Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 maja 2016r.

Sąd Okręgowy/Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie

Wydział IV

w składzie:

Przewodniczący SSO Lidia Łataś

Protokolant Katarzyna Kilan

po rozpoznaniu w dniu 17 maja 2016r. w Częstochowie

sprawy S. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w C.

o ustalenie kapitału początkowego

na skutek odwołania S. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w C.

z dnia 21 stycznia 2016r. Nr (...)

z dnia 21 stycznia 2016r. Nr (...)

zmienia zaskarżone decyzje i zobowiązuje organ rentowy do zwiększenia ubezpieczonemu S. S. kapitału początkowego o kwotę rekompensaty z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Sygn. akt IVU 249/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21 stycznia 2016r. nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. odmówił ubezpieczonemu S. S. ponownego ustalenia kapitału początkowego. Organ rentowy podniósł, że brak podstaw do zwiększenia kapitału początkowego o kwotę rekompensaty albowiem wnioskodawca nie udowodnił 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Decyzją z tej samej daty nr (...) organ rentowy odmówił przyznania prawa do zwiększenia kapitału początkowego o kwotę rekompensaty. ZUS powołał się na przepisy art. 21 i 23 ustawy o emeryturach pomostowych oraz art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Podniósł, że nie zaliczył do pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia od 17 kwietnia 1990r. do 30 września 2003r. na stanowisku palacz – operator pieca tunelowego, brygadzista, z uwagi na niezgodność stanowiska z wykazem resortowym.

Odwołanie od powyższych decyzji wniósł ubezpieczony. Domagał się zaliczenia spornego okresu do pracy w warunkach szczególnych. Podniósł dodatkowo, że w warunkach szczególnych pracował również w (...) w C.. Załączył do odwołania kopię świadectwa wykonywania prac w warunkach szczególnych za ten okres.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, wywodząc jak w zaskarżonych decyzjach.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

Ubezpieczony S. S. urodził się (...) W dniu 25 listopada 2015r. wystąpił z wnioskiem o emeryturę. Decyzją z dnia 17 grudnia 2015r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od 16 grudnia 2015r. Świadczenie obliczono zgodnie z art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS i zawieszono jego wypłatę z uwagi na kontynuowanie zatrudnienia. W dniu 13 stycznia 2016r. ubezpieczony złożył wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia w związku z rozwiązaniem stosunku pracy. Decyzją z dnia 21 stycznia 2016r. organ rentowy podjął wypłatę emerytury od 1 stycznia 2016r., ponownie ustalając jej wysokość. Jednocześnie dwoma kolejnymi decyzjami z dnia 21 stycznia 2016r. ZUS odmówił ponownego ustalenia kapitału początkowego i przyznania prawa do zwiększenia kapitału początkowego o kwotę rekompensaty z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony składając wniosek o emeryturę przedłożył świadectwa pracy w warunkach szczególnych wystawione przez:

I. (...) Zakłady (...) potwierdzające wykonywanie pracy w warunkach szczególnych w okresach :

1.  od 17 kwietnia 1990r. do 30 września 2003r. na stanowisku palacz-operator pieca tunelowego – brygadzista, o jakim mowa w wykazie A, dział V, poz. 11 pkt 65 zarządzenia nr 3 (...) z dnia 30 marca 1985r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego,

2.  od 1 października 2003r. do 31 grudnia 2004r. na stanowisku magazyniera wyrobów ogniotrwałych, o jakim mowa w wykazie A, dział V, poz. 11, pkt 21 w/w zarządzenia resortowego,

II. (...) S.A. w C., potwierdzające wykonywanie pracy w szczególnych warunkach w okresie od 11 kwietnia 2007r. do 10 lipca 2008r., na stanowisku ślusarz remontu maszyn, o jakim mowa w wykazie A, dział XIV, poz. 25, pkt 1 zarządzenia MPChiL z dnia 7 lipca 1987r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach resortu przemysłu chemicznego i lekkiego.

Organ rentowy uwzględnił ubezpieczonemu do prac w szczególnych warunkach okres od 1 października 2003r. do 31 grudnia 2004r. (I pkt 2) i od 11 kwietnia 2007r. do 10 lipca 2008r. (II).

dowód: akta ZUS.

Ubezpieczony od dnia 4 kwietnia 1978r. do 31 października 1989r. był zatrudniony w (...) Zakładach (...). Podjął pracę początkowo na stanowisku nastawiacza maszyn na Wydziale (...). Następnie od dnia 1 kwietnia 1983r. ubezpieczonemu powierzono stanowisko mechanika krosien na (...). Na obu tych stanowiskach ubezpieczony wykonywał te same czynności, dokonywał napraw krosien na wydziale oraz ich odpowiedniego ustawienia. Od 1 lipca 1985r. ubezpieczony pełnił funkcję mistrza na Wydziale (...). Jego praca polegała na bezpośrednim dozorze pracy pracowników tkalni.

Od dnia 17 kwietnia 1990r. ubezpieczony podjął pracę w (...) Zakładach (...). Początkowo pracował jako pomocnik operatora pieców tunelowych, a następnie jako operator pieców tunelowych. Od 1 lutego 1991r. powierzono ubezpieczonemu również obowiązki brygadzisty pracującego. Jako pomocnik operatora pieców tunelowych i operator pieca tunelowego pracował przy wypalaniu wyrobów ogniotrwałych. Od dnia 1 października 2003r. do 31 grudnia 2004r. pracował na stanowisku magazyniera wyrobów ogniotrwałych.

dowód: akta osobowe, akta ZUS, wyjaśnienia ubezpieczonego k. 25, 26, zeznania

świadka T. G. k. 25.

Odwołanie jest uzasadnione.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2008r., nr 237, poz. 1656 ze zm.) rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat. Rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS (ust. 2).

Celem rekompensaty, jest łagodzenie skutków utraty możliwości przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego, przez pracowników zatrudnionych przy pracach w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W przypadku rekompensaty realizacja tego celu polega jednak nie na stworzeniu możliwości wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej, lecz na odpowiednim zwiększeniu podstawy wymiaru emerytury z FUS, do której osoba uprawniona nabyła prawo po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego. W art. 2 pkt 5 ustawy o emeryturach pomostowych ustawodawca zdefiniował ją jako odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Artykuł 2 pkt 5 i art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych formułują dwie zasadnicze przesłanki nabycia prawa do rekompensaty: 1) nienabycie prawa do emerytury pomostowej, 2) osiągnięcie okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z FUS wynoszącego co najmniej 15 lat. Przesłanka negatywna została zawarta w art. 21 ust. 2 ustawy o emeryturach pomostowych. Warunek sformułowany w tym przepisie należy rozumieć w taki sposób, że rekompensata jest adresowana wyłącznie do ubezpieczonych objętych systemem emerytalnym zdefiniowanej składki, którzy przed osiągnięciem podstawowego wieku emerytalnego nie nabyli prawa do emerytury z FUS obliczanej według formuły zdefiniowanego świadczenia. Przyjąć tym samym również należy, że rekompensata nie przysługuje tym ubezpieczonym, którzy zostali objęci ubezpieczeniem społecznym lub rozpoczęli służbę po 31 grudnia 1998 r.- art. 23 ustawy o emeryturach pomostowych w związku z art. 173 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS – (v. Komentarz do ustawy o emeryturach pomostowych Marcina Zielenieckiego, Lex 2014, Komentarz do powołanej wyżej ustawy Kariny Jankowskiej i Inetty Jędrasik – Jankowskiej, WP LexisNexis 2011).

W niniejszej sprawie zebrany w sprawie materiał dowodowy daje podstawy do ustalenia dla ubezpieczonego rekompensaty. Z przeprowadzonego postępowania dowodowego jednoznacznie wynika, że w okresie pracy w (...) Zakładach (...) ubezpieczony wykonywał pracę na stanowiskach pracy zaliczanych do prac w szczególnych warunkach, o jakich mowa w załączniku nr 1 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8, poz. 43 ze zm.). Ubezpieczony podjął pracę na Wydziale (...), początkowo pracował jako nastawiacz maszyn, następnie jako nastawiacz maszyn i mechanik krosien, mechanik krosien. Na tych stanowiskach wykonywał te same czynności, bezpośrednio na wydziale produkcyjnym, czyli usuwał na bieżąco awarie maszyn i ustawiał maszyny odpowiednio do produkcji. Od 1 lipca 1985r. ubezpieczony pełnił funkcję mistrza na tym wydziale. W tym okresie bezpośrednio nadzorował pracę tkaczek. Ubezpieczony na tych stanowiskach pracował przy obróbce surowców włókienniczych i ich przędzeniu, przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych oraz wykonywał dozór inżynieryjno – techniczny na oddziałach na których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie. Ten rodzaj prac wymieniony jest w dziale VII, poz. 1 i 4 oraz w dziale XIV, poz. 24 powołanego załącznika nr 1. Pomocniczo należy wskazać na zarządzenie Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego nr 7 z dnia 7 lipca 1987r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego, dział VII, poz. 1 pkt 13, poz. 4 pkt 47, 48.

Do pracy w warunkach szczególnych należy również uznać ubezpieczonemu okres zatrudnienia w (...) Zakładach (...) od 17 kwietnia 1990r. do 30 września 2003r. na stanowisku pomocnika operatora pieców tunelowych, a następnie operatora pieców tunelowych. W tym okresie ubezpieczony pracował bezpośrednio przy wypalaniu wyrobów ogniotrwałych na Oddziale (...). Ten rodzaj prac wymieniony jest w dziale V, poz. 11 załącznika nr 1 do powołanego rozporządzenia Rady Ministrów – prace przy produkcji materiałów ogniotrwałych oraz ceramicznych. Pomocniczo można wskazać, że wykonywane przez ubezpieczonego czynności są ujęte w zarządzeniu resortowym Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego nr 3 z dnia 30 marca 1985r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego, dział V, poz. 11, pkt 65, 66 – wypalacz surowców, wyrobów ogniotrwałych i ceramicznych, za i wyładowywacz pieców wypałowych. Ubezpieczony jako pomocnik operatora pieca do wypału dokonywał załadunku pieca, natomiast operator pieca zajmował się wypalaniem wyrobów oraz ich wyładunkiem. Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka, wyjaśnienia ubezpieczonego, albowiem są one spójne z dokumentacją znajdującą się w aktach osobowych ubezpieczonego za sporne okresu. Z umów o pracę, angaży, jednoznacznie wynika na jakich stanowiskach i wydziałach ubezpieczony wykonywał pracę, od kiedy powierzono mu określone stanowiska.

Istnieją również podstawy do zaliczenia ubezpieczonemu do pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia na stanowisku magazyniera wyrobów ogniotrwałych od 1 października 2003r. do 31 grudnia 2004r., jak również w (...) S.A. od 11 kwietnia 2007r. do 10 lipca 2008r., kiedy to ubezpieczony pracował jako ślusarz remontu maszyn i na który to okres pracodawca wystawił stosowne świadectwo pracy w szczególnych warunkach. W okresie tym ubezpieczony pracował jako ślusarz remontu maszyn, dział XIV, poz. 25 załącznika nr 1 do rozporządzenia RM oraz zarządzenia nr 7 MPChiL. Okresy te zostały słusznie uwzględnione przez organ rentowy (v. 51 akt E). Prawidłowo również w tym zakresie wyłączono okresy pobierania zasiłków chorobowych.

Ponieważ ubezpieczony udokumentował ponad 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych, przysługuje mu prawo do zwiększenia kapitału początkowego o kwotę rekompensaty. Spełnione są również pozostałe w/w warunki do uzyskania świadczenia. Z tych względów sąd zmienił zaskarżoną decyzję w oparciu o powołane przepisy.

(...)