Pełny tekst orzeczenia

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

dnia 9 czerwca 2016 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi w VIII Wydziale Cywilnym

w składzie: przewodniczący: SSR Bartek Męcina

protokolant: st. sekr. sąd. Ewa Ławniczak

po rozpoznaniu w dniu 9 czerwca 2016 roku w Łodzi

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. spółka (...) akcyjna spółka jawna w W.

przeciwko I. P.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego I. P. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. spółka (...) akcyjna spółka jawna w W.:

a)  kwotę 3.197,70 zł. (trzy tysiące sto dziewięćdziesiąt siedem złotych siedemdziesiąt groszy) z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego w stosunku rocznym, przy czym od dnia 1 stycznia 2016 r. nie wyższymi od dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w stosunku rocznym, od kwoty 2.500 zł. (dwa tysiące pięćset złotych) od dnia 28 sierpnia 2015 r. do dnia zapłaty oraz

b)  kwotę 589,18 zł. (pięćset osiemdziesiąt dziewięć złotych osiemnaście groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu,

1.  oddala powództwo w pozostałej części,

2.  nadaje wyrokowi w punkcie 1 a) rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt VIII C 3696/15

UZASADNIENIE

W dniu 1 października 2015 roku powód (...) spółka z o.o. spółka (...) akcyjna spółka jawna z siedzibą w W., reprezentowana przez pełnomocnika będącego adwokatem, wytoczył w elektronicznym postępowaniu upominawczym przeciwko I. P. powództwo o zapłatę kwoty 3.582,70 zł. wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w skali roku od kwoty 2.500 zł. od dnia 28 sierpnia 2015 r. do dnia zapłaty oraz z odsetkami ustawowymi od kwoty 385 zł. od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu powód wskazał, że I. P. zawarł z (...) spółka z o.o. Umowę P. Odnawialnej. Pozwany zobowiązał się do zwrotu przedmiotu pożyczki do dnia 8 stycznia 2014 r. Na wypadek opóźnienia w zapłacie pierwotnemu wierzycielowi przysługiwało prawo do naliczania odsetek umownych w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w skali roku. Ponadto pozwany mógł zostać obciążony kosztami wezwań przesłanych drogą pocztową.

(pozew k. 2-5)

W dniu 20 października 2015 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie wydał nakaz zapłaty, w którym uwzględnił roszczenie powoda w całości.

(nakaz zapłaty k. 6).

Postanowieniem z dnia 23 listopada 2015 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie przekazał sprawę tutejszemu Sądowi do rozpoznania z uwagi na brak możliwości doręczenia odpisu nakazu zapłaty na adres pozwanego wskazany w pozwie.

(postanowienie k. 8).

Pismem z dnia 22 stycznia 2016 r. powód poparł powództwo w całości.

(pismo procesowe k. 10, k. 11- 13)

Do zamknięcia rozprawy stanowisko powoda nie uległo już zmianie. Pozwany zawiadomiony o terminie rozprawy, nie stawił się, nie zajął także stanowiska w sprawie.

(protokół rozprawy k. 49)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 12 marca 2013 r. I. P. dokonał przelewu kwoty 0.01 zł. na rzecz (...) spółka z o.o. w W., potwierdzając w ten sposób rejestrację i zgodę na umowę pożyczki nr (...).

(potwierdzenie przelewu k. 14)

W dniu 4 czerwca 2013 r. I. P. zawarł z (...) spółka z o.o. w W. umowę pożyczki odnawialnej nr (...), na podstawie której otrzymał kwotę 2.500 zł. Pozwany zobowiązał się do zwrotu pożyczki w terminie 30 dni, czyli do 4 lipca 2013 r.

(umowa pożyczki odnawialnej k. 15- 17, warunki umowy pożyczki k. 20, potwierdzenie przelewu k. 21)

Pismami z dnia 11 marca 2014 r., 10 kwietnia 2014 r. i 12 listopada 2013 r. (...) spółka z o.o. w W. wzywał I. P. do zapłaty pożyczki nr (...).

(wezwania k. 34- 36)

W dniu 10 lutego 2015 r. (...) spółka z o.o. w W., (...) spółka z o.o. w W. oraz (...) spółka z o.o. spółka komandytowo- akcyjna z siedzibą w W. zawiązały spółkę jawną pod nazwą (...) spółka z o.o. spółka (...) akcyjna spółka jawna z siedzibą w W..

(umowa spółki jawnej k. 22- 27)

W dniu 6 marca 2015 r. (...) spółka z o.o. w W. wniósł do spółki pod firmą (...) spółka z o.o. spółka (...) akcyjna spółka jawna z siedzibą w W., wkład niepieniężny w postaci pakietu wierzytelności, w tym wierzytelność przysługującą wobec I. P..

(oświadczenie o wniesieniu przez wspólnika wkładów k. 28, lista wierzytelności k. 29- 30)

Pismem z dnia 13 marca 2015 r. (...) spółka z o.o. spółka (...) akcyjna spółka jawna z siedzibą w W. zawiadomiła pozwanego o nabyciu przysługującej wobec niego wierzytelności.

(zawiadomienie k. 37)

Pomimo wezwania do zapłaty, pozwany do dnia wyrokowania nie zapłacił powodowi dochodzonej przedmiotowym powództwem kwoty. (okoliczność bezsporna)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił bądź jako bezsporny, bądź na podstawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, których prawdziwości nie kwestionowała żadna ze stron procesu.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne w części.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że wyrok wobec I. P. jest wyrokiem zaocznym, gdyż pozwany nie stawił się na rozprawie oraz nie zajął stanowiska w sprawie.

Poza sporem pozostawało, że pierwotny wierzyciel - (...) spółka z o.o. w W. i I. P. zawarli umowę pożyczki kwoty 2.500 zł. Zgodnie z art. 720 § 1 kc przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej wielkości.

Powód udokumentował swoje roszczenie w stosunku do pozwanego załączając do pozwu umowę oraz dowód dokonania przelewu na kwotę 2.500 zł. Ustalając wysokość przysługującej powodowi kwoty Sąd oparł się na twierdzeniach przytoczonych w pozwie, w którym wskazano, że na dochodzoną pozwem kwotę 3.582,70 zł. składa się kwota udzielonej pożyczki- 2.500 zł., odsetki ustawowe- 697,70 zł., prowizja- 250 zł. i koszt wezwań do zapłaty- 135 zł.

Zgodnie z treścią przepisu art. 353 ¹ k.c., strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Cytowany przepis jednoznacznie zakreśla granicę swobody umów wskazując, że ta jest ograniczona w szczególności przepisami ustawy. Takim przepisem ograniczającym swobodę umów jest między innymi przepis art. 385 ¹ § 1 k.c., który znajduje zastosowanie do wszystkich umów konsumenckich. Zgodnie z jego treścią, postanowienia umowy zawartej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Przepis ten stanowi nadto, iż nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta (art. 385 ¹ § 3 k.c.).

Okoliczności niniejszej sprawy wskazują na to, że w odniesieniu do zastrzeżonych w umowie należności za czynności pożyczkodawcy w postaci opłaty windykacyjnej nie były z pozwanym jako konsumentem indywidualnie uzgadniane, a niewątpliwie kształtują jego obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając interesy konsumenta. Należy zatem uznać, że postanowienia te nie wiążą pozwanego, gdyż w tym zakresie spełnione są przesłanki z art. 385 ¹ § 1 k.c. Umowa pożyczki została zawarta pomiędzy przedsiębiorcą, a konsumentem – I. P.. Pozwany jako pożyczkobiorca nie miał rzeczywistego wpływu na treść tych postanowień umownych, które zostały mu narzucone w omawianym zakresie przez pożyczkodawcę. Powód posługiwał się wzorcem umowy w omawianym zakresie, zaś kwestionowane postanowienia umowne o kosztach obciążających pożyczkobiorcę w przypadku niewykonania zobowiązania zostały przejęte z wzorca umowy zaproponowanej pozwanej jako konsumentowi przez kontrahenta. Omawiane postanowienia umowy pożyczki kształtują określony obowiązek konsumenta, w przypadku uchybienia terminowi zwrotu pożyczki, w sposób niezgodny z dobrymi obyczajami, gdyż zastrzegają na ten wypadek dodatkowe opłaty w wygórowanej wysokości, które w dodatku zostały z góry ściśle
i dokładnie określone. Wskazać przy tym należy, iż opłata windykacyjna, uwzględniając wysokość kosztów tego rodzaju usług stosowanych przez firmy je świadczące, jest znacznie zawyżona.

W tym miejscu podkreślić również należy, że zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zapadłym w sprawie o sygn. akt XVII AmC 624/09, za niedozwolone i zakazane do wykorzystywania w obrocie z konsumentami zostały uznane postanowienia wzorców umownych nakładających na kredytobiorcę obowiązki w postaci konieczności poniesienia kosztów związanych z monitorowaniem kredytobiorcy, w przypadku niewykonania zobowiązań wynikających z umowy – a dotyczyło to kosztów telefonicznych upomnień, korespondencji kierowanej do kredytobiorcy związanej z nieterminową spłatą kredytu w postaci zawiadomień, upomnień itp., wyjazdu interwencyjnego do kredytobiorcy. Analogicznie orzekł Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w wyroku z dnia 9 października 2006 roku w sprawie o sygn. akt XVII Amc 101/05.

Powyższe rozważania dają podstawę do wniosku, że zastrzeżenie dochodzenia od pozwanego zapłaty opłaty windykacyjnej w tym przypadku w kwocie 135 zł jest niedozwolonym postanowieniem umownym, a jako takie – w świetle przepisu art. 385 ¹ § 1 k.c. – nie wiąże pozwanego.

Dodatkowo wskazać należy, że uwzględniając wysokość opłat, o których mowa, a także to, że już w samej umowie ustalono je na stałym poziomie niezależnie od kosztów faktycznie poniesionych w związku z ich podjęciem, obciążenie nimi pożyczkobiorcy można również rozważać w kategoriach kary umownej w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego za niewykonanie w terminie świadczenia pieniężnego. Wszelkie bowiem dodatkowe opłaty, jak opłaty za czynności windykacyjne muszą mieć uzasadnienie ekonomiczne i nie mogą być określone w sposób dowolny. Przede wszystkim powód, zgodnie z przepisem art. 6 k.c. musiałby wykazać, że te zostały w takiej wysokości poniesione. Poza tym powód nie udowodnił wysokości roszczenia z tytułu opłat za działania windykacyjne. Strona powodowa nie przedstawiła żadnych dowodów potwierdzających wykonanie czynności windykacyjnych opisanych w § 6 ust. 4 łączącej strony umowy. Tymczasem zgodnie z treścią przepisu art. 6 k.c., ciężar udowodnienia twierdzenia faktycznego spoczywa na tej stronie, która z tego twierdzenia wywodzi skutki prawne. Stosownie do treści art. 232 k.p.c., strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Oznacza to, że obecnie Sąd nie jest odpowiedzialny za wynik postępowania dowodowego, a ryzyko nieudowodnienia podstawy faktycznej żądania ponosi powód.

Sąd orzekający w przedmiotowej sprawie w pełni podziela zaś stanowisko Sądu Najwyższego, wyrażone w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 roku (I CKU 45/96, OSNC 1997/6-7/76), że rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy,
w szczególności jeżeli strona jest reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.).W konsekwencji Sąd w omawianym zakresie - co do należności dochodzonych z tytułu opłaty windykacyjnej w łącznej wysokości 135 zł - oddalił powództwo.

Również w zakresie żądania zasądzenia kwoty 250 zł. tytułem prowizji, powództwo podlegało oddaleniu. W ocenie Sądu powód nie wykazał, aby nabył skutecznie wierzytelność przysługującą wobec pozwanego także w tym zakresie. Kwota 250 zł. z tytułu prowizji nie została objęta wykazem wierzytelności stanowiącym załącznik do dokonanego w dniu 6 marca 2015 r. przez (...) spółka z o.o. w W. wniesienia do spółki pod firmą (...) spółka z o.o. spółka (...) akcyjna spółka jawna z siedzibą w W., wkładu niepieniężnego w postaci pakietu wierzytelności.

Podkreślić należy, że strona powodowa miała prawo, oprócz żądania należności głównej, żądać odsetek za czas opóźnienia, jako że zgodnie z treścią przepisu art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności, przy czym dłużnik jest w opóźnieniu jeżeli nie spełnia świadczenia w określonym terminie. Zgodnie z twierdzeniem powoda pożyczka powinna zostać zwrócona do dnia 4 lipca 2014 r., zatem wierzytelność stała się wymagalna od następnego dnia. Dlatego też Sąd zasądził, zgodnie z żądaniem pozwu kwotę 697,70 zł. tytułem skapitalizowanych odsetek umownych w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w skali roku za okres od 9 stycznia 2014 r. do 27 sierpnia 2015 r. Powyższa kwota weszła w zakres kwoty 3.197,70 zł. zasądzonej w punkcie pierwszym wyroku. Również mając powyższe na uwadze, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.500 zł wraz z ustawowymi odsetkami, przy czym od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, od dnia 28 sierpnia 2015 r. do dnia zapłaty.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c., rozdzielając je proporcjonalnie między strony, stosownie do wyniku postępowania. Powód dochodził kwoty 3.582,70 zł, a zasądzona na jego rzecz została kwota 3.197,70 zł, zatem powód wygrał w 89 %. Na koszty poniesione przez powoda złożyły się: opłata od pozwu w kwocie 45 zł, 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz 600 zł. kosztów zastępstwa procesowego (ustalone w oparciu o § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokatów oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu, Dz. U. Nr 163, poz.1349 ze zm.), łączne 662 zł. Mając powyższe na względzie, Sąd w pkt 1 b) wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 589,18 zł. tytułem zwrotu kosztów procesu.

Z tych względów, orzeczono jak w sentencji.