Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt VI Ka 296/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Marcin Schoenborn

Sędziowie SSO Bożena Żywioł (spr.)

SSO Kazimierz Cieślikowski

Protokolant Marzena Mocek

przy udziale Dagmary Janus

Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Zabrzu

po rozpoznaniu w dniu 17 czerwca 2016 r.

sprawy skazanego W. A. ur. (...) w miejscowości D., syna L. i W.

w przedmiocie wydania wyroku łącznego

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżyciela publicznego

od wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu

z dnia 26 stycznia 2016 r. sygnatura akt II K 927/15

na mocy art. 437 § 1 kpk, art. 636 § 1 kpk

1. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. M. kwotę 147,60 zł (sto czterdzieści siedem złotych i sześćdziesiąt groszy) obejmującą kwotę 27,60 zł (dwadzieścia siedem złotych i sześćdziesiąt groszy) podatku VAT, tytułem zwrotu nieuiszczonych kosztów obrony skazanego z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

3. kosztami procesu za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa.

VI Ka 296/16

UZASADNIENIE

Od wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 26 stycznia 2016r., sygn. akt II K 927/15, apelację wniósł prokurator.

Zaskarżył orzeczenie w całości, na korzyść skazanego W. A. zarzucając obrazę prawa materialnego, a to art. 85 § 3 kk. polegającą na jego błędnej wykładni oraz wyrażenie błędnego poglądu, że popełnienie przez skazanego w dniu 5 września 2013r. przestępstwa z art. 242 § 3 kk., za które wyrokiem Sądu Rejonowego w Zabrzu w sprawie II K 38/14 wymierzono mu karę 3 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 2 lata oraz popełnienie w dniu 20 września 2014r. występku z art. 242 § 3 kk, za który wyrokiem Sądu Rejonowego w Zabrzu w sprawie II K 689/15 wymierzono mu karę w wymiarze 1 miesiąca pozbawienia wolności, stanowi negatywną przesłankę objęcia tych kar węzłem kary łącznej z uwagi na fakt, że w dacie ich popełnienia skazany odbywał karę pozbawienia wolności orzeczoną w sprawie VI K 34/11 Sądu rejonowego w Wieluniu oraz w sprawie VI K 446/11 Sądu Rejonowego w Wieluniu, podczas gdy prawidłowa wykładnia tego przepisu prowadzi do wniosku, iż niemożność orzeczenia jednej kary łącznej dotyczy tylko i wyłącznie sytuacji, gdy skazany popełnił dane przestępstwo po rozpoczęciu, a przed zakończeniem wykonywania innej kary podlegającej łączeniu z jeszcze inną karą wykonywaną w chwili popełnienia tego danego przestępstwa.

Stawiając taki zarzut apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez orzeczenie wobec skazanego jednej kary łącznej obejmującej wyroki Sądu Rejonowego w Wieluniu w sprawach VI K 34/11, VI K 446/11 i VI K 352/12 oraz Sądu Rejonowego w Zabrzu w sprawach II K 83/14 i II K 689/15.

U podstaw podniesionego zarzutu legło przekonanie apelującego, że nieprzebywanie fizyczne skazanego w zakładzie karnym / korzystał z przerwy w karze/ oznacza, iż w tym czasie kara nie była efektywnie wykonywana, a zatem nie zachodzi sytuacja określona w art. 85 § 3 kk., wyłączająca orzeczenie jednej kary łącznej. Skarżący podkreślił, że z charakteru przerwy w odbywaniu kary, jako instrumentu prawa wykonawczego wynika, że okresu udzielonej przerwy nie wlicza się skazanemu do okresu wykonywania kary.

Sąd Okręgowy nie uwzględnił apelacji.

Uznał bowiem, że interpretacja przepisu art. 85 § 3 kk. dokonana przez prokuratora, w której zastosowano zasady wykładni językowej prowadzi do wniosków, których nie można zaakceptować zważywszy na ratio legis wprowadzenia przez ustawodawcę ograniczenia wynikającego z art. 85 § 3 kk.

Jak jednoznacznie wynika z projektu ustawy z 20 lutego 2015r., druk sejmowy nr 2393, uzasadnieniem dla wprowadzenia regulacji art. 85 § 3 kk. było zapobieżenie sytuacjom, „w których skazany na surową karę pozbawienia wolności zbliżającą się do górnej granicy zagrożenia, przed zakończeniem odbywania aktualnej kary mógłby popełnić nawet przestępstwo o znacznej szkodliwości społecznej, a kary za nie wymierzone w ogóle lub jedynie w minimalnym stopniu wpływałyby / z uwagi na niemożność przekroczenia górnej granicy rodzajowej kary/ na rozmiar kary pozostającej mu jeszcze do odbycia.” W tym wypadku przyjęto zatem zasadę, że kary, w tym także kary łączne, wykonywane będą po sobie. Nie ulega wątpliwości, że intencją ustawodawcy było przeciwdziałanie w ten sposób dalszej deprawacji, poczuciu faktycznej bezkarności sprawców, którym już wymierzono surowe kary, w przypadku popełnienia przez nich kolejnych przestępstw.

Tak więc z punktu widzenia ratio legis regulacji nie ma istotnego znaczenia to, że skazany w chwili popełnienia przestępstwa nie przebywa fizycznie w zakładzie karnym, lecz to, czy chwila nowego czynu przypada pomiędzy rozpoczęciem a zakończeniem wykonywania kary.

Niczym nieuzasadnione, w ocenie sądu odwoławczego, pozostawałoby zróżnicowanie np. sytuacji skazanego, który dopuścił się przestępstwa podczas pobytu w zakładzie karnym, w którym odbywał karę pozbawienia wolności /zgodnie ze stanowiskiem prokuratora kara za nowe przestępstwo nie podlegałaby łączeniu z karą, w czasie odbywania której doszło do popełnienia tego nowego przestępstwa/, od sytuacji skazanego, który tak samo przed zakończeniem odbywania kary pozbawienia wolności dopuściłby się nowego przestępstwa, tyle że będąc poza zakładem karnym np. korzystając z przerwy w karze /wedle stanowiska apelującego nie byłoby przeszkód w orzeczeniu kary łącznej/. Dlaczego bowiem przepis art. 85 § 3 kk. miałby zapobiegać deprawacji wyłącznie skazanego będącego w pierwszym - z opisanych wyżej – położeniu? Należy nadto pamiętać o tym, że przepis art. 85 § 3 kk. dotyczy w równym stopniu także innych rodzajowo kar. Nie ma powodów, aby różnie go interpretować w zależności od tego, jakie potencjalnie kary i orzeczone w jakim rozmiarze mogłyby podlegać łączeniu. Czy zatem w przypadku kary ograniczenia wolności należałoby badać i ustalać, czy nowy czyn został popełniony w czasie efektywnego wykonywania kary polegającej np. na świadczeniu pracy społecznie użytecznej?

Skoro dokonując wykładni językowej i różnicując znaczenie zapisów ustawowych „po rozpoczęciu, a przed zakończeniem wykonywania kary” i „kara wykonywana w chwili popełnienia przestępstwa” oraz „kara odbywana w czasie popełnienia czynu” dochodzi się do wniosków sprzecznych z ratio legis przepisu, a nawet nie dających się zaakceptować z racjonalnego punktu widzenia, to należy zastosować zasady innej wykładni. Wykładnia celowościowa prowadzi do wniosku, że powyżej wskazanym zapisom w intencji ustawodawcy nie należy przypisywać różnego znaczenia, a użycie nieco odmiennych form językowych miało na celu wyłącznie estetykę gramatyczną.

W rozumieniu art. 85 § 3 kk czas odbywania kary, czy też wykonywania kary to okres od rozpoczęcia do zakończenia tej kary.

Stojąc na takim stanowisku uznał Sąd Okręgowy, że w sytuacji skazanego W. A., tak jak to prawidłowo przyjął sąd pierwszej instancji, zachodziła sytuacja z art. 85 § 3 kk. uniemożliwiająca orzeczenie względem niego jednej kary łącznej pozbawienia wolności.

Z tego względu apelacja prokuratora nie została uwzględniona.

Zaskarżony wyrok utrzymano w mocy nie znajdując podstaw do jakiejkolwiek jego reformacji na korzyść skazanego.

VI Ka 296/16

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE