Pełny tekst orzeczenia

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 kwietnia 2016 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Śródmieścia we Wrocławiu Wydział VIII Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Bartłomiej Koelner

Protokolantka: Anna Hrydziuszko

po rozpoznaniu w dniu 7 kwietnia 2016 r. we Wrocławiu na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w K.

przeciwko: D. M.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego D. M. na rzecz strony powodowej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w K. kwotę 317,50 zł (trzysta siedemnaście złotych pięćdziesiąt groszy) wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 9 września 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 01 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty;

II.  oddala dalej idące powództwo;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 122 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  nadaje wyrokowi zaocznemu rygor natychmiastowej wykonalności.

UZASADNIENIE

Strona powodowa (...)S.A. z siedzibą w K. wniosła o zasądzenie od D. M. kwoty 542,50 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 9 września 2014 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu.

Uzasadniając roszczenie, wskazała, że (...) sp. z o.o. (wcześniej (...) sp. z o.o.) dokonała w dniu 19 lutego 2015 r. na rzecz strony powodowej przelewu wierzytelności przysługującej wobec pozwanego, o czym pozwany został poinformowany pisemnie. Pozwany w dniu 14 sierpnia 2014 r. zawarł z cedentem umowę pożyczki na kwotę 250 zł za pośrednictwem platformy internetowej www.(...) pl. (...) dokonał weryfikacji swoich danych osobowych i akceptacji warunków umowy, w związku z czym cedent wypłacił mu środki pieniężne. Pozwany zobowiązał się zwrócić całkowitą należność z tytułu umowy pożyczki w kwocie 542,50 zł do dnia 8 września 2014 r. Strona powodowa wezwała pozwanego do dobrowolnego spełnienia świadczenia pieniężnego, ale bezskutecznie.

Postanowieniem z dnia 5 listopada 2015 r. w sprawie o sygn. akt VI Nc-e 1970925/15 Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie przekazał sprawę do tut. Sądu wobec stwierdzenia braku podstaw do wydania nakazu zapłaty.

Pozwany D. M. nie złożył odpowiedzi na pozew, nie stawił się na rozprawie, nie wniósł o przeprowadzenie rozprawy pod jego nieobecność, oraz nie składał żadnych wyjaśnień.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny,

(...) sp. z o.o. z siedzibą w W. sporządziła projekt umowy z D. M. – umowę ramową pożyczki.

Zgodnie z treścią umowy, pożyczkodawca udziela pożyczek na podstawie umowy ramowej pożyczki, w sposób i na warunkach w niej określonych (§ 1 ust. 1.1). Pożyczki są udzielane na wniosek pożyczkobiorcy (§ 1 ust. 1.3) w kwotach od 300 zł do 10.000 zł na okres od 7 do 30 pełnych dni, określony przez pożyczkobiorcę we wniosku o udzielenie pożyczki (§ 2 ust. 2.1 i 2.2). Pożyczkobiorca może wnioskować o pierwszą pożyczkę, rejestrując się i tworząc konto użytkownika na stronie internetowej www.(...).pl, jednocześnie podając swoje dane (§ 3 ust. 3.1). Pożyczkobiorca może wnioskować o kolejne pożyczki w drodze złożenia wniosku online za pośrednictwem strony internetowej www.(...).pl, przesłania wiadomości SMS albo za pośrednictwem odpowiedniej aplikacji (§ 3 ust. 3.2). Przekazanie opłaty rejestracyjnej w wysokości 0,01 zł lub 0,50 zł strony uznają jako akceptację przez pożyczkobiorcę warunków umowy ramowej pożyczki (§ 3 ust. 3.3 i 3.4). W celu potwierdzenia rejestracji pożyczkobiorca jest zobowiązany do wniesienia opłaty rejestracyjnej przekazem na rachunek bankowy pożyczkodawcy (§ 3 ust. 3.5). Każda pożyczka jest oprocentowana w wysokości 4-krotności stopy kredytu lombardowego NBP (§ 4 ust. 4.1). Pożyczkodawca może przesłać pożyczkobiorcy będącemu w zwłoce wezwanie do zapłaty w formie pisemnej i/lub w formie wiadomości e-mail, a pożyczkobiorca zostanie obciążony kwotami po 20 zł za przesłanie pierwszych czterech wezwań oraz kwotą 150 zł za przesłanie piątego wezwania (§ 6 ust. 6.4). Pożyczkodawca zastrzega sobie prawo do naliczania odsetek maksymalnych od kwoty pożyczki od dnia następującego po dniu wymagalności spłaty (§ 6 ust. 6.7).

Dowód: - umowa ramowa pożyczki nr (...) , k. 17-22

(...) Sp. z.o.o. wystawił na rzecz D. M. fakturę nr (...)na kwotę 312,50 zł, na którą składa się kwota 250 zł tytułem pożyczki i kwota 65,50 zł tytułem prowizji. Okres pożyczkowania został w jej treści określony na 25 dni, termin wypłaty na dzień 14 sierpnia 2014 r., a termin spłaty na dzień 8 września 2014 r.

Dowód: - wydruk faktury, k. 23

W dniu 19 lutego 2015 r. (...)S.A. z siedzibą w K. zawarła z (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. umowę przelewu wierzytelności pieniężnych w stosunku do (...) dłużników, których lista stanowiła załącznik nr 1 (§ 1 ust. 1). Wierzytelności miały wynikać z umów pożyczki zawartych pomiędzy cedentem a każdym z dłużników (§ 1 ust. 2). Wykaz dokumentów stwierdzających wierzytelność i umożliwiających jej dochodzenie miał znajdować się w załączniku nr 1 (§ 2 ust. 2). W treści wyciągu z załącznika nr 1 zawarte są dane pozwanego i informacje dotyczące umowy nr (...) z dnia 14 sierpnia 2014 r.

Dowód:- umowa przelewu wierzytelności z dnia 19 lutego 2015 r. wraz z wyciągiem z załącznikiem nr 1, k. 11-13

Pismem z dnia 19 lutego 2015 r. strona powodowa zawiadomiła pozwaną o cesji wierzytelności wynikającej z umowy pożyczki z dnia 14 sierpnia 2014 r. i wezwała ją do zapłaty kwoty 542,50 zł.

Dowód: - pismo strony powodowej z dnia 19 lutego 2015 r. wraz z potwierdzeniem nadania, k. 15.

Sąd zważył co następuje,

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Zgodnie z art. 339 § 1 i 2 k.p.c. jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, sąd wyda wyrok zaoczny – § 1. W tym wypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa – § 2.

W toku niniejszego procesu pozwany zachował postawę całkowicie bierną. Nie złożył odpowiedzi na pozew, nie stawił się także na rozprawie. Spełnione zostały zatem przesłanki uzasadniające wydanie wyroku zaocznego.

Podstawą prawną rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie stanowi przepis art. 720 k.c., zgodnie z którym przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Pozwany D. M. zawarł z poprzednikiem prawnym strony powodowej umowę pożyczki, do której mają zastosowanie przepisy art. 720 kc. i n. Na mocy tej umowy pozwanemu została udzielona pożyczka w wysokości 250 zł., oraz naliczono prowizję w wysokości 62,50 zł. Pozwany nie spłacił udzielonej mu pożyczki.

Sąd uznał za budzące uzasadnione wątpliwości, twierdzenia strony powodowej co do zasadności obciążania pozwanego kwotą przewyższającą kwotę wynikającą z dołączonej do pozwu faktury z dnia 21 sierpnia 2014 r. Jak wynika z jej treści pozwany winien zapłacić należność w wysokości 312,50 zł., na którą składała się kwota udzielonej pożyczki tj. 250 zł oraz prowizja w wysokości 62,50 zł. Z przedłożonych przez stronę powodową dokumentów nie wynika obowiązek pozwanego do zapłaty kwoty w wysokości 230 zł z naliczonej z tytułu wystawionych wezwań do zapłaty.

W ocenie Sądu strona powodowa nie udowodniła istnienia kosztów skierowanych do pozwanego wezwań do zapłaty oraz ich wysokości. Nadto, żądanie tak wysokich kosztów, jest zdaniem Sądu, sprzeczne z postanowieniami przepisów art. 385 ¹ § 1 k.c. Zgodnie bowiem z § 1 wskazanego artykułu postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Norma prawna zawarta w przepisie kolejnego paragrafu stanowi, że jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie. Z kolei przepis art. 385 ¹ § 3 k.c. stanowi, że nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta. Natomiast przepis kolejnego paragrafu stanowi, iż ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje. Zgodnie zaś z art. 385 ² k.c. oceny zgodności postanowienia umowy z dobrymi obyczajami dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy, biorąc pod uwagę jej treść, okoliczności zawarcia oraz uwzględniając umowy pozostające w związku z umową obejmującą postanowienie będące przedmiotem oceny.

Zważyć należy, iż nałożenie tak wysokich kosztów wezwań do zapłaty pozostaje w sprzeczności z dobrymi obyczajami. Obciążenie pozwanego kosztami wezwań do zapłaty, niezależnie od tego, czy koszty te zostały poniesione, uznać należałoby za wyższe niż maksymalne, a nawet ukryte odsetki od sumy pożyczonego kapitału. Postanowienie takie, jako zmierzające do obejścia prawa, jest nieważne na mocy przepisu art. 58 § 1 k.c. Wskazać należy, że pozwany nie miał rzeczywistego wpływu na treść tych postanowień umownych, które zostały mu narzucone w omawianym zakresie przez pożyczkodawcę. Kwestionowane postanowienia umowne o kosztach obciążających pożyczkobiorcę w przypadku niewykonania zobowiązania zostały przejęte z wzorca umowy zaproponowanego pozwanemu jako konsumentowi przez kontrahenta. Takie postanowienia umowy pożyczki kształtują określony obowiązek konsumenta, w przypadku uchybienia terminowi zwrotu pożyczki, w sposób niezgodny z dobrymi obyczajami, gdyż zastrzegają na ten wypadek dodatkowe opłaty w wygórowanej wysokości, które w dodatku zostały z góry ściśle i dokładnie określone. Wskazać przy tym należy, że opłata za wezwanie do zapłaty, uwzględniając wysokość kosztów tego rodzaju usług stosowanych przez firmy je świadczące, jest znacznie zawyżona, nadto powód nie wykazał, że w ogóle wezwania te były do pozwanego kierowane. Sąd miał na względzie regulację zawartą w art. 6 k.c., zgodnie z którą ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne (ciężar dowodu), a ponadto przepisu art. 3 k.p.c., zgodnie z którym strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dokonywać czynności procesowych zgodnie z dobrymi obyczajami, dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody.

Wskazać w tym miejscu należy, że zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zapadłym w sprawie o sygn. akt XVII AmC 624/09, za niedozwolone i zakazane do wykorzystywania w obrocie z konsumentami zostały uznane postanowienia wzorców umownych nakładających na kredytobiorcę obowiązki w postaci konieczności poniesienia kosztów związanych z monitorowaniem kredytobiorcy, w przypadku niewykonania zobowiązań wynikających z umowy (dotyczyło to kosztów telefonicznych upomnień, korespondencji kierowanej do kredytobiorcy związanej z nieterminową spłatą kredytu w postaci zawiadomień, upomnień itp., wyjazdu interwencyjnego do kredytobiorcy).

W oparciu o powyższe Sąd doszedł do wniosku, że zastrzeżenie dochodzenia od pozwanego zapłaty kosztów związanych z wystawionymi wezwaniami do zapłaty jest niedozwolonym postanowieniem umownym, zatem w świetle przepisu art. 385 ¹ § 1 k.c. nie wiąże pozwanego. Należy również podkreślić, iż strona powodowa nie wskazała jakichkolwiek dowodów oraz okoliczności uzasadniających zobowiązanie pozwanego do zapłaty kosztów wezwań do zapłaty w kwocie 230 zł.

Mając powyższe na uwadze, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę należności głównej w wysokości 250 zł., kwotę prowizji w wysokości 62,50 zł. oraz kwotę 5 zł z tytułu opłaty za wysłanie wezwania do zapłaty (uwzględniając wysokość kosztów tego rodzaju usług świadczonych przez działające na rynku firmy) – wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 9 września 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty. W zakresie zaś żądania zapłaty kwoty 230 zł powództwo podlegało oddaleniu.

Orzeczenie o odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c., zasądzając je zgodnie z żądaniem pozwu tj. od dnia 9 października 2015 r. do dnia zapłaty, przy czym – z uwagi na to, iż od 1 stycznia 2016 r. dotychczasowe „odsetki ustawowe” określone w art. 481 k.c. są nazwane „ustawowymi odsetkami za opóźnienie” – Sąd w pkt. I wyroku odpowiednio dostosował uwzględnione roszczenie określone w pozwie wniesionym w dniu 12 października 2015 r. do nowej terminologii.

O kosztach postępowania sądowego postanowiono w myśl art. 100 k.p.c., który stanowi, iż w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. W przedmiotowej sprawie strona powodowa utrzymała się ze swoim roszczeniem w 58,50 %. Na koszty postępowania składały się kwoty: 180,00 zł. tytułem wynagrodzenia radcy prawnego oraz 30,00 zł. tytułem opłaty sądowej od pozwu - łącznie 210,00 zł. - z tego 58,50 % to 122 zł.

Mając zatem na uwadze wynik procesu należało zasądzić od pozwanego D. M. rzecz strony powodowej kwotę 122 zł. tytułem zwrotu kosztów procesu, o czym orzeczono w pkt III wyroku.

O nadaniu rygoru natychmiastowej wykonalności orzeczono na podstawie art. 333 § 1 pkt 3 k.p.c.

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji wyroku.