Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 25 maja 2016 roku

Sąd Rejonowy w Świdnicy I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSR Wojciech Zatorski

Protokolant Natalia Całka

po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 25 maja 2016 roku w Ś.

rozpoznał sprawę z wniosku wierzyciela M. C. (1)

przeciwko dłużnikowi (...) Sp. z o.o. w G.

w przedmiocie egzekucji świadczeń niepieniężnych

I.  nałożyć na dłużnika (...) Sp. z o.o. w G. za uchybienie obowiązkowi zaniechania działań polegających na emitowaniu uciążliwych odorów na teren zamieszkania M. C. (1) grzywnę w kwocie 5.000 zł (pięć tysięcy złotych), z zamianą na wypadek niezapłacenia grzywny na 10 dni aresztu dla J. S. i O. K.;

II.  zasądzić od dłużnika na rzecz wierzyciela kwotę 135 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Sygn. akt I Co 17/16

UZASADNIENIE

M. C. (1) wniosła o nałożenie na (...) sp. z o.o. grzywny w trybie art. 1051 k.p.c. oraz obciążenie dłużniczki kosztami postępowania i wskazała, iż na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w Ś. z dnia 28.05.2015r., sygn. akt I C(...), dłużniczka zobowiązana była do zaniechania działań naruszających dobra osobiste powódki M. C., polegających na emisji odorów z terenu działalności prowadzonej przez pozwaną na teren zamieszkiwania powódki. Dłużniczka nie dostosowała się do wyroku SO i mimo wezwania wierzyciela nadal tego nie uczyniła. Zapewnienia dłużniczki, iż podjęła działania zmierzające do likwidacji lub ograniczenia emisji odorów są niezgodne ze stanem faktycznym, gdyż nie podjęto żadnych działań skutkujących choćby zmniejszeniem intensywności lub częstotliwości emisji odoru (k.2-3).

W odpowiedzi dłużniczka wniosła o oddalenie wniosku i wskazała, że wbrew zarzutom tego wniosku spółka podjęła działania zmierzające do likwidacji emisji zapachów z magazynowanych odpadów, o czym informowała wierzycielkę. I tak zwrócono się do radnego o pomoc w zorganizowaniu spotkania u Burmistrza S. celem rozważenia możliwości budowy miejsca magazynowania odpadów poza wioską, następnie spółka sama wystąpiła do Burmistrza ze stosownym pismem, do spotkania doszło 20.01.2016r. i ustalono wówczas, że najlepszym rozwiązaniem będzie przeniesienie miejsca składowania poza wieś, zaś na propozycję spółki, iż zamieni lub odkupi potrzebny grunt od gminy, Burmistrz zapowiedział, że może to nastąpić po zakończonym procesie scalania gruntów, a ponadto spółka oczekiwała wskazania ewentualnych warunków składowania odpadów poza wsią, jednak nie otrzymała odpowiedzi. Ponadto spółka opróżniła silosy i nie ubijała odpadów (co według wierzycielki ma potęgować intensywność zapachu), zaś wierzycielka wchodząc na teren silosów w celu wykonania dokumentacji fotograficznej naruszyła zakaz wejścia na zamknięty teren niedostępny osobom postronnym. Spółka występowała również do Gminy o dofinansowanie inwestycji w ramach działań ochrony środowiska. To nie z winy dłużnika, lecz wskutek działań i procedur Gminy, nastąpiło spowolnienie działań spółki; obecnie spółka oczekuje zakończenia procesu scalania gruntów (k.30-33).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Ś. z dnia 28.05.2015r., sygn. akt I C (...), dłużniczka zobowiązana została do zaniechania działań naruszających dobra osobiste powódki M. C., polegających na emisji odorów z terenu działalności prowadzonej przez pozwaną na teren zamieszkiwania powódki. Wyrok ten jest prawomocny i wykonalny od 28.10.2015r.

Dowód:

- odpis wyroku SO– k. 6.

Ponieważ dłużniczka nie wykonała zobowiązania wynikającego z w/w wyroku i nie zaniechała emisji uciążliwych odorów, powódka w dniu 18.11. 2015 r. wezwała ją do zaniechania naruszeń w terminie 7 dni.

Dłużniczka nie wykonała wezwania i nadal emituje z terenu prowadzonej działalności uciążliwe dla wierzycielki odory składowanych łupin cebuli na teren jej zamieszkiwania .

Dowód:

- wezwanie – k. 7-8,

- dokumentacja fotograficzna – k.12,

- zeznania wnioskodawczyni – k. 81.

Dłużniczka okresowo opróżniała silosy

Dowód:

- dokumentacja fotograficzna – k.38-41

Dłużniczka uczestniczyła w spotkaniu z Burmistrzem S. w celu wykonania zaleceń Sądu Okręgowego. Zaproponowała wyszukanie i zakup gruntu poza wsią, na którym składować będzie uciążliwe odpady, a także wskazała, iż oczekuje przedstawienia warunków, jakie musi spełniać miejsce ich składowania.

Burmistrz S. poinformował dłużniczkę, iż projekt scalania gruntów (do realizacji w latach 2014-2020) w lutym 2016r. poddany został konsultacjom społecznym, a obecnie decyzje o zakwalifikowaniu m.in. wsi G. do programu scalania jeszcze nie zapadły, a ponadto, że Gmina nie posiada informacji o ofertach sprzedaży nieruchomości poza wsią, na których dłużniczka mogłaby składować odpady, jak również, że ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie przewidują w obrębie G. miejsca składowania odpadów..

Dowód:

- korespondencja dłużniczki k. – k. 42-47, 72-80,

- przesłuchanie dłużniczki – k. 81o.

Proces scalania gruntów w innej wiosce (M.) trwał kilka lat.

Dowód:

- zeznania wnioskodawczyni – k. 81.

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek zasługiwał na uznanie.

Zgodnie z art. 1051 § 1 /zd.1/ k.p.c. jeżeli dłużnik ma obowiązek zaniechać pewnej czynności lub nie przeszkadzać czynności wierzyciela, sąd, w którego okręgu dłużnik działał wbrew swemu obowiązkowi, na wniosek wierzyciela po wysłuchaniu stron i stwierdzeniu, że dłużnik działał wbrew obowiązkowi, nałoży na niego grzywnę.

Z kolei zgodnie z art. 1052 /zd.1/ k.p.c. jednym postanowieniu sąd może wymierzyć grzywnę nie wyższą niż dziesięć tysięcy złotych, chyba że dwukrotne wymierzenie grzywny okazało się nieskuteczne. Natomiast stosownie do art. 1053 § 1 k.p.c. wymierzając grzywnę, sąd orzeknie jednocześnie - na wypadek niezapłacenia - zamianę grzywny na areszt, licząc jeden dzień aresztu od pięćdziesięciu do tysiąca pięciuset złotych grzywny. Ogólny czas trwania aresztu nie może w tej samej sprawie przekroczyć 6 miesięcy.

Bezspornym między stronami jest, iż z wyroku Sądu Okręgowego w Świdnicy wynika obowiązek dłużniczki do zaniechania określonych zachowań. To właśnie ta kwestia, tj. zaniechanie tych zachowań, nie zaś ewentualne starania dłużnika podejmowane w celi niwelacji lub minimalizacji skutków zakazanych zachowań, jest przedmiotem sprawy. Z założenia zatem argumenty dłużniczki, zmierzające do wykazania, że podjęła ona wiele czynności w celu załatwienia spornej kwestii, skazane są na niepowodzenie, skoro to nie staranność dłużnika, lecz efekt w postaci zaniechania naruszeń, stanowić będzie o wykonaniu lub niewykonaniu obowiązku nałożonego w/w wyrokiem. Innymi słowy, spółka obowiązana jest do zaniechania emisji uciążliwych odorów, co narusza dobra wierzycielki, natomiast jej starania w celu załatwienia tego problemu nie uchylają jej odpowiedzialności; znaczenie mogą mieć co najwyżej dla wymiaru grzywny z tytułu niewykonania w/w obowiązku.

Wierzycielka konsekwentnie i stanowczo wskazywała, iż dłużniczka zobowiązania nie wykonuje. Odpady wydzielające odór nadal są bowiem składowane w pobliżu miejsca zamieszkania wierzycielki, nadal wydzielają ten odór, i stanowią dla niej znaczną uciążliwość, tak poważną, że niekiedy trudno wyjść z domu, nie można otworzyć okien, czy wywiesić prania (k.81). Potwierdzeniem powyższego jest dokumentacja fotograficzna (k. 12), na której istotnie widać składowane odpady (dłużniczka nie kwestionuje, że są to łupiny cebuli), co jednoznacznie wskazuje, zwłaszcza z uwagi na przedmiot składowania, że istotnie stanowi to poważną dolegliwość. Dodać można, że argumentacja dłużniczki, zmierzająca w tym zakresie do minimalizowania skarg wierzycielki, jest o tyle chybiona, że ogólnie dłużniczka nie kwestionuje uciążliwości spornego składowiska, a zresztą podejmowane przez nią próby „przeprowadzki” miejsca składowania odpadów poza wieś (o czym poniżej) dostatecznie dobitnie potwierdzają racje wierzycielki również w aktualnym stanie faktycznym, tzn. że dobra wierzycielki są wciąż naruszane, zaś sposób składowania odpadów i ich „ubijania” lub „zagarniania (k. 81o.) pozostaje bez wpływu na ocenę zachowania dłużniczki. Dodatkowym potwierdzeniem stanowiska wierzycielki jest wezwanie do zaniechania naruszeń (k. 7), które zapewne nie zostało wysłane bez potrzeby, a którego treść wskazuje na w/w zależności.

W uzupełnieniu dodać można, że przedstawione przez dłużniczkę fotografie (k.38 i nast.) nie zmienią powyższych ocen, skoro nawet okresowe usunięcie odpadów (nie wiadomo zresztą kiedy dokonane, gdyż z fotografii wnioskodawczyni można wnioskować, w jakim okresie zostały wykonane, zaś z fotografii dłużniczki, mało wyrazistych, można wnioskować, że dotyczą okresu letniego, zatem wobec daty ich złożenia, tj. 24.03.2016r., nie obrazują stanu aktualnego), nie oznacza definitywnego usunięcia stanu powodującego zakazane naruszenia. Innymi słowy, nawet jeżeli fotografie dłużniczki obrazują okresowy brak składowania łupin, oznacza to tylko tyle, ze odpady raz są składowane w pobliżu mieszkania powódki, a innym razem składowane nie były, co w konsekwencji oznacza, że okresowo dłużniczka mogła nie doprowadzać do zakazanych emisji, jednak w innych okresach czyniła to, tymczasem z wyroku SO wynika zobowiązanie dłużniczki do zaniechania zachowań polegających na emisji odorów (k.6).

Reasumując, dłużniczka nie wykonała obowiązku wynikającego z wyroku SO i wbrew temu obowiązkowi nadal emituje uciążliwe dla wierzycielki odory, co uprawnia do nałożenia na nią grzywny w trybie art. 1051 k.p.c.

W konsekwencji chybione są dowody z zeznań wnioskowanych przez dłużniczkę świadków (k. 52o.), skoro mieliby oni zeznawać na okoliczność dotyczące nie tyle wykonania obowiązku nałożonego wyrokiem SO, co w celu wykazania starań dłużniczki o załatwienie spornego problemu. Te zaś okoliczności wynikają z dowodów z przedłożonych dokumentów.

Ustawa nie wskazuje w art. 1052 k.p.c. przesłanek wysokości orzekanej grzywny, zaś orzecznictwo ogólnie powołuje się na funkcję represyjną i prewencyjną tej grzywny. W tych warunkach sąd z jednej strony miał na uwadze, że dłużniczka podjęła jednak działania, które mogłyby, w jej ocenie, usunąć lub zminimalizować problem, z drugiej natomiast strony uwzględnił rodzaj i charakter tych działań oraz czas naruszeń. Wyrok SO uprawomocnił się bowiem w X 2015r. i od tamtego czasu dłużniczka nadal narusza dobra wierzycielki. Ponadto jej działania można ocenić jako znamionujące obarczenie ryzykiem niewykonania wyroku SO innych osób, w szczególności Gminy. To od niej dłużniczka oczekuje wskazania miejsca i warunków składowania odpadów, w szczególności umożliwienia zakupu odpowiedniego terenu w tym celu i określenia warunków tego procederu, jednak nie zważając w żaden konkretny sposób na upływający czas i nie wykonane zobowiązanie wobec wierzycielki. Zdziwienie budzi też stanowisko dłużniczki oczekującej na zakończenie procesu scalania gruntów, który trwa, jak podaje wierzycielka, kilka lat, a który w tej wsi jeszcze w ogóle się nie rozpoczął. Zdziwienie muszą również budzić takie twierdzenia, jak to, że najlepiej byłoby przenieść składowisko poza wioskę (k. 32) - nie wymagają one przecież nie tylko spotkania u Burmistrza, lecz w ogóle pisania o tym, z tą uwagą, że nie jest to rozwiązanie najlepsze, lecz konieczne, a do składowania takich odpadów w pobliżu siedlisk ludzkich w ogóle nie powinno dojść. Ponadto jeżeli spółka oczekuje od Wydziału Ochrony (...) wskazania warunków składowania odpadów, zasadne jest pytanie, retoryczne w tej sytuacji, dlaczego nie zadbała o to przed rozpoczęciem uciążliwej działalności. Uprawniony jest więc wniosek, że spółka w zasadzie podejmuje działania „na przeczekanie” , a przynajmniej granie na zwłokę, jakkolwiek całkowicie bezczynna nie była.

Wobec powyższego sąd uznał, że grzywną, która spełni funkcje i represyjne i prewencyjne, z uwzględnieniem czasu naruszeń i podjęcia pewnych działań w celu uzyskania nowego miejsca składowania odpadów, będzie grzywna w przeciętnym, połowiczym wymiarze ustawowego zagrożenia.

Za działania dłużniczki niewątpliwie odpowiada prezes jej zarządu; ponadto sprawami spółki zajmuje się również jej pełnomocnik J. S.. Wobec niewskazania przez dłużniczkę pracownika odpowiedzialnego za realizacje obowiązku (art. 1053 § 2 k.p.c.), te właśnie osoby sąd uczynił - z racji ukarania grzywną osoby prawnej - odpowiedzialnym za uiszczenie tej grzywny, pod rygorem zastosowania aresztu (zamiany grzywny na areszt). Czas trwania aresztu „zastępczego” winien być dla przedstawicieli ukaranej dłużniczki stosownym ostrzeżeniem przed nierealizowaniem wyroku SO.

O kosztach postepowania (pkt II) orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 stosownie do wyniku sporu i udziału profesjonalnego pełnomocnika wierzycielki oraz wysokości stawek za czynności radców prawnych (§ 11 ust. 1 pkt 2 i pkt 7 Rozp. Min. Spr. z 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych …).