Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 sierpnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Gabriela Sobczyk

Sędzia SO Marcin Rak (spr.)

Sędzia SR (del.) Łukasz Malinowski

Protokolant Aldona Kocięcka

po rozpoznaniu w dniu 4 sierpnia 2016 r. w Gliwicach na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W.

przeciwko T. U. (U.)

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Raciborzu

z dnia 11 stycznia 2016 r., sygn. akt I C 969/15

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 3.600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Łukasz Malinowski SSO Gabriela Sobczyk SSO Marcin Rak

Sygn. akt III Ca 643/16

UZASADNIENIE

Powód będący funduszem inwestycyjnym domagał się od pozwanego zapłaty kwoty 59,091,37 zł z odsetkami ustawowymi od 12 lipca 2014 r. w elektronicznym postępowaniu upominawczym. W uzasadnieniu wskazał, że nabył dochodzoną pozwem wierzytelność wynikającą z niewykonania przez pozwanego umowy kredytu zawartej w dniu 16 maja 2006 r. z pierwotnym wierzycielem Bankiem (...) S.A. w W..

Wobec stwierdzonego braku podstaw do wydania nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Raciborzu, jako ogólnie właściwemu dla pozwanemu.

Wyrokiem zaocznym z 7 stycznia 2015 r. Sąd Rejonowy uwzględnił żądanie pozwu w całości.

W sprzeciwie od wyroku zaocznego pozwany domagał się oddalenia powództwa i zasądzenia na jego rzecz kosztów procesu. Zarzucił, że roszczenie nie zostało wykazane a nadto jest przedawnione.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy uchylił wyrok zaoczny z 7 stycznia 2015 r. i oddalił powództwo zasądzając od powoda na rzecz pozwanego 3.634 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Orzeczenie to zapadło po ustaleniu, że pozwany zawarł w dniu 16 maja 2006 roku z (...) S.A. w W. umowę kredytu nr (...) obejmująca kwotę 34.300 zł. Powód nabył wierzytelność wynikającą z niewykonania tej umowy, na podstawie umowy cesji z 24 marca 2014 roku.

Uwzględniając te ustalenia faktyczne Sąd Rejonowy ocenił, że powód poza przedłożeniem umowy kredytu, nie przedstawił innych dokumentów wykazujących dochodzone pozwem roszczenie. Sąd Rejonowy pominął przy tym dokumenty dołączone do pisma powoda z dnia 5 stycznia 2016 roku albowiem dołączono je do akt po wydaniu zaskarżonego wyroku. W konsekwencji Sąd Rejonowy uznał roszczenie za niewykazane stosownie do wymogów art. 6 k.c.

Niezależnie od tego Sąd Rejonowy wskazał, że powód dochodził roszczeń okresowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, dla których termin przedawnienia wynosił trzy lata. Roszczenia te zatem przedawniły się w 2009 roku co także prowadzić musiało do oddalenia powództwa. Jako podstawę orzeczenia o kosztach procesu Sąd Rejonowy wskazał art. 98 k.p.c.

Apelację od tego wyroku wywiódł powód zarzucając:

- naruszenie art. 125§1 k.p.c. w zw. z art. 316 § 1 k.p.c. poprzez nieuwzględnienie przy wyrokowaniu pisma pełnomocnika powoda z 5 stycznia 2016 r., doręczonego Sądowi na 3 dni przed terminem rozprawy, a następnie zamknięcie rozprawy i wydanie wyroku oddalającego powództwo, w sytuacji gdy nadanie pisma w placówce pocztowej jest równoznaczne z wniesieniem do Sądu, a powód nie może ponosić konsekwencji złej organizacji obiegu korespondencji w Sądzie;

- naruszenie art. 233§1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. polegające na dowolnej ocenie materiału dowodowego przejawiającej się w uznaniu, że powód nie przedstawił jakichkolwiek dokumentów wykazujących istnienie oraz wysokość roszczenia;

- naruszenie art. 233§1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. polegające na dowolnej ocenie materiału dowodowego przejawiającej się w uznaniu, że doszło do przedawnienia roszczenia, podczas gdy bieg tego terminu został skutecznie przerwany przez nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu wystawionemu przez poprzedniego wierzyciela, wszczęcie egzekucji na podstawie tego tytułu, a następnie poprzez wystąpienie przez powoda z niniejszym pozwem.

Domagał się nadto uzupełnienia postępowania dowodowego przez przeprowadzenie w postępowaniu odwoławczym dowodu z dokumentów opisanych szczegółowo w apelacji celem wykazania zasadności i wysokości roszczenia powoda oraz przerwania biegu terminu przedawnienia.

Formułując te zarzuty i wnioski domagał się zmiany zaskarżonego wyroku przez utrzymanie w mocy wyroku zaocznego z 7 stycznia 2015 r. oraz zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania.

W odpowiedzi na apelację pozwany wnosił o jej oddalenie oraz zasądzenie kosztów zastępstwa adwokackiego. Nadto podniósł zarzut prekluzji dowodowej co do zgłoszonych w apelacji wniosków dowodowych wskazując, że są one spóźnione. Wniósł też o zobowiązanie powoda do przedłożenia oryginałów dokumentów zawnioskowanych jako dowody w sprawie, a złożonych w formie kserokopii.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Podzielić należało – niekwestionowane w postępowaniu odwoławczym – ustalenia Sądu Rejonowego co do faktu zawarcia przez pozwanego z Bankiem (...) S.A. w W. w dniu 16 maja 2006 roku umowy kredytu oraz nabycia przez powoda wierzytelności wynikających z niewykonania tej umowy.

Poczynione w sprawie ustalenia wymagały jednak uzupełnienia albowiem trafnie zarzucał powód w apelacji, że jego pismo procesowe z dnia 5 stycznia 2016 roku, stanowiące odpowiedź na zarzuty zawarte w sprzeciwie od wyroku zaocznego, zostało niezasadnie pominięte przez Sad Rejonowy. Wszak pismo to wpłynęło do Sądu Rejonowego na trzy dni przed terminem rozprawy, a więc okoliczność, że dołączono je do akt po wydaniu wyroku, nie mogła rodzić dla powoda negatywnych konsekwencji procesowych.

Zważywszy na wnioski zawarte w treści tegoż pisma jak i w treści apelacji koniecznym było przeprowadzenie dowodu z dokumentacji zgromadzonej w aktach postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Raciborzu R. K. pod sygn. akt Km 847/10.

W świetle tej dokumentacji oraz twierdzeń powoda nie mogło budzić wątpliwości, że wierzytelność wynikająca z niewykonania przez powoda umowy kredytowej stanowiącej podstawę roszczenia pozwu, została postawiona przez pierwotnego wierzyciela w stan wymagalności i objęta bankowym tytułem egzekucyjnym numer (...) z dnia 6 lipca 2009 roku. Sąd Rejonowy w Raciborzu postanowieniem z 12 sierpnia 2009 roku, sygn. akt I Co 1181/09 nadał temu tytułowi sądową klauzulę wykonalności w zakresie należności nie przekraczających kwoty 41.833,11 zł.

Dnia 21 grudnia 2009 roku Bank (...) S.A. w W. złożył do komornika wniosek o wszczęcie egzekucji należności objętych tym tytułem.

Egzekucja była częściowo skuteczna przy czym przed jej zakończeniem pierwotny wierzyciel pismem z dnia 27 maja 2014 roku cofnął wniosek egzekucyjny wskazując, że zbył wierzytelność na rzecz powoda.

Postanowieniem z 25 czerwca 2014 roku komornik umorzył egzekucję na podstawie art. 825 k.p.c. Postanowienie to zyskało walor prawomocności.

Mając na względzie te ustalenia faktyczne i zważywszy na podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia roszczenia wskazać trzeba, że powód niezasadnie wywodził jakoby bieg terminu przedawnienia został przerwany poprzez wszczęcie postępowania egzekucyjnego.

Co do zasady, złożenie wniosku egzekucyjnego przerywa bieg przedawnienia roszczenia objętego tytułem wykonawczym (art. 123§1 pkt 1 k.p.c.). Jednakże wniosek o wszczęcie egzekucji nie przerywa biegu przedawnienia, jeżeli komornik umorzył postępowanie egzekucyjne na wniosek wierzyciela, który w toku tej egzekucji dokonał przelewu egzekwowanej wierzytelności. Do przerwania biegu przedawnienia nie wystarczy bowiem identyczność wierzytelności, niezbędna jest identyczność osób, na rzecz których/przeciwko którym dana czynność, obiektywnie zdolna do przerwania przedawnienia, została dokonana. Przepisy kodeksu postępowania cywilnego dotyczące egzekucji jedynie w art. 826 k.p.c. stanowią o skutkach umorzenia postępowania egzekucyjnego, wskazując, że umorzenie takie uchyla dokonane czynności egzekucyjne, ale nie pozbawia wierzyciela możności wszczęcia ponownej egzekucji. Przepis nie rozstrzyga więc o skutkach materialnoprawnych umorzenia postępowania egzekucyjnego, ale należy przyjąć, że po umorzeniu postępowania egzekucyjnego, przedawnienie rozpoczęłoby bieg na nowo (art. 124 k.c.), jednak w tych samych, wynikających z tytułu wykonawczego, granicach podmiotowych. Brak więc podstaw do twierdzenia, że skutek rozpoczęcia biegu przedawnienia na nowo po umorzeniu postępowania egzekucyjnego może odnosić się do sytuacji, w której uprawnionym do wszczęcia ponownej egzekucji jest już inny niż wymieniony w pierwotnym tytule wykonawczym wierzyciel (por. wyrok Sądu Najwyższego z 19 listopada 2014r., OSNC 2015/12/145, Biul.SN 2015/2/11).

Konsekwencją tego zapatrywania jest konkluzja, że nabywca wierzytelności niebędący bankiem nie może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia spowodowaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności. Skutek przerwania zachodzi bowiem tylko w podmiotowych i przedmiotowych granicach czynności podjętej przez wierzyciela. Nadto wyjątkowość przywileju wystawiania bankowego tytułu egzekucyjnego prowadzi do wniosku, że skoro nie może on być podstawą egzekucji na rzecz innych osób, niż w nim wskazane za wyjątkiem następstwa prawnego po stronie wierzyciela innego banku, to również materialnoprawne skutki wszczęcia postępowania egzekucyjnego jako czynności wierzyciela – banku prowadzącej do przerwy biegu przedawnienia dotyczą wyłącznie tego wierzyciela i nie dotyczą nabywcy nie będącego bankiem (por. uchwałę Sądu Najwyższego z 29 czerwca 2016 roku, III CZP 29/16).

Skoro zatem dochodzone pozwem roszczenie podlegało trzyletniemu przedawnieniu (art. 118 k.c. in fine), a było wymagalne najpóźniej w dniu wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego tj. 6 lipca 2009 roku, to termin przedawnienia niewątpliwie upłynął przed złożeniem pozwu w niniejszej sprawie tj. przed dniem 11 lipca 2014 roku. Fakt wszczęcia przez pierwotnego wierzyciela – bank, egzekucji na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego, nie przerywał przy tym biegu przedawnienia zwłaszcza, że wniosek egzekucyjny został cofnięty przez tego wierzyciela wobec zbycia wierzytelności.

Już więc te okoliczności sprawiały, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie, co czyniło zbędnym prowadzenie szerszego postępowania dowodowego w postępowaniu odwoławczym – jak chciałby powód. Dlatego Sąd Okręgowy oddalił pozostałe wnioski dowodowe zawarte w apelacji jaki nieistotne dla rozstrzygnięcia. Godzi się też zauważyć, że powód domagał się przeprowadzenia dowodów z dalszych dokumentów złożonych w kserokopiach i pomimo wniosku pozwanego zawartego w odpowiedzi na apelację (doręczonej powodowi) nie przedłożył oryginałów tych dokumentów. W judykaturze przyjmuje się natomiast, iż obowiązek złożenia w sądzie oryginału dokumentu powstaje automatycznie z chwilą zgłoszenia przez stronę przeciwną takiego żądania, a więc bez potrzeby wydawania przez sąd jakichkolwiek rozstrzygnięć w tym przedmiocie (por. wyroki Sadu Najwyższego z 4 marca 2005r. sygn., III CK 109/04, LEX nr 177249 oraz z 6 listopada 2002r. sygn. I CKN 1280/00 LEX nr 78358, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 27 kwietnia 2015r. w sprawie sygn. I ACa 1598/14, LEX nr 1712693). Zatem i z tej przyczyny pozostałe wnioski dowodowe podlegać musiały oddaleniu jako nieprzydatne dla stwierdzenia wnioskowanych przez powoda okoliczności. Zwykła odbitka ksero (tj. odbitka niepotwierdzona, niestanowiąca dokumentu) nie może zastąpić dokumentu, na którego bazie powstała. Przemawia za tym jednoznacznie treść art. 129 k.p.c. w zw. z art. 128 k.p.c.

Roszczenie powoda jako przedawnione i niewykazane nie mogło więc zostać uwzględnione, co czyniło zaskarżony wyrok prawidłowym.

Dlatego też Sąd Okręgowy oddalił apelację jako bezzasadną, a to na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. obciążając nimi powoda jako przegrywającego spór. Zasądzona na rzecz pozwanego należność obejmowała wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości stawki minimalnej zgodnie z §2 pkt 6 w zw. z §10 ust 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800).

SSR (del.) Łukasz Malinowski SSO Gabriela Sobczyk SSO Marcin Rak