Sygn. akt: IV Ca 419/11
Dnia 09 czerwca 2016 r.
Sąd Okręgowy w Płocku IV Wydział Cywilny – Odwoławczy
w składzie następującym:
Przewodnicząca – SSO Barbara Kamińska
Sędziowie SO Małgorzata Szeromska (spr.)
SO Katarzyna Mirek - Kwaśnicka
Protokolant st. sekr. sąd. Anna Bałdyga
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 czerwca 2016 r. w P.
sprawy z powództwa J. J. (1) i M. J.
przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w P.
o nakazanie i zapłatę
na skutek apelacji pozwanego
od wyroku Sądu Rejonowego w Płocku z dnia 18 kwietnia 2011 r.
sygn. akt I C 764/10
1. zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 i 2 i powództwo oddala;
2. zasądza od J. i M. małżeństwa J. na rzecz (...) Spółki Akcyjnej w P. kwotę 2.634 (dwa tysiące sześćset trzydzieści cztery) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za obie instancje.
Sygn. akt IV Ca 419/11
Sąd Rejonowy w Płocku wyrokiem z dnia 18 kwietnia 2011 r. nakazał Przedsiębiorstwu (...) S.A. w P. by usunął z nieruchomości powodów J. J. (1) i M. J., położonej w P. gm. B., oznaczonej jako działka nr (...) urządzenie przesyłowe w postaci rurociągu naftowego: zasadniczego (...) o długości 47,5 m i rezerwowego (...) o długości 46 m, oddalił powództwo o zapłatę i rozstrzygnął o kosztach procesu.
Istotne ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy i stanowiące podstawę rozstrzygnięcia były następujące:
W P. gm. B. położona jest nieruchomość stanowiąca od 1999 r. współwłasność małżeńską powodów, posiada ona urządzoną księgę wieczystą. Działka nr (...) ma powierzchnię 6.215 m 2. W latach 1966 – 1970 przez tę nieruchomość przeprowadzono rurociąg naftowy wraz z nitką awaryjną, przebieg rurociągu nie jest oznaczony na powierzchni gruntu. Powodowie w latach 90 zabudowali działkę budynkiem mieszkalnym, bez uzyskania pozwolenia na budowę. Wznosząc budynek, powodowie nie wiedzieli o przebiegu przez nieruchomość rurociągu. Budynek został postawiony 4 m od rurociągu. Wójt Gminy T. decyzja z 19 stycznia 1992 r. orzekł o przymusowej rozbiórce zrealizowanego budynku mieszkalnego, skarga powodów do NSA została oddalona. W 2010 r. powód wezwał pozwanego do wykupu działki nr (...) w trybie art. 231 § 2 k.c., pozwany nie był tym zainteresowany.
Sąd Rejonowy uznał powództwo za uzasadnione na podstawie art. 222 § 2 k.c., nie uwzględnił zarzutu pozwanego, że doszło do zasiedzenia służebności gruntowej.
Apelację od tego orzeczenia złożył pozwany, zaskarżając wyrok w części uwzględniającej powództwo i zarzucając:
1. poczynienie niedostatecznych ustaleń faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, w tym faktów dotyczących wydania na rzecz pozwanego decyzji administracyjnej o wywłaszczeniu nieruchomości powodów oraz zasiedzenia służebności, a tym samym nierozpoznanie istoty sprawy wskutek naruszenia przepisu art. 217 § 2 k.p.c., art. 228 k.p.c., art. 248 k.p.c.
2. sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez przyjęcie, że przebieg rurociągu nie jest oznaczony na powierzchni gruntu, co naruszyło art. 233 § 1 k.p.c. i niewłaściwą wykładnie art. 292 k.c. w zw. z art. 172 k.c. i 176 k.c.
3. naruszenie art. 5 k.c. przez jego błędną wykładnię i niezastosowanie.
Apelujący wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.
Sąd Okręgowy zważył:
Apelacja jest zasadna. Uznać jednak należy, że zarzuty apelacji (poza zarzutem zasiedzenia służebności) utraciły wszelkie znaczenie dla rozstrzygnięcia z powodów wskazanych poniżej.
Sąd II instancji przeprowadził w postępowaniu apelacyjnym dowód z dokumentu urzędowego w postaci prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w Sochaczewie z dnia 29 sierpnia 2014 r. wydanego w sprawie sygn. akt I Ns 381/11(odpis k-370371), zgodnie z którym pozwany (...) S.A. nabył przez zasiedzenie z dniem 30 grudnia 2000 r. służebność gruntową o treści odpowiadającej służebności przesyłu, obciążającą nieruchomość położoną w P. gm. B., oznaczonej jako działka nr (...), mającą urządzoną księgę wieczystą (...), polegającą na znoszeniu istnienia posadowionych na nieruchomości obciążonej urządzeń przesyłowych, prawie korzystania z nieruchomości obciążonej w zakresie niezbędnym do dokonania konserwacji, remontów i przebudowy urządzeń przesyłowych. Postanowienie to zapadło po wydaniu zaskarżonego wyroku. Prawdziwość tego dokumentu urzędowego nie była kwestionowana przez strony.
Stosownie do art. 365 § 1 k.p.c. sąd jest związany tymże prawomocnym orzeczeniem i ma ono w tym procesie moc prejudycjalną. Na skutek związania postanowieniem stwierdzającym zasiedzenie przez powoda służebności gruntowej o treści służebności przesyłu uznać należy, że odpadła podstawa prawna rozstrzygnięcia Sądu I instancji, a mianowicie przepis art. 222 k.c. Pozwanemu przysługuje skuteczne względem powodów – właścicieli nieruchomości – prawo do władania nieruchomością w zakresie określonym postanowieniem z dnia 29 sierpnia 2014 r. Powodowie nie mogą zatem skutecznie domagać się usunięcia rurociągu z ich nieruchomości, skoro jego przebieg jest zgodny z posiadaniem przez pozwanego przysługującej mu służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu. Ich roszczenie w tym zakresie powinno zatem zostać oddalone.
Z powyższych przyczyn Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. O kosztach procesu za obie instancje orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.
Barbara Kamińska Małgorzata Szeromska Katarzyna Mirek - Kwaśnicka