Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 października 2013 roku

Sąd Okręgowy w Kielcach IX Wydział Karny-Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Zbigniew Karamara

Sędziowie: SO Anna Szeliga (spr.)

SO Ewa Opozda-Kałka

Protokolant: protokolant sądowy Anna Wołowiec - Piłat

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Kielcach Andrzeja Hojnowskiego

po rozpoznaniu w dniu 14 października 2013 roku

sprawy L. S.

oskarżonego o przestępstwo z art.207 § 1 kk w zw. z art.64 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Końskich

z dnia 9 maja 2013 roku sygn. akt II K 166/13

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok uznając apelację za oczywiście bezzasadną;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. D. S. kwotę 576,60 (pięćset siedemdziesiąt sześć 60/100) złotych tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu oskarżonego przed sądem II instancji;

III.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych w postępowaniu odwoławczym.

Sygn. akt IXKa1162)13

UZASADNIENIE

L. S. oskarżony został o to, że w okresie od 5 listopada 2011r. do 23 grudnia 2011r. w miejscowości M. , powiatu (...) , woj. (...) będąc uprzednio skazanym prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Końskich z dnia 4.04.2007r. sygn.. akt IIK344)06 za umyślne przestępstwo podobne , w ciągu pięciu lat od odbycia kary pozbawienia wolności w wymiarze co najmniej sześciu miesięcy , którą to odbywał w okresie od dnia 07.09.2009r. do 07.05.2010r. znęcał się fizycznie i psychicznie nad żoną B. S. w taki sposób, że będąc pod wpływem alkoholu wszczynał awantury domowe podczas, których ciągnął ją za włosy , ubliżał słowami powszechnie uznawanymi za obelżywe , groził zabójstwem oraz wyganiał ze wspólnie zajmowanego mieszkania , tj. o przestępstwo z art. 207§1kk w zw. z art. 64§1kk.

Sąd Rejonowy w Końskich wyrokiem z dnia 9 maja 2013r. w sprawie (...))13 oskarżonego L. S. w ramach zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu uznał za winnego tego, że w dniu 23 grudnia 2011r. w M. , pow. (...), woj. (...) będąc uprzednio skazanym prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Końskich z dnia 4.04.2007r. sygn.. akt IIK344)06 za umyślne przestępstwo podobne , w ciągu pięciu lat od odbycia kary pozbawienia wolności w wymiarze co najmniej sześciu miesięcy , którą to karę odbywał w okresie od dnia 07.09.2009r. do 07.05.2010r. naruszył nietykalność cielesną B. S. poprzez ciągnięcie jej za włosy i czyn ten zakwalifikował z art. 217§1kk w zw. z art. 64§1kk i na podstawie art. 217§1kk w zw. z art. 34§1i2kk i art. 35§1kk wymierzył mu karę 3 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym . Oskarżonego L. S. w ramach zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu uznał za winnego tego, że w okresie od 5 listopada 2011r. do 23 grudnia 2011r. w M. , pow. (...), woj. (...) będąc uprzednio skazanym prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Końskich z dnia 4.04.2007r. sygn.. akt IIK344)06 za umyślne przestępstwo podobne , w ciągu pięciu lat od odbycia kary pozbawienia wolności w wymiarze co najmniej sześciu miesięcy , którą to karę odbywał w okresie od dnia 07.09.2009r. do 07.05.2010r. w wykonaniu z góry powziętego zamiaru , wielokrotnie ubliżał B. S. słowami uznawanymi powszechnie za obelżywe i czyn ten zakwalifikował z art. 216§1kk w zw. z art. 12kk i z art. 64§1kk i na podstawie art. 216§1kk w zw. z art. 34§1i2kk i art. 35§1kk wymierzył mu karę 4 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym. Na podstawie art.85kk , art. 86§1i2kk wymierzone oskarżonemu kary ograniczenia wolności połączył i wymierzył mu karę łączną 5 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym. Na podstawie art. 17§1pkt.10kpk w zw. z art. 414§1zd.1kpk umorzył wobec oskarżonego L. S. postępowanie w sprawie wypowiadania w dniu 23 grudnia 2011r. w M. , pow. (...), woj. (...) wobec B. S. groźby karalnej pozbawienia jej życia tj. o czyn z art.190§1kk . Zasądził od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy z urzędu kwotę 1692,48 zł tytułem kosztów nieopłaconej obrony z urzędu . Na podstawie art. 624§1kpk zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych .

Apelację od tego wyroku wniósł obrońca oskarżonego L. S. , który zarzucił rozstrzygnięciu błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść , polegający na ustaleniu , że w okresie objętym aktem oskarżenia tj. od 5 listopada 2011r. do 23 grudnia 2011r. w miejscowości M. oskarżony naruszył nietykalność cielesną żony B. S. oraz ją znieważał , w sytuacji , w której brak jednoznacznych dowodów świadczących o tego rodzaju zachowaniach, w szczególności obdukcji lekarskiej oraz oparciu aktu oskarżenia praktycznie jedynie o pomówienia pokrzywdzonej , przy istnieniu szeregu dowodów przeciwnych , w szczególności zeznań H. K. (1), J. P. i I. S. oraz wyników wywiadu środowiskowego .

W uzasadnieniu apelacji obrońca oskarżonego wskazał także zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonej kary łącznej 5 miesięcy ograniczenia wolności, jako nieadekwatnej do stopnia zawinienia .

W konkluzji skarżący wniósł o uniewinnienie oskarżonego oraz przyznanie wynagrodzenia za obronę z urzędu.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelacja obrońcy oskarżonego okazała się niezasadna w stopniu oczywistym, co oznacza, że brak jest podstaw do uwzględnienia zarzutów w niej podniesionych, jak też wniosków końcowych. Sąd Okręgowy nie znalazł również podstaw do zmiany lub uchylenia zaskarżonego wyroku z przyczyn , które należało uwzględniać z urzędu.

Kwestionując rozstrzygnięcie , obrońca oskarżonego wskazuje , iż Sąd Rejonowy dokonał błędnych ustaleń faktycznych , które to uchybienie było skutkiem naruszenia zasad procesowych w zakresie przeprowadzania i oceny dowodów .

Przede wszystkim podkreślić należy , że o błędzie w ustaleniach faktycznych można mówić wówczas, gdy ocena dowodów została dokonana przez Sąd orzekający z naruszeniem art. 7kpk , tj. sprzecznie z zasadami wiedzy , logiki i doświadczenia życiowego , bądź też wówczas , gdy Sąd czynił ustalenia faktyczne w oparciu o niepełny materiał dowodowy.

Tymczasem analiza akt sprawy niniejszej w powiązaniu z pisemnym uzasadnieniem zaskarżonego wyroku prowadzą do wniosku, że Sąd Rejonowy przeprowadził wszystkie dowody niezbędne do rozstrzygnięcia sprawy niniejszej , ocenił je we wzajemnym powiązaniu ze sobą , w pisemnych motywach wyroku wskazał przyczyny dla których jedne dowody uznał za wiarygodne , a także dlaczego innym, przymiotu tego odmówił.

Tak dokonanej oceny nie można uznać za niepełną , czy też jednostronną lub nielogiczną

Sąd I instancji z dużą wnikliwością dokonał oceny zarówno wyjaśnień oskarżonego , jak też zeznań pokrzywdzonej oraz świadków . Sąd I instancji rozważył wszystkie okoliczności mające znaczenie dla poczynienia prawidłowych ustaleń. Apelacja nie przytacza natomiast żadnych argumentów , które mogłyby podważać prawidłowość rozumowania tegoż Sądu.

Dla porządku wskazać należy, że w procesie karnym pomówienie funkcjonuje w nieco innym znaczeniu, a mianowicie pomówienie jest to obciążenie w złożonych wyjaśnieniach innej osoby odpowiedzialnością za przestępstwo, który to dowód podlega swobodnej ocenie , na równi z innymi dowodami ( wyrok SN z dn. 12.01.2006r. lex nr 178181). W tej sytuacji zeznania pokrzywdzonej , które choć w swej treści są niekorzystne dla oskarżonego , nie są pomówieniem w znaczeniu procesowym , bowiem B. S. nie występowała w roli współoskarżonej . Wymóg precyzyjnego formułowania zarzutów jest niezbędnym minimum, jakim cechować się winny środki odwoławcze pochodzące od podmiotów profesjonalnych.

Wbrew twierdzeniom obrońcy oskarżonego , analiza pisemnych motywów zaskarżonego wyroku nie pozwala na podzielenie poglądu , że Sąd I instancji stan faktyczny w niniejszej sprawie ustalił w oparciu o wybiórczą ocenę dowodów . Rzeczywiście ustalenia co do przypisanych oskarżonemu czynów Sąd ten , poczynił głównie w oparciu o zeznania B. S. , a także korespondujące z nimi zeznania świadka A. P. (2) oraz dokumentów w postaci wydruku z policyjnej bazy danych i tzw. niebieskiej karty , jednakże okoliczność ta absolutnie nie świadczy o tym, że tak dokonana ocena jest jednostronna . Stanowi natomiast naturalną konsekwencję konieczności wyboru wersji zdarzenia w sytuacji, kiedy strony procesowe odmiennie opisują jego przebieg. Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej oceny zeznań pokrzywdzonej B. S. . Przede wszystkim wskazać należy, iż dowodu tego nie ocenił w sposób bezkrytyczny , bowiem dostrzegł, że opisywane przez pokrzywdzoną zachowanie L. S. określane przez nią jako znęcanie , w istocie stanowiło jej subiektywne odczucie, które biorąc pod uwagę uprzednią karalność oskarżonego z art. 207§1kk , należało zrozumieć, a nie oceniać jako celowe manipulowanie faktami. Słusznie Sąd Rejonowy wskazał, iż pokrzywdzona w toku niniejszego postępowania konsekwentna pozostawała co do tego, że w okresie zarzutu oskarżony wyzywał ją słowami powszechnie uznanymi za obelżywe . Przytaczała używanie przez oskarżonego sformułowania oraz opisywała okoliczności w jakich były wypowiadane . W sposób konsekwentny w toku całego postępowania B. S. opisała również okoliczności w jakich oskarżony w dniu 23.12.2011r. naruszył jej nietykalność cielesną , poprzez szarpanie jej za włosy . W tym zakresie jej relacje znajdują potwierdzenie w zeznaniach A. P. (2) , funkcjonariusza policji, który w tym dniu podejmował interwencję w mieszkaniu stron. Opisał on wygląd , zachowanie pokrzywdzonej oraz przytoczył opis zdarzenia , który B. S. przedstawiła w trakcie interwencji , bezpośrednio po zdarzeniu. Dowody te pozostają ze sobą w ścisłym związku , wzajemnie się uzupełniając i potwierdzając. W tej sytuacji brak jest podstaw do tego by uznać, że relacje pokrzywdzonej opisujące wyzwiska oraz okoliczności w jakich doszło do naruszenia nietykalności cielesnej , nie są wiarygodne. Analiza tych zeznań wskazuje bowiem, że pokrzywdzona w sposób wyważony opisywała zachowanie oskarżonego , a w szczególności akcentowała te czyny, które były dla niej szczególnie upokarzające . Zauważyć przy tym należy, że pokrzywdzona w toku niniejszego postępowania , w związku z uprzedzeniem Sądu o możliwości zmiany kwalifikacji prawnej czynu, nie złożyła wniosku o ściganie oskarżonego za czyn z art. 190§1kk , co zaprzecza argumentom podnoszonym w apelacji , a wskazującym na nasilenie złej woli po stronie pokrzywdzonej

Wbrew wywodom apelacji ani wyjaśnienia oskarżonego, ani też zeznania świadków I. S., H. K. (2) ( a nie jak wskazano w apelacji H. K. (1)) , czy J. P. , nie mogą podważać wiarygodności zeznań pokrzywdzonej . Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że Sąd Rejonowy również przeanalizował wyjaśnienia oskarżonego L. S. , zachowując w tym zakresie należytą rozwagę. Jak słusznie wskazał relacje oskarżonego w części , gdzie zaprzeczał popełnieniu przestępstwa znęcania uznał za wiarygodne , jednak w zakresie , gdzie zaprzeczył kierowanym do byłej żony wyzwiskom oraz szarpaniu jej w dniu 23.12.2011r. za włosy , ocenił jako nie znajdujące oparcia w pozostałych dowodach . W istocie bowiem oskarżony zaprzeczał jedynie twierdzeniom pokrzywdzonej , przy tym jednak pewne okoliczności podawane przez pokrzywdzoną przyznawał ( jak choćby to, że podczas awantury w dniu 23.12.2011r. miał w rękach nóż) , choć przedstawiał odmienną od pokrzywdzonej ich interpretację ( chciał ukroić sobie coś do jedzenia, miał rozcięty łuk brwiowy, nie wyglądał najlepiej i może dlatego żona się wystraszyła ) . Powołany w apelacji wywiad środowiskowy , który obrońca wskazuje jako wspierający wyjaśnienia oskarżonego , w istocie jednak nie zawiera , aż tak jednoznacznie pozytywnych informacji. Wskazano tam bowiem cechy osobowości oskarżonego , które potwierdzają konieczność szczególnej ostrożności przy ocenie jego relacji , jak choćby brak krytycyzmu do stwierdzonego przecież uzależnienia od alkoholu , czy zmianę postawy tj. powstrzymywanie się od nadużywania alkoholu w związku z ubieganiem się o zgodę na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego.

Odnosząc się do zeznań wskazanych wyżej świadków stwierdzić należy, że żadna z tych osób nie była bezpośrednimi obserwatorami zachowania oskarżonego wobec żony , w istocie zatem ich relacje nie mając znaczenia dla dokonywania ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie . Okoliczność zaś , iż przedstawiają pokrzywdzoną jako osobę konfliktową , sama w sobie nie podważa prawdziwości jej relacji.

Akcentowany w apelacji fakt, iż pokrzywdzona nie przedstawiła obdukcji lekarskiej stwierdzającej obrażenia ciała , jest niezrozumiały. Przede wszystkim zauważyć nalży, że oskarżonemu przypisano czyn polegający na naruszeniu nietykalności cielesnej , a więc taki, który z istoty swej nie wiąże się z pozostawieniem na ciele śladów przemocy . Okoliczności jego popełnienia zostały zaś ustalone w oparciu o zeznania pokrzywdzonej oraz potwierdzające je zeznania A. P. (2) .

Uwzględniając powyższe stwierdzić należy , że ocena dowodów dokonana przez Sąd Rejonowy jest wszechstronna , zgodna z zasadami logiki i doświadczenia życiowego , a zatem czyniąca zadość przepisowi art. 7kpk.

Odnosząc się do orzeczonej wobec oskarżonego kary łącznej ograniczenia wolności , którą Sąd Rejonowy wymierzył w wysokości 5 miesięcy z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin miesięcznie , stwierdzić należy , że brak jest podstaw do zmiany jej wymiaru . Okoliczności świadczące o stopniu zawinienia oskarżonego oraz społecznej szkodliwości jego czynu Sąd Rejonowy uwzględnił wymierzając kary jednostkowe za poszczególne czyny , prawidłowo oceniając powyższe . W tej sytuacji kwestionowanie stopnia zawinienia w przypadku wymiaru kary łącznej , jest o tyle nieuprawnione, że orzekając tą karę Sąd Rejonowy uprawniony był jedynie do badania relacji zachodzących pomiędzy poszczególnymi czynami. Relacje te sprowadzają się do określenia, jak bliski związek przedmiotowo - podmiotowy łączący te czyny oraz w jakich odstępach czasu zostały one popełnione. Im bliższe są te relacje, tym bardziej wymiar kary łącznej powinien być zbliżony do dopuszczalnego minimum, uwarunkowanego wysokością kar orzeczonych za przestępstwa ( wyrok SA w Szczecinie (...))13 z dn. 18.04.2013r. lex nr 1314890). W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy należycie uwzględnił ścisły związek przedmiotowy i podmiotowy przypisanych oskarżonemu czynów, wyrażający się tożsamością osoby pokrzywdzonej, zbliżonym sposobie działania , podobieństwie obu czynów i zbieżnością czasową i słusznie uznał , że karą adekwatna będzie kara łączna 5 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin, a więc kara zbliżona go dolnej granicy.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 437§1kpk orzekł jak w wyroku.

Na podstawie §14 ust.2 pkt.4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu , zasądzono ustanowionemu w sprawie obrońcy z urzędy kwotę 576.60 zł tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną z urzędu oskarżonemu L. S. w postępowaniu odwoławczym.

Na podstawie art. 624§1kpk zwolniono L. S. od ponoszenia kosztów sądowych za postepowanie odwoławcze , bowiem oskarżony jest bezrobotnym , nie osiąga dochodów , a więc ich uiszczenie byłoby dla niego zbyt uciążliwe.

SSO Anna Szeliga SSO Zbigniew Karamara SSO Ewa Opozda – Kałka