Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 września 2013 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

przy udziale Prokuratora Luby Fiłoc

po rozpoznaniu w dniu 27 września 2013 r.

sprawy A. B. i R. C.

oskarżonych o przestępstwo z art. 291 §1 kk i in.

na skutek apelacji, wniesionej przez obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach

z dnia 17 kwietnia 2013 r. sygn. akt VII K 944/11

wyrok w odniesieniu do oskarżonych A. B. i R. C. uchyla i sprawę w tym zakresie przekazuje Sądowi Rejonowemu w Siedlcach do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt II Ka 409/13

UZASADNIENIE

A. B. został oskarżony o to, że w marcu 2011 roku w I., gm. Mordy, woj. (...) pomógł w ukryciu samochodu I. (...) nr rej. (...) wartości 45 000 zł uzyskanego za pomocą kradzieży na szkodę A. W., poprzez jego przewiezienie i umieszczenie na posesji K. I., przy czym czynu tego dopuścił się w okresie 5 lat po odbyciu powyżej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności orzeczonej za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 291§1 kk w zw. z art. 64§1 kk.

R. C. został oskarżony o to, że w marcu 2011 roku w miejscowości L., gm. Mordy, woj. (...) przyjął do ukrycia samochód T. (...) nr rej. (...) wartości 90 000 zł uzyskany za pomocą kradzieży na szkodę A. W., poprzez umieszczenie na swojej posesji w garażu,

tj. o czyn z art. 291§1 kk.

K. I. został oskarżony o to, że w marcu 2011 roku w I., gm. Mordy, woj. (...) przyjął do ukrycia samochód I. (...) nr rej. (...) wartości 45 000 zł uzyskany za pomocą jego kradzieży na szkodę A. W., poprzez umieszczenie go na użytkowanej posesji w garażu,

tj. o czyn z art. 291§1 kk .

Wyrokiem z dnia 17 kwietnia 2013 roku Sąd Rejonowy w Siedlcach:

I.  oskarżonego A. B. uznał za winnego tego, że w marcu 2011 roku w I. gm. S. woj. (...) pomógł do ukrycia samochodu I. (...) nr (...) 92HA wartości 45 000 zł uzyskanego za pomocą kradzieży z włamaniem w dniu 5/6 marca 2011 roku na szkodę A. W., poprzez jego przywiezienie i umieszczenie w garażu na posesji użytkowanej przez K. I., przy czym czynu tego dopuścił się w okresie 5 lat po odbyciu powyżej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności orzeczonej za umyślne przestępstwo podobne, tj. czynu z art. 291§1 kk w zw. z art. 64§1 kk i za czyn ten na podstawie art. 291§1 kk w zw. z art. 64§1 kk skazał go i na podstawie art. 291§1 kk wymierzył karę 3 lat pozbawienia wolności, zaś na podstawie art. 33§2 kk wymierzył mu karę 200 stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 20 złotych;

II.  oskarżonego R. C. uznał za winnego tego, że w marcu 2011 roku w miejscowości L. gm. Mordy woj. (...) pomógł do ukrycia samochodu T. (...) o nr rej. (...) wartości 90 000 zł uzyskanego za pomocą kradzieży z włamaniem w dniu 5/6 marca 2011 roku na szkodę A. W., poprzez umieszczenie go na swojej posesji w garażu, tj. czynu z art. 291§1 kk i za czyn ten na podstawie art. 291§1 kk skazał go i na podstawie art. 291§1 kk wymierzył karę 2 lat pozbawienia wolności, zaś na podstawie art. 33§2 kk wymierzył mu karę 200 stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 20 złotych;

III.  oskarżonego K. I. uznał za winnego tego, że w marcu 2011 roku w I. gm. S. woj. (...) pomógł do ukrycia samochodu I. (...) nr rej. (...) wartości 45 000 zł uzyskanego za pomocą kradzieży z włamaniem w dniu 5/6 marca 2011 roku na szkodę A. W., poprzez umieszczenie go na użytkowanej posesji w garażu, tj. czynu z art. 291§1 kk i za czyn ten na podstawie art. 291§1 kk skazał go i na podstawie art. 291§1 kk wymierzył mu karę 2 lat pozbawienia wolności, zaś na podstawie art. 33§2 kk wymierzył mu karę 200 stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 20 złotych. Na podstawie art. 69§1 i 2 kk w zw. z art. 70§1 pkt 1 kk wykonanie kary pozbawienia wolności wobec K. I. warunkowo zawiesił na okres próby 5 lat;

IV.  Na podstawie art. 63§1 kk zaliczył: na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności wobec oskarżonego A. B. okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 26 maja 2011 roku do dnia 04 lipca 2011 roku; na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności wobec oskarżonego R. C. okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 23 maja 2011 roku do dnia 18 sierpnia 2011 roku, na poczet orzeczonej kary grzywny wobec oskarżonego K. I. okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 23 maja 2011 roku do dnia 18 sierpnia 2011 roku, gdzie jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności równa się dwóm dziennym stawkom grzywny po 20 złotych każda;

V.  zasądził od oskarżonych po 300 złotych tytułem wydatków postępowania, zwolnił od opłat zaś w pozostałej części koszty postępowania przejął na rachunek Skarbu Państwa.

Apelacje od tego wyroku złożyli obrońcy A. B. i R. C., natomiast wyrok uprawomocnił się wobec K. I..

Obrońca R. C. zaskarżył wyrok w całości na korzyść tego oskarżonego i na podstawie art. 438 pkt 2 kpk wyrokowi zarzucił obrazę przepisów postępowania – art. 4, art. 5§2, art. 7, art. 410 i art. 424§1 pkt 1 kpk przez dokonanie dowolnej oceny dowodów i rozstrzygnięcie na niekorzyść oskarżonego nie dających się usunąć wątpliwości co do tego, czy R. C. dopuścił się umyślnego paserstwa przez udzielenie pomocy do ukrycia samochodu T. (...), podczas gdy oskarżony nie przyznał się do winy, brak jest przeciwko niemu bezpośrednich dowodów, wystarczającym dowodem nie jest fakt odnalezienia samochodu na nieruchomości, która stanowi własność innej osoby, a uzasadnienie wyroku skazującego nie zawiera ani ustaleń faktycznych w zakresie winy, ani też przekonującej analizy całości zebranego materiału dowodowego w sprawie.

Podnosząc ten zarzut wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego R. C. od popełnienia zarzuconego mu czynu ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Apelacja obrońcy oskarżonego A. B. na podstawie art. 438 pkt 2 i kpk zarzucała mogącą mieć wpływ na treść orzeczenia obrazę przepisów postępowania, a mianowicie:

- art. 5§2, 7, 410 kpk – poprzez dowolną i nieobiektywną ocenę materiału dowodowego, która skutkowała przyjęciem, że oskarżony A. B. popełnił zarzucany mu czyn w sytuacji, gdy brak jest jakichkolwiek obiektywnych dowodów, które wskazują na jego sprawstwo,

- art. 4, 7, art. 410 kpk – poprzez:

⚫

przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i obdarzenie wiarą wyjaśnień oskarżonego K. I., w których wskazuje oskarżonego A. B. jako osobę, która wstawiła na jego posesję, przekazała i wydała dyspozycję co do sposobu dalszego postępowania z samochodem marki I. (...) o nr rej. (...) w sytuacji, gdy na obdarzenie walorem wiarygodności zasługiwały wyjaśnienia, w których wskazuje, że przedmiotowy samochód wstawił na jego posesję nieznany mu mężczyzna, co skutkowało uznaniem oskarżonego za winnego dokonania zarzucanego mu czynu,

⚫

zastąpienie przez Sąd dowodów wyłącznie spekulacjami intelektualnymi, które nie mogą stanowić podstawy do uznania winy oskarżonego w zakresie przypisanego mu przestępstwa.

- art. 424§1 kpk poprzez sporządzenie uzasadnienia w sposób uniemożliwiający jego kontrolę instancyjną przejawiającą się w niewskazaniu stanu faktycznego, który uprawniał do przypisania oskarżonemu zarzucanego mu przestępstwa umyślnego.

Podnosząc powyższe zarzuty wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego A. B., ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w stosunku do oskarżonego A. B. i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania w tym zakresie Sądowi I instancji.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacje zasługują na uwzględnienie o ile wnoszą o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W pierwszym rzędzie stwierdzić należy, iż całkowicie zasadny jest podniesiony w obu środkach odwoławczych zarzut obrazy art. 424 kpk, albowiem sporządzone przez Sąd I instancji uzasadnienie wyroku, w żadnym razie nie odpowiada wymogom przywołanego przepisu. Zgodnie z art. 424§1 pkt 1 kpk uzasadnienie wyroku winno w pierwszym rzędzie wskazywać jakie fakty Sąd uznał za udowodnione, przez co należy rozumieć dokonanie (w części faktorologicznej) takiej rekonstrukcji stanu faktycznego, która zawiera całość znamion strony przedmiotowej i podmiotowej przestępstwa, które zostało przypisane sprawcy w treści wyroku. Ustalone fakty, w tym przypisane sprawcy czynności wykonawcze, muszą być na tyle precyzyjne, aby w ich świetle ocena prawna czynu przypisanego oskarżonemu nie nasuwała wątpliwości, zwłaszcza z punktu widzenia strony przedmiotowej przypisanego przestępstwa (wyr. SN z 11.02.1983 r., IV KR 331/82 nie publ.)

„Ustalenia faktyczne”, o których mowa w art. 424§1 pkt 1 kpk to jednoznaczne wskazanie konkretnych zachowań oskarżonego, korespondujących z opisem czynu przypisanego i podmiotowe znamiona przypisanego mu w wyroku przestępstwa. Tylko takie, kategoryczne, oparte na całokształcie materiału dowodowego ustalenia mogą bowiem stanowić podstawę wyroku skazującego (tak SN w wyroku z 2 września 2004 r., II KK 344/03, LEX nr 137458/4 oraz SA w L. z 20 czerwca 2012 r., II AKa 99/12, LEX nr 1213860).

Zgodzić się należy z zarzutami zawartymi w obu apelacjach, iż wymogu tego nie spełnia uzasadnienie wyroku sporządzone przez Sąd I instancji. W części wstępnej tego uzasadnienia, które winno zawierać ustalony stan faktyczny opisana jest jedynie kradzież pojazdów na szkodę W. i A. W. oraz działania podejmowane w tej sprawie przez organy ścigania, które doprowadziły do ujawnienia jednego samochodu i fragmentu drugiego oraz do ujęcia oskarżonych. Nie ma natomiast (w tym fragmencie, ani w dalszej części uzasadnienia) mowy o tym, jakich działań, czynności, mieli się dopuścić oskarżeni A. B. i R. C., które w wyroku uznane zostały za „przyjęcie do ukrycia”, czy też „pomoc w ukryciu” w rozumieniu art. 291§1 kk. Brak jest również ustaleń odnośnie strony podmiotowej, a w szczególności świadomości obu oskarżonych, co do pochodzenia samochodów z przestępstwa (oczywiście przy ewentualnym ustaleniu, że oskarżeni zrealizowali swoim działaniem znamiona strony przedmiotowej). Taki sposób sporządzenia przez Sąd Rejonowy uzasadnienia wyroku sprowadzający się do sprawozdania z przebiegu postępowania dowodowego, przy braku ustaleń faktycznych, uniemożliwia dokonanie merytorycznej kontroli instancyjnej, w tym odniesienie się do zarzutu obrazy art. 7 kpk, 410 kpk – nie sposób bowiem ocenić jakie fakty Sąd uznał za udowodnione i tym samym czy doszło do oceny dowodów niespełniającej wymogów przywołanych przepisów. Uzasadnienie wyroku nie daje również odpowiedzi dlaczego Sąd uznał winę R. C. z art. 291§1 kpk w zakresie „całego” samochodu T. (...), skoro na zajmowanej przez niego posesji znaleziono jedynie fragment tego pojazdu. Sąd Okręgowy stwierdza także, iż fragment uzasadnienia wyroku poświęcony uzasadnieniu wymiaru kary orzeczonej wobec obu oskarżonych nie spełnia standardów art. 424§2 kpk. Wobec A. B. i R. C. zostały odpowiednio wymierzone kary 3 lat i 2 lat pozbawienia wolności, które nie mogą być uznane za łagodne. Tymczasem tej kwestii poświęcone jest niespełna pół strony uzasadnienia z przytoczeniem takiej okoliczności jak „umyślne działanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej”, które nie znajduje żadnego odzwierciedlenia w ustaleniach faktycznych. W odpowiedni sposób w uzasadnieniu wyroku nie został również wykazany fakt działania A. B. w warunkach recydywy określonej w art. 64§1 kk. Z drugiej natomiast strony zawarte w uzasadnieniu stwierdzenie „okoliczności łagodzących odnośnie obu oskarżonych sąd w zasadzie nie znalazł” winno obligować sąd do orzeczenia maksymalnego wymiaru kary. Wszystkie wskazane wyżej uchybienia musiały skutkować uchyleniem wyroku w zaskarżonej części.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy w całości przeprowadzi przewód sądowy mając na względzie uwagi zawarte we wcześniejszej części uzasadnienia oraz w apelacjach obrońców, a także pamiętając, iż w stosunku do R. C. proces ma charakter poszlakowy, co obliguje Sąd do szczególnie wnikliwego procedowania i starannego sporządzenia wyroku.

Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 437§2 kpk, Sąd Okręgowy orzekł jak w wyroku.