Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu VI Wydział Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 6 czerwca 2016 r. w Toruniu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...)- (...) Banku Spółdzielczego we W.

przeciwko J. K.

o zapłatę

I. utrzymuje w mocy nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 03 marca 2016r. sygn.akt VI GNc 62/16 w zakresie zasądzonej kwoty 798.813,63 zł (siedemset dziewięćdziesiąt osiem tysięcy osiemset trzynaście złotych sześćdziesiąt trzy grosze) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 05 lutego 2016 r. do dnia zapłaty oraz w zakresie zasądzonej kwoty 11.050,00 zł (jedenaście tysięcy pięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów procesu, w tym kwoty 10.800,00 zł (dziesięć tysięcy osiemset złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego,

II. uchyla nakaz zapłaty w pozostałej części i powództwo w tej części oddala,

III. zasądza od pozwanego J. K. na rzecz powoda (...)- (...) Banku Spółdzielczego we W. kwotę 3.600,00 zł (trzy tysiące sześćset złotych)tytułem pozostałej części kosztów zastępstwa procesowego

Sygn. akt VI GC 71/16

UZASADNIENIE

Powód (...)- (...) Bank Spółdzielczy we W. w pozwie przeciwko pozwanemu J. K. wniósł o zapłatę z weksla kwoty 798.813,63 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 30 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu (k. 2-3 i k.41).

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym z dnia 3 marca 2016 r., sygn. akt VI GNc 62/16, Sąd Okręgowy w Toruniu uwzględnił powództwo w całości nakazując pozwanemu aby zapłacił powodowi kwotę 798.813,63 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 30 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 11.050,00 zł tytułem kosztów procesu, w tym kwotę 10.800,00 zł tytułem kosztów zastępstw procesowego (k. 42).

W zarzutach od powyższego nakazu zapłaty pozwany wniósł o uchylenie nakazu zapłaty w całości i oddalenie powództwa oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. Ponadto pozwany wniósł o zwolnienie go od kosztów sądowych oraz o wstrzymanie wykonania zaskarżonego nakazu zapłaty. Jego zdaniem powód po pierwsze nieprawidłowo, niezgodnie z deklaracją wekslową, wypełnił warunek weksla dotyczący zawiadomienia o wykupie albowiem termin płatności wpisany na wekslu upłynął zanim wezwanie zostało doręczone. W konsekwencji odsetki za opóźnienie nie mogą być żądane od dnia 30 stycznia albowiem w tej dacie pozwany nie był w opóźnieniu, nie wiedział o terminie zapłaty wpisanym na wekslu. Ponadto pozwany zarzucił, iż żądanie pozwu jest przedwczesne; po pierwsze z uwagi na prowadzone między stronami rozmowy na temat restrukturyzacji zadłużenia, a po drugie z uwagi na brak wezwania do polubownego rozwiązania sporu czy mediacji. Zdaniem pozwanego brak tego wezwania do dokonania spłaty stanowił też naruszenie art. 75c prawa bankowego (k.47-50).

Prawomocnym postanowieniem z dnia 21 kwietnia 2016 r. wniosek pozwanego o zwolnienie od kosztów sądowych został oddalony (k.370).

Również wniosek pozwanego o wstrzymanie wykonania nakazu zapłaty został prawomocnie oddalony postanowieniem z dnia 4 maja 2016 r. (k.373-374).

Powód w odpowiedzi na zarzuty pozwanego od nakazu zapłaty wniósł o utrzymanie nakazu zapłaty w mocy podnosząc, iż zarzuty pozwanego nie zasługują na uwzględnienie. W szczególności podkreślił, iż dołączając do pozwu zawiadomienie o wypełnieniu weksla z dnia 14 stycznia 2016 t. z terminem wykupu na dzień 29 stycznia 2016 r. oraz dołączając potwierdzenie doręczenia pozwanemu tego wezwania przez awizo wykazał, że umożliwił pozwanemu zapoznanie się z wekslem. Ponadto wskazał, iż pismem z dnia 23 listopada 2015 r. wypowiedział pozwanemu umowę kredytową; zatem pozwany miał konkretną wiedzę na temat wysokości aktualnego zadłużenia wobec powoda oraz terminu wymagalności zadłużenia. Odnosząc się do przedwczesności potwierdził, iż były prowadzone rozmowy oraz korespondencja na temat ewentualnej restrukturyzacji zadłużenia pozwanego, jednakże ostatecznie powód w piśmie z dnia 24 lutego 2016 r. nie zgodził się na zaproponowane przez pozwanego warunki spłaty zadłużenia. Tym samym zdaniem powoda wypełnił on dyspozycję art. 75c ustawy prawo bankowe. Jedynie z ostrożności procesowej powód wskazał, iż w przypadku uznania braku doręczenia pozwanemu wezwania do wykupu weksla przed terminem płatności, pozwany w dniu 4 lutego 2016 r. z upływem terminu odbioru drugiego awiza bez wątpienia powziął informację o fakcie wypełnienia weksla i od tego dnia powinny zostać naliczone odsetki ustawowe za opóźnienie (k.381-383).

Do czasu zamknięcia rozprawy strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie (v. protokół rozprawy z dnia 6 czerwca 2016 r., 00:02:02-00:04:02, k.398).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W dniu 25 maja 2011 r. została zawarta pomiędzy powodem (...)- (...) Bankiem Spółdzielczym we W. a kredytobiorcą tj. pozwanym J. K., prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą (...)we W., umowa o kredyt inwestycyjny NR (...). Na mocy tej umowy powodowy bank udzielił pozwanemu kredytobiorcy kredyt inwestycyjny w kwocie 800.000,00 zł. Pozwany kredytobiorca zobowiązał się do spłaty kapitału kredytu i odsetek w terminach i kwotach określonych w harmonogramie stanowiącym załącznik nr 1 do umowy. Ostateczny termin spłaty kredytu upływał w dniu 30 września 2024 r.

Dowód : odpis umowy o kredyt inwestycyjny (k.23-24)

Prawne zabezpieczenie kredytu stanowił m.in. weksel własny in blanco wystawiony przez kredytobiorcę wraz z deklaracją wekslową. Zgodnie z deklaracją wekslową powodowy bank miał prawo wypełnić otrzymany od pozwanego weksel in blanco w każdym czasie na sumę odpowiadającą kwocie wykorzystanego przez pozwanego kredytu wraz z odsetkami, prowizją i kosztami w przypadku niedotrzymania umownego terminu spłaty kredytu oraz we wszystkich tych przypadkach, gdy powodowemu bankowi służyć będzie prawo ściągnięcia wierzytelności przed nadejściem terminu płatności. Powodowy bank miał prawo opatrzyć ten weksel datą płatności według swego uznania zawiadamiając pozwanego o tym listem poleconym wysłanym najpóźniej na 7 dni przed terminem płatności.

Dowód :

- odpis weksla (k.35),

- deklaracji wystawy weksla in blanco (k.31)

Harmonogram spłaty kredytu stanowiący załącznik nr 1 do powyższej umowy o kredyt inwestycyjny był pięciokrotnie zmieniany na wniosek pozwanego kredytobiorcy aneksami: nr (...) z dnia 29 grudnia 2011 r., nr (...) z dnia 2 lipca 2012 r., nr(...)z dnia 1 lipca 2013 r., nr (...)z dnia 29 sierpnia 2014 r. i nr (...) z dnia 18 grudnia 2014 r.

Dowód :

- odpis aneksu nr (...) z dnia 29 grudnia 2011 r. (k.25),

- odpis aneksu nr (...) z dnia 2 lipca 2012 r. (k.26),

- odpis aneksu nr (...) z dnia 1 lipca 2013 r. (k.27),

- odpis aneksu nr (...) z dnia 29 sierpnia 2014 r. (k.28-29),

- odpis aneksu nr (...) z dnia 18 grudnia 2014 r. (k.30)

Pismem z dnia 15 października 2015 r. pozwany kredytobiorca zwrócił się do powodowego banku z wnioskiem m.in. o restrukturyzację zadłużenia wynikającego m.in. z udzielonego kredytu w rachunku bieżącym umową nr (...) oraz o wydłużenie okresu karencji

w spłacie kredytu inwestycyjnego udzielonego powyższą umową o kredyt inwestycyjny nr (...).

Dowód : odpis pisma pozwanego (k.62-63)

W odpowiedzi powodowy bank poinformował pozwanego, iż wniosek zawarty w piśmie z dnia 15 października 2015 r. zostanie rozpatrzony po przedłożeniu biznes planu uwzględniającego sytuację ekonomiczno-finansową pozwanego w okresie restrukturyzacji tj. 25 lat.

Dowód : odpis pisma powoda (k.61)

Pismem z dnia 23 listopada 2015 r. powodowy bank wypowiedział pozwanemu przedmiotową umowę kredytową nr (...) z dnia 25 maja 2011 r. wraz aneksami od nr (...) do nr (...) ze skutkiem rozwiązującym po upływie 30 dni od daty doręczenia wypowiedzenia. Powodem wypowiedzenia przedmiotowej umowy były zaległości w spłacie odsetek. W związku z wypowiedzeniem kredytu powodowy bank wezwał pozwanego do zapłaty w terminie 30 dni kwoty łącznego zadłużenia w wysokości 792.335,81 zł. Powyższe wypowiedzenie pozwany otrzymał w dniu 7 grudnia 2015 r.

Dowód :

- odpis wypowiedzenia (k.384),

- odpis potwierdzenia odbioru (k.385)

W piśmie z dnia 7 grudnia 2015 r. pozwany wskazał na działania restrukturyzacyjne, które zamierza podjąć. Ponadto złożył wniosek o obniżenie marży w stosunku do wszystkich zobowiązań kredytowych do poziomu 2,0 %, zawieszenie spłat rat kredytowych na okres do 31 grudnia 2016 r. i wyrażenie zgody na spłatę zadłużenia kredytowego do dnia 31 grudnia 2016 r. w miesięcznych ratach w wysokości 4.000,00 zł w okresie od grudnia 2015 r. do kwietnia 2016 r., w wysokości 8.000,00 zł w okresie od maja 2016 r. do października 2016 r. i w wysokości 6.000,00 zł w okresie od listopada 2016 r. do grudnia 2016 r.

Dowód : odpis pisma pozwanego (k.59-60)

Pismem z dnia 14 stycznia 2016 r. powodowy bank poinformował pozwanego, że wypełnił zgodnie z deklaracją wekslową wystawiony dnia 13 stycznia 2016 r. weksel własny in blanco na kwotę wymagalnych zobowiązań w wysokości 798.813,63 zł z terminem płatności na dzień 29 stycznia 2016 r. W związku z powyższym wezwał pozwanego do spłaty wskazanego zobowiązania. Pomimo awizowania w dniu 29 stycznia 201t6 r. i powtórnego awizowania w dniu 4 lutego 2016 r. pozwany nie odebrał z placówki pocztowej powyższego zawiadomienia.

Dowód:

- odpis zawiadomienia o wypełnieniu weksla (k.32),

- odpis potwierdzenia odbioru z awizacją (k.33)

W kolejnym piśmie z dnia 18 stycznia 2016 r. pozwany, w nawiązaniu do swego wcześniejszego pisma z dnia 7 grudnia 2015 r., wniósł o zawieszenie spłat rat kapitałowych pożyczki zaciągniętej umową nr (...) kredytu.

Dowód : odpis pisma pozwanego (k.58)

Odpowiadając na powyższe pismo pozwanego z dnia 18 stycznia 2016 r. powodowy bank pismem z dnia 24 lutego 2016 r., doręczonym pozwanemu w dniu 11 marca 2016 r., poinformował go, że po przeanalizowaniu dotychczasowej współpracy oraz przedłożonych propozycji restrukturyzacyjnych nie zaakceptował zaproponowanych warunków spłaty zadłużenia.

Dowód :

- odpis pisma powoda (k.386-388),

- odpis potwierdzenia odbioru (k.389)

Pismem z dnia 31 marca 2016 r. pozwany ponownie zawnioskował o restrukturyzację swojego zadłużenia.

Dowód : odpis pisma pozwanego (k.54-57)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Przedstawiony wyżej stan faktyczny został ustalony na podstawie dokumentów prywatnych przedłożonych przez strony, których autentyczność nie była przez nie kwestionowana.

Należy podkreślić, iż po wniesieniu przez pozwanego zarzutów od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym spór przenosi się na płaszczyznę stosunku podstawowego w to na powodzie ciąży obowiązek udowodnienia zarówno istnienia jak i wysokości roszczenia przysługującego mu przeciwko pozwanemu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 października 2000 r. V CKN 136/00, OSNC z 2001 nr 6 poz. 89, uchwała SN z dnia 24 kwietnia 1972 r. III PZP 17/70, OSNC z 1793 r. nr 5 poz. 72). W niniejszym przypadku pozwany kredytobiorca nie kwestionował jednak wysokości swojego zobowiązania wynikającego z umowy o kredyt inwestycyjny. Zarzucał natomiast, że powód wypełnił weksel niezgodnie z deklaracją wekslową, gdyż wypełniony przez powodowy bank weksel nie został mu przedstawiony przed terminem jego płatności, który upływał w dniu 29 stycznia 2016 r. w sytuacji gdy ewentualny skutek w postaci doręczenia nastąpił po powtórnej awizacji w dniu 4 lutego 2016 r.

W ocenie Sądu powyższy zarzut pozwanego dotyczący wadliwego, niezgodnego z deklaracją wekslową, wypełnienia weksla przez powodowy bank jest nieuzasadniony. Jak wynika z treści deklaracji wekslowej zawiadomienie o wypełnieniu weksla powodowy bank winien był wysłać listem poleconym najpóźniej na 7 dni przed terminem płatności. In concreto powodowy bank wypełnił powyższy obowiązek wynikający z treści deklaracji wekslowej,

gdyż zawiadomienie o wypełnieniu weksla wraz z wezwaniem do jego wykupu z dnia 14 stycznia 2016 r. wysłał w dniu 18 stycznia 2016 r., a wskazany w wezwaniu termin wykupu został oznaczony na dzień 29 stycznia 2016 r. Wbrew kolejnemu zarzutowi powód przedkładając zawiadomienie o wypełnieniu weksla wraz z potwierdzeniem doręczenia weksla przez dwukrotne awizowanie wykazał, iż sposób zawiadomienia wystarczająco umożliwiał pozwanemu kredytobiorcy zapoznanie się z treścią wypełnionego weksla. Jednocześnie jak już wyżej wskazano, powód nie był zobowiązany doręczyć pozwanemu zawiadomienia o wypełnieniu weksla i wezwania do jego wykupu, jak błędnie zarzuca pozwany. Co więcej, w świetle art. 38 prawa wekslowego przedstawienie weksla do zapłaty następuje także wówczas, gdy posiadacz weksla po uprzednim zawiadomieniu umożliwi wystawcy weksla własnego zapoznanie się z oryginałem weksla w miejscu jego płatności. Należy podkreślić, iż pozwany nie podnosił, iż powód uniemożliwił mu zapoznanie się z wypełnionym wekslem.

W ocenie Sądu chybiony jest też zarzut pozwanego dotyczący rzekomej przedwczesności powództwa w sytuacji, gdy pozwany nie kwestionował zasadności wypowiedzenia przez powodowy bank przedmiotowej umowy o kredyt inwestycyjny. Argumentacja pozwanego, że powód uniemożliwił mu restrukturyzację zadłużenia nie może uzasadniać przedwczesności żądania pozwu. Powód przyznał wprawdzie, iż były prowadzone rozmowy na temat restrukturyzacji; okoliczność ta wynika również z przedłożonej przez strony korespondencji w tym przedmiocie. Jednakże powodowy bank ostatecznie nie przychylił się do wniosku pozwanego i nie zgodził się na zaproponowane przez pozwanego warunki spłaty zadłużenia. Co więcej jak wynika z treści korespondencji stron przywołanej w ustaleniach faktycznych wnioski pozwanego o restrukturyzację zadłużenia nie dotyczyły zadłużenia wynikającego z przedmiotowej umowy nr (...).

W końcu chybiony jest zarzut pozwanego naruszenia przez powodowy bank art. 75c prawa bankowego. Cytowany przepis nie nakłada bowiem na bank obowiązku uwzględnienia wniosku kredytobiorcy dotyczącego restrukturyzacji zadłużenia, a jedynie wskazuje, iż bank powinien na wniosek kredytobiorcy umożliwić mu restrukturyzację zadłużenia poprzez zmianę określonych w umowie warunków lub terminów spłaty kredytu. Jak wynika z powołanych wyżej aneksów do przedmiotowej umowy o kredyt inwestycyjny oraz z treści pisma powodowego banku z dnia 24 lutego 2016 r. wielokrotnie dokonywał on

restrukturyzacji zadłużenia pozwanego, w tym restrukturyzacji zadłużenia obejmującego przedmiot niniejszego sporu poprzez zmianę harmonogramu spłaty tego kredytu.

Reasumując z tych wszystkich względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 496 k.p.c. utrzymał w mocy zaskarżony nakaz zapłaty w zakresie zasądzonej kwoty 798.813,63 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 5 lutego 2016 r. do dnia zapłaty oraz w zakresie zasądzonej kwoty 11.050,00 zł tytułem kosztów procesu, w tym kwoty 10.800,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego (pkt I wyroku).

Natomiast w pozostałej części dotyczącej zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie przed dniem 5 lutego 2016 r. nakaz zapłaty należało uchylić i powództwo w tej części oddalić. Postępowanie dowodowe wykazało, iż doręczenie pozwanemu wezwania do wykupu weksla nastąpiło z upływem terminu odbioru powtórnego awiza tj. w dniu 4 lutego 2016 r. Zatem pozwany popadł w opóźnienie w zapłacie w dniu 5 lutego 2016 r., a nie w dniu 30 stycznia 2016 r. jak zasądzono w zaskarżonym nakazie zapłaty. Orzeczono zatem jak w pkt II wyroku.

Z uwagi na skuteczne wniesienie przez pozwanego zarzutów od nakazu zapłaty należało ustalić wynagrodzenie pełnomocnika powoda będącego radcą prawnym w minimalnej wysokości 14.400,00 zł przewidzianą taksą. Mając zaś na uwadze, iż zaskarżony nakaz zapłaty został utrzymany w zakresie kosztów zastępstwa procesowego wynoszącego 75 % minimalnej stawki to stosownie do art. 98 i art. 99 k.p.c. w związku z § 3 taksy radcowskiej należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda dalszą kwotę 3.600 zł tytułem reszty wynagrodzenia pełnomocnika powoda będącego radcą prawnym, o czym orzeczono jak w pkt III wyroku.

Z:

1. (...)

2. (...)

3. (...)

T. (...)