Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII Cz 636 /13

POSTANOWIENIE

Dnia 31 października 2013 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu Wydział VIII Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący : SO Włodzimierz Jasiński (spr.)

Sędziowie : SO Marek Lewandowski ; SO Małgorzata Kończal

po rozpoznaniu w dniu 31 października 2013 roku

na posiedzeniu niejawnym

sprawy egzekucyjnej z wniosku wierzyciela Funduszu (...)w W.

przy udziale dłużnika E. S.

o wyjawienie majątku

na skutek zażalenia wierzyciela

od postanowienia Sądu Rejonowego w Toruniu

z dnia 16 września 2013 roku

sygn. akt I Co 3163/13

postanawia : uchylić zaskarżone postanowienie i pozostawić sądowi pierwszej instancji decyzję w przedmiocie rozstrzygnięcia o kosztach postepowania zażaleniowego

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z 16 września 2013 roku Sąd Rejonowy w Toruniu odrzucił przedmiotowy wniosek oceniając , iż dłużnik Fundusz (...)w W. nie posiada zdolności sądowej do występowania w sprawie wobec braku osobowości prawnej , którą utracił z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych ( Dz. U. z 2009 roku , Nr 157 , poz. 1241) , która zmieniła przepis art. 24 ust 1 ustawy z dnia 13 lipca 2006 roku o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy ( Dz. U. nr 158 , poz. 1121 ze zm.) skreślając passus o treści „ i posiada osobowość prawną”.

Sąd Rejonowy dokonując wykładni znowelizowanych przepisów ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy , a zwłaszcza art. 24 ust. 3 i ust. 5-7 oraz ust. 3 pkt 2 doszedł do wniosku , iż wnoszący przedmiotowy wniosek fundusz nie posiada osobowości prawnej , a zatem nie ma także zdolności sadowej co skutkować powinno odrzuceniem wniosku na podstawie art. 199 § 1 pkt 3 i § 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

Sąd pierwszej instancji uznał również , iż nie jest możliwe uzupełnienie braku zdolności sądowej wnioskodawcy w trybie art. 199 § 2 k.p.c. , gdyż o jego statucie przesądził ustawodawca.

Z orzeczeniem tym nie zgodził się wnioskodawca podnosząc , iż w jego ocenie zakres obowiązków i praw jakie nałożyła na fundusz ustawa o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy uzasadnia możliwość przyjęcia istnienia atrybutu zdolności prawnej funduszu. Jest to wniosek tym bardziej uprawniony bowiem posiadając określone uprawnienia fundusz musi mieć możliwość obrony swoich praw i realizacji obowiązków na drodze sądowej poprzez dysponenta funduszu jakim jest Minister Pracy i Polityki Społecznej osobiście bądź przez swojego pełnomocnika ( marszałka województwa).

Wnioskodawca podniósł dodatkowo w zażaleniu , iż Sąd Rejonowy naruszył przepis art. 70 § 1 k.p.c. nie wyznaczając odpowiedniego terminu do uzupełnienia braków w zakresie zdolności sądowej lub procesowej - jako kompetencji sadu ( w formie wydanego postanowienia) a nie przewodniczącego ( w formie wydanego zarządzenia). Nie wydanie przy tym postanowienia nie uchylało obowiązku sądu do wydania z urzędu postanowienia o zawieszeniu postepowania na podstawie art. 174 § 1 pkt 2 k.p.c.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Zażalenie okazało się zasadne.

Już na wstępie rozważań trudno jest w ocenie Sądu Okręgowego zgodzić się ze stanowiskiem Sądu Rejonowego , że to Fundusz (...)w W. wystąpił z przedmiotowym wnioskiem o wyjawienie majątku dłużniczki, chociaż samo określenie formalne w taki sposób wnioskodawcy ( jako nazwy funkcjonującej w obrocie prawnym) odpowiada aktualnie obowiązującemu prawu – o czym dalej w uzasadnieniu.

To w istocie nietrafne stanowisko sądu pierwszej instancji stanowiło następnie podstawę do wyprowadzenia przez tenże sąd wniosku o braku zdolności prawnej i sądowej funduszu na tle znowelizowanego przepisu art.24 ust 1 ustawy z 13 lipca 2006 roku o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy ( Dz. U. Nr 158 , poz. 1121 ze zm.) – dalej ustawa o ochronie roszczeń , który jakkolwiek uzasadniony w swej argumentacji odnoszącej się do kwestii samej istoty zdolności prawnej i sądowej funduszu nie miał jednak swojego przełożenia i wpływu na trafności zapadłego w sprawie orzeczenia.

Odwołując się do znowelizowanej ustawy o ochronie roszczeń ustawodawca przy założeniu racjonalności jego działania , z jednej strony co jest niesporne pozbawił Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych osobowości prawnej na podstawie art. 29 ust. 3 ustawy z 27 sierpnia 2009 roku przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych ( Dz. U. z 2009 , Nr 157 , poz. 1241) - dalej ustawa o finansach przekształcając go w państwowy fundusz celowy nie posiadający obecnie zdolności sądowej , z drugiej zaś strony stworzył konstrukcję prawną polegającą na utworzeniu instytucji dysponenta funduszu ( ministra właściwego do spraw pracy art. 24 ust.2 ustawy o ochronie roszczeń ) , który jako organ państwowy posiadający co jest poza sporem zdolność prawną i sądową ( reprezentant Skarbu Państwa) może w stosunku do tak utworzonego funduszu ( będącego w istocie rachunkiem bankowym - art. 29 ust 4 ustawy o finansach ) nabywać i zaciągać jako podmiot prawa zobowiązania oraz pozywać i być pozywanym ( posiada zatem zdolność sądową i procesową) - art. 24 ust 3 pkt 1 ustawy o ochronie roszczeń. Tenże fundusz celowy może być przy tym reprezentowany albo przez właściwego ministra osobiście , albo przez działający w jego imieniu inny organ będący pełnomocnikiem dysponenta funduszu w zakresie treści udzielonego mu pełnomocnictwa ( art. 24 ust 4 ustawy o ochronie roszczeń) . Innymi słowy utworzony fundusz celowy nie posiadający obecnie osobowości prawnej według nowego rozstrzygnięcia prawnego reprezentowany jest przez podmiot taką osobowość posiadający lub przez inny podmiot na podstawie udzielonego mu pełnomocnictwa ( w omawianym przypadku przez marszałka województwa). Co istotne przy tym podmioty tak umocowane pierwotnie lub działające jako pełnomocnik na podstawie art. 24 ust.3 pkt 2 ustawy o ochronie roszczeń w obrocie prawnym prowadzą sprawy i występują w tych sprawach pod nazwą Funduszu (...)z siedzibą w W. z adresem siedziby dysponenta ( lub osoby pełnomocnika przez dysponenta umocowanego ).

W świetle powyższych znowelizowanych unormowań prawnych należy w ocenie Sądu Okręgowego odmiennie aniżeli przyjął to Sąd Rejonowy uznać zatem , iż wnioskodawcą w przedmiotowej sprawie o wyjawienie majątku kryjącym się w istocie pod nazwą Funduszu (...)w W. był Minister Pracy i Polityki Społecznej i działający w jego imieniu Marszałek Województwa (...) , który to podmiot po uzupełnieniu przedmiotowego wniosku na wezwanie tego sądu w zakresie wykazania swojej legitymacji czynnej powoływał się na umocowanie Ministra Pracy i Polityki Społecznej do występowania w sprawie w imieniu Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Wynika to jednoznacznie z załączonych do sprawy dokumentów i pism wnioskującego w imieniu którego działa jego pełnomocnik. Oznacza to , iż od chwili wniesienia wniosku w przedmiotowej sprawie wnioskodawca Minister Pracy i Polityki Społecznej w imieniu którego występuje Marszałek Województwa (...) działający pod nazwą Funduszu (...)w W. był umocowany do podjęcia działań w odniesieniu do tego funduszu i posiadał zdolność sądową i procesową.

Jedynie na marginesie powyższych rozważań należy wskazać , iż przedstawiona przez Sąd Rejonowy szeroka argumentacja prawna była trafna w odniesieniu do oceny statusu samego funduszu. Sąd Rejonowy jednak nie powiązał tej oceny z możliwą i przyjętą przez ustawę o ochronie roszczeń reprezentacją funduszu działającego pod tym szyldem przez jego dysponentów jako podmiotów uprawnionych , polemizując szeroko z tak przyjętą konstrukcją prawną i unormowaniami ustawowymi , w tym z samą możliwością reprezentacji funduszu zaproponowaną przez ustawodawcę pod inną nazwą , wnioskując w końcowej argumentacji o jej odrzucenie a limine i wskazując ,że jest ona nie do obrony.

Takie stanowisko Sąd pierwszej instancji nie zasługuje w ocenie Sądu Okręgowego na uwagę. Uszło bowiem z pola widzenia tego sądu , iż jego rolą nie jest formułowanie wniosków doktrynalnych ( de lega lata czy de lege ferenda) ale prawidłowe zastosowanie obowiązujących norm prawa którymi jest związany podobnie jak każdy inny podmiot i które w konkretnym przypadku w świetle obowiązujących zasad postępowania i wykładni prawa powinien zastosować .

Mając zatem na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. w zw. z art. 397 § 1 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. orzekł jak na wstępie.

O kosztach postępowania Sąd postanowił na podstawie art. 108 § 1 zd. 1 k.p.c. a contrario i § 2 k.p.c.

VIII Cz 636/13

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE