny układ stosunków pomiędzy określonymi osobami, a nie formalna kolejność pokrewieństwa. W tym zakresie znaczenie ma istnienie silnej, pozytywnej więzi emocjonalnej pomiędzy dochodzącymi roszczenia z tytułu zadośćuczynienia a zmarłym.

Postępowanie karne zostało umorzone i sprawca zdarzenia, z którym wiązała się śmierć M. W., nie został skazany prawomocnym wyrokiem z powodu zgonu oskarżonego. Jednak w rozpoznawanej sprawie, na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, nie budziło wątpliwości Sądu, że zaistniała przesłanka bezprawnego i zawinionego działania sprawcy wypadku. Niewątpliwie istniał związek przyczyny pomiędzy śmiercią M. W., a wypadkiem jakiemu uległ w dniu 21 grudnia 2006 r., czego nie kwestionowała żadna ze stron postepowania. Pozwany zakład ubezpieczeń nie kwestionował podstawy swej odpowiedzialności w toku niniejszego postępowania, a jedynie twierdził, iż wypłacone przez niego kwoty wyczerpują w całości uzasadnione roszczenia powodów. Wskutek zdarzenia doszło do naruszenia dóbr osobistych powodów w postaci ich więzi rodzinnych z mężem i ojcem, który zmarł w następstwie wypadku. Wobec tego Sąd uznał, iż roszczenie powodów oparte na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. jest usprawiedliwione. Zawinione działanie sprawcy wypadku, za którego gwarancyjnie odpowiada pozwany zakład, spowodowało śmierć najbliższego dla powodów członka rodziny, z którym łączyła ich silna więź rodzinna, uczuciowa i emocjonalna, a jego przedwczesna śmierć spowodowała zerwanie tej więzi. W związku z nagłą, tragiczną śmiercią ojca i męża powodowie doznali cierpień psychicznych, bólu i ogromnego wstrząsu psychicznego. Biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności, przede wszystkim to, że na M. W. spoczywał główny ciężar utrzymania rodziny i w którym żona i dziecko pokładały nadzieję na zabezpieczenie ich potrzeb życiowych jeszcze przez długi okres, należy uznać, że nastąpiła znaczna destabilizacja w sferze materialnej i pozamaterialnej powodów. Rodzina utraciła najważniejszego jej członka, który był jej filarem, dawał poczucie bezpieczeństwa i życiowej stabilności. Utrata tego bezpieczeństwa w sposób nagły i nieoczekiwany wywołała poczucie zagubienia, strachu, bezradności życiowej tak u powódki jak i u małoletniego syna poszkodowanego. Wzajemna pomoc, okazywana bliskość i miłość, wspólna praca w gospodarstwie domowym powodowały, że powódka określała swoje życie jako szczęśliwe. Po dowiedzeniu się o wypadku męża przeżyła szok i przez długi czas nie mogła dojść do siebie. Uczucie pustki, bezradności i zagubienia potęgował konflikt z rodziną męża na tle majątkowym. Okoliczność, iż obecnie stan psychiczny powódki jest względnie wyrównany, nie pozbawia zasadności jej żądania, gdyż zadośćuczynienie ma jej rekompensować stratę męża w ogólności. Z kolei u małoletniego H. śmierć ojca wywołała zaburzenia emocjonalne w postaci zespołu ostrego stresu pourazowego, a w następstwie tego m.in.: obniżenie nastroju, lęk, strach, poczucie niskiej wartości, mniejszego bezpieczeństwa, dolegliwości somatyczne. Chłopiec od śmierci ojca pozostaje pod opieką psychologa. Reakcje powodów na śmierć bliskiej dla nich osoby zostały przedstawione nie tylko w zeznaniach świadków, ale również w opinii biegłych psychologów, do których żadna ze stron nie wniosła zarzutów. Podsumowując wyniki przeprowadzonych badań psychologicznych powódki i małoletniego powoda biegłe stwierdziły, że doznali oni silnej traumy psychicznej z uwagi na nagłą śmierć M. W. i ich życie uległo niekorzystnej psychologicznie zmianie, powodującej wystąpienie u nich problemów w sferze emocjonalno-społecznej. Obie opinie zostały wydane w oparciu o m.in. wyniki badań każdego z powodów, którzy przed psychologiem zrelacjonowali swoje emocje związane z tragiczną śmiercią ojca i męża.

Uzasadniając rozstrzygnięcie w zakresie wysokości przyznanego zadośćuczynienia Sąd uznał, że nie mogło mieć ono charakteru symbolicznego. W świetle dokonanych ustaleń niewątpliwe jest, że powodowie doświadczyli dużej krzywdy, której skutki odczuwają mocno do dnia dzisiejszego. W orzecznictwie przy kształtowaniu wysokości zadośćuczynienia znaczenie mają takie czynniki jak: dramatyzm doznań osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki, cierpienia moralne i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią osoby najbliższej, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem tego odejścia, roli w rodzinie pełnionej przez osobę zmarłą, stopień w jakim pokrzywdzony będzie umiał się znaleźć w nowej rzeczywistości i zdolności do jej zaakceptowania, leczenie doznanej traumy czy wiek pokrzywdzonego. Sąd wziął pod uwagę, że powódka po okresie traumy powoli powróciła do codziennego funkcjonowania; przez krótki okres była związana uczuciowo z innym mężczyzną, z którym ma dziecko; w obowiązkach domowych wspiera i pomaga jej ojciec. Przy miarkowaniu wysokości zadośćuczynienia nie bez znaczenia jest także różny wiek powodów. Sąd doszedł do wniosku, że nieproporcjonalnie większą krzywdę z tytułu zerwania więzi rodzinnej doznał małoletni powód, będący wówczas w wieku przedszkolnym, o mniejszym doświadczeniu życiowym, który niewątpliwie trudniej radził sobie z nową sytuacją. Jego zachowania i postawy zdeterminowane są brakiem ojca, którego obecność w życiu dojrzewającego chłopaka jest szczególnie ważna. Obecnie czternastoletni H. nadal ma duże poczucie opuszczenia, lęku i żalu po śmierci ojca, jego aktualny stan psychoemocjonalny nie jest optymalny i jak wynika z opinii biegłej wymaga specjalistycznej pomocy. Zatem mając na uwadze nasilenie i czas trwania cierpień psychicznych, czyli reakcje na żałobę - mimo upływu 8 lat od tragicznego zdarzenia – powodowie, szczególnie małoletni H., nie osiągnęli pod względem psychiki stanu optymalnego. Dlatego Sąd uznał, że rekompensującym krzywdę na podstawie art. 448 § 1 k.c. w zw. z art. 24 k.c. jest w stosunku do powódki zadośćuczynienie w wysokości 30.000,00 zł, a w stosunku do małoletniego powoda kwota 100.000,00 zł. Kwoty te odpowiadają aktualnym społecznym stosunkom majątkowym. Nie są ani rażąco wygórowane, ani rażąco zaniżone nawet gdy wziąć pod uwagę dotychczasowy skromny poziom życia powodów. Nie może budzić wątpliwości, że wskutek śmierci głowy rodziny niekorzystnym zmianom uległo całe życie powodów, którzy utracili, oprócz wsparcia materialnego ze strony M. W., oparcie emocjonalne, jakie niewątpliwie w jego osobie posiadali i z jakiego, gdyby nie przedwczesna i tragiczna śmierć, jeszcze przez wiele lat by korzystali. Strata pod tym względem była tym dotkliwsza, że małoletni powód był jeszcze dzieckiem, które wchodziło w okres dojrzewania i które zostało pozbawione szansy dorastania w pełnej rodzinie, a powódka w momencie wypadku była młodą kobietą, która nagle została wdową postawioną przed koniecznością samotnego wychowania i utrzymania dorastającego chorego dziecka.

Jednocześnie w ocenie Sądu zasądzenie zadośćuczynienia w żądanej przez powódkę kwocie tj. 100.000,00 zł nie byłoby naprawieniem krzywdy, ale źródłem wzbogacenia ponieważ dochodzona przez nią kwota jest nadmierna i nieadekwatna do wykazanych symptomów reakcji adaptacyjnej u powódki po śmierci męża. Zdaniem Sądu wysokość przyznanego jej zadośćuczynienia będzie stanowiło dla niej odczuwalną wartość i pozwoli na zrekompensowanie - w takim jak to jest możliwe stopniu - przebytych cierpień, przy jednoczesnym zabezpieczeniu finansowym powódki na dalsze lata jej życia. Z tych względów Sąd oddalił roszczenie powódki w zakresie przekraczającym zasądzoną kwotę zadośćuczynienia.

Przeprowadzone w sprawie postępowanie nie potwierdziło zasadności roszczeń powodów w zakresie żądania zasądzenia odpowiednich kwot tytułem odszkodowania. W wyniku postępowania likwidacyjnego pozwany wypłacił powódce kwotę 64.433,99 zł tytułem odszkodowania za znaczne pogorszenie jej sytuacji życiowej, w tym kwotę 1.576,99 tytułem zwrotu kosztów pogrzebu oraz małoletniemu powodowi kwotę 60.000,00 zł tytułem odszkodowania za jego znaczne pogorszenie sytuacji życiowej. Oddalając powództwo o wypłatę odszkodowania ponad kwotę już wypłaconą, Sąd stanął na stanowisku, że w sprawie niniejszej nie zachodzą przesłanki przewidziane w art. 446 § 3 k.c. Celem odszkodowania przyznanego na podstawie ww. przepisu ma być zrekompensowanie rzeczywistego znacznego pogorszenia sytuacji życiowej najbliższych członków rodziny zmarłego, a więc uszczerbku o charakterze majątkowym. Nie może być ono natomiast źródłem wzbogacenia się tych osób. Jego wysokość, mimo że pozostawiona do uznania sądu, nie może być też oderwana od realiów ekonomicznych i poziomu życia, które zapewniał powodom zmarły członek rodziny. W ocenie Sądu, tak rozumianego pogorszenia położenia zainteresowane strony nie wykazały. W pozwie oraz w toku procesu powódka powoływała się na obniżenie dochodów rodziny, ale w ocenie Sądu wypłacone kwoty w całości wyczerpują roszczenia powodów z tytułu pogorszenia ich sytuacji życiowej po śmierci osoby najbliższej. Nie jest sporne, że w dacie śmierci męża powódka już nie pracowała i nie zamierzała podjąć pracy. Obecnie utrzymuje się z renty rodzinnej i świadczeń socjalnych, których wysokość zbliżona jest do dochodów osiąganych przez jej zmarłego męża. Nie kwestionując więc tego, że powodowie odczuwają obecnie braki, których istnienie wiąże się z faktem utraty współmałżonka i ojca, Sąd uznał, że nie udowodnili oni, by uszczerbek ten uzasadniał żądanie zapłaty odszkodowania, o którym mowa w art. 446 § 3 k.c., ponad kwotę wypłaconą w toku postępowania likwidacyjnego przez pozwanego.

Sąd na podstawie art. 359 § 1 i 2 k.c. zasądził odsetki ustawowe od kwoty zadośćuczynienia od dnia 10 maja 2013 r., tj. od chwili wniesienia powództwa.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. Żądania powodów zostały uwzględnione mniej więcej w połowie, dlatego koszty procesu zostały pomiędzy stronami stosunkowo rozdzielone. Powodowie zostali zwolnieni od kosztów sądowych w całości. Wartość przedmiotu sporu wynosiła 290.000,00 zł, opłata sądowa od pozwu – 14.500,00 zł; koszt opinii biegłej psycholog powołanej w sprawie – 585,52 zł. Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 7.085,00 zł tytułem opłaty sądowej od uwzględnionego powództwa i zwrotu wydatków, przejmując koszty opłaty sądowej w części oddalającej powództwo na rachunek Skarbu Państwa. Na podstawie § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r., nr 163, poz. 1349 ze zm.), Sąd zasądził solidarnie od powodów na rzecz pozwanego zwrot kosztów zastępstwa procesowego.