Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 kwietnia 2016 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział I Cywilny
w składzie:

Przewodniczący: SSO Aneta Fiałkowska – Sobczyk

Protokolant: Alicja Czarnota

po rozpoznaniu w dniu 14 kwietnia 2016 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa P. S.

przeciwko J. T.

o zapłatę

I.  umarza postępowanie co do kwoty 439 915,77 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 23 maja 2014 r.;

II.  zasądza od pozwanego J. T. na rzecz powoda P. S. kwotę 28.068,79 zł (dwadzieścia osiem tysięcy sześćdziesiąt osiem złotych 79/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 23 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

III.  w pozostałej części powództwo oddala;

IV.  zasądza od powoda P. S. na rzecz pozwanego J. T. kwotę 7 217 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Powód P. S. wniósł o zasądzenie od pozwanego J. T. kwoty
1 114 030,12 zł z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 23 maja 2014 r. do dnia zapłaty.

Uzasadniając żądanie pozwu powód wskazał, że w ramach działalności gospodarczej współpracował z pozwanym w latach 2010 – 2014. Pozwany świadczył na jego rzecz usługi logistyczne polegające na przyjmowaniu i pakowaniu ziół do opakowań, przyjmowaniu zamówień od klientów, pakowaniu zamówienia i jego przekazywaniu klientom powoda za pośrednictwem kuriera. Pozwany, w imieniu powoda, wystawiał faktury VAT dla klientów powoda tytułem ceny sprzedaży, płatne gotówką za pobraniem oraz pobierał od nich należności stwierdzone wystawionymi fakturami. Jednakże, jak podniósł powód, pozwany nie rozliczył się z powodem z otrzymanych pieniędzy za te produkty.

Pozwany zobowiązał się także dokonać na rzecz powoda zakupu płodów rolnych, na co powód przekazał pozwanemu zaliczki we wskazanych w treści pozwu kwotach. Pomimo tego pozwany nie zakupił towarów ani też nie zwrócił powodowi przekazanych mu w tym celu zaliczek.

Powód wyjaśnił, że na żądanie pozwu składają się następujące kwoty:

- 353 830,12 zł tytułem rozliczenia faktur wystawionych przez pozwanego w imieniu i na rzecz powoda jako suma nierozliczonych należności z tytułu sprzedaży ziół,

- 710 200 zł tytułem zwrotu nierozliczonych przez pozwanego zaliczek na zakup płodów rolnych,

- 50 000 zł tytułem przekazanych powodowi w dniu 25.06.2010 r. z tytułu pożyczki środków pieniężnych.

Zarządzeniem z dnia 20 lipca 2014 r. sprawa o zapłatę kwoty 50 000 zł została wyłączona do odrębnego rozpoznania.

Nakazem zapłaty wydanym w dniu 29 grudnia 2014 r. (k. 1460) , w postępowaniu upominawczym, Sąd Okręgowy we Wrocławiu nakazał pozwanemu aby uiścił na rzecz powoda kwotę 1 064 030,12 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 23 maja 2014 r. do dnia zapłaty .

W sprzeciwie od nakazu zapłaty (k. 1492 i n.) pozwany J. T. zaskarżył nakaz w całości i wniósł o oddalenie powództwa.

Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie pozwany zaprzeczył, aby posiadał jakiekolwiek zobowiązania orzeczone nakazem zapłaty wobec powoda. Pozwany współpracował z powodem w latach 2010-2014 w zakresie prowadzenia działalności związanej z produkcją i sprzedażą ziół oraz prowadził też działalność gospodarczą pod firmą (...) w S. oraz Indywidualne Gospodarstwo (...). W 2010 r. pozwany otrzymał decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie produkcji ziół. Z powodu niemożności samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej pozwany wraz z powodem podjęli decyzję, że pozwany faktycznie w dalszym ciągu będzie zajmował się sprzedażą ziół, ale formalnie na fakturach sprzedażowych i zakupowych będzie widniał powód, jako prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...).

Powód do pozwu o zapłatę dołączył szereg faktur VAT wskazujących, że sprzedał zioła osobom trzecim. Zioła te pochodziły jednak bądź od przedsiębiorstwa (...), bądź z produkcji własnej pozwanego (mowa tutaj o ostropeście plamistym). Zapłata za zakup ziół następowała bezpośrednio do rąk kierowcy przedsiębiorstwa logistycznego (...), które to przedsiębiorstwo następnie przelewało pieniądze na konto pozwanego, jako osoby faktycznie uprawnionej do odbioru tej części środków. Natomiast w przypadku płatności za towar w formie przelewu, środki były przekazywane przez nabywcę powodowi na jego rachunek bankowy. Ten sposób postępowania był uzgodniony i wiadomy stronom i funkcjonował przez okres od 2010 r. do 2014 r., a w zasadzie do kwietnia 2014 r., kiedy strony weszły w spór co do prowadzenia zielarni oraz gospodarstwa rolnego pozwanego.

Powyższe jednak wskazuje, że to pozwany w rezultacie był beneficjentem części dochodów ze sprzedaży ziół i który przeznaczał te pieniądze na zakup ziół, opakowań, etykiet, kartonów, materiałów biurowych, opłatę rachunków za telefon i Internet.

Przy czym pozwany w latach 2010-2014 wydał 241 304,19 zł na zakup ziół od przedsiębiorstwa (...), w tym:

- w roku 2010 – kwotę 15 504,08 zł,

- w roku 2011 – kwotę 54 746,72 zł,

- w roku 2012 – kwotę 71 771,15 zł,

- w roku 2013 – kwotę 9 604,25 zł,

- w roku 2014 – kwotę 5 677, 99 zł.

Nadto pozwany w latach 2010-2014 nabył od przedsiębiorstwa (...) sp. z o.o. produkty, między innymi, w postaci klipsów za kwotę 37 622,23 zł (w tym za rok 2010 - kwota 3 879,90 zł, rok 2011 - kwota 8 419,39 zł, rok 2012 - kwota
9 647,70 zł, rok 2013 - kwota 11 157,57 zł, rok 2014 - kwota 4 517,67 zł).

Pozwany w latach 2010-2013 nabył również od przedsiębiorstwa (...) sp. z o.o. torebki o łącznej wartości 21 388,02 zł (rok 2010 - kwota 4 001,97 zł, rok 2011 –
7 250,85 zł, rok 2012 – 8 568,18 zł, rok 2013 – 1 567,02 zł).

Powód z pieniędzy ze sprzedaży ziół, finansował także koszty remontu pomieszczeń związanych z zielarnią, pokrywał koszty związane z przygotowaniem pomieszczeń dla spółki (...) Spółki z o.o. Żona pozwanego, E. T., udostępniała pomieszczenia, w których następowało pakowanie ziół sprzedawanych pod logo (...). Pomieszczenia miały zapewnioną wodę, prąd, ogrzewanie. E. T. niemal codziennie pomagała nieodpłatnie w pakowaniu ziół, przygotowywała opakowania. Ponadto sprzątała, segregowała śmieci i udostępniała mieszkanie na cele biurowe.

Odnosząc się natomiast do żądania zwrotu rzekomych zaliczek na zakup płodów rolnych pozwany podniósł, że jest właścicielem gospodarstwa rolnego o powierzchni 102 ha. W dniu 26 listopada 2008 r. udzielił pozwanemu w formie aktu notarialnego szerokiego pełnomocnictwa między innymi do zarządu i administrowania całym jego gospodarstwem rolnym.

Jednocześnie pozwany zaprzeczył, aby umawiał się z powodem na zakup jakichkolwiek płodów rolnych i aby na ten cel otrzymywał jakiekolwiek środki od powoda. Udokumentowane przelewy, pod fikcyjnymi tytułami zaliczka np. za kukurydzę, rzepak, płody rolne, były zwykłym zasileniem konta mocodawcy tj. pozwanego przez pełnomocnika tj. powoda z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego pozwanego. W okresie od 2010 roku do 2014 roku w związku z wyżej wskazanym pełnomocnictwem, pozwany nie zbywał osobiście żadnych płodów rolnych, nie uzyskiwał z tego tytułu żadnych dochodów, ani nie kupował płodów rolnych na rzecz powoda. Dochody pozwanego to kwoty przesyłane na jego rachunek np. pod nazwą „zaliczek" stanowiły dla pozwanego podstawę spłaty zobowiązań pozwanego wobec Agencji Nieruchomości Rolnych we W. z tytułu zakupu nieruchomości. Nie są to więc żadne środki, które miałyby podlegać zwrotowi czy rozliczeniu. Były one konsekwencją zarządzania gospodarstwem rolnym i współpracą stron w zakresie prowadzenia gospodarstwa i zielarni.

Wyrazem współpracy i wzajemnego przekazywania środków było ponoszenie części kosztów prowadzenia gospodarstwa przez pozwanego. W związku z powyższym, powód wykonywał wszelkie czynności związane z prowadzeniem gospodarstwa rolnego należącego do pozwanego, tj. kupował nasiona, nawozy robił zasiewy. Pozwany w latach 2008-2014 nie pobierał żadnych dochodów ze sprzedaży zbóż uprawianych na jego nieruchomości, oprócz dopłat od ARiMR (z wyjątkiem roku 2014 r.).

W odpowiedzi na sprzeciw (k. 1741 i n.) powód dodatkowo podniósł przede wszystkim, że wbrew twierdzeniom pozwanego, to tylko powód jest osobą uprawnioną do otrzymania wynagrodzenia z tytułu prowadzonej działalności. W ocenie powoda, pozwany bezzasadnie próbuje przypisać sobie większy udział w transakcjach dokonanych przez powoda, choć współpraca stron w latach 2010 - 2014 w zakresie sprzedaży ziół polegała przede wszystkim na tym, że pozwany świadczył na rzecz powoda usługi logistyczne polegające na pakowaniu (konfekcjonowaniu) ziół do mniejszych opakowań, przyjmowaniu telefonicznym klientów powoda, pakowaniu zamówienia składającego się z reguły z kilku rodzajów ziół oraz dostarczania paczek klientom powoda za pomocą kuriera, z którym to pozwany miał zawartą umowę o świadczenie usług. Za te czynności logistyczne pozwany otrzymywał do powoda wynagrodzenie, na podstawie wystawianych faktur VAT. Twierdzenia pozwanego, że to on był „faktycznym" sprzedawcą ziół na rzecz klientów i „beneficjentem części dochodów ze sprzedaży ziół” są, zdaniem powoda, bezpodstawne. Załączone do sprzeciwu wydruki faktur VAT wystawionych dla powoda przez: firmę handlową (...), (...) Sp. z o.o. i (...) Sp. z o. o. dokumentują transakcje dokonane z tymi podmiotami, a także uregulowanie przez powoda należności stwierdzonych tymi fakturami, w żadnym razie natomiast nie stanowią one dowodu na to, że to pozwany z własnych środków płacił za faktury.

Powód również wskazał, że wymienione faktury VAT zapłacone zostały „za pobraniem”, gotówką. Pozwany płacił za faktury wystawione dla powoda nie z własnych środków, lecz w ramach usług logistycznych, na które wcześniej otrzymywał środki od powoda, a nawet za jedną z nich - fakturę VAT nr (...) - powód zapłacił w drodze przelewu bankowego.

Odnosząc się natomiast do rozliczenia zaliczek na poczet zakupu płodów rolnych w łącznej kwocie 710 200 zł powód podtrzymał stanowisko, że pozwany ani nie zakupił towarów, których dotyczyły przelane na jego konto zaliczki, ani dotychczas nie zwrócił przekazanych mu na ten cel środków. Nieprawdziwe jest twierdzenie pozwanego, że udokumentowane przelewy zaliczek „były zwykłym zasileniem konta mocodawcy w celu prowadzenia gospodarstwa rolnego pozwanego”. Pozwany nie przedstawia żadnych adekwatnych dowodów, które by wykazywały, że rozliczył otrzymane od powoda środki pieniężne jako „dochody osobiste". Powód dodatkowo podnosi, że w 2012 r. otrzymał od pozwanego wystawione przez niego faktury potwierdzające otrzymanie zaliczek.

W piśmie procesowym z 31 lipca 2015 r. (k. 1849 i n.) pozwany zauważył, że twierdzenia powoda jakoby zapłaty za wystawione faktury za usługi logistyczne miałby stanowić wynagrodzenia dla powoda jest bezpodstawne, bowiem wartości wskazane na fakturach za usługi logistyczne w zasadzie w pełni pokrywają się z wartościami na fakturach wystawianych przez przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. na rzecz pozwanego. Oznacza to, że wartość środków pieniężnych - będących zdaniem powoda wynagrodzeniem na rzecz pozwanego - była niewystarczająca na inne cele zakupowe. Z tego też względu pozwany pieniądze otrzymywane ze sprzedaży ziół w ramach tzw. pobraniówek i wpłat gotówkowych przeznaczał na zakup nowych ziół, opakowań, etykiet, klipsów, materiałów biurowych, opłat rachunków za telefon i Internet. Taki sposób działania był zgodny z ustaleniami stron i akceptowany przez pozwanego. Ponadto, jeżeli zakup produktów od przedsiębiorstwa (...), przedsiębiorstwa (...) SP. Z O.O. oraz przedsiębiorstwa (...) SP. z o.o. następował w formie gotówkowej, to pozwany odbierając zamówiony towar musiał być w posiadaniu gotówki. W wątpliwość zatem należy poddać tłumaczenia powoda, że pozwany od 2010r. nie rozliczył się z powodem z pieniędzy otrzymywanych w ten sposób, a powód przez zasadniczo długi okres czasu tolerował taki stan sprawy.

Jeśli zaś chodzi o rozliczenie zaliczek na zakup płodów rolnych, pozwany na tym etapie postępowania, ponownie zaprzeczył przede wszystkim aby istniało zobowiązanie zaliczkowe opisane fakturami za 2010 r. (za zaliczki z lat późniejszych pozwany się rozliczył na co przedstawił dowody). Niemniej jednak z ostrożności procesowej, pozwany podniósł zarzut przedawnienia co do żądania zwrotu zaliczki objętej fakturami za 2010 r.

W piśmie procesowym z dnia 1 września 2015r. (k. 1917 i n.) powód cofnął częściowo powództwo, bez zrzeczenia się roszczenia, rezygnując z dochodzenia w tym postępowaniu kwoty 439 915,77 zł oraz odsetek ustawowych od tej kwoty od dnia 23 maja 2014 r. podtrzymując powództwo w pozostałym zakresie, tj. co do kwoty 624 114,35 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 23 maja 2014 r. do dnia zapłaty.

Ostatecznie zatem na kwotę dochodzoną przez powoda składa się:

- kwota 353 830,12 zł - tytułem rozliczenia faktur pobraniowych i gotówkowych wystawionych przez pozwanego w imieniu i na rzecz powoda za sprzedaż ziół;

- kwoty 270 284,23 zł - tytułem zwrotu nierozliczonej przez pozwanego części zaliczek, udzielonych pozwanemu przez powoda na zakup płodów rolnych w 2012 r.

Uzasadniając tak skonkretyzowane roszczenie, powód przyznał, że otrzymał od pozwanego faktury VAT nr (...) z dnia 30.11.2012 r. i nr (...)z dnia 30.11.2012 r. tytułem rozliczenia zaliczek, jednakże po ich otrzymaniu powód wystawił noty księgowe rozliczające udzielone pozwanemu zaliczki w sposób odmienny od przejętego przez pozwanego. Wobec nieprzedstawienia przez pozwanego do listopada 2012 r. rozliczenia zaliczek wypłaconych mu przez powoda w czerwcu 2010 r. powód przyjął, że to one powinny być w pierwszej kolejności rozliczone (pierwsze rozliczenia powinny obejmować zaliczki najdawniejsze), co znalazło wyraz w wystawionych dla pozwanego notach księgowych. W rezultacie powód uznał, że pozwany do tej pory nie rozliczył wobec powoda następujących kwot z tytułu zaliczek.

- 253 284,23 zł - tytułem części zaliczki wypłaconej pozwanemu w dniu 9.07.2012 r. w kwocie 382 200 zł;

- 15 000 zł – tytułem zaliczki wypłaconej pozwanemu w dniu 12.09.2012 r,

- 2 000 zł - tytułem zaliczki wypłaconej pozwanemu w dniu 12.09.2012 r.

Pozwany ustosunkowując się do treści pisma powoda (k. 1925 i n.) wniósł o oddalenie również pozostałej części żądania pozwu tj. co do kwoty 624 114,35 zł wraz z odsetkami, podtrzymując przede wszystkim stanowisko, że wykonanie zobowiązań potwierdzonych zaliczkami nastąpiło odpowiednimi fakturami sprzedażowymi nr
(...)z dnia 30.11.2012 r. (co do zobowiązania zakupu z Fakturą zaliczkową nr (...)z 04.06.2012 r. i (...)z 09.07.2012 r.) oraz (...)z 30.11.2012 r. (z fakturą zaliczkową (...)z 12.09.2012 i (...)z 12.09.2012). W rezultacie zobowiązania opisane w tych fakturach sprzedażowych wygasły, bowiem pozwany wyraźnie wskazał w treści faktury sprzedażowej jaki dług wykonuje, a po wykonaniu zobowiązania sprzedaży towaru, powód nie był uprawniony jednostronnie „zarachowywać”, czy przeznaczać wpłacone zaliczki na inny towar (zmieniać ich tytuł).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany J. T., będąc posiadaczem dużego gospodarstwa rolnego, w dniu
26 listopada 2008 r., udzielił powodowi P. S. pełnomocnictwa (w formie aktu notarialnego) między innymi do zarządu i administrowania całym jego gospodarstwem rolnym.

Przy czym początkowo grunty rolne były dzierżawione przez J. T. od Agencji Nieruchomości Rolnych Oddział we W., a następnie w dniu 30.06.2010 r. J. T. nabył od Agencji własność wcześniej dzierżawionych nieruchomości rolnych o łącznej powierzchni 106 ha za cenę 1 891 000 zł, z czego kwotę 378 202 zł pozwany zapłacił przed podpisaniem aktu notarialnego, natomiast pozostałą cenę miał płacić w rocznych równych ratach po 108 057 zł, poczynając od 2011 r. do 2024 r.

J. T. wynajmował również P. S. hale magazynowe znajdujące się na jego posesji za kwotę 5 000 zł miesięcznie. Pozwany z tego tytułu wystawiał pozwanemu faktury VAT, które były opłacane przez powoda.

( dowód: wypis aktu notarialnego z dnia 26 listopada 2008r., repertorium A numer (...), k. 1515, akt notarialny umowy sprzedaży z 30.06.2010 r., k. 1508, przesłuchanie powoda P. S., e-protokół z 26.01.2016 r., 01:59- 27:01 oraz e-protokół z dnia 14.04.2016 r., 01:02-29:49, przesłuchanie pozwanego J. T., e-protokół z
26.01.2016 r., 27:01- 01:14:23 oraz e-protokół z dnia 14.04.2016 r., 29:49-47:43);

W związku z administrowanym gospodarstwem rolnym powód P. S. przekazał pozwanemu J. T. łącznie kwotę 710 200 zł tytułem zaliczek na zakup płodów rolnych, w tym:

- w dniu 25.06.2010 r. kwotę 152 000 zł tytułem zaliczki na kukurydzę;

- w dniu 29.06.2010 r, kwotę 145 000 zł tytułem zaliczki na kukurydzę;

- w dniu 04.05.2010 r. kwotę 14 000 zł tytułem zaliczki na rzepak;

- w dniu 09.07.2012 r. kwotę 382 200 zł tytułem zaliczki na płody rolne;

- w dniu 12.09.2012 r. kwotę 15 000 zł tytułem zaliczki na kukurydzę;

- w dniu 12.09.2012 r. kwotę 2 000 zł tytułem zaliczki na kukurydzę.

Otrzymane faktury VAT powód ujął w rejestrze zakupów za lipiec 2012 r. i za wrzesień 2012 r.

(dowód: historia rachunku bankowego powoda, k. 58-65, faktura VAT zaliczkowa nr (...) z dnia 04.06.2012 r. na 14 000 zł, k. 1820, faktura VAT zaliczkowa nr (...) z dnia 09.07.2012 r. na 382 200 zł, k. 182, faktura VAT zaliczkowa nr (...) z dnia 12.09.2012 r. na 15 000 zł, k. 1822, faktura VAT zaliczkowa nr (...) z dnia 12.09.2012 r. na 2 000 zł, k. 1823, rejestr zakupów VAT powoda za lipiec i wrzesień 2012 r. k. 1824-1829, przesłuchanie powoda P. S., e-protokół z 26.01.2016 r., 01:59-27:01 oraz e-protokół z dnia 14.04.2016 r., 01:02- 29:49,);

Pozwany rozliczył się z powodem z zaliczek wypłaconych przez powoda w dniach: 04.06.2012 r., 09.07.2012 r. i 12.09.2012 r. Przy czym faktura sprzedażowa nr
(...)rozliczała zobowiązania z faktury zaliczkowej nr (...)z dnia 04.06.2012 r. i nr (...)z dnia 09.07.2012 r., natomiast faktura sprzedażowa nr (...)rozliczała fakturę zaliczkową nr (...)z dnia 12.09.2012 r. i nr (...) z dnia 12.09.2012 r.

(dowód: faktura VAT o numerze (...) z dnia 30 listopada 2012 r., k. 1914, faktura VAT o numerze (...) z dnia 30 listopada 2012 r., k.1915, przesłuchanie pozwanego J. T., e-protokół z 26.01.2016 r., 27:01- 01:14:23 oraz e-protokół z dnia 14.04.2016 r., 29:49-47:43);

W nocie księgowej nr (...) datowanej na dzień 10.12.2012 r. powód wskazał, że za rozliczone przez pozwanego na podstawie faktury VAT nr (...) z dnia
30.11.2012 r. uznaje zaliczki wypłacone pozwanemu:

- w dniu 25.06.2010 r. w kwocie 152 000 zł;

- w dniu 29.06.2010 r. w kwocie 145 000 zł,

- w dniu 04.06.2012 r. w kwocie 14 000 zł,

- w dniu 09.07.2012 r., w części, tj. co do kwoty 105 220 zł.

Natomiast w nocie księgowej nr (...) datowanej na dzień 10.12.2012 r. powód wskazał, że za rozliczoną przez pozwanego na podstawie faktury VAT nr (...) z dnia 30.11.2012 r. uznaje dalszą część zaliczki wypłaconej pozwanemu w dniu 9.07.2012 r. (382.200 zł) w kwocie 23 695,77 zł.

(dowód: nota księgowa nr (...) z dnia 10.12.2012 r. do faktury VAT nr (...) z dnia 30.11.2012 r., k. 1919, nota księgowa nr (...) z dnia 10.12.2012 r. do faktury VAT nr (...)z dnia 30.11.2012 r ., k. 1920, zeznania świadka K. B., e-protokół z dnia 10.11.2015 r. 01:04-19:13, zeznania świadka J. H., e-protokół z dnia 10.11.2015 r. 19:03-26:06);

Jednocześnie pozwany J. T. prowadził działalność gospodarczą w zakresie produkcji i sprzedaży ziół pod firmą (...) w S. ale w 2010 roku otrzymał decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie produkcji ziół.

(dowód: decyzja PPIS z marca 2010 r., k. 1507, przesłuchanie pozwanego J. T., e-protokół z 26.01.2016 r., 27:01-01:14:23 oraz e-protokół z dnia 14.04.2016 r. 29:49-47:43);

W związku z zaistniałą sytuacją J. T. umówił się z P. S., że podejmą współpracę w zakresie prowadzenia działalności związanej z produkcją i sprzedażą ziół. Strony ustaliły, że pozwany faktycznie w dalszym ciągu będzie zajmował się sprzedażą ziół, ale w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez powoda pod nazwą (...), a że z czasem założą spółkę z o. o. zajmującą się produkcją i sprzedażą ziół, w której udziały zarówno powoda jak i pozwanego miały wynosić po 50% oraz, że w jej ramach dokonają rozliczenia dotychczas wspólnie prowadzonej działalności w zakresie zielarstwa.

(dowód: zeznania świadka E. T., e-protokół z dnia
10.11.2015 r., 26:06-44:19, zeznania świadka M. K., e-protokół z dnia 10.11.2015 r., 44:19-01:04:21, częściowo przesłuchanie powoda P. S., e-protokół z 26.01.2016 r,. 01:59- 27:01 oraz e-protokół z dnia 14.04.2016 r, 01:02- 29:49, przesłuchanie pozwanego J. T., e-protokół z 26.01.2016 r., 27:01-01:14:23 oraz e-protokół z dnia 14.04.2016 r,. 29:49-47:43);

W ramach tej wzajemnej współpracy gospodarczej w latach 2010 – 2014 w zakresie produkcji i sprzedaży ziół, to do pozwanego, który znał się na ziołach, należało przede wszystkim prowadzenie zielarni, w tym usługi logistyczne polegające na przyjmowaniu i pakowaniu ziół do opakowań, przyjmowaniu zamówień od klientów, pakowaniu zamówienia i jego przekazywaniu klientom powoda za pomocą kuriera (...), z którym pozwany J. T. miał podpisaną umowę o świadczenie usług.

Firma kurierska (...) wystawiała pozwanemu faktury za usługi transportowe, które on opłacał. Następnie te świadczenia były refakturowane na rzecz firmy powoda (...), z doliczeniem niewielkiej marży (ok. 10%) dla pozwanego.

Przy czym zioła sprzedawane przez strony w części pochodziły z upraw gruntów rolnych należących zarówno do powoda jak i pozwanego (ostropest plamisty) oraz z zakupów od innych firm, w tym m.in. od przedsiębiorstwa (...).

(dowód: faktury VAT wystawione przez pozwanego na rzecz powoda wraz z potwierdzeniami przelewów i wyciągami z rachunków bankowych, k. 1749- 1819, faktury VAT wystawione przez firmę kurierską (...) na rzecz pozwanego za okres od
30 marca 2011 r. do dnia 29.01.2014 r., k. 1863-1913, zeznania świadka E. T., e-protokół z dnia 10.11.2015 r., 26:06-44:19, zeznania świadka M. K., e-protokół z dnia 10.11.2015 r., 44:19-01:04:21, częściowo przesłuchanie powoda P. S., e-protokół z 26.01.2016 r,. 01:59-27:01 oraz e-protokół z dnia 14.04.2016 r, 01:02- 29:49, przesłuchanie pozwanego J. T., e-protokół z 26.01.2016 r., 27:01-01:14:23 oraz e-protokół z dnia 14.04.2016 r,. 29:49-47:43);

Pozwany prowadząc sprzedaż ziół pod szyldem przedsiębiorstwa (...) wystawiał faktury VAT dla klientów tytułem ceny sprzedaży. Należności płatne były albo poprzez przelew bankowy, wówczas następowało to bezpośrednio na rachunek powoda albo płatne gotówką lub za pobraniem. Należności płatne gotówkowo i za pobraniem przyjmował pozwany J. T., który łącznie w okresie współpracy z powodem (od
2010 r. do 2014 r.) otrzymał z tego tytułu kwotę 353 830,12 zł

(dowód: wykaz zaliczek pobraniowych wraz z fakturami otrzymanych przez pozwanego: za rok 2010, k. 87-261, za rok 2011, k. 262- 573, za rok 2012, k. 574- 976, za rok 2013, k. 977-1150, za rok 2014 - k. 1151-1311, przesłuchanie powoda P. S., e-protokół z 26.01.2016 r,. 01:59-27:01 oraz e-protokół z dnia 14.04.2016 r, 01:02- 29:49, przesłuchanie pozwanego J. T., e-protokół z 26.01.2016 r., 27:01-01:14:23 oraz e-protokół z dnia 14.04.2016 r,. 29:49-47:43);

Z powyższej kwoty w latach 2010 – 2014 pozwany J. T. na działalność związaną z produkcją i sprzedażą ziół wydał łącznie kwotę 297 694,54 zł, z czego:

- kwotę 238 684,29 zł na zakup ziół od przedsiębiorstwa (...) (za rok 2010 – 15 504,08 zł, za rok 2011 - 54 746,72 zł, za rok 2012 - 71 771,15 zł, za rok 2013 - 93 604,25 zł, za rok 2014 - 5 677, 99 zł);

- kwotę 37 622,23 zł na zakup klipsów do torebek od przedsiębiorstwa (...) sp. z o.o. (za rok 2010 - 3 879,90 zł, za rok 2011 - 8 419,39 zł, za rok 2012 - 9 647,70 zł, rok 2013 - 11 157,57 zł i za rok 2014 - 4 517,67 zł;

- kwotę 21 388,02 zł na zakup torebek od przedsiębiorstwa (...) Spółki z o. o. (za rok 2010 - 4 001,97 zł, za rok 2011 - 7 250,85 zł, za rok 2012 – 8 568,18 zł i za rok 2013 - 1 567,02 zł).

(dowód: faktury za zakup ziół od przedsiębiorstwa (...): za rok 2010, k. 1520-1536, faktury za rok 2011, k. 1537-1570, za rok 2012, k. 1571- 1607, za rok 2013, k. 1648-1649 i za rok 2014, k. 1650-1652, faktury od (...) Spółki z o.o.: za rok 2010, k. 1681-1686, za rok 2011, k. 1687- 1696, za rok 2012, k. 1697- 1709, za rok 2013, k. 1710-1719, za rok 2014 - 4 517,67 zł, k. 1719- 1723, faktury od (...) Spółki z o. o. za rok 2010, k. 1653-1658, za rok 2011, k. 1659- 1669, za rok 2012, k. 1670-1678 i za rok 2013, k. 1679-1680, przesłuchanie pozwanego J. T., e-protokół z 26.01.2016 r., 27:01-01:14:23 oraz e-protokół z dnia 14.04.2016 r,. 29:49-47:43);

Na początku 2014 r. strony, tak jak się umawiały wcześniej, założyły spółkę z o. o. pod nazwą (...) spółka z o.o. z siedzibą w S.. Prezesem tej spółki został powód P. S.. Zarówno J. T. jak i P. S. mieli po 50 % udziałów w spółce i każdy z nich miał wnieść do spółki kapitał w wysokości 50 000 zł. Jednak na skutek konfliktu jaki zaistniał pomiędzy wspólnikami na bazie wzajemnych rozliczeń z wcześniej prowadzonej dzielności, współpraca została zakończona już w kwietniu 2014 r.

(dowód: wyrok z dnia 25.01.2016 r. wraz z uzasadnieniem Sądu Rejonowego dla Wrocławia Fabrycznej we Wrocławiu, k. 2004 – 2008, przesłuchanie powoda P. S., e-protokół z 26.01.2016 r,. 01:59- 27:01 oraz e-protokół z dnia 14.04.2016 r, 01:02- 29:49, przesłuchanie pozwanego J. T., e-protokół z 26.01.2016 r., 27:01-01:14:23 oraz e-protokół z dnia 14.04.2016 r,. 29:49-47:43);

Powód pismem z dnia 16 maja 2014 r. wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 367 452,50 zł tytułem rozliczenia faktur gotówkowych i pobraniowych wystawionych przez pozwanego na rzecz firmy (...) w związku ze świadczeniem usług logistycznych w ramach działalności PPH (...)i w związku z zawartą umową z (...) w terminie 3 dni od otrzymania pisma.

(dowód: pismo powoda z 16.05.2014 r. k. 66-68);

Odrębnymi pismem z tego samego dnia (16 maja 2014 r.) powód wezwał pozwanego do zapłaty również kwoty 710 200 zł z tytułu nierozliczonych, zdaniem powoda, zaliczek pobranych przez pozwanego na zakup płodów rolnych.

(dowód: pismo powoda z 16.05.2014 r., k. 66-68).

Sąd zważył, co następuje:

Powód, po ograniczeniu swego żądania, ostatecznie w tym postępowaniu dochodził od pozwanego zapłaty:

- kwoty 353 830,12 zł - tytułem rozliczenia faktur pobraniowych i gotówkowych wystawionych przez pozwanego na rzecz firmy powoda w związku ze świadczeniem usług związanych za sprzedaż ziół,

- kwoty 270 284,23 zł - tytułem zwrotu części zaliczek, wypłaconych pozwanemu przez powoda na zakup płodów rolnych w dniu 9 lipca 2012 r. co do kwoty 253 284,23 zł oraz w dniu 12 września 2012 r. w kwocie 15 000 zł i w kwocie 2 000 zł.

Przy czym pozwany nie kwestionując, że istotnie pobrał w związku ze sprzedażą ziół w latach 2010 – 2014 wskazywaną przez powoda kwotę 353 830,12 zł, podnosił, że w związku z wspólnie prowadzoną z powodem w tym zakresie działalnością gospodarczą nie jest zobowiązany do jej zwrotu, szczególnie, że znaczną jej cześć wydatkował na zakup sprzedawanych ziół u innych kontrahentów oraz na zakup akcesoriów związanych z konfekcjonowaniem i sprzedażą ziół.

Natomiast w przedmiocie pobranych zaliczek na zakup płodów rolnych, pozwany wskazywał, że rozliczył się z tych zaliczek, a z ostrożności procesowej podniósł zarzut przedawnienie co do obowiązku zwrotu zaliczki wypłaconej mu przez powoda w 2010 r.

W tym miejscu należy wskazać, że stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił na podstawie przedłożonych przez obie strony dowodów w postaci faktur VAT oraz dowodów osobowych w postaci zeznań świadków oraz w dużej mierze przesłuchania samych stron. Przeprowadzone środki dowodowe wzajemnie się uzupełniały tworząc spójny i logiczny obraz współpracy pomiędzy powodem, a pozwanym.

Rozważają w dalszej części tak ustalony stan faktyczny oraz stanowiska zgłoszone przez strony, Sąd w pierwszej kolejności zajął się żądaniem dotyczącym „zaliczek na zakup płodów rolnych” wypłaconych pozwanemu w latach 2010 – 2012.

Przypomnieć wypada, że w tym zakresie powód początkowo dochodził łącznie kwoty 710 200 zł, jednak w toku postępowania okazało się, że pozwany z części pobranych w ten sposób pieniędzy rozliczył się kupując w 2012 r. płody rolne i dlatego też powód cofnął powództwo co do kwoty 439 915,77 zł w piśmie procesowym z dnia 1 września 2015 r., złożonym jeszcze przed pierwszym terminem rozprawy.

Dlatego też co do tej kwoty Sąd, na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. w zw. z art. 203 § 1 k.p.c. umorzył postępowanie w punkcie I sentencji wyroku.

W dalszym toku postepowania istniał jednak pomiędzy stronami spór, które zaliczki na zakup płodów rolnych zostały rozliczone dokonanymi przez pozwanego w 2012 r. zakupami tych płodów, a pozwany dodatkowo zgłosił zarzut przedawnienia żądania dotyczącego zwrotu zaliczek z 2010 r.

Na wystawionych w listopadzie 2012 r. fakturach sprzedażowych pozwany wskazał, że zakup płodów rolnych dotyczy zaliczek wypłaconych na podstawie faktur zaliczkowych wystawionych w dniach 4 czerwca 2012 r., 9 lipca 2012 r. i 12 września 2012 r. i w związku z powyższym, jak podnosił, powód nie mógł zaliczyć powyższych kwot na inne należności, a nadto, jak twierdził pozwany nigdy nie otrzymał od powoda pisma w którym zaliczki miałyby być w inny sposób rozliczone, dopiero w toku niniejszego postępowania, kiedy okazało się, że pozwany posiada dowody rozliczenia się z zaliczek za 2012 r.

Natomiast powód wskazywał, że dokonał innego rozliczenia zaliczek pobranych przez pozwanego, czego dowodem mają być przedłożone w toku niniejszego postępowania noty księgowe o nr (...) z dnia 10 grudnia 2012 r., w których wskazano, że na podstawie wystawionej przez pozwanego faktury VAT nr (...) z dnia 30 września 2012 r. rozlicza się zaliczki na zakup płodów rolnych z dnia 25.06.2010 r. (152 000 zł), z dnia 29.06.2010 r. (145 000 zł) i z dnia 04.06.2010 r. (14 000 zł) oraz w części z dnia
09.07.20102 r. (co do kwoty 105 220 zł), a na podstawie wystawionej przez pozwanego faktury VAT nr (...) z dnia 30 września 2012 r. rozlicza się dalszą część zaliczki z dnia 09.07.2012 r. (co do kwoty 23 695,77 zł). Tym samym do zapłaty pozostaje, wg. powoda kwota 270 284,23 zł dotycząca zaliczek za lipiec 2012 r. i wrzesień 2012 r.

Zgodnie z treścią art. 451 § 1 k.c., dłużnik mający względem tego samego wierzyciela kilka długów tego samego rodzaju może przy spełnieniu świadczenia wskazać, który dług chce zaspokoić. Jednakże to, co przypada na poczet danego długu, wierzyciel może przede wszystkim zaliczyć na związane z tym długiem zaległe należności uboczne oraz na zalegające świadczenia główne. Jeżeli dłużnik nie wskazał, który z kilku długów chce zaspokoić, a przyjął pokwitowanie, w którym wierzyciel zaliczył otrzymane świadczenie na poczet jednego z tych długów, dłużnik nie może już żądać zaliczenia na poczet innego długu (art. 451 § 2 k.c.). Dopiero w braku oświadczenia dłużnika lub wierzyciela spełnione świadczenie zalicza się przede wszystkim na poczet długu wymagalnego, a jeżeli jest kilka długów wymagalnych - na poczet najdawniej wymagalnego (art. 451 § 3 k.c.). Zatem zgodnie z wyżej cytowanymi przepisami prawa to dłużnik w pierwszej kolejności (przed wierzycielem) ma uprawnienie do wskazania, który ze swoich długów chce zaspokoić. Tylko jeśli dłużnik nie skorzystał z przysługującego mu prawa zarachowania spełnionego świadczenia (art. 451 § 1 k.c.), może uczynić to wierzyciel (art. 451 § 2 k.c.).

Tym samym w sytuacji gdy pozwany wyraźnie wskazał, jaki dług podlega rozliczeniu w fakturach sprzedażowych z 30 listopada 2012 r. powód nie mógł w notach korygujących zarachować tych należności na inne płatności, a mianowicie na te pochodzące z roku 2010 r.

Nawet jednak gdyby przyjąć, że obowiązek rozliczenia zaliczek otrzymanych w
2010 r. i 2012 r. obciążał pozwanego w ramach jednego stosunku zobowiązaniowego, a tym samym powód jako wierzyciel mógł zaliczyć świadczenia pozwanego dokonane w listopadzie 2012 r. w pierwszej kolejności na zaliczki wypłacone w 2010 r. jako na należności jeszcze wcześniejsze niż zaliczki wypłacone w 2012 r., jak np. w przypadku zaległości z tytułu czynszu wynikającego z umowy najmu, to w rozważnym stanie faktycznym takie zaliczenie i tak należy uznać za bezskuteczne.

Korekta wierzyciela, podobnie jak oświadczenie dłużnika o zarachowaniu zapłaty jest czynnością prawną, tym samym będzie ona złożona w chwili gdy oświadczenie woli doszło do drugiej strony w taki sposób, że mogła się zapoznać się z jego treścią (art. 61§1 k.c.).

W okolicznościach niniejszej sprawy brak jest jakichkolwiek dowodów aby pozwany, który złożył oświadczenie woli w przedmiocie zarachowania świadczenia, przed wszczęciem niniejszego postępowania otrzymał od powoda (wierzyciela) korektę tego zarachowania tj. noty księgowe z dnia 10 grudnia 2012 r., w taki sposób aby mógł się z nimi skutecznie zapoznać. Pozwany wręcz sugeruje, że noty te zostały wystawione na potrzeby niniejszego postępowania. Niemniej jednak nawet przyjmując, że noty księgowe zostały wystawione w dniu 10 grudnia 2012 r., to brak jest podstaw do uznania, że oświadczenie powoda w tym zakresie dotarło do pozwanego przed datą złożenie powołanych not księgowych do akt niniejszej sprawy, czyli przed dniem 1 września 2015 r. Natomiast, co prawda przepis art. 451 k.c. nie udziela wprost odpowiedzi jak długo wierzyciel zachowuje prawo do dokonania korekty niemniej podkreślić należy, że wcześniejsze wskazanie przez dłużnika sposobu zarachowania zasadniczo wywołuje skutek w postaci zarachowania, które pozostaje przez pewien czas w zawieszeniu, do chwili złożenia oświadczenia przez wierzyciela. Jednak nie da się przyjmować, że owo oświadczenie wierzyciela do dokonania korekty służy mu bezterminowo dlatego też należy przyjąć, że wierzyciel powinien bez zbędnej zwłoki, w normalnym toku czynności powiadomić dłużnika o dokonanej przez siebie korekcie.

W rozpoznawanej sprawie za taki termin mógłby być uznany właśnie grudzień 2012 r ale samo wystawienie not księgowych, jak wskazano wyżej nie wystarczy do uznania skuteczności dokonanej przez wierzyciela korekty, bowiem oświadczenie woli wierzyciela musi dotrzeć do dłużnika w taki sposób aby mógł się z nim zapoznać. Natomiast przyjęcie, że korekta może być skutecznie dokonana prawie trzy lata po złożeniu oświadczenia przez dłużnika o zarachowaniu (czyli po 1 września 2015 r.) było by sprzeczne z celem omawianego przepisu art. 451 k.c. jakim jest porządkowanie relacji występujących pomiędzy stronami, szczególnie wśród podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, co bezpośrednio wpływa na bezpieczeństwo obrotu.

Ponieważ więc powód domaga się zapłaty kwoty 270 284,23 zł tytułem zwrotu zaliczek wypłaconych pozwanemu na zakup płodów rolnych we wrześniu 2012 r. i w części za lipiec 2012 r., a jak ustalono zaliczki te zostały rozliczone przez pozwanego, a tym samym zobowiązanie w tym zakresie wygasło, Sąd oddalił powództwo co do kwoty 270 284,23 zł jako bezzasadne, w punkcie III sentencji wyroku.

Już tylko jednak na marginesie można wskazać odnośnie zaliczek na zakup płodów rolnych, że istotnie roszczenie o zwrot zaliczek wypłaconych przez powoda pozwanemu w 2010 r., jak zarzuca pozwany, uległo przedawnieniu.

Zaliczki wypłacono pozwanemu w dniu 25 i 29 czerwca 2010 r., natomiast pozew o ich zwrot wniesiony został w dniu 3 lipca 2014 r., a zatem po upływie ponad 4 lat. Zgodnie natomiast z przepisem art. 117 § 2 k.c. termin przedawnienia dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi trzy lata (art.118 k.c.). Przy czym, jak stanowi przepis art. 120§1 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, tak jak w rozpoznawanej sprawie od wezwania do zwrotu zaliczki, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie, czyli w omawianym stanie faktycznym od dnia 26 czerwca 2010 r. i od dnia 30 czerwca 2010 r.

Drugą kwestią istotną dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy pozostaje rozważenie zasadności roszczenia powoda dotyczącego kwoty 353 830,12 zł z tytułu rozliczenia związanego z produkcją i sprzedażą ziół.

W tym zakresie, mając na uwadze ustalony w sprawie stan faktyczny oraz zasady logicznego rozumowania i kierując się również doświadczeniem życiowym, podkreślić należy, że zupełnie niewiarygodne są twierdzenia powoda, iż to jedynie powód zajmował się produkcją i sprzedażą ziół, a pozwany świadczył na jego rzecz tylko usługi logistyczne, za które otrzymywał wynagrodzenia. Szczególnie, że to rzekome wynagrodzenie, co wynika z przedłożonych do akt sprawy faktur VAT, pokrywało przede wszystkim koszty usług firmy kurierskiej, przy pomocy której rozsyłano zioła do klientów, a z którą to pozwany miał podpisaną umowę. Nadto, sam powód w zasadzie nie zaprzeczał, że to pozwany i jego rodzina, w szczególności żona E. T., której jako świadkowi sąd dał wiarę, zajmowali się konfekcjonowaniem ziół i ich rozsyłaniem do poszczególnych kontrahentów. Nadto to pozwany, czego również powód nie kwestionował, znał się na ziołach i miał doświadczenie w ich sprzedaży.

Zioła, w szczególności ostropest plamisty, natomiast pochodziły zarówno z upraw prowadzonych na gruntach należących do pozwanego, a administrowanych przez powoda, jak i prowadzonych na gruntach powoda. Część ziół była również kupowana od innych producentów, w szczególności od firmy (...).

Jednocześnie powód słuchany jako strona wskazał, że cała działalność związana ze sprzedażą ziół miała być rozliczona pomiędzy stronami po założeniu spółki z o. o. Dlatego też powód nie domagał się od pozwanego wcześniejszych rozliczeń z pobranych ze sprzedaży ziół pieniędzy, bowiem finałem tej dotychczasowej współpracy miało być właśnie założenie przez strony spółki z o.o. pod nazwą (...), w której obie strony miały mieć po
50% udziałów. Przy czym spółka istotnie została założona, jednak wspólnicy wobec konfliktu związanego właśnie z rozliczeniami z wcześniejszych przedsięwzięć gospodarczych, pokłócili się i nie przystąpili do prowadzenia wspólnej działalności gospodarczej w tej formie.

Powyższe potwierdza, to co pozwany utrzymywał konsekwentnie w toku prowadzonego postępowania, że prowadzenie zielarni w latach 2010 – 2014 było wspólną działalnością stron, z przyczyn formalnych (pozwany w 2010 r. otrzymał zakaz prowadzenia działalności w tym zakresie) prowadzoną pod firmą powoda, a która to wspólna działalność miała być sformalizowania w założonej przez strony spółce z o. o.

Tym samym Sąd przyjął, wbrew twierdzeniom powoda, że produkcja i sprzedaż ziół w latach 2010 – 2014 prowadzona pod firmą powoda była w istocie wspólnym przedsięwzięciem gospodarczym stron prowadzonym ramach tzw. spółki cichej, która była uregulowania (do 1964 r.) w nieobowiązujących już przepisach art. 682-695 kodeksu handlowego

Obecnie spółka cicha jest umową nienazwaną, na powoływanie której pozwala przepis art. 353 ¹ k.c., jak i na powoływanie innych umów, w których chodzi o wspólne przedsięwzięcie takich jak np. konsorcjum. Jest to umowa, na mocy której jeden ze wspólników (wspólnik cichy) wnosi wkład majątkowy i osobowy na rzecz innego kontrahenta, prowadzącego przedsiębiorstwo lub innego rodzaju działalność zarobkową. W zamian za to, wspólnik cichy uczestniczy w zyskach. Spółka ta jest jedynie stosunkiem obligacyjnym, powstałym na mocy umowy zawartej między podmiotem prowadzącym przedsiębiorstwo a cichym wspólnikiem, a uczestniczenie wspólnika cichego w przedsiębiorstwie prowadzonym przez kontrahenta nie jest ujawniane, co tłumaczy nazwę spółki jako "cichej". Jest to zatem wyłącznie wewnętrzny stosunek pomiędzy stronami owej umowy i spółka taka, tak jak w przypadku innych spółek osobowych, nie posiada statusu majątkowego. W stosunku do osób trzecich właściciel przedsiębiorstwa, który zawarł umowę spółki cichej, jest jedynym i wyłącznym właścicielem tej firmy. Osoba wspólnika cichego dla nich w ogóle nie istnieje. W konsekwencji nie odpowiada on wobec osób trzecich za zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Prawa wspólnika cichego ograniczają się w przypadku tej spółki wyłącznie do udziału w zysku przedsiębiorstwa. Jego wielkość określana jest z reguły poprzez umowę, a w przypadku braku odpowiednich postanowień, udział wspólnika cichego ustalany jest w oparciu o zasadę słuszności.

Przenosząc powyższe rozważania teoretyczne na grunt rozpoznawanej sprawy i mając na uwadze całokształt dokonanych ustaleń faktycznych przyjąć należy, że strony uzgodniły w 2010 r., iż wspólnie poprowadzą przedsięwzięcie w zakresie produkcji i sprzedaży ziół, pod firmą powoda, bowiem pozwany takiej działalności prowadzić już nie mógł w tym czasie, dysponował jednak doświadczeniem w tej dziedzinie, zapleczem i korzystną umową z firmą kurierską, za pośrednictwem której rozprowadzano zioła do klientów. Natomiast powód zajmował się uprawą ziół na polach należących zarówno do niego jak i do pozwanego. Część ziół była również kupowana od innych producentów, przede wszystkim od firmy (...).

Przy czym jeśli zapłata za zioła następowała przelewem pieniądze wpływały na konto powoda, natomiast pozwany pobierał pieniądze za zioła płatne gotówką i za pobraniem i dysponował nimi na potrzeby zielarni.

Ostatecznie strony miały rozliczyć się z tej działalności po założeniu spółki z o. o., a ewentualne zyski miały być dzielone po połowie. Ten ostatni wniosek wypływa z faktu, że efektem końcowym zaczętej przez strony współpracy w zakresie produkcji i sprzedaży ziół miało być założenie przez strony spółki z o. o., w której udziały wspólników miały być równe. Taką też spółkę założono.

Konsekwencją powyższych ustaleń, a to jest prowadzenia przez strony w latach 2010 – 2014 r. wspólnej działalności gospodarczej w formie spółki cichej, jest dalsza analiza zgromadzonego materiału dowodowego właśnie z uwzględnieniem tej formy działalności.

Trzeba podkreślić, że jest oczywiste, iż prowadzenie zielarni to nie tylko pobieranie pieniędzy ze sprzedaży ziół ale również konieczność dokonywania nakładów na tą działalność, a to między innymi na zakup ziół od innych kontrahentów czy na zakup produktów potrzebnych do konfekcjonowania ziół (torebki, klipsy), czy również wydatki na firmę kurierską za pośrednictwem której zioła były dostarczane do klientów.

Pozwany w tym zakresie dołączył do akt sprawy faktury za lata 2010 – 2014 na łączną kwotę 297 694,54 zł (płatne gotówką), z czego na kwotę 238 684,29 zł za zakup ziół od firmy (...) (faktura na kwotę 2 619,90 zł na karcie 1647 akt została zapłacona przelewem z konta powoda - karta 1832 akt), na kwotę 37 622,23 zł za zakup klipsów i na kwotę 21 388,02 zł za zakup torebek i wskazywał, że w ramach prowadzonej działalności powyższą kwotę na te cele wydał z pieniędzy otrzymanych ze sprzedaży ziół w gotówce i za pobraniem.

Powód natomiast podnosił jedynie, że po pierwsze faktury te są wystawione na jego firmę, co przy przyjęciu prowadzenia przez strony wspólnej działalności w formie spółki cichej przestaje mieć znaczenie oraz, że na zakup ziół i akcesoriów do ich konfekcjonowania udzielał powodowi zaliczek lub też płacił przelewem. Powyższego jednak powód w żadnej mierze nie wykazał, nie przedłożył faktur zaliczkowych wystawionych dla pozwanego ani nie przedstawiał dowodów na dokonywanie przelewów ze swojego konta na ten cel, poza jedną opłaconą fakturą o której mowa wyżej (karta 1647 i karta 1832 akt).

Zupełnie niezasadne wydają się też twierdzenia powoda, że źródłem pieniędzy przeznaczonych na zapłatę za wystawione przez przedsiębiorstwo (...), przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o. oraz przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o. faktury były pieniądze uzyskane przez pozwanego za rozliczenie usług logistycznych. Należy bowiem tu wskazać, że pozwany pieniądze otrzymywane od powoda z tytułu usług transportowych („wynagrodzenie” za usługi logistyczne) przeznaczał na zapłatę za usługi przewozowe firmie kurierskiej (...). Zysk miesięczny pozwanego (jego marża) z tego tytułu wynosił w granicach 200 - 300 zł (stanowiło to około 10 % wartości usługi), zatem oczywistym staje się że z tych środków nie był w stanie dokonywać zakupów innych niezbędnych produktów tj. nowych ziół, torebek, klipsów do torebek itp.

Mając więc na uwadze iż była to wspólna działalność gospodarcza obu stron, Sąd dał wiarę w całości pozwanemu, że na ten cel była przeznaczona część pieniędzy otrzymanych przez niego z faktur płatnych gotówką i za pobraniem.

Z przeprowadzenia dalszych rozliczeń wynika, że pozwany otrzymał w latach 2010 - 2014 z tytułu tzw. „pobraniówek”, łącznie kwotę 353 830,12 zł (bezsporne). Z tej sumy na zakup ziół oraz produktów do ich konfekcjonowania (torebki i klipsy) przeznaczył natomiast łącznie kwotę 297 694,54 zł. Zatem do rozliczenia z pieniędzy pobranych przez pozwanego za zakup ziół pozostała kwota 56 135,58 zł, a ponieważ jak wskazano już wcześniej, strony z prowadzonej wspólnie działalności miały zyskami dzielić się po połowie, zasądzono na rzecz pozwanego z tego tytułu połowę tej kwoty, czyli kwotę 28 067,79 zł w punkcie II sentencji wyroku, w pozostałej części oddalając powództwo w tym zakresie w punkcie III sentencji wyroku.

Sąd dokonując powyższego rozliczenia miał oczywiście świadomość, że nie przeprowadził całości rozliczeń wspólnego przedsięwzięcia stron jakim była produkcja i sprzedaż ziół prowadzana w latach 2010 - 2014, brak było jednak możliwości w niniejszej sprawie rozliczenia również strat i zysków po stronie powoda, zresztą powód o to nie wnosił, a domagał się tylko rozliczenia pozwanego z pobranych pieniędzy ze sprzedaży ziół i w tym jedynie zakresie Sąd orzekał, zgodnie z treścią art. 321§1 k.p.c.

O odsetkach od zasądzonej kwoty, Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 455 k.c. mając na uwadze, że wezwanie do zapłaty w wyznaczonym 3 - dniowym terminie doręczone zostało pozwanemu dnia 19.05.2014 r. (k. 70), zatem należało przyjąć, że od dnia 23.05.2014 r. pozwany pozostawał w opóźnieniu.

O kosztach procesu w punkcie IV sentencji wyroku Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c., który stanowi, że w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu, mając na uwadze, iż powód wygrał niniejszą sprawę jedynie w 2,5%.

Na poniesione przez stronę pozwanego koszty procesu składała się kwota 7 200 zł z tytułu kosztów zastępstwa procesowego, której wysokość Sąd ustalił na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu powiększona o należną opłatę skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.