Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 lipca 2016 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej we Wrocławiu Wydział IV Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący SSR Inga Faligowska

Protokolant Magdalena Cetnarowicz

po rozpoznaniu w dniu 7 lipca 2016 r. we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) sp. z o.o. z siedzibą we W.

przeciwko: (...) S.A. z siedzibą we W.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego koszty procesu w kwocie 1.217 zł

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 27.02.2015r. powód (...) Sp. z o.o. domagał się od (...) S.A. ustalenia, że pomiędzy stronami obowiązują umowy leasingu operacyjnego zawarte w dniu (...) o nr (...) oraz (...) ( uzasadnienie pozwu – k. 3-6 ).

W odpowiedzi na pozew (k. 93 ) pozwany wniósł o oddalenie powództwa podnosząc, iż w dniu 19.05.2015r. , a zatem już po wytoczeniu powództwa doszło do nabycia przez powoda sprzętu będącego przedmiotem umów leasingu. Ponadto w toku postępowania windykacyjnego doszło do uregulowania przez powoda wszelkich nieziszczonych należności wynikających z umów leasingu , która to okoliczność spowodowała , że doszło do wykupu tych przedmiotów .

Na rozprawie w dniu 10.09.2015r. powód zmienił roszczenie pozwu i w miejsce żądania ustalenia wystąpił z nowym żądaniem zapłaty kwoty 5.166,15 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia zmiany żądania pozwu. Zmiana żądania według powoda wynikała z faktu uiszczenia przez niego zaległych opłat w wysokości żądanej przez pozwaną mimo faktu, iż od początku powód kwestionował zasadność i wysokość naliczonych opłat zgłaszając zastrzeżenia w tym zakresie do pozwanej. Powód zaprzeczył zasadności i wysokości naliczenia opłat z tytułu wznowienia leasingu oraz zaliczeniu przez pozwaną spłat rat leasingowych na pokrycie nienależycie naliczonych opłat wznowieniowych (pismo na k. 104-105 ) .

W odpowiedzi na zmianę powództwa ( k. 117-118 ) pozwany zarzucił, iż z treści uzasadnienia nowego żądania pozwu nie wynika , jakie należności oraz z jakiego tytułu powód kwestionuje . Wskazał na sprzeczności pomiędzy twierdzeniami powoda a załączonymi przez niego dowodami . Podniósł także, iż powód pozostawał w zwłoce z płatnością rat leasingowych przez co był by do niego kierowane monity.

W tym stanie rzeczy Sąd na rozprawie zobowiązał pełnomocnika powoda do sprecyzowania aktualnego żądania pozwu w piśmie procesowym, w którym wskaże jakie konkretnie świadczenia i z jakiego tytułu uiszczone składają się na sumę objętą żądaniem pozwu oraz do wskazania, z których konkretnie powołanych w sprawie dowodów kwoty te wynikają.

W odpowiedzi ( pismo na k. 131 – 134 ) powód wskazał, iż jego zdaniem w czasie , gdy strony łączyły umowy leasingu , doszło bezpodstawnego naliczenia opłat wznowieniowych, ponieważ wypowiedzenia umów kierowane do powoda przez pozwaną , były bezskuteczne i nie mogły stanowić podstawy do późniejszego naliczania opłat za wznowienie leasingu , które pozwana trzykrotnie doliczyła do przyjętego harmonogramu spłat, co w konsekwencji zwiększyło w sposób nieuprawniony dług powódki, dając tym samym kolejne podstawy do składania oświadczeń o wypowiedzeniu umów. Mimo zawartego porozumienia sporna pomiędzy stronami pozostała kwota zaległości powoda względem pozwanej , ta ostatnia wyceniła bowiem swoje należności na sumę 7.266,58 zł , na którą zgodnie z treścią mejla z 10.04.2015r. składały się z umowy leasingu (...) zaległe czynsze 20-23 na 1.465,76 zł oraz depozyt 81,93 zł , a z umowy leasingu (...) zaległe czynsze 20-23 na 5.173,67zł oraz depozyt 299,22 zł plus monity - 246 zł . Zdaniem powoda należna kwota to 2.100,44 zł , na którą składały się z umowy leasingu (...) zaległy czynsz 23 na 1.352,85 zł oraz depozyt 299,22 zł , a z umowy leasingu (...) zaległy czynsz 23 na 366,44 zł oraz depozyt 81,93 zł.

Przedmiotowa różnica stanowiąca wartość przedmiotu sporu ( tj. 5.166,14 zł ) wynika z rozbieżnego stanowiska stron co do istnienia należności z tytułu monitów kierowanych do powoda w łącznej wysokości 246 zł oraz zapłaconych uprzednio rat leasingowych od 20 do 22 w obu umowach : z umowy leasingu (...) wartość czynszu 20-22 na 3.820,82 zł i z umowy leasingu (...) wartość czynszu 20-22 na 1.099,32 zł .

W odpowiedzi na powyższe pozwana ponownie zarzuciła, iż powód nie udowodnił zasadności swojego żądania i nie przedstawił dowodów, co do których pozwana mogłaby się odnieść w zakresie prawidłowości naliczonych opłat. Podniosła, iż w korespondencji prowadzonej przed procesem powód wskazywał, że kwota żądana przez pozwaną to 7.266,58 zł a różnica do wyjaśnienia to kwota 2.480,47 zł .

Wobec zarzutów kierowanych przez pozwaną względem żądania zwrotu nienależnego świadczenia Sąd na rozprawie w dniu 14.04.2016r. zobowiązał pełnomocnika powoda do jednoznacznego wskazania, w jakich datach doszło do wpłaty poszczególnych czynszów na poczet umów leasingu, w przypadku dokonania innych płatności do wskazania z jakiego tytułu oraz do ponownego wyjaśnienia sposobu wyliczenia kwoty objętej żądaniem pozwu. Powód nie wykonał powyższego zobowiązania jak również nie stawił się na rozprawie w dniu 7.07.2016r.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

W dniu (...) strony zawarły dwie umowy leasingu o nr (...) oraz (...) . W umowie nr (...) wskazano harmonogram finansowy – czynsze 1-23 po 1352,85 zł oraz depozyt 243,27 zł. W umowie nr (...) wskazano harmonogram finansowy – czynsze 1-23 po 366,44 zł oraz depozyt 66,61 zł. Cena zbycia przedmiotu leasingu była równa kwocie depozytu + VAT , a depozyt mógł być zaliczony na poczet ceny. Terminy płatności kolejnych czynszów miały przypadać w odstępach comiesięcznych od dnia podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego . Protokoły zdawczo-odbiorcze zostały podpisane w dniu 2 maja 2013r. Podane terminy płatności były datami ostatecznymi wpływu pieniędzy na rachunek leasingodawcy . Zgodnie z pkt. 14 umowy leasingodawca zalicza świadczenia leasingobiorcy w pierwszej kolejności na zaspokojenie należności ubocznych ( odsetki, opłaty manipulacyjne itp. ) a następnie na zaspokojenie opłat leasingowych począwszy od najdawniej wymagalnej . Zasady te stosuje się także do kolejnych zawieranych przez strony umów . Zgodnie z pkt. 12 przez opłaty rozumie się w szczególności czynsz inicjalny, czynsze leasingowe , depozyt, opłaty manipulacyjne, opłaty i prowizje oraz inne należności wynikające z umowy z wyłączeniem odsetek od zaległości . Opłaty i prowizje pobiera się zgodnie z obowiązującą tabelą opłat i prowizji, która jest udostępniana na stronie internetowej pozwanego a także w każdym jego oddziale oraz w ramach usługi (...) . Leasingodawca oświadczył, że przed podpisaniem umowy zapoznał się z tabelą oraz , że akceptuje jej zmiany w przyszłości. W pkt. 47 ustalono, iż w przypadku opóźnienia w zapalcie którejkolwiek z opłat leasingowych leasingodwaca może rozwiązać umowę po uprzednim wyznaczeniu leasingobiorcy dodatkowego terminu . Koszty monitów i upomnień w ryczałtowo ustalonej wysokości 50 zł za każdy monit lub upomnienie ponosi leasingobiorca.

Dowód: umowy leasingu, protokoły zdawczo-odbiorcze – k. 32 – 45, oświadczenie o porozumieniu i oświadczenie w ramach programu finansowania – k. 46 – 49

W związku ze zwłoką powoda w regulowaniu opłat leasingowych z tytułu obydwu umów pozwana w dniach 2.12.2013r, 2.06.2014r., 31.07.2014r. oraz 2.12.2014r. wystosowała łącznie 4 monity, informując jednocześnie, iż za każdy monit naliczana jest opłata 50 zł +VAT.

Dowód: monity wraz z wydrukiem z systemu Poczty Polskiej – k. 119 - 123

Strona pozwana trzykrotnie rozwiązywała umowy z powodem w dniu 23.12.2013r. z uwagi na brak zapłaty czynszu nr 6 , mimo wyznaczenia dodatkowego terminu, w dniu 23.06.2014r. z uwagi na brak zapłaty czynszu nr 12 , mimo wyznaczenia dodatkowego terminu oraz w dniu 22.12.2014r. z uwagi na brak zapłaty czynszu nr 18 , mimo wyznaczenia dodatkowego terminu .

Dowód: pisma z oświadczeniem o rozwiązaniu umowy – k. 74 – 79

W piśmie z 12.08.2014r. strona pozwana szczegółowo wyjaśniła przyczyny rozwiązania umów leasingu dwukrotnie tj. w dniu 23.12.2013r. oraz w dniu 23.06.2014r. Wskazała, że przyczyną był brak terminowego uregulowania czynszów nr 6 i nr 12. Odnośnie czynszu nr 12 płatnego w maju 2014r. wskazała, że wpłaty dokonane w dniu 19.05.2014r. zostały zaliczone na poczet wcześniejszych faktur nr (...), których termin wymagalności upłynął w dniu 21.04.2014r. Wobec powyższego w ocenie pozwanej umowy zostały poprawnie rozwiązane w dniach 23.12.2013r. oraz 23.06.2014r. i poprawne było obciążenie powoda kosztami ich wznowienia .

Dowód: pismo z dnia 12.08.2014r. – k. 80-83 , wyciąg zestawienia wpłat powoda k. 64 – 73, k. 113

W piśmie z dnia 2.09.2014r. pozwana wskazała, że rozwiązanie ww. umów leasingu w dniu 23.12.2014r. i 23.06.2014r. było prawidłowe i zasadne . Zasadne było także naliczenie stosownych opłat za wznowienie ww. umów. Pozwana podtrzymała stanowisko o odmowie anulowania opłat manipulacyjnych ujętych na fakturach nr (...) w przypadku umowy nr (...) . Natomiast w przypadku umowy nr (...) dla dobra przyszłej współpracy pozwana obniżyła wysokość opłat manipulacyjnych do wysokości 400 zł każda. Jednocześnie poinformowała, że podstawą rozwiązania umowy nr (...) był czynsz leasingowy nr 6 , a w korespondencji błędnie wskazano nr 12 . Poinformowała także, że dokonała rozksięgowania wpłat powoda zgodnie z dyspozycją ujęta w treści przelewów oraz wskazała na kolejne zaległości w płatnościach prosząc o ich uregulowanie w celu uniknięcia kosztów kolejnych monitów. Dodatkowo w celu weryfikacji dokonanych przez (...) SA księgowań załączyła do pisma zestawienie zawierające szczegółowe rozliczenie otrzymanych od powoda środków pieniężnych. Z zestawienia wynikało, że w grudniu 2013r. nie zostały przez powoda uregulowane opłaty czynszowe .

Dowód: pismo z dnia 2.09.2014r. z zestawieniem – k. 50-56

W piśmie z 19.02.2015r. powód wezwał pozwaną do cofnięcia oświadczeń z dnia 22.12.2014r. o rozwiązaniu umów. Wskazał, że brak jest przesłanek uzasadniających złożenie tych oświadczeń , a to w związku z regularnymi płatnościami rat zgodnie z harmonogramem, zaś ewentualne odmienne księgowanie przez (...) SA jest wynikiem błędnego wystawienia przez (...) SA faktur dotyczących opłat za „wznowienie” umów, które nigdy nie zostały skutecznie wypowiedziane, w wysokości przekraczającej wysokość miesięcznych rat leasingowych, a następnie kilkukrotnego powtórzenia tej operacji , w związku z tym, że systematyczne płatności dokonywane przez powoda zgodnie z harmonogramem umów były niższe od kolejnych opłat za „wznowienia” umów .

Dowód: pismo z dnia 19.02.2015r. – k. 57-58

W piśmie z dnia 10.04.2015r. pozwana wskazała, ze z uwagi na polubowne zakończenie sprawy została podjęta decyzja o anulowaniu wszystkich bieżących opłat , do których nie zostały wystawione faktury . Tym samym już wyemitowane faktury w łącznej kwocie 2.439,67 zł oraz monity w kwocie 246 zł nie zostaną anulowane. Dokonane przez powoda wpłaty zastały już zaliczone na poczet tych zaległości i pomniejszyły saldo zaległości. W związku z powyższym celem rozliczenia umów wykupem konieczne jest uiszczenie kwoty 7.266,58 zł na którą składają się z umowy leasingu (...) zaległe czynsze 20-23 na 1.465,76 zł oraz depozyt + VAT 81,93 zł , a z umowy leasingu (...) zaległe czynsze 20-23 na 5.173,67 zł oraz depozyt + VAT 299,22 zł plus monity - 246 zł .

Dowód: pismo z dnia 10.04.2015r. – k. 111

W odpowiedzi powód wskazał, że dokonana wykupu przedmiotów leasingu zgodnie z powyższym pismem uiszczając kwoty odpowiadające czynszom nr 23 i depozytom + VAT w terminie do 18.05.2015r. Dla uniknięcia dalszych nieprzyjemności powód uiści także sporną kwotę a jej zwrotu będzie dochodzić odrębnie. W celu prawidłowego opisania przelewów powód zwrócił się o wyjaśnienie nieścisłości podając, że do wyjaśnienia jest różnica w wysokości 2.480,47 zł.

Pozwany w mejlu z 14.05.2014r. wyjaśnił , z czego wynika kwota 2.480,47 podając numery i kwoty faktur oraz informując, że powoda obciążono kwotą 1107 zł za wznowienie umów , a także notami odsetkowymi za zwłokę w spłacie , o czym był informowany w monitach, pismach rozwiązujących umowy oraz w treści wystawianych faktur .

Dowód: korespondencja elektroniczna – k. 107 – 109

W dniu 18.05.2015r. powód dokonał dwóch przelewów na rzecz pozwanej – na kwotę 2.100,44 zł z tytułu czynszów nr 23 i depozytów gwarancyjnych oraz na kwotę 5.166,14 zł z tytułu opłat dodatkowych z zastrzeżeniem zwrotu .

Dowód: bankowe dowody wpłaty – k. 112

W dniu 19.05.2015r. powód nabył przedmioty leasingu za cenę 5.710,62 zł i 1.547,70 zł.

Dowód: faktury zakupu – k. 95-96

Sąd zważył , co następuje:

Żądanie pozwu należało zakwalifikować jako roszczenie zwrotu nienależnego świadczenia. Zgodnie z art. 410 § 2 kc świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia. Powód zatem zgodnie z zasadą rozkładu ciężaru dowodu, wynikającą z art. 6 kc , winien udowodnić w niniejszy procesie , iż uiszczona przez niego w dniu 18.05.2015r. kwota 5.166, 14 zł stanowiła nienależne świadczenie , gdyż nie był zobowiązany względem pozwanej do jej uiszczenia . Powód nie zdołał tego skutecznie wykazać. Mimo dwukrotnego zobowiązania Sądu do wskazania, w jakich datach doszło do wpłaty poszczególnych czynszów na poczet umów leasingu, a w przypadku dokonania innych płatności do wskazania z jakiego tytułu oraz do ponownego wyjaśnienia sposobu wyliczenia kwoty objętej żądaniem pozwu powód zaniechał wskazania, w jaki sposób miałoby dojść do nadpłaty z tytułu dwóch umów leasingu oraz w jakich datach uiszczał czynsze poczynając od czynszu nr 1 .

Przedstawione przez powoda zestawienia opłat z tytułu umów leasingu uiszczonych na rzecz pozwanej nie pozwalają na zweryfikowanie wszystkich faktur, jakie były wystawiane w toku realizacji umów leasingu oraz ustalenie nieprawidłowości w zaliczaniu przez pozwaną dokonywanych wpłat . Podkreślić należy, że w ramach swobody umów wynikającej z art. 353 ¹ kc strony sporu mogły przewidzieć w umowie leasingu dodatkowe opłaty poza samym czynszem i depozytem, w tym opłaty za monity i wznowienie umowy.

Pozwana okazała monity oraz pisma , w których składa oświadczenie o rozwiązaniu umów leasingu , z uwagi na zwłokę powoda w płatnościach . Powód , mimo zobowiązania Sądu, nie przedstawił dokładnej analizy wszystkich faktur wystawionych w związku z zawartymi umowami oraz sposobu ich rozliczenia przez strony . Nie sprecyzował też , które konkretnie należności objęte wystawianymi przez pozwaną fakturami, poza czynszem i depozytem, nie były należne i z jakiego powodu . Umowy leasingu przewidywały wprost opłatę za monit w kwocie 50 zł . Monity takie były kierowane do powoda , czego dowiodła strona pozwana załączając ich kopie wraz z wydrukiem z systemu Poczty Polskiej . Fakt opóźnień w płatnościach wynikał także z treści korespondencji stron, w której strona pozwana wyjaśniała powodowi , jakimi dodatkowymi opłatami i z jakiego tytułu został on obciążony . Z przedstawionego zestawienia– k. 113 wynika także , że w grudniu 2013r. powód nie uiścił żadnych opłat, co pozwala wnioskować, iż faktycznie doszło w tym czasie do zwłoki uzasadniającej rozwiązanie umowy najmu, a w konsekwencji zaktualizowało się uprawnienie strony pozwanej do naliczenia opłaty za wznowienie umowy oraz odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia . W celu wykazania swych twierdzeń o nienależnym świadczeniu powód winien był przedstawić wszystkie faktury wystawione w związku z umowami leasingu wraz z dowodami ich zapłaty , co umożliwiłoby zweryfikowanie, czy faktycznie strona pozwana nadużyła swoich uprawnień i bezpodstawnie monitowała o zaległe wpłaty oraz bezpodstawnie dokonywała naliczenia dodatkowych opłat z tytułu wznowienia umów i monitów. Przedstawione wydruki zestawienia opłat wraz z historią rachunku nie są wystarczające. Odwołują się one do faktur i not odsetkowych, które nie zostały Sądowi okazane, a same zestawienia nie jest przez nikogo potwierdzone. Z korespondencji stron wynika jednoznacznie, że faktury nie opiewały tylko i wyłącznie na kwoty czynszu . Zgodnie zaś z łączącymi strony umowami leasingodawca zalicza świadczenia leasingobiorcy w pierwszej kolejności na zaspokojenie należności ubocznych ( odsetki, opłaty manipulacyjne itp. ), a następnie na zaspokojenie opłat leasingowych począwszy od najdawniej wymagalnej. Ten zapis uzasadnia zatem stanowisko strony pozwanej wyrażone w piśmie z dnia 12.08.2014r. , w którym odnośnie czynszu nr 12 płatnego w maju 2014r. wskazała, że wpłaty dokonane w dniu 19.05.2014r. zostały zaliczone na poczet wcześniejszych faktur nr (...), których termin wymagalności upłynął w dniu 21.04.2014r. Takie działanie strony pozwanej miało oparcie nie tylko w zapisach umowy, ale także w art. 451 § 1 kc „ dłużnik mający względem tego samego wierzyciela kilka długów tego samego rodzaju może przy spełnieniu świadczenia wskazać, który dług chce zaspokoić. Jednakże to, co przypada na poczet danego długu, wierzyciel może przede wszystkim zaliczyć na związane z tym długiem zaległe należności uboczne oraz na zalegające świadczenia główne”.

W tym stanie rzeczy Sąd uznał, iż zmienione żądanie pozwu nie zostało w wystarczający sposób udowodnione , a tym samym nie zasługiwało na uwzględnienie. Z przedłożonej korespondencji oraz umów leasingu wynikało, iż powód dopuszczał się zwłoki w regulowaniu płatności i ostatecznie w wyniku rozliczenia wszystkich opłat zalegał z czynszami nr 20 do 23 . Ponadto strona pozwana okazała 4 monity na łączną kwotę 200 zł netto tj. 246 zł brutto .

Z tych przyczyn orzeczono o oddaleniu powództwa.

W punkcie II wyroku na mocy art. 98 kpc zasądzono na rzecz strony pozwanej jako wygrywającej spór koszty zastępstwa procesowego w kwocie 1200 zł wraz z opłatą 17 zł za pełnomocnictwo procesowe.

Z/ 1. odn.

2. odpis doręczyć pełn. pow.