Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 czerwca 2016 r. w S.

odwołania M. O.

od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

z dnia 2 października 2015 r. Nr (...)

w sprawie M. O.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o wysokość renty rolniczej

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala, że ubezpieczonemu M. O. przysługuje prawo do wypłaty części uzupełniającej renty rolniczej od dnia 01 października 2015 r.

Sygn. akt IV U 1404/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 października 2015r. Nr (...), działając na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tj. Dz. U. z 2015r., poz. 704 ze zm.), Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wstrzymał M. O. wypłatę części uzupełniającej renty rolniczej od dnia 1 października 2015r. Część uzupełniająca uległa zawieszeniu w 100% z powodu prowadzenia działalności rolniczej.

Odwołanie od w/w decyzji złożył działający w imieniu M. O. pełnomocnik P. O., wnosząc o jej zmianę i ustalenie, że ubezpieczonemu przysługuje prawo do wypłaty części uzupełniającej świadczenia w pełnej wysokości od dnia 1 października 2015r. W uzasadnieniu wskazano, że ubezpieczony od 10 lat jest ciężko chory na stwardnienie rozsiane i nie wykonuje podstawowych czynności związanych z ubraniem się czy umyciem, jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji, w związku z czym potrzebuje pomocy ze strony innych osób. Porusza się na wózku inwalidzkim. Od kilku lat nie wykonuje żadnych prac polowych, nie obrządza inwentarza, a zarządzaniem gospodarstwem zajmowała się do chwili śmierci jego małżonka wraz z dziećmi, a obecnie gospodarstwo rolne prowadzą dzieci. W ocenie ubezpieczonego, niezasadne jest zatem stwierdzenie, że po śmierci żony prowadzi działalność rolniczą, bowiem nie pozwala mu na to stan zdrowia (odwołanie, k. 1-4 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wskazując, że ubezpieczony po śmierci żony jest współwłaścicielem gospodarstwa rolnego powyżej 1 ha, a zatem w rozumieniu art. 28 ust. 3 i 4 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników nie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, w konsekwencji czego wstrzymano wypłatę 100% części uzupełniającej renty rolniczej (odpowiedź organu rentowego na odwołanie, k. 5 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

M. O. od dnia 1 listopada 2013r. na stałe ma przyznaną rentę rolniczą z dodatkiem pielęgnacyjnym, bowiem Komisja Lekarska Kasy uznała go za trwale całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolnego do samodzielnej egzystencji. Od 2002r. ubezpieczony choruje na stwardnienie rozsiane w postaci powoli postępującej, cierpi na niedowład móżdżkowo-piramidowy 4-kończynowy z przewagą kończyn prawych ze znaczną dysfunkcją chodu w przebiegu SM, a jako chorobę współistniejącą rozpoznano przerost gruczołu krokowego (orzeczenie Komisji Lekarskiej Kasy z dnia 28.10.2013r., k. 18-20 akt rentowych; decyzja z dnia 14.11.2013r., k. 29-30 akt rentowych).

W dniu 22 września 2015r. ubezpieczony złożył w P. Terenowej Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w S. kopię odpisu skróconego aktu zgonu małżonki A. O. zmarłej w dniu 13.09.2015r. Wobec powyższego decyzją z dnia 2 października 2015r. organ rentowy wstrzymał wypłatę części uzupełniającej świadczenia od dnia 1 października 2015r. na podstawie art. 28 ust. 3 i 4 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, ponieważ wnioskodawca jako współwłaściciel gospodarstwa rolnego powyżej 1 ha nie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej (kopia odpisu skróconego aktu zgonu A. O., k. 39 akt rentowych, decyzja z dnia 2.10.2015r., k. 40 akt rentowych).

M. O. nie prowadzi działalności rolniczej, ani nie zarządza gospodarstwem rolnym, bowiem nie pozwala mu na to stan zdrowia związany z rozpoznanym w 2002r. stwardnieniem rozsianym. Ubezpieczony korzysta z wózka inwalidzkiego, nie może poruszać się samodzielnie, potrzebuje pomocy innych osób przy wykonywaniu podstawowych czynności życiowych, takich jak jedzenie, mycie czy ubieranie się. Po śmierci małżonki M. O. gospodarstwem rolnym zajmują się jego dzieci, w szczególności syn P. O., który przejął zarządzanie gospodarstwem i wszelką działalność rolniczą po rodzicach. Wcześniej przed śmiercią A. O., działalność rolniczą w gospodarstwie rolnym prowadziła małżonka ubezpieczonego wraz z dziećmi (zeznania ubezpieczonego, k. 21-21v akt sprawy).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie M. O. okazało się uzasadnione.

Zgodnie z art. 28 ust. 2, 3 i 4 ustawy z 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 2015r., poz. 704 ze zm.) wypłata części uzupełniającej renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy ulega zawieszeniu w całości, jeżeli rencista nie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, przy czym uznaje się, że rencista zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, jeżeli ani on, ani jego współmałżonek nie jest właścicielem (współwłaścicielem) lub posiadaczem gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym i nie prowadzi działu specjalnego. Stosownie do treści z art. 2 ust. 1 w zw. z art. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2016r., poz. 617 j.t.) za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne (z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza), o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Należy wskazać, że o tym, czy rencista zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej decyduje każdorazowo stan faktyczny, a zatem fakt, czy dana osoba rzeczywiście prowadzi działalność rolniczą i pracuje w gospodarstwie rolnym. Taki pogląd zaprezentował również Sąd Najwyższy (vide: uchwała SN z 6 maja 2004r., II UZP 5/06, OSNP 2004/22/389), a także Sąd Apelacyjny w Lublinie, który w wyroku z 1 sierpnia 2012r. w sprawie III AUa 615/12 (LEX nr 1216343) wskazał, że wypłata części uzupełniającej świadczenia rolnika, który będąc właścicielem gospodarstwa rolnego faktycznie nie prowadzi w nim działalności rolniczej w rozumieniu art.6 pkt 3 ustawy z 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, nie ulega zawieszeniu na podstawie art.28 ust.1 i 3 w związku z ust.4.

Organ rentowy w zaskarżonej decyzji z dnia 2 października 2015r. wstrzymał ubezpieczonemu wypłatę części uzupełniającej renty rolniczej, powołując się na art. 28 ust. 3 i 4 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników i wskazując, że ubezpieczony nie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej. Podkreślenia jednak wymaga, iż M. O. uzyskując prawo do renty rolniczej został uznany za osobę trwale całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym, a nawet niezdolną do samodzielnej egzystencji, bowiem cierpi na niedowład móżdżkowo-piramidowy 4-kończynowy z przewagą kończyn prawych ze znaczną dysfunkcją chodu w przebiegu stwardnienia rozsianego. Dodatkowo Sąd przesłuchał ubezpieczonego w charakterze strony w miejscu zamieszkania. Z wyjaśnień ubezpieczonego, jak również z jego stanu zdrowia, który dał się zaobserwować podczas przesłuchania, wynika, że z całą pewnością M. O. nie prowadzi działalności rolniczej i nie zarządza gospodarstwem rolnym. Ubezpieczony ma niewładne nogi, korzysta z wózka inwalidzkiego, trzęsą mu się ręce przez co nawet nie był w stanie złożyć podpisu pod protokołem z przesłuchania, gdyż uniemożliwia mu to postępująca choroba w postaci stwardnienia rozsianego. Po śmierci małżonki A. O. gospodarstwem rolnym zajmują się jego dzieci, w szczególności P. O., który przejął zarządzanie gospodarstwem i wszelką działalność rolniczą po rodzicach. Wcześniej przed śmiercią żony ubezpieczonego, gospodarstwem rolnym zajmowała się małżonka wraz z dziećmi.

Jak już wskazano fakt prowadzenia działalności rolniczej czy też zaprzestania jej prowadzenia należy każdorazowo odnosić do konkretnej sytuacji i chodzi tu o faktyczne nieprowadzenie działalności rolniczej, pomimo że dana osoba formalnie jest właścicielem (współwłaścicielem) gospodarstwa rolnego. W okolicznościach niniejszej sprawy Sąd nie miał wątpliwości, iż stan zdrowia M. O. uniemożliwia mu prowadzenie jakiejkolwiek działalności rolniczej oraz zarządzanie gospodarstwem rolnym. Zasadne jest zatem uznanie, iż ubezpieczony nie prowadzi działalności rolniczej i oceny tej nie zmienia fakt, że obecnie po śmierci małżonki pozostaje współwłaścicielem gruntów rolnych o powierzchni przekraczającej 1 ha.

Mając na uwadze powyższe należało stwierdzić, że organ rentowy niezasadnie wstrzymał ubezpieczonemu wypłatę części uzupełniającej renty rolniczej od dnia 1 października 2015r. i dlatego na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w sentencji wyroku.