Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wrocław, dnia 18 maja 2016 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSR Antonina Surma

Protokolant: Magdalena Górska

Prokuratora Prokuratury Okręgowej we Wrocławiu Ryszarda Wojtasiaka

po rozpoznaniu w dniu 18 maja 2016 roku

w sprawie

J. K. (1) (K.) syna J. i J. z domu M.

PESEL: (...)

urodzonego (...) we W.

oskarżonego o to, że:

W dniu 17 sierpnia 2012r. we W. i L. woj. (...), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z nieustaloną osobą, doprowadził K. D. (1) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 3200,00 zł, stanowiącego zaliczkę na poczet zakupu samochodu, w ten sposób, że uprzednio wprowadził pokrzywdzonego w błąd co do posiadania i zamiaru sprzedaży mu samochodu osobowego marki D. (...) dci L. 4x4, oferowanego za pośrednictwem portalu internetowego otomoto.pl

tj. o czyn z art. 286 § 1 kk

* * *

I.  uniewinnia J. K. (1) od popełnienia zarzucanego mu przestępstwa;

II.  na podstawie art. 632 k.p.k. obciąża Skarb Państwa kosztami postępowania w sprawie.

Sygn. akt II K 94/15

UZASADNIENIE

W toku postępowania w sprawie ustalono następujący stan faktyczny:

Dnia 6 lipca 2010r. J. K. (2) otworzył w L. Bank konto (...). Jako adres do korespondencji podał ul. (...) (...)-(...) W.. Do konta przyporządkowano rachunek nr (...). Jako typ źródła dochodu J. K. (2) podał umowę o pracę, zlecenie lub umowę o dzieło.

(Dowód: dokumentacja bankowa – k. 50).

J. K. (2) utrzymywał się z prac dorywczych w budownictwie. Pracował przy budowie N., stadionu (...). Zatrudniał się tez przy budowach na K..

Wynagrodzenie za prace przy budowie stadionu J. K. (2) – poza bieżąco wypłacanymi zaliczkami, miał otrzymać na rachunek bankowy. Zawierane umowy o zatrudnienie, jakie zawierał J. K. (2) miały charakter ustny. Przy budowie stadionu wynegocjował stawkę 15 zł na godzinę. Przepracowaną ilość godzin zapisywał na kartce. Z jego własnych wyliczeń wynikało, że od pracodawcy na stadionie otrzyma jeszcze 4000 zł.

J. K. (2) twierdził, że pracodawcy, którzy rozliczyli się z nim zapłacili jedynie część należnego mu wynagrodzenia.

(Dowód: wyjaśnienia oskarżonego – k. 263 – 264).

Dnia 7 września 2010r. J. K. (2) na rachunek dokonał wpłaty własnej w kwocie 500 zł.

Dnia 4 kwietnia 2011r. na rachunku J. K. (1) zaksięgowano kwotę 631,60 zł z tytułu przelewu za wynagrodzenie od (...) M. Z.. Z tego samego tytułu – od tego samego podmiotu – dnia 8 czerwca 2011r.dokonano przelewu kwoty 775,35 zł.

Dnia 17 sierpnia 2011r. na rachunek J. K. (1) wpłynęło wynagrodzenie w kwocie 2.000 zł od K. B.. Ten sam podmiot dnia 5 września 2011r. dokonał wpłaty na rachunek oskarżonego kwoty 700,00 – także tytułem wynagrodzenia.

7 lipca 2012r. J. K. (2) dokonał także wpłaty własnej w kwocie 1500,00 zł.

J. K. (2) aktywnie korzystał ze swojego konta bankowego. Największymi wypłatami w okresie od 1 sierpnia 2010r. do dnia 6 września 2012r. , jakich dokonano z rachunku J. K. były kwoty po 500 zł.

(Dowód: historia rachunku – k. 243 – 245).

J. K. (2) latem 2012r. zamieszkiwał przy ul. (...) – w noclegowni. Dokumenty bankowe trzymał w reklamówce – wraz z dowodem osobistym. Kiedy szedł do pracy, reklamówkę zostawiał u znajomego.

(Dowód: wyjaśnienia oskarżonego – k. 264).

Dnia 11 lipca 2012r. J. K. (2) zastrzegł kartę wydaną mu do obsługi rachunku bankowego. W jej miejsce wydano nową.

Dnia 14 sierpnia 2012r. J. K. (2) zgłosił kradzież karty wydanej mu do obsługi rachunku bankowego. W jej miejsce ponownie wydano mu nową.

(Dowód: wyjaśnienia oskarżonego – k. 111 – 113, 262, informacja (...) Agricole

Bank (...) S.A. – k. 49).

16 sierpnia 2012r. K. D. (1), znalazł na stronie internetowej otomoto.pl ogłoszenie o sprzedaży samochodu marki D. (...) dci L. 4x4. Zgodnie z treścią ogłoszenia, został ono wystawione przez J. K. (1) , ul. (...) , (...)-(...) K..

Dnia 17 sierpnia 2012r. K. D. (1) zadzwonił pod podany w ogłoszeniu nr tel.: (...). Jego rozmówca się nie przedstawił. Po uzgodnieniu szczegółów technicznych dotyczących samochodu, sprzedający i K. D. (1) uzgodnili, że K. D. zarezerwuje przedmiotowy pojazd, a następnie przyjedzie do K. celem dokonania jego sprawdzenia.

(Dowód: zeznania świadka M. D.- k. 3 – 4, 207, wydruk strony interne-

towej – k. 7 – 8)

Następnie rozmówca K. D. (1) przysłał mu ze skrzynki e- mail: janusz.kaniec@onet.pl na jego pocztę e - mail druk zamówienia/rezerwacji, pod którym widniał podpis (...), a który nie był kopią autentycznego podpisu J. K. (1). Na druku tym naniesione były dane K. D. (1). Został też wskazany przedmiot transakcji i kwota zaliczki.

(Dowód: zeznania świadka M. D.- k. 3 – 4, 207 - 208, wyjaśnienia

oskarżonego – k. 111 – 113, 156, 262 - 264, zamówienie/rezerwacja – k.

11).

Następnie, żona K. D. – D. D. dokonała przelewu 10% ceny pojazdu – 3200 zł - na wskazany w formularzu zamówienia rachunek nr (...). Wysłała też na adres e- mail potwierdzenie przelewu. K. D. (1) – zgodnie z telefonicznymi ustaleniami umówił się z rozmówcą, że będzie w K. około godz. 17.00. Kiedy jednak się tam stawił, jego rozmówca nie odbierał połączeń telefonicznych i włączała się jedynie skrzynka pocztowa.

(Dowód: zeznania świadka K. D.- k. 3 – 4, 207 - 209, 517, potwierdze-

nie dokonania przelewu – k. 9, dokumentacja bankowa – k. 50).

Tego samego dnia na rachunek J. K. (1) dokonano przelewu kwoty 3200 zł z rachunku L. N. tytułem opłaty rezerwacyjnej za samochód D. (...).

(Dowód: dokumentacja bankowa – k. 50, historia rachunku – k. 246).

Dnia 4 września 2012r. J. K. (2) stawił się w banku (...) celem aktywacji karty do konta, która została mu przesłana na adres noclegowni, w której zamieszkiwał. Poinformowano go o przelewach, które zostały dokonane na jego rachunek.

J. K. (2) nie mógł aktywować karty bez dowodu osobistego, który – podobnie jak reszta dokumentów związanych z założeniem konta – został mu skradziony, tak jak i karta do konta, którą zastrzegł. W związku z tym, udał się do Urzędu Miejskiego po odpowiedni dokument.

Następnie, dokonał wypłaty kwoty 6.000 zł.

Pobrane środki przeznaczył na rozliczenia z wierzycielami.

(Dowód: wyjaśnienia oskarżonego – k. 79, 111 – 113, 262, historia rachunku – k.

246).

W placówkach (...) A.istniała możliwość dokonania wypłaty środków w placówce bez okazywania dowodu tożsamości. Wówczas jednak, prowadzona była weryfikacja tożsamości na podstawie dodatkowych pytań.

(Dowód: zeznania świadka J. P. – k. 383).

Dnia 25 września 2012r. wydano J. K. dowód osobisty nr (...).

(Dowód: wyjaśnienia oskarżonego – k. 79, 262, informacja Urzędu Miejskiego W.-

(...) – k. 133, dowód osobisty – k. 80).

Dnia 3 lipca 2014r. na rachunku bankowym J. K. (1) dokonano zaksięgowania kwoty 1168,00 zł tytułem stypendium . Nadawcą przelewu było Towarzystwo Pomocy im. (...). Brata A.. Takie same kwoty księgowano również w dniach: 7 sierpnia 2014r., 4 wrzesnia 2014r., oraz 9 października 2014r.

6 lutego 2015r. natomiast, zaksięgowano kwotę 934,00.

(Dowód: historia rachunku – k. 248 – 253).

Postanowieniem z dnia 30 maja 2014r. – wobec braku danych dostatecznie uzasadniających popełnienie przez podejrzanego zarzucanego mu czynu - umorzono postepowanie przeciwko J. K. (1) o to, że w okresie od 17 do 19 sierpnia 2012r. w miejscowości J., gm. P. powiat (...), woj. (...), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem M. P. w kwocie 3200 zł w ten sposób, że za pośrednictwem portalu internetowego (...).pl sprzedał mu samochód osobowy marki D. (...) a po otrzymaniu zaliczki w postaci przelewu pieniędzy na wskazane przez sprzedającego konto bankowe nie wywiązał się z oferty sprzedaży zakupionego pojazdu i nie zwrócił mu wpłaconych pieniędzy, tj, o czyn z art. 286 § 1 k.k.

(Dowód: akta Ds49/14 Prokuratury Rejonowej w Działdowie).

W toku zarzucanego mu czynu oskarżony nie miał z przyczyn chorobowych zniesionej ani w stopniu znacznym ograniczonej zdolności rozumienia znaczenia czynu ani pokierowania swoim postepowaniem.

(Dowód; opinia sadowo – psychiatryczna – k. 122).

Oskarżony J. K. (2) to czterdziestopięcioletni rozwiedziony mężczyzna, ojciec dorosłego syna.

J. K. (2) uzyskał wykształcenie zawodowe i jest elektromechanikiem. Utrzymuje się z prac dorywczych w budownictwie, z którego to tytułu osiąga dochód w kwocie około 4.000 zł miesięcznie.

Zgodnie z własnym oświadczeniem, oskarżony nie był leczony psychiatrycznie, neurologicznie ani odwykowo. J. K. (2) nie był w przeszłości karany sądownie.

(Dowód: wyjaśnienia oskarżonego – k. 78, 155, K. – k. 69, 104, 261).

W toku postępowania w sprawie oskarżony nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i składał wyjaśnienia.

W toku postepowania, Sąd uznał wyjaśnienia J. K. (1) za wiarygodne (k. 79, 111 – 113, 156, 262 – 264). Oskarżony konsekwentnie zaprzeczał, bowiem stawianemu zarzutowi i w toku całego postepowania twierdził, że nigdy nie publikował w Internecie żadnego ogłoszenia o sprzedaży samochodu. Jak wskazywał, nie posługiwał się Internetem i poza informacjami uzyskanymi w toku postepowania – nie miał wiedzy o jego funkcjonowaniu. Nie rozpoznał też podpisu złożonego na „rezerwacji” przesłanej pokrzywdzonemu. Wskazywał, natomiast, że w okresie wakacyjnym w 2012r. zgubił dokumenty bankowe związane z wyrobieniem konta bankowego, wraz z kartą i pinem do niej, a także dowodem osobistym, które to dokumenty trzymał razem w reklamówce. Jak wyjaśnił, ponieważ utrzymywał się z prac dorywczych i płacone miał zaliczkowo, spodziewał się, że otrzyma obiecywane wynagrodzenie, w związku z czym, kiedy w oddziale banku, gdzie zamierzał aktywować nowo wyrobioną kartę do konta, dowiedział się, że posiada większą kwotę gotówki, postanowił ją wypłacić. – Z uwagi jednak, na okoliczność, ze do aktywowania karty niezbędny był dowód osobisty, doradzono mu by uzyskał w Urzędzie Miasta zaświadczenie o jego utracie, co było wystarczające do aktywowania karty, a następnie dokonania wypłaty.

W toku postępowania dano też wiarę oskarżonemu twierdzącemu, że oczekiwał wpłaty dużej kwoty na swój rachunek bankowy. Podkreślić tu trzeba, że na rachunek oskarżonego dokonywane były wpłaty tytułem wynagrodzenia, na co wskazuje historia jego rachunku. Dokonywał też wpłat własnych. Co więcej, J. K. (2) wyjaśnił, jakiej kwoty się spodziewał tytułem zaległego wynagrodzenia i wskazał sposób jej wyliczenia. Nadto, nadmienił też, że uiszczone na jego rzecz kwoty tytułem wynagrodzenia nie zawsze wyczerpywały całą umówioną kwotę, w związku z czym oczekiwał wyrównań. Fakt, zaś, że nie wskazywał nazwy konkretnej zatrudniającej go firmy, zdaniem Sadu, nie zaprzecza jego wiarygodności w szczególności wobec dowiedzionej w aktach sprawy wielości podwykonawców zatrudnionych tak przy budowie Narodowego Forum Muzyki, jak i stadionu. Jak relacjonował (k. 263 – 264), pracodawcy wymagali posiadania rachunku bankowego, lecz nie podawał im innych swoich danych. Nadto, wyjaśnienia oskarżonego co do zatrudnienia przy tych inwestycjach są wiarygodne mimo braku potwierdzenia tego faktu przez podwykonawców robót na budowie (...). Zauważyć, bowiem, należy, że J. K. podkreślał, że było to zatrudnienie „na czarno” (k. 263), w związku z czym trudno przypuszczać, by którykolwiek z pracodawców przyznał się do takiego zatrudnienia, tym bardziej, że mogłoby to skutkować odpowiedzialnością nierzetelnego pracodawcy.

Mając to na względzie, nie posłużono się nadesłanymi oświadczeniami w przedmiocie zatrudnienia oskarżonego.

Dokonując powyższych ustaleń w sprawie, Sąd wykorzystał szczere i obiektywne zeznania pokrzywdzonego K. D. (1) (k. 1 – 5, 207 – 209, 517 ), który opisał okoliczności powzięcia wiadomości o wystawieniu na sprzedaż samochodu marki D. (...), dokonania wpłaty kwoty tytułem jego rezerwacji, jak też kontaktów z osobą, która przedmiotowy pojazd wystawiła do sprzedaży. Jego relacje potwierdzone zostały nie kwestionowanymi przez strony dokumentami w postaci przesłanego drogą elektroniczną egzemplarza zamówienia/rezerwacji (k. 11), jak też potwierdzeniem dokonania przelewu (k. 9), oraz wydrukiem oferty na portalu (...).PL. (k. 7 – 8).

Wykorzystano również bezstronne relacje zatrudnionego w banku (...) (k. 383), który przyznał, iż istnieje w banku możliwość dokonania wypłaty środków bez dowodu tożsamości – po przeprowadzeniu odpowiedniej weryfikacji. Nie był jednak, w stanie stwierdzić, w jaki sposób odbyła się wypłata przez oskarżonego kwoty 6.000 zł.Jak zas wynika z informacji banku, po „awaryjnej” weryfikacji danych klienta, pracownik może zrealizować różnych dyspozycji – w tym dokonać wypłaty (k. 242).

Posłużono się również nie kwestionowanymi przez strony dokumentami dotyczącymi umowy rachunku bankowego (k. 49 – 50), jak też historią rachunku (k. 242 - 255), które nie były w postepowaniu kwestionowane.

Dla zobrazowania innego postępowania toczącego się wobec J. K. (1) – dotyczącego M. P., wykorzystano też akta sprawy Ds. 49/14.

W toku postepowania w sprawie wykorzystano też sporządzoną w oparciu o wskazania wiedzy fachowej oraz informacje podane przez oskarżonego opinię sądowo – psychiatryczną (k. 122), z której wynika, że w czasie zarzucanego mu czynu oskarżony nie miał z przyczyn chorobowych zniesionej ani w stopniu znacznym ograniczonej zdolności rozumienia zaznaczenia czynu ani pokierowania swoim postepowaniem.

Posłużono się też kartą karną oskarżonego (k. 69, 104), z której wynika jego uprzednia niekaralność.

Nie posłużono się, natomiast, informacjami grupy A.(k. 16 – 21), które nie przyczyniły się do ustaleń w sprawie, w szczególności, zaś, do identyfikacji osoby, która zamieściła ogłoszenie na portalu (...).pl. (...), nie wykorzystano informacji (...) C.(k. 28a, 28b), z których nie wynikają dane umożliwiające identyfikację osoby posługującej się nr tel. (...), choć jak wskazano ten nr tel. dnia 17 sierpnia 2012r. podczas połączenia z pokrzywdzonym łączył się ze stacją (...) w L.. – Z tego też względu nie wykorzystano wykazu połączeń (k. 31 – 43). Podobnie, nie posłużono się zapisem płyty na k. 58.

W związku z powyższym, J. K. (1) uniewinniono od zarzutu tego, że w dniu 17 sierpnia 2012r. we W. i L. woj. (...), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z nieustaloną osobą, doprowadził K. D. (1) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 3200,00 zł, stanowiącego zaliczkę na poczet zakupu samochodu, w ten sposób, że uprzednio wprowadził pokrzywdzonego w błąd co do posiadania i zamiaru sprzedaży mu samochodu osobowego marki D. (...) dci L. 4x4, oferowanego za pośrednictwem portalu internetowego otomoto.pl.

Dyspozycję art. 286 § 1 kk wypełnia bowiem ten, kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Przy czym stronę podmiotową oszustwa stanowi zamiar bezpośredni, a przestępstwo to to tzw. przestępstwo kierunkowe, którego dopuścić się można jedynie „w celu osiągnięcia korzyści majątkowej”. Sprawca podejmując działania musi mieć wyobrażenie pożądanej dla niego sytuacji, która stanowić ma rezultat jego zachowania. Powyższe ujęcie znamion strony podmiotowej wyklucza możliwość popełnienia oszustwa z zamiarem ewentualnym. Zamiar bezpośredni winien obejmować zarówno cel, jak i sam sposób działania zmierzający do zrealizowania tego celu. Sprawca musi chcieć takiego właśnie sposobu działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i cel ten musi stanowić punkt odniesienia każdego ze znamion przedmiotowych przestępstwa. Przypisując sprawcy popełnienie przestępstwa określonego w 286 § 1 k.k. należy wykazać, że obejmował on swoją świadomością i zamiarem bezpośrednim (kierunkowym) nie tylko to, że wprowadza w błąd inną osobę (względnie wyzyskuje błąd), ale także i to że doprowadza ją w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem - i jednocześnie chce wypełnienia tych znamion (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2004 r. sygn. akt IV KK 192/03).

W niniejszej zaś sprawie żadne z powyższych wykazane nie zostało. Oskarżony w sposób jasny i logiczny wskazał, że utracił dokumenty z wiązane z założonym rachunkiem bankowym – w tym kartę do konta (po raz kolejny) i dowód osobisty, jak też, że nie miał wiedzy na temat tego, że przelane na jego rachunek bankowy środki nie są mu należne.

Co więcej, wobec dokonywanych przelewów od pracodawców na konto oskarżonego, jak tez jego wpłat własnych i wyliczeń spodziewanych kwot, zauważyć należy, że jego oczekiwanie na przelewy zaległych wynagrodzeń, były, zdaniem Sądu zasadne. – Także w świetle tego, co wyjaśniał o „pracy na czarno”. Zauważyć też trzeba, że oskarżony wielokrotnie korzystał ze swojego rachunku bankowego, a nienależne przelanie środków na jego rzecz miało miejsce w dwuletniej historii jego rachunku jedynie dwa razy i to po utracie przez oskarżonego dowodu osobistego i dokumentów bankowych, co dodatkowo uprawdopodabnia jego wersję. – Nie można, zatem, zdaniem Sądu mówić o doprowadzeniu K. D. przez J. K. (1) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem za pomocą wprowadzenia go w błąd, bądź wypełnienia przez niego znamion przestępstwa oszustwa w jakikolwiek inny sposób.

W związku z tym, oskarżonego uniewinniono od zarzutu popełnienia czynu z art. 268 § 1 k.k.

Wobec uniewinnienia, kosztami postępowania obciążono Skarb Państwa.