Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 27 czerwca 2016 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział VIII Gospodarczy

w składzie następującym :

Przewodniczący: SSO Agnieszka Górska (spr.)

SO Patrycja Baranowska

SO Natalia Pawłowska – Grzelczak

po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2016 roku w Szczecinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko A. S.

o zapłatę

na skutek zażalenia pozwanego na postanowienie zawarte w pkt II wyroku Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 23 grudnia 2015 roku, sygn. akt X GC 1371/13

postanawia:

oddalić zażalenie

Patrycja Baranowska Agnieszka Górska Natalia Pawłowska – Grzelczak

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 23 grudnia 2015 roku Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie w pkt I oddalił powództwo, w pkt II zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 2.157,00 złotych tytułem kosztów procesu.

W uzasadnieniu wyroku w części odnoszącej się do rozstrzygnięcia o kosztach procesu Sąd Rejonowy wskazał, że koszty procesu strony pozwanej w ocenie Sądu Rejonowego zamknęły się w kwocie 2.157,00 złotych (1.800,00 zł —koszty zastępstwa procesowego, 17,00 złotych - tytułem uiszczonej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, 340,00 złotych jako koszty stawiennictwa pełnomocnika pozwanego na rozprawę dnia 16.02.2015 r., 4.05.2015 r., 12.10.2015 r. 14.12.2015). Ponieważ pozwanego należało uznać za stronę wygrywającą spór, całą kwotę wskazanych kosztów procesu zasądzono od powódki na jego rzecz na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz. 490 j.t.). Sąd wskazał, że przy ustalaniu uzasadnionych kosztów dojazdu pełnomocnika pozwanej na rozprawę w dniach 16.02.2015 r., 4.05.2015 r., 12.10.2015 r, 14.12.2015. mając na uwadze zasadę swobodnej oceny dowodów z art. 233 k.p.c., odwołując się do doświadczenia życiowego i czasu obecności pełnomocnika pozwanej na rozprawach ocenił oświadczenie pełnomocnika o dojeździe na rozprawy samochodem jako wiarygodne. Z akt sprawy wynikało bowiem, że siedziba kancelarii pełnomocnika pozwanego znajdowała się w M.. Uznając przy tym, że przejazd do S. oznaczał pokonanie odległości w łącznej ilości 170 km (85 km x 2). Sąd uznał jednak, że brak było podstaw do zwrotu kosztów dojazdu według stawki 0,8358 zł wynikającej z Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 25 marca 2002 r. Pełnomocnik strony w procesie cywilnym nie mieścił się bowiem w katalogu osób, do których ten akt prawny znajduje zastosowanie. Wobec powyższego Sąd kierując się rzeczywistymi kosztami poniesionymi przez pełnomocnika z tego tytułu (koszt paliwa) przyjął za uzasadnioną stawkę po 0,50 złotych za 1 km, co łącznie stanowiło 340,00 złotych (0,50 x 170 km x 4) i w takiej wysokości zasądził koszty poniesione przez pełnomocnika pozwanego z tytułu dojazdów na wyznaczone rozprawy.

Zażalenie na rozstrzygnięcie w zakresie kosztów procesu wywiódł pozwany domagając się jego zmiany poprzez zasądzenie od pozwanej spółki (...) S.A. na podstawie art. 98 § 2 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 1 b rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. Nr 27, poz. 271 z późn. zm.) zwrotu kosztów dojazdu w pełnej należnej kwocie tj. 568,36 złotych (zamiast 340 złotych) i tym samym zasądzenie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w łącznej kwocie o 228,36 złotych wyższej, niż ustalona w wyroku z dnia 23.12.2015r. tj. w kwocie 2385,36 złotych. Ponadto wniósł o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania zażaleniowego wg norm przepisanych.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił naruszenie następujących przepisów prawa:

1.  § 2 pkt lb rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. Nr 27, poz. 271 z późn. zm.) poprzez jego niezastosowanie do ustalenia wysokości kosztów dojazdu pełnomocnika pozwanego na rozprawy, należnych na podstawie art. 98 § 2 k.p.c., podczas gdy przepisy w.w rozporządzenia (przy braku innych możliwych do posiłkowego zastosowania przepisów), stosowane są powszechnie do obliczania wysokości należnych kosztów dojazdu samochodem na rozprawę świadków i stron, a także ich pełnomocników;

2.  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granicy swobodnej oceny dowodów i dowolne oraz bezpodstawne przyjęcie, iż:

- pełnomocnik strony w procesie cywilnym nie mieści się w katalogu osób do których znajduje zastosowanie rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. Nr 27, poz. 271 z późn. zm.), podczas gdy przepisy w.w rozporządzenia stosowane są powszechnie do obliczania wysokości należnych kosztów dojazdu samochodem na rozprawy pełnomocników stron w postępowaniu cywilnym

- rzeczywiste koszty, poniesione przez pełnomocnika pozwanego z tytułu dojazdu na rozprawy, zamykają się kwotą 340 złotych (0,50 zł. za 1 km pomnożone przez liczbę kilometrów i liczbę przejazdów), podczas gdy koszty te, obliczone w sposób zgodny z powszechnie przyjętymi zasadami, wynikającymi z § 2 pkt lb rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. Nr 27, poz. 271 z późn. zm.), wyniosły faktycznie kwotę 568,36 złotych, wynikającą ze spisu kosztów z 14.12.2015r., a zatem o 228,36 złotych wyższą, zaś kwota 0,50 zł. za 1 km nie znajduje uzasadnienia w żadnych normach i przepisach, a więc jest całkowicie dowolna.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Zażalenie pozwanego okazało się niezasadne.

Wobec oddalenia przez Sąd Rejonowy powództwa w całości zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu wyrażoną w treści art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. należało obciążyć powoda jako stronę przegrywającą postępowanie kosztami niezbędnymi do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Zgodnie z art. 98 § 3 k.p.c. do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. Za ugruntowany i niekwestionowany w niniejszej sprawie uznać należy pogląd, że wydatki zawodowego pełnomocnika strony obejmują także koszty podróży pełnomocnika poniesione w celu wzięcia udziału w rozprawie (vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 2011r., I CZ 22/11, lex nr 846544). Powyższa zasada zresztą legła u podstaw częściowego uwzględnienia w ramach zasądzonych kosztów procesu wydatków w postaci kosztów dojazdu pełnomocnika pozwanego na wyznaczone terminy rozprawy.

Zażalenie wywiedzione przez pozwanego w istocie sprowadza się do kwestionowania sposobu wyliczenia powyższych wydatków przez Sąd Rejonowy, który uznał, iż pełnomocnik pozwanego nie mieścił się w katalogu osób, do których zastosowanie ma rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. Nr 27, poz. 271 z późn. zm.). Z okoliczności faktycznych niniejszej sprawy wynika, że strona pozwana wniosła o przyznanie jej kosztów procesu według spisu kosztów, w ramach których wyszczególniła wydatki związane z dojazdem reprezentującego ją profesjonalnego pełnomocnika, a których wysokość ustaliła w oparciu o powyższe rozporządzenie.

Należy zgodzić się z ugruntowanym stanowiskiem, że pełnomocnik strony nie ma obowiązku udowodnienia wysokości pozycji przedstawionych w spisie kosztów.( vide: postanowienie Sądu Najwyższego z 27 listopada 2002r. III CZP 13/02). Kwoty te mogą jednak podlegać badaniu przez sąd na zasadach ogólnych tj. poprzez pryzmat treści art. 233 k.p.c. z urzędu lub na wniosek strony przeciwnej.

W ocenie Sądu Okręgowego stanowisko Sądu Rejonowego wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia uznać należy za prawidłowe. Należy zauważyć, że powołane powyżej rozporządzenie, określające wysokość maksymalnych stawek za przejazd prywatnym samochodem, nie ma wprost zastosowania na gruncie postępowania cywilnego do określenia wysokości kosztów dojazdu profesjonalnego pełnomocnika reprezentującego stronę. W związku z powyższym stwierdzić należy, że maksymalne stawki określone w § 2 tego rozporządzenia mają jedynie znaczenie orientacyjne i nie mogą, wbrew stanowisku skarżącego, stanowić bezwzględnej podstawy obliczenia wysokości kosztów, których zwrotu może żądać strona. Skoro profesjonalny pełnomocnik wskazał w spisie kosztów podstawę ich wyliczenia to Sąd Rejonowy był uprawniony do dokonania na podstawie art. 233 k.p.c. oceny prawidłowości tego wyliczenia, zwłaszcza, że skarżący nie wskazywał na wyliczenie ich zgodnie z rzeczywiście poniesionymi kosztami, a jedynie na zastosowanie stawek maksymalnych wynikających z cytowanego wyżej rozporządzenia Ministra Infrastruktury. Nie można przy tym tracić z pola widzenia, że przepisy tego rozporządzenia dotyczą sytuacji używania samochodu prywatnego do celów służbowych w dłuższym okresie czasu, a zatem w sytuacji, w której właściciel samochodu ponosi także inne koszty jego eksploatacji, niż paliwo. Przyjęta stawka może, ale nie musi odpowiadać maksymalnej i jest ustalana umową stron. Natomiast w sytuacji, w której zwrot kosztów dojazdu dotyczy jednorazowego dojazdu na rozprawę, nie sposób mówić o ponoszeniu takich kosztów, a zatem koszty w tym przypadku sprowadzają się w istocie do kosztu paliwa. Takie też stanowisko, które Sąd w niniejszym składzie podziela, przyjął Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 16 lutego 2011 r. (II CZ 202/10 LEX nr 738552).

W konsekwencji niezasadny okazał się zarzut przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów wyrażonej w treści art. 233 k.p.c., której skarżący upatrywał w niezastosowaniu wprost ww. rozporządzenia.

Zauważyć należy, że w zażaleniu nie wykazano, by stawka przyjęta przez Sąd Rejonowy była niższa od rzeczywistych kosztów poniesionych przez pełnomocnika. W związku z tym, że przepisy rozporządzenia mogą mieć zastosowanie w sprawie jedynie pomocniczo, samo wskazanie stawki za kilometr wymienionej w jego treści wraz z podaniem pojemności skokowej silnika pojazdu, jakim poruszał się pełnomocnik, nie stanowi dostatecznego sposobu zakwestionowania rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego.

Mając powyższe na uwadze na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. art. 397 § 2 k.pc. orzeczono, jak na wstępie.

Patrycja Baranowska Agnieszka Górska Natalia Pawłowska – Grzelczak