Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 maja 2016r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący- Sędzia SO Krzysztof Kremis

Sędziowie: Sędzia SO Piotr Jarmundowicz

Sędzia del. SR Jolanta Malik (spr.)

Protokolant: Izabela Grecka-Janik

po rozpoznaniu w dniu 31 maja 2016r. we Wrocławiu na rozprawie

sprawy z powództwa E. G., R. G. przeciwko M. K.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej we Wrocławiu

z dnia 9 kwietnia 2015r.

sygn. akt XI C 123/14

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanej solidarnie na rzecz powodów 1200 zł kosztów postępowania apelacyjnego.

Sędzia del. SR Jolanta Malik Sędzia SO Krzysztof Kremis Sędzia SO Piotr Jarmundowicz

Sygn. akt II Ca 1921/15

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 9 kwietnia 2015 roku Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu w punkcie I zasądził od pozwanej M. K. na rzecz powodów solidarnych E. G. i R. G. kwotę 25 000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 15 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty, w punkcie II zasądził od pozwanej na rzecz powodów solidarnie kwotę 3 667,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Rozstrzygniecie swoje Sąd I instancji wydal w oparciu o następujące ustalenia faktyczne:

W dniu 31 maja 2010r. M. K. zawarła z (...) Spółką Akcyjną we W. przedwstępną umowę sprzedaży nieruchomości. W umowie wskazano, iż (...) S.A. na stanowiącej jej własność działce budowlanej nr (...), dla której Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Krzyków we Wrocławiu IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...), położonej we W., obręb M., przy ulicy (...) - wzniesie budynek wielorodzinny, który będzie zawierał samodzielny lokalu mieszkalnego nr (...) o powierzchni 56,02 m . Spółka zobowiązała się sprzedać M. K. w/w lokal mieszkalny wraz z przynależnym do niego udziałem w częściach wspólnych budynku i prawie własności gruntu, zaś M. K. zobowiązała się ten lokal kupić. Cena sprzedaży nieruchomości ustalona została przez strony umowy na kwotę 350 000,00 zł.

Dnia 27 września 201 Or. został podpisany aneks do w/w umowy, w którym potwierdzono dokonaną przez M. K. wpłatę kwoty 297 500,00 zł na poczet ceny sprzedaży nieruchomości.

W dniu 27 listopada 2012r. za zgodą developera - spółki (...) S.A. M. K. zawarła z E. G. i R. G. przedwstępną umowę sprzedaży wierzytelności i przedwstępną umowę o przejęciu długu. Zgodnie z § 3 pkt 1 umowy M. K. zobowiązała się sprzedać małżonkom G. wierzytelność z tytułu dokonanych wpłat na poczet ceny zakupu lokalu mieszkalnego nr (...), położonego we W. przy ulicy (...) oraz udziału w nieruchomości wspólnej, łącznie z wszelkimi innymi prawami wynikającymi z przedwstępnej umowy sprzedaży nieruchomości z dnia 31 maja 201 Or. oraz z aneksu do tej umowy.

Strony ustaliły termin zawarcia umowy przyrzeczonej do dnia 15 stycznia 2013r. Cenę sprzedaży wierzytelności ustalono na kwotę 350 000,00 zł, płatną w ten sposób, że: kwota 25 000,00 zł tytułem zadatku została zapłacona sprzedającej przez kupujących jeszcze przed podpisaniem przedmiotowej umowy, odbiór tej kwoty został pokwitowany w umowie przez M. K., kwota 25 000,00 zł tytułem zaliczki na poczet ceny sprzedaży, została zapłacona sprzedającej przez kupujących przed podpisaniem niniejszej umowy, odbiór tej kwoty został w umowie pokwitowany przez M. K., z kolei kwotę 300 000,00 zł małżonkowie G. zobowiązali się solidarnie zapłacić M. K. po dniu zawarcia umowy przyrzeczonej, przelewem na wskazane przez nią konto bankowe. Kwota 300 000,00 zł w połowie miała pochodzić ze środków własnych kupujących, w połowie zaś z tytułu umowy kredytu bankowego udzielonego kupującym przez bank.

Zgodnie z § 6 pkt 3 umowy M. K. zobowiązana była m.in. do niezwłocznego dostarczenia małżonkom G. wszelkich (z wyłączeniem wycen rzeczoznawcy) dokumentów związanych z przedmiotem umowy, niezbędnych w celu uzyskania kredytu przez kupujących. Strony postanowiły również, iż w przypadku opóźnień i zwłoki organów wydających odpowiednie dokumenty strona zbywająca nie będzie ponosić odpowiedzialności za niedotrzymanie terminów dostarczenia żądanych dokumentów.

Zgodnie z § 7 umowy w braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju, zadatek dany przy umowie ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej.

W dniu 07 grudnia 2012r. E. G. i R. G. złożyli w (...) Spółce Akcyjnej w W. (w Oddziale (...) w N.) wniosek o udzielenie kredytu mieszkaniowego (...) hipoteczny. Do wniosku kredytowego małżonkowie dołączyli dokumenty uprzednio dostarczone im przez M. K., tj. pozwolenie na budowę, wypis z księgi wieczystej, pełnomocnictwo dla osoby, która reprezentowała (...) S.A. przy podpisaniu z M. K. umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości, umowę przedwstępną z developerem oraz umowę cesji.

Z uwagi na kłopoty finansowe developera w spłacie kredytu związanego z inwestycją realizowaną przez niego przy ulicy (...) we W., bank jeszcze przed podjęciem decyzji kredytowej, zobowiązał małżonków G. do przedłożenia dodatkowych dokumentów, tj.: aktualnego zaświadczenia - zgody na bezciężarowe wyłączenie lokalu mieszkalnego oraz pisemnej informacji, że wpłacone środki finansowe zostały przekazane

przez developera na spłatę kredytu inwestorskiego, zaświadczenia - informacji o ewentualnym terminie zawarcia umowy przenoszącej własność wraz z potwierdzeniem że środki wpłacone przez zbywcę po zawarciu umowy sprzedaży wierzytelności zostaną zaliczone na rzecz nabywców, zaświadczenia - informacji czy środki finansowe poniesione na zakup lokalu mieszkalnego przez zbywcę pochodziły z kredytu bankowego, zaświadczenia -informacji o przyczynach nie zawarcia przez zbywcę aktu notarialnego przeniesienia własności, zwłaszcza że pozwolenie na użytkowanie wydane zostało w dniu 08 sierpnia 201lr.

E. G. i R. G. zwrócili się do M. K. o doręczenie w/w dokumentów. Z kolei, M. K. zwróciła się do developera o wydanie wymaganych przez bank zaświadczeń. (...) S.A. nie przygotowała wymaganych przez bank dokumentów.

W związku z nie dostarczeniem przez sprzedającą dokumentów i zbliżającym się terminem zawarcia umowy przyrzeczonej, małżonkowie G. pismem z dnia 14 stycznia 2013r. ponownie wezwali M. K. do przedłożenia niezbędnych dokumentów, podnosząc, iż są nadal zainteresowani kupnem lokalu mieszkalnego nr (...) przy ulicy (...) we W., ale wyłącznie w terminie do dnia 15 lutego 2013r. Jednocześnie wskazali, że nie zawarcie w podanym terminie umowy przyrzeczonej wiązać się będzie z zapłatą przez sprzedającą zadatku w podwójnej wysokości i zwrotem otrzymanej przezeń zaliczki.

M. K. nie przedłożyła jednak wymaganych dokumentów.

(...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. pismem z dnia 25 marca 2013r. poinformowała małżonków G., iż z uwagi na nie przedłożenie przez nich wymaganych dokumentów wniosek o udzielenie kredytu mieszkaniowego z dnia 07 grudnia 2012r. podlegał zwróceniu.

Spółka (...) S.A. we W. w odpowiedzi na wnioski M. K. o wydanie zaświadczeń wymaganych przez bank - przesuwała termin ich wystawienia. Ostatecznie, dokumenty o których uzyskanie wnioskowała sprzedająca nie zostały jej doręczone przez spółkę.

Pismem z dnia 30 września 2013r. małżonkowie G. wezwali M. K. do zwrotu zadatku w wysokości 25 000,00 zł.

Następnie, pismem z dnia 20 listopada 2013r. kupujący ponownie zwrócili się do M. K. o przedłożenie wymaganych przez bank dokumentów niezbędnych do uzyskania przez nich kredytu.

Pomimo wezwań, M. K. i tym razem nie przedłożyła wymaganych dokumentów.

Wobec powyższego, E. G. i R. G. pismem z dnia 04 grudnia 2013r. oświadczyli, iż wobec niewypełnienia obowiązków wynikających z umowy z dnia 27 listopada 2012r. odstępują od rzeczonej umowy, wnosząc o zwrot przez M. K. na ich rzecz kwoty 50 000,00 zł (tytułem uiszczonych przez nich zadatku i zaliczki) w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania.

W październiku 2013r. została ogłoszona upadłość likwidacyjna spółki (...) S.A. we W..

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał powództwo za uzasadnione.

Sąd Rejonowy ustalił stan faktyczny w oparciu o przesłuchanie powoda R. G. oraz pozwanej M. K., jak również w oparciu o przedłożone przez powodów dowody w postaci dokumentów. Co istotne, treści tych dokumentów nie kwestionowała żadna ze stron procesu. Sąd uznał za polegające na prawdzie zeznania stron albowiem były logiczne i zborne, jak również cechowała je rzeczowość oraz obiektywizm, nadto zeznania te wzajemnie się dopełniały.

Bezsporną pozostawała pomiędzy stronami okoliczność zawarcia przedwstępnej umowy sprzedaży wierzytelności i przedwstępnej umowy o przejęciu długu, ustalenia terminu zawarcia umowy przyrzeczonej, wysokość ceny i sposobu jej uiszczenia na rzecz pozwanej. Co istotne, pozwana M. K. nie kwestionowała, że zgodnie z zawartą przez strony umową była zobowiązana do dostarczenia powodom wszelkich dokumentów, niezbędnych dla uzyskania przez nich kredytu bankowego na sfinansowanie transakcji. Strony pozostawały zgodne również co do faktu nie doręczenia powodom przez pozwaną wymaganych przez bank zaświadczeń.

Postanowienie § 6 pkt 3 umowy z dnia 27 listopada 2012 r., stanowi że M. K. zobowiązuje się dostarczyć stronie kupującej - małżonkom G. niezwłocznie wszelkie (z wyłączeniem wycen rzeczoznawcy) dokumenty związane z przedmiotem wskazanej umowy, jakie okażą się niezbędne w celu uzyskania kredytu przez kupujących. Strony postanowiły również, iż w przypadku opóźnień i zwłoki organów wydających odpowiednie dokumenty strona zbywająca nie ponosi odpowiedzialności za niedotrzymanie terminów dostarczenia żądanych dokumentów. Treść tego postanowienia, jak i jego umiejscowienie po regulacji dotyczącej przedmiotu umowy, terminu zawarcia umowy przyrzeczonej, sposobu i terminów zapłaty przez kupujących ceny sprzedaży wskazuje, że

pozwana nie będzie ponosić ryzyka niekorzystnej dla powodów decyzji kredytowej, jeśli nie będzie to dotyczyło przypadków od niej zależnych.

Sąd Rejonowy oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy stanął na stanowisku, iż podstawą roszczenia powodów jest przepis art. 495 k.c. zgodnie z którym jeżeli jedno ze świadczeń wzajemnych stało się niemożliwe wskutek okoliczności, za które żadna ze stron odpowiedzialności nie ponosi, strona, która miała to świadczenie spełnić, nie może żądać świadczenia wzajemnego, a w wypadku, gdy je już otrzymała, obowiązana jest do zwrotu według przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu (§ 1). Jeżeli natomiast świadczenie jednej ze stron stało się niemożliwe tylko częściowo, strona ta traci prawo do odpowiedniej części świadczenia wzajemnego. Jednakże druga strona może od umowy odstąpić, jeżeli wykonanie częściowe nie miałoby dla niej znaczenia ze względu na właściwości zobowiązania albo ze względu na zamierzony przez tę stronę cel umowy, wiadomy stronie, której świadczenie stało się częściowo niemożliwe (§ 2).

Sąd Rejonowy wskazał, że zaświadczenia wymagane przez bank, w którym powodowie ubiegali się o kredyt hipoteczny, dotyczyły informacji posiadanych przez developera realizującego inwestycję przy ulicy (...), tj. spółkę (...) S.A. we W. i to spółka powinna była wystawić żądane dokumenty, czego nie uczyniła. Pozwana zeznała, iż zwróciła się do developera o doręczenie jej wymaganych przez bank dokumentów, ten jednak zwlekał z ich wystawieniem. „Kierowałam do nich pisma, bo zależało mi na sprzedaży; zwodzili mnie tak jak powodów; zwracałam się do developera z pismem aby wydano mi zaświadczenie (...) jednakże byłam zwodzona; otrzymywałam odpowiedzi, że nastąpi to w przeciągu najbliższych miesięcy, co jednak ostatecznie nie nastąpiło" (adnotacja 00:25:51, k. 66). Tym samym nie wydanie pozwanej przez spółkę (...) S.A. (niezbędnej dla uzyskania kredytu przez powodów) dokumentacji czyniło niemożliwym spełnienie przez pozwaną zobowiązania, określonego w § 6 pkt 3 zawartej przez strony umowy z dnia 27 listopada 2012 r. Kolejnym zaś następstwem omówionej powyżej sytuacji było nie udzielenie powodom kredytu hipotecznego i tym samym brak pełnej kwoty na pokrycie ceny sprzedaży. Sąd Rejonowy przywołał zeznania powoda R. G., który podał, że „jak się okazało, że (...) zalega ze spłatą swojego kredytu, to bank który miał nam udzielić kredytu zażądał od pozwanej zaświadczenia że lokal może być sprzedany bezobciążeniowo; to zaświadczenie miała dostarczyć pozwana; termin do kredytu upłynął nam w dniu 15 stycznia 2013r., taki dokument nie został dostarczony; to był podstawowy dokument warunkujący przyznanie kredytu" (adnotacja 00:17:07, k. 65 verte).

W ocenie Sądu I instancji biorąc pod uwagę że do zawarcia przyrzeczonej umowy nie doszło w skutek okoliczności za które żadna ze stron nie odpowiada - należy stwierdzić, iż zobowiązanie wygasło zgodnie z art. 475 § 1 kc . Przepis art. 495 § 1 kc uzupełnia tę regulację , stanowiąc , że w konsekwencji zobowiązany do spełnienia świadczenia niemożliwego nie może żądać świadczenia wzajemnego, natomiast jeżeli już je otrzymał, ciąży na nim obowiązek jego zwrotu według reguł określonych przepisami o bezpodstawnym wzbogaceniu. W efekcie więc obie strony zostają zwolnione od świadczenia , co wynika z faktu, że przy umowach wzajemnych świadczenia stron będące swoimi odpowiednikami (487 § 2 kc) są ze sobą ściśle powiązane. Zdaniem Sądu Rejonowego skoro w następstwie niemożliwości świadczenia zobowiązanie jednej strony wygasa, to także powinno wygasnąć zobowiązanie drugiej strony. Zatem biorąc pod uwagę, ze do zawarcia przyrzeczonej umowy nie doszło wskutek okoliczności, z które żadna ze stron nie odpowiada, należy stwierdzić, iż zobowiązanie wygasło, a pozwana zobowiązana jest do zwrotu tego wszystkiego, co otrzymała od drugiej strony. Co za tym idzie , winna zwrócić powodom kwotę 25 000,00 zł jaką pobrała tytułem zadatku.

W myśl przepisu art. 369 k.c. zobowiązanie jest solidarne, jeżeli to wynika z ustawy lub z czynności prawnej. Zgodnie zaś z art. 367 k.c. kilku wierzycieli może być uprawnionych w ten sposób, że dłużnik może spełnić całe świadczenie do rąk jednego z nich, a przez zaspokojenie któregokolwiek z wierzycieli dług wygasa względem wszystkich (solidarność wierzycieli) - § 1. Dłużnik może spełnić świadczenie, według swego wyboru, do rąk któregokolwiek z wierzycieli solidarnych (§ 2 zd. 1).

W niniejszej sprawie solidarność powodów ma swoje źródło w umowie z dnia 27 listopada 2012 r. Powodowie wezwali pozwaną do zwrotu na ich rzecz kwoty 25 000,00 zł pismem z dnia 04 grudnia 2013r. zakreślając termin siedmiodniowy liczony od dnia otrzymania przez nią wezwania. Tym samym nie spełnienie przez pozwaną świadczenia we wskazanym powyżej terminie czyni zasadnym dochodzenie przez powodów odsetek za czas opóźnienia spełnienia świadczenia pieniężnego od dnia 15 grudnia 2013r. do dnia zapłaty

Z tych względów Sąd Rejonowy orzekł jak w punkcie I wyroku, uwzględniając powództwo w całości.

Orzeczenie o kosztach procesu zawarte w punkcie II wyroku znajduje swoje uzasadnienie w przepisie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz § 2 ust. 1 i 2 w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu z dnia 28 września 2002r. (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.).

Apelację od wyroku wywiodła pozwana zaskarżając go w całości. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego polegające na obciążeniu jej przepisami o bezpodstawnym wzbogaceniu, przypisywanie jej winy za brak dokumentów do realizacji zapisów aktu notarialnego. Nadto zarzuciła naruszenie przepisów prawa procesowego polegające na naruszenia przepisów postępowania, poprzez pominięcie przez Sąd zgłaszanych przeze pozwaną wniosków dowodowych i tym samym błędne ustalenie stanu faktycznego.

Skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego orzeczenia albo uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, nadto zasądzenie kosztów od powoda za I instancję.

W uzasadnieniu apelacji skarżąca podała, że w okresie 12 miesięcy, w którym była związana umową z powodami ceny nieruchomości spadły, a fakt ogłoszenia upadłości ASBau wykluczył ostatecznie możliwość sprzedania nieruchomości innym kupującym. Z tego powodu pozwana nie zgadza się ze stanowiskiem Sądu Rejonowego, że doszło u niej do bezpodstawnego wzbogacenia, gdyż w jej ocenie straciła na tej umowie na skutek uporu powodów i braku zgody na zwolnienie jej z umowy.

W odpowiedzi na apelację powodowie wnieśli o oddalenie apelacji oraz zasądzenie od pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy, zważył co następuje:

Apelacja podlegała oddaleniu.

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji przeprowadził prawidłowe postępowanie dowodowe, a zebrany materiał dowodowy poddał ocenie z zachowaniem granic swobodnej oceny dowodów zgodnie z zasadą wyrażoną w przepisie art. 233 § 1 k.p.c. Na tej podstawie poczynił trafne ustalenia faktyczne, które Sąd Odwoławczy przyjął za własne.

Wbrew zarzutom apelacji Sąd I instancji nie pominął wniosków dowodowych pozwanej, bowiem nie składała ona żadnych wniosków dowodowych, a stan faktyczny ustalił na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, w tym dowodu z przesłuchania pozwanej, wszechstronnie je rozważając. Co więcej, Sąd słusznie podkreślił, iż strony co do faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy były w zasadzie zgodne.

Apelacja w znaczącym stopniu sprowadzała się do własnej interpretacji okoliczności związanych z wykonywaniem umowy przedwstępnej zawartej między stronami, która w zasadzie i tak była zbieżna z ustaleniami dokonanymi przez Sąd I stancji co do faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Pozwana w apelacji przedstawiła jedynie bardziej rozbudowaną wersję wydarzeń, której zresztą nie przedstawiała przed Sądem I instancji. Sąd Okręgowy ma obowiązek pominąć nowe fakty na podstawie art. 381 kpc, gdyż pozwana mogła je przedstawić Sądowi Rejonowemu. Również przekonanie skarżącej, że Sąd Rejonowy przypisał jej winę za niedostarczenie powodom dokumentów koniecznych im dla uzyskania kredytu, z czego wywiódł jej odpowiedzialność, jest nieuzasadnione i nie znajduje oparcia w pisemnym uzasadnieniu wyroku. Skarżąca w sposób błędny zinterpretowała stanowisko Sądu I instancji, który jednoznacznie wskazał na brak winy pozwanej w niedostarczeniu powodom dokumentów koniecznych do uzyskania kredytu, uznając , iż nastąpiło to z przyczyn niezależnych od pozwanej. Sąd słusznie ustalił, iż z treści umowy przedwstępnej zawartej między stronami wynikał obowiązek pozwanej do dostarczenia powodom niezwłocznie wszelkich dokumentów związanych z umową jakie okażą się niezbędne w celu uzyskania kredytu oraz udostępnienia ich w uzgodnionym terminie. Przy czym strony ustaliły, że w przypadku opóźnień lub zwłoki organów wydających odpowiednie dokumenty strona zbywająca nie ponosi odpowiedzialności za niedotrzymanie terminów dostarczenia dokumentów.

W ocenie Sądu Odwoławczego nie doszło zatem do naruszenia prawa procesowego, a w sprawie ustalono prawidłowo stan faktyczny.

Zauważenia wymaga jednak , iż apelacja skarżącej przede wszystkim stanowiła polemiką ze skutkami prawnymi nieprzedstawienia przez nią dokumentów, które żądał bank kredytujący pozwanych. Pozwana stała na stanowisku, iż w związku z tym, że nastąpiło to z przyczyn niezależnych od niej, to nie ma obowiązku zwrotu zadatku. Stanowisko to jednak nie znajduje oparcia w przepisach prawa.

W ocenie Sądu Okręgowego w przedmiotowym stanie faktycznym miał zastosowanie art. 394 kc regulujący instytucję zadatku i przepis ten winien stanowić materialnoprawną podstawę rozstrzygnięcia o żądaniu powodów. Sięganie więc przez Sąd Rejonowy do konstrukcji świadczenia niemożliwego, a następnie do przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu było nie tylko niepotrzebne, ale i nieprawidłowe. W sprawie bowiem, wbrew stanowisku Sądu Rejonowego, nie doszło do obiektywnej niemożliwości świadczenia, a Sąd błędnie zinterpretował art. 495 kc. Niemożliwość ma obiektywny charakter, jeżeli nie tylko dłużnik, ale także każda inna osoba nie jest w stanie zachować się w sposób zgodny z treścią

zobowiązania, ponieważ z przyczyn o charakterze. powszechnym lub dotyczącym sytuacji dłużnika, świadczenie jest niewykonalne. Ponieważ strony umówiły się o świadczenie , które co do zasady było wykonalne, czyli możliwe do wykonania, to przez sam fakt, iż pozwana nie mogła go spełnić z przyczyn od niej niezależnych, nie można mówić o obiektywnej niemożliwości świadczenia. Świadczenie to bowiem obiektywnie nadal było możliwe do wykonania. Zaś sytuacje, z którymi ustawa wiąże obowiązek zwrotu zadatku określa art. 394 kc. Zgodnie § 1 tego przepisu w braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej. Z kolei § 2 wskazuje na to, że w razie wykonania umowy zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała; jeżeli zaliczenie nie jest możliwe, zadatek ulega zwrotowi. § 3. W razie rozwiązania umowy zadatek powinien być zwrócony, a obowiązek zapłaty sumy dwukrotnie wyższej odpada. To samo dotyczy wypadku, gdy niewykonanie umowy nastąpiło wskutek okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności albo za które ponoszą odpowiedzialność obie strony.

W ocenie Sądu Odwoławczego, z prawidłowych ustaleń Sąd Rejonowy wynika, iż żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności za niewykonanie umowy, a zatem podstawa do zwrotu zadatku w pojedynczej wysokości wynika z art. 394 § 3 kc, ocenić bowiem należy, iż powodowie skutecznie odstąpili od umowy.

Mając na uwadze, iż wyrok Sądu I instancji mimo naruszenia prawa materialnego odpowiada prawu, apelacja M. K. podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Odwoławczy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. nakładając na przegrywającą postępowanie apelacyjne M. K. obowiązek zwrotu powodom kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 1200 zł (§ 13 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu).

Sędzia del. SR Jolanta Malik Sędzia SO Krzysztof Kremis Sędzia SO Piotr Jarmundowicz