Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 maja 2016 r.

Sąd Rejonowy w Puławach IV Wydział Pracy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Magdalena Gałkowska

Ławnicy: Stanisław Kędziora , Bogusław Pawłowski

Protokolant st. sekr. sądowy Agnieszka Wójciak

po rozpoznaniu w dniu 13 maja 2016 r. w Puławach

sprawy z powództwa Z. P.

przeciwko S. P.

o ustalenie, że strony łączyła umowa o pracę i wynagrodzenie za pracę

1.  Oddala powództwo;

2.  Nie obciąża powoda kosztami procesu.

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 18 stycznia 2016r. w sprawie IVP 12/16 powód Z. P. wnosił o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego S. P. kwoty 4.000 zł tytułem wynagrodzenia za pracę w okresie od 1 sierpnia 2014r. do 30 września 2014r. wraz z ustawowymi odsetkami.

Pozwany S. P., w odpowiedzi na pozew, powództwa nie uznawał i wnosi o jego oddalenie, podnosząc że nie prowadzi on żadnej działalności gospodarczej i nie zatrudniał nigdy powoda.

Na rozprawie w dniu 29 marca 2016r. powód, podtrzymując żądanie zasądzenia na jego rzecz od pozwanego dochodzonej kwoty, wnosił o ustalenie, że łączyła go z pozwanym S. P. umowa o pracę w okresie od 1 sierpnia 2014r. do 30 września 2014r.

Pozwany S. P. żądania powoda ustalenia, iż łączyła go z nim umowa o pracę, nie uznawał i wnosił o jego oddalenie

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 29 marca 2016r. sąd wyłączył do oddzielnego rozpoznawania i wyrokowania w sprawie IVP 60/12 żądanie powoda zasądzenia na jego rzecz wynagrodzenia za pracę w ramach umowy o pracę. Zarządzeniem wydanym w sprawie IVP 60/16, sprawa o wynagrodzenie za prace została połączona jednak ze sprawą IVP 12/16 do łącznego rozpoznania i wyrokowania.

Sąd Rejonowy ustalił co następuje:

Powód Z. P. jest bratem stryjecznym pozwanego ( bezsporne).

Pozwany S. P. nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej (zeznania pozwanego słuchanego w trybie art. 299 kpc -k.49v, zeznania świadków: P. J. k.48v, G. P. k.49, J. P. k.49, wydruk z Centralnej Ewidencji i Informacji o działalności gospodarczej k.20-21). Działalność gospodarczą prowadzi żona pozwanego A. P., która w ramach swojej działalności min. zajmuje się świadczeniem usług remontowo- budowlanych, w szczególności związanych z dociepleniem budynków, podobnie jak brat pozwanego G. P. (zeznania pozwanego słuchanego w trybie art. 299 kpc, zeznania świadków: P. J., G. P., J. P.). Żona pozwanego A., jest właścicielem samochodu z napisem „Docieplenia Usługi remontowo-budowlane” – zdjęcia k.46,47,zeznania pozwanego słuchanego w trybie art. 299 kpc, zeznania świadków: P. J., G. P., J. P.. Pozwany jeździł tym samochodem i czasami jako swojego pasażera zabierał powoda (zeznania pozwanego słuchanego w trybie art. 299 kpc).

Pozwany nie pracuje zawodowo, podlega ubezpieczeniu w KRUS jako domownik w gospodarstwie rolnym brata G. (zeznania pozwanego słuchanego w trybie art. 299 kpc, zeznania świadków: G. P. i J. P.).

Powód, także i w 2014r., przychodził do domu pozwanego, czasami pomagał mu w różnych pracach remontowych w prywatnym domu pozwanego, za co mu pozwany na bieżąco płacił umówione kwoty (zeznania pozwanego słuchanego w trybie art. 299 kpc).

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Żądanie powoda ustalenia, że w okresie od 1 sierpnia 2014r. do 30 września 2014r. łączyła go z pozwanym S. P. umowa o pracę, nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie podnieść należy, że powód zwrócił się z roszczeniem o ustalenie istnienia stosunku pracy, a więc z roszczeniem w trybie art.189kpc, zgodnie z którym, można żądać ustalenia przez sąd istnienia bądź nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy strona ma w tym interes prawny. Powód domagał się także zasądzenia od pozwanego wynagrodzenia za pracę w ramach umowy o pracę za okres od 1 sierpnia 2014r. do 30 września 2014r., a jest to konkretne roszczenie materialne ściśle powiązane z ustaleniem istnienia stosunku pracy, bo od ustalenia istnienia tego stosunku, zależało uznanie żądania zasądzenia wynagrodzenia za pracę, za uzasadnione. Zatem oczywiście, stwierdzić należy, iż powód ma interes prawny w przedmiotowym ustaleniu.

Jak wynika z zeznań pozwanego słuchanego w trybie art. 299 kpc, a także zeznań świadków P. J., J. P. i G. P., pozwany nigdy nie prowadził działalności gospodarczej, w szczególności działalności związanej z docieplaniem budynków. Zeznania pozwanego i wskazanych wyżej świadków znalazły potwierdzenie w wydruku Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Zatem uznać należy, że pozwany nie prowadzi i nie prowadził działalności gospodarczej. Art. 3 kp stanowi, że pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudnia ona pracowników. Osoba fizyczna zatrudniająca pracowników jest pracodawcą niezależnie od tego, czy zatrudnia ich dla uzyskania zysku (np. właściciel przedsiębiorstwa lub warsztatu rzemieślniczego), czy dla zaspokojenia potrzeb osobistych, ewentualnie rodzinnych (np. zatrudnianie gosposi lub opiekunki do dziecka). Z punktu widzenia art. 3 k.p. dla posiadania statusu pracodawcy nie ma więc znaczenia, czy osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą, czy też zatrudnia pracowników we własnym imieniu dla realizacji własnych potrzeb. Jednakże, zebrany w sprawie materiał dowodowy, a w szczególności zeznania świadków: P. J., J. P. i G. P., pozwalają na obdarzenie wiarą zeznań pozwanego słuchanego w trybie art. 299 kpc, iż nie zatrudniał on nigdy powoda jako pracownika bo nie miał ani takiej woli ani potrzeby. Pozwany sam przyznał, że czasami, gdy powód, który miał kłopoty finansowe, do niego przyszedł, to ten pozwalał, aby powód wykonał jakąś pracę przy domu i za to mu płacił. Zeznania pozwanego potwierdzają świadkowie G. P. i J. P., którzy zgodnie zeznali, że pozwany nie miał przy czym na stałe ani nawet czasowo zatrudniać powoda, bo nie prowadził on żadnej firmy, nie miał gospodarstwa rolnego, był zarejestrowany jako domownik u brata. Zatem jeżeli nawet pozwany pozwalał, aby powód czasami wykonywał jakąś pracę przy domu, to czynił to bo chciał pozwanemu pomóc finansowo. Także i J. P. zeznała że ona także pomagała powodowi, podobnie jak i rodzina, bo powód był zadłużony. Zauważyć należy, że świadkowie G. P. i J. P. zeznali, iż G. P. pomógł powodowi, aby ten wcześniej wyszedł z Zakładu Karnego poprzez podpisanie oświadczenia, że zatrudni go w swojej firmie, a powód się dotąd nie zgłosił. Ta sytuacja świadczy niewątpliwie o tym, że rodzina w różny sposób próbowała pomagać powodowi w jego trudnej sytuacji życiowej i finansowej, także więc i to czynił pozwany.

Zeznania świadków: P. J., J. P. i G. P. należy obdarzyć wiarą w całości, bo zgodnie opisują stan faktyczny a sąd mając możliwość bezpośredniego kontaktu z tymi osobami uznał, że są one szczere. Zeznania te w całości są zgodne z zeznaniami pozwanego słuchanego w trybie art. 299 kpc, które to zeznania, jak już wyżej podniesiono, w całości zasługują na obdarzenie ich wiarą.

Powód natomiast tylko gołosłownie twierdzi, że od trzech lat, w sezonie letnim, codziennie pracował on u pozwanego, wykonując pracę wraz z pozwanym przy docieplaniu budynków u różnych klientów, pozwany płacił mu wtedy zawsze i także, w okresie objętym sporem, taką samą pracę codzienne od godz. rannych aż do popołudniowych wykonywał, lecz teraz pozwany mu za wykonaną pracę nie zapłacił. Świadek A. O. ( k.49-49v) zeznała, że nieraz widziała powoda jadącego jako pasażer razem z pozwanym samochodem z napisem „Docieplenia”, a także jeden raz widziała powoda i pozwanego stojących przy budowie jakiegoś domu. Zeznania te sąd obdarzył wiarą w całości, bo świadek zeznawała, zdaniem sądu szczerze, lecz z zeznań tych nie wynika iżby powód w lipcu i sierpniu 2014r. pracował u pozwanego jako pracownik. Z zeznań tych tylko wynika i jest to niekwestionowane przez pozwanego, że pozwany jeździł czasem samochodem z napisem „Docieplenia” należącym do swojej żony oraz że czasem tym samochodem z nim jechał jako pasażer powód.

Reasumując więc, w ocenie sądu, z zebranego w sprawie materiału dowodowego należy ustalić taki stan faktyczny, że w roku 2014 było tak, że powód przychodził czasem do pozwanego, pomagał mu przy domu i za to pozwany mu płacił. Jednakże ustalony fakt, że powód czasem wykonywał pracę na rzecz pozwanego nie oznacza, że czynił to w ramach umowy o pracę.

Powód, jak już wyżej podniesiono, jedynie gołosłownie twierdził, że w okresie objętym sporem codziennie przychodził do pracy i razem z pozwanym pracowali przy dociepleniach domów; jednakże z zebranego w sprawie materiału dowodowego nie wynika aby w ogóle kiedykolwiek ktoś widział powoda pracującego razem z pozwanym przy dociepleniu jakiegoś budynku. Firma należąca do żony pozwanego zajmowała się usługami budowlanymi, także w zakresie docieplenia budynków i prawdopodobnym jest, że pozwany pomagał żonie czasami w prowadzeniu tej działalności i mogło się też zdarzyć, że powód także czasami jeździł gdzieś z pozwanym samochodem z napisem „Docieplenia”, również mogło się zdarzyć, że przebywał także na budowie prowadzonej przez żonę pozwanego, lecz z zebranego w sprawie materiału dowodowego nie wynika iżby powód na jakiejś konkretnej budowie wykonywał jakąkolwiek pracę.

Podnieść jeszcze należy, że stosunek pracy - zgodnie z art. 22§1 kp, charakteryzuje się takimi właściwościami jak: dobrowolność zobowiązania, zarobkowy charakter, osobisty charakter świadczenia pracy, podporządkowanie pracownika wyrażające się przede wszystkim w możliwości wydawania pracownikom poleceń dotyczących pracy, stałe godziny pracy, określone miejsce wykonywania pracy, podpisywanie list obecności. Jak już wyżej podniesiono, powód tylko gołosłownie, ogólnikowo twierdzi, że w okresie od 1 sierpnia 2014r. do 30 września 2014r. wykonywał pracę u pozwanego jako pracodawcy, na jego polecenie, codziennie przez kilka godzin dziennie przy docieplaniu budynków, lecz wobec tego, iż te zeznania powoda słuchanego w trybie art. 299 kpc nie znalazły żadnego potwierdzenia w zebranym materiale dowodowym, to tych zeznań sąd nie obdarzył wiarą.

Wobec powyższego Sąd orzekł jak w sentencji. Konsekwencją oddalenia żądania powoda ustalenia, iż łączy jego z pozwanym umowa o pracę w okresie od 1 sierpnia 2014r. do 30 września 2014r. żądanie zasądzenia wynagrodzenia za prac e w ramach umowy o pracę za objęty sporem.

O kosztach Sąd orzekł w oparciu o przepis art. 102k.p.c., który to przepis ustanawia zasadę słuszności, będącą odstępstwem od zasady odpowiedzialności za wynik procesu. Jest to rozwiązanie szczególne, nie podlegające wykładni rozszerzającej, wymagające do swego zastosowania wystąpienia wyjątkowych okoliczności. Do okoliczności branych pod uwagę przez sąd, przy ocenie przesłanek zastosowania dyspozycji omawianego przepisu, zaliczyć można nie tylko te związane z samym przebiegiem postępowania, ale również dotyczące stanu majątkowego i sytuacji życiowej strony. Za trafny należy uznać pogląd, iż sama sytuacja ekonomiczna strony przegrywającej, nawet tak niekorzystna, że strona bez uszczerbku dla utrzymania własnego i członków rodziny nie byłaby w stanie ponieść kosztów, nie stanowi podstawy zwolnienia - na podstawie art. 102 k.p.c. - od obowiązku zwrotu kosztów przeciwnikowi, chyba że na rzecz tej strony przemawiają dalsze szczególne okoliczności, które same mogłyby być niewystarczające, lecz łącznie z trudną sytuacją ekonomiczną wyczerpują znamiona wypadku szczególnie uzasadnionego. Taka właśnie sytuacja zaistniała w okolicznościach niniejszej sprawy. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że powód przebywał ostatnio w Zakładzie Karnym, ma problemy finansowe, a więc obciążanie go kosztami procesu byłoby niecelowe. Nadto powód decydując się na dochodzenie swoich praw na drodze sądowej, niewątpliwie była subiektywnie przekonany o zasadności swego roszczenia.

Wobec powyższego sąd oddalił powództwo.

O kosztach Sąd orzekł w oparciu o przepis art. 102k.p.c., który to przepis ustanawia zasadę słuszności, będącą odstępstwem od zasady odpowiedzialności za wynik procesu. Jest to rozwiązanie szczególne, nie podlegające wykładni rozszerzającej, wymagające do swego zastosowania wystąpienia wyjątkowych okoliczności.

Do okoliczności branych pod uwagę przez sąd, przy ocenie przesłanek zastosowania dyspozycji omawianego przepisu, zaliczyć można nie tylko te związane z samym przebiegiem postępowania, ale również dotyczące stanu majątkowego i sytuacji życiowej strony. Za trafny należy uznać pogląd, iż sama sytuacja ekonomiczna strony przegrywającej, nawet tak niekorzystna, że strona bez uszczerbku dla utrzymania własnego i członków rodziny nie byłaby w stanie ponieść kosztów, nie stanowi podstawy zwolnienia - na podstawie art. 102 k.p.c. - od obowiązku zwrotu kosztów przeciwnikowi, chyba że na rzecz tej strony przemawiają dalsze szczególne okoliczności, które same mogłyby być niewystarczające, lecz łącznie z trudną sytuacją ekonomiczną wyczerpują znamiona wypadku szczególnie uzasadnionego.

Taka właśnie sytuacja zaistniała w okolicznościach niniejszej sprawy. Powódka bowiem po rozwianiu stosunku pracy pozostaje bez pracy a więc na pewno jej sytuacja finansowa jest trudna. Powódka zaś decydując się na dochodzenie swoich praw na drodze sądowej, niewątpliwie była subiektywnie przekonana o zasadności swego roszczenia.