Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 17 sierpnia 2016 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie VIII Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Karol Paździoch

Protokolant: stażysta Hanna Zaniewska

po rozpoznaniu w dniu 17 sierpnia 2016 r. w Szczecinie

na rozprawie sprawy

z powództwa małoletniej A. M.

przeciwko P. M.

o podwyższenie alimentów

I.  podwyższa alimenty należne małoletniej powódce A. M. od pozwanego P. M. z kwoty po 500 złotych miesięcznie, orzeczonej wyrokiem Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 8 stycznia 2014 roku, wydanym w sprawie X RC 1178/13, do kwoty po 600 (sześćset) złotych miesięcznie, płatnej z góry do dnia
20 każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 27 lipca 2015 roku;

II.  w pozostałej części powództwo oddala;

III.  nakazuje pobrać od pozwanego P. M. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie kwotę 60 (sześćdziesiąt) złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

IV.  odstępuje od obciążania małoletniej powódki A. M. obowiązkiem zwrotu na rzecz pozwanego P. M. kosztów procesu;

V.  wyrokowi w pkt I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt VIII RC 358/15

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym do Sądu w dniu 27 lipca 2015 r. małoletnia A. M., działająca przez przedstawiciela ustawowego S. M., reprezentowana przez pełnomocnika zawodowego w osobie adwokata, wniosła o podwyższenie alimentów, zasądzonych od pozwanego P. M. wyrokiem Sądu Okręgowego w Szczecinie z 8 stycznia 2014 r. (sygn. akt X RC 1178/13), z kwoty po 500 zł miesięcznie do kwoty po 800 zł miesięcznie, począwszy od dnia wniesienia pozwu.

W uzasadnianiu tak sformułowanego żądania wskazano, że od czasu zasądzenia alimentów od pozwanego nastąpiła zasadnicza zmiana w zakresie usprawiedliwionych potrzeby małoletniej powódki, ponieważ małoletnia powódka we wrześniu 2015 r. rozpocznie naukę w szkole. Nadto wskazano na wysokie dochody pozwanego wynoszące nie mniej niż 5.000 zł na miesiąc oraz dość wysoką stopę życia, przejawiającą się częstymi wyjazdami za granicę, kupowaniem markowej odzieży i luksusowych gadżetów telefonicznych, także wydawaniem wysokich kwot na obiady (k. 2-3).

W odpowiedzi na pozew P. M. wniósł o oddalenie powództwa w całości. Pozwany nie zgodził się z tezami zawartymi w pozwie i jednocześnie wskazał na brak istotnej zmiany sytuacji po stronie powódki, jak i pozwanego (k. 46-51).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletnia A. M. urodzona (...) w S. jest dzieckiem S. M. i P. M..

Niesporne, a nadto dowód:

1. odpis skrócony aktu urodzenia A. M. , w aktach sprawy X RC 1178/13, k 5.

Na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 8 stycznia 2014 r., sygn. akt X RC 1178/13, nastąpiło rozwiązanie związku małżeńskiego P. M. z S. M., bez orzekania o winie, oraz zasądzenie od pozwanego P. M. na rzecz małoletniej A. M. alimentów w kwocie po 500 zł miesięcznie. Jednocześnie wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią Sąd pozostawił obojgu rodzicom, ustalając jej miejsce pobytu przy matce. W sprawie kontaktów Sąd nie orzekał.

Niesporne, a nadto dowód:

1.  wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 8 stycznia 2014 r., sygn. akt X RC 1178/13, k. 5.

W czasie orzekania przez Sąd Okręgowy w Szczecinie w sprawie o sygn. akt X RC 1178/13 P. M. miał 35 lat. Prowadził działalność gospodarczą w zakresie usług fryzjerskich, z której uzyskiwał dochód netto w kwocie 1.500-1.600 zł miesięcznie. Działalność opodatkowana była w formie karty podatkowej. Pozwany dobrowolnie płacił na rzecz małoletniej kwotę 500 zł miesięcznie.

Dowód:

1.  zaświadczenie Urzędu Skarbowego o formie opodatkowania P. M. , w aktach sprawy X RC 1128/13, k. 23,

2.  przesłuchanie P. M. , w aktach sprawy X RC 1178/13, k. 25, nagranie rozprawy k. 28,

3.  sprawozdanie z wywiadu środowiskowego, w aktach sprawy X RC 1178/13, k. 19-21.

W czasie orzekania przez Sąd Okręgowy w Szczecinie w sprawie o sygn. akt X RC 1178/13 przedstawicielka ustawowa małoletniej powódki S. M. miała 35 lat, była osobą zdrową. Posiadała wykształcenie wyższe pedagogiczne. Pracowała w szkole podstawowej na podstawie mianowania jako nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej. Z tego tytułu otrzymywała wynagrodzenie w kwocie ok. 2.386 zł netto miesięcznie (średnia za okres lipiec – grudzień 2014 r.) oraz czasem dodatkowe wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych w kwocie 100-150 zł.

Dowód:

1.  sprawozdanie z wywiadu środowiskowego, w aktach sprawy X RC 1178/13, k. 19-21,

2.  zaświadczenie o zarobkach S. M. w roku 2014, w aktach sprawy X RC 1178/13, k. 22,

3.  przesłuchanie S. M. , w aktach sprawy X RC 1178/13, k. 25, nagranie rozprawy k. 28.

S. M., po rozstaniu się z mężem w styczniu 2013 r., wraz z małoletnią powódką zajmowała 2-pokojowe mieszkanie z kuchnią i łazienką, o powierzchni 45 m ².

W październiku 2012 r. S. i P. M. ustanowili rozdzielność majątkową małżeńską, a w listopadzie 2013 r., w wyniku porozumienia, przenieśli własność mieszkania na S. M.. Natomiast P. M. w rozliczeniu otrzymał wspólne oszczędności, za które kupił mieszkanie dla siebie. Koszty utrzymania mieszkania były następujące: czynsz 445 zł miesięcznie, energia elektryczna 100 zł co dwa miesiące tj. 50 zł na miesiąc, opłata za gaz 35-40 zł co dwa miesiące tj. 19 zł na miesiąc, opłata za internet 60 zł miesięcznie. Łączny koszt utrzymania mieszkania wynosił ok. 574 zł na miesiąc, z czego na małoletnią powódkę przypadała ½ tej kwoty tj. 287 zł na miesiąc.

Małoletnia A. M. miała wówczas skończone 4 lata, była dzieckiem zdrowym. Uczęszczała do przedszkola publicznego do grupy 4-5–latków. Opłata za przedszkole, z dodatkowymi zajęciami, wynosiła 300-350 zł miesięcznie.

Dowód:

1.  sprawozdanie z wywiadu środowiskowego, w aktach sprawy X RC 1178/13, k. 19-21.

Obecnie S. M., przedstawicielka ustawowa małoletniej powódki, ma 37 lat, posiada wykształcenie wyższe pedagogiczne. Jest osobą zdrową.

Od stycznia do lipca 2014 r. mieszkała wraz z córką u swojego konkubenta w Z.. Wszystkie koszty utrzymania mieszkania w Z. oraz, w większości, koszty wyżywienia dziecka ponosił jej konkubent. W jej mieszkaniu w S. jej konkubent przebywał raz na miesiąc lub raz na trzy miesiące, korzystał z mieszkania jak domownik.

Obecnie S. M. wraz z małoletnią powódką, mieszka w tym samym
2-pokojowym mieszkaniu w S.. Koszty utrzymania mieszkania w okresie od września do grudnia 2015 r. przedstawiają się następująco: czynsz (obejmuje opłatę za wodę i ogrzewanie) w kwocie ok. 322 zł miesięcznie, fundusz remontowy w kwocie ok. 91 zł na miesiąc, energia elektryczna w kwocie średnio 69 zł co dwa miesiące tj. ok. 35 zł na miesiąc, opłata za gaz w kwocie ok. 32 zł co dwa miesiące tj. 16 zł na miesiąc, opłata za internet w kwocie 49 zł na miesiąc, opłata za telefon średnio w kwocie 48 zł na miesiąc, opłata za ubezpieczenie w kwocie 177 zł na rok tj. ok. 15 zł na miesiąc. Łączne koszty utrzymania mieszkania wynoszą zatem ok. 576 zł na miesiąc, z czego na małoletnią powódkę przypada ½ tej kwoty tj. 288 zł na miesiąc.

Dowód:

1.  przelew opłaty za czynsz, k 24, 29, 34,

2.  przelew opłaty na fundusz remontowy, k .25, 35,

3.  przelew opłaty za energię elektryczną, k. 26, 36,

4.  przelew opłaty za ubezpieczenie, k. 27,

5.  przelew opłaty za Internet, k. 28, 31, 37,

6.  przelew opłaty za gaz, k. 30,

7.  przelew opłaty za telefon, k. 32, 38,

8.  wyciągi bankowe łączone z konta S. M. , k. 146-157.

S. M. w roku 2014 pracowała w Szkole Podstawowej nr (...) na podstawie mianowania jako nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej. Od 25 lutego do 26 czerwca 2015 r. pracowała jako nauczyciel w Szkole Podstawowej nr (...) w S. w wymiarze 4/18 etatu, a od kwietnia 2015 r. w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr (...) w S., najpierw na podstawie umowy o pracę na zastępstwo, a następnie od września 2015 r. jako nauczyciel na podstawie mianowania.

W roku 2014 z tytułu wynagrodzenia uzyskała dochód netto (po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne) w kwocie 36.813,77 zł oraz zwrot nadpłaconego podatku w kwocie 1.670 zł. Zatem średni dochód netto wynosił miesięczne ok. 3.207 zł. Natomiast w roku 2015 z tytułu zatrudnienia otrzymywała wynagrodzenie w kwocie ok. 2.671 zł miesięcznie. W skład wynagrodzenia wchodziły składniki stałe w kwocie 2.409,64 zł na miesiąc, składniki zmienne w kwocie 203,73 zł na miesiąc i składniki jednorazowe w kwocie 697,24 zł tj. 58,10 zł na miesiąc.

S. M. korzysta z pomocy finansowej swojego konkubenta, pożycza od niego pieniądze, które później zwraca. Ostatnio korzystała z pożyczki w kwocie 1.800 zł na zakup łóżka dla powódki, mimo iż posiadała w tym czasie wystarczającą kwotę na rachunku oszczędnościowym. We wrześniu była to kwota 2.500 zł, która wzrosła na koniec grudnia 2015 r. do kwoty 4.100 zł. Korzystała również grzecznościowo z samochodu konkubenta. W ramach wzajemności udzielała pożyczki pieniężne m.in. swojemu konkubentowi, otrzymując zwrot w kwocie 500 zł. Konkubent nie wspomaga jej finansowo w utrzymaniu mieszkania w S..

Dowód:

1.  zaświadczenie o zarobkach S. M. w roku 2014, w aktach sprawy X RC 1178/13, k. 22,

2.  zaświadczenie o wynagrodzeniu S. M. w roku 2015, k. 6,

3.  zaświadczenie o wynagrodzeniu S. M. za październik 2015, k. 19,

4.  zeznanie PIT-37 S. M. za rok 2014, k. 134-137,

5.  świadectwo pracy S. M. , k. 138,

6.  wyciąg z rachunku bankowego S. M. , k. 146-157,

7.  zaświadczenie o wynagrodzeniu, k. 158.

Małoletnia powódka A. M. ma obecnie skończone 7 lat. Jest dzieckiem ogólnie zdrowym, jedynie choruje na choroby sezonowe. Uczęszcza do I klasy publicznej szkoły podstawowej. Wcześniej uczęszczała do przedszkola. Opłata za przedszkole wynosiła 320 zł na miesiąc.

Do niezbędnych uzasadnionych wydatków utrzymania powódki należą: koszty wyżywienia w kwocie 300 zł na miesiąc, zakup obiadów w szkole w kwocie 80 zł na miesiąc, koszty zakupu odzieży i obuwia w kwocie 100 zł na miesiąc, koszty zakupu środków czystości i środków higienicznych w kwocie 50 zł miesięcznie, potrzeby kulturalne (np. zabawki, książki, wyjście do kina) w kwocie 100 zł na miesiąc, zakup leków w kwocie 10 zł miesięcznie, leczenie stomatologiczne 50 zł miesięcznie. Część odzieży małoletnia powódka otrzymuje od koleżanek matki, po ich dzieciach.

Małoletnia A. M. ponosi również koszty związane z edukacją szkolną. Uzasadnione wydatki obejmują: wyprawkę szkolną (tornister, zeszyty, przybory szkolne i piśmiennicze) w kwocie 300 zł jednorazowo, tj. ok. 25 zł na miesiąc, opłatę na komitet rodzicielski w kwocie 100 zł na rok, tj. ok. 8 zł na miesiąc, ubezpieczenie dziecka w kwocie 35 zł na rok, tj. ok. 3 zł na miesiąc, opłaty za wycieczki szkolne i wyjścia szkolne w kwocie 70 zł na rok (2x15zł + 2x20 zł), tj. ok. 6 zł na miesiąc. Dziecko korzysta z darmowych podręczników, z wyjątkiem podręcznika do religii w kwocie ok. 10 zł, tj. ok. 1 zł na miesiąc. Uczęszcza na basen, który jest obowiązkowy. Koszt zakupu stroju na basen to jednorazowy wydatek 100 zł tj. ok. 8 zł na miesiąc, a stroju na zajęcia WF to również jednorazowy wydatek w kwocie 100 zł tj. ok. 8 zł na miesiąc. Małoletnia uczestniczy w zajęciach pozalekcyjnych szkoły tańca. Opłata miesięczna wynosi 60 zł. Zakup stroju do tańca to koszt 150 zł, tj. ok. 12 zł na miesiąc, z czego 80 zł przekazał na ten cel ojciec małoletniej powódki.

Wymienione powyżej uzasadnione koszty utrzymania powódki wynoszą ok. 821 zł na miesiąc, a łącznie z kosztami utrzymania mieszkania przypadającymi na małoletnią powódkę w kwocie 288 zł na miesiąc, wynoszą ok. 1.110 zł na miesiąc.

Nieuzasadnionym wydatkiem jest opłata za kurs szybkiego czytania w kwocie 160 zł miesięcznie.

Dowód:

1.  przesłuchanie S. M. , k. 76v-77v,

2.  wydruk cen podręcznika do religii, k. 58,

3.  pokwitowanie wpłaty składki na ubezpieczenie dziecka, k. 42,

4.  przelew opłaty za szkołę tańca, k. 33, 39,

5.  wyciąg z rachunku bankowego S. M. , k. 146-157.

Pozwany P. M. ma obecnie 37 lat. Posiada wykształcenie zasadnicze zawodowe, z zawodu jest fryzjerem. Jest osobą zdrową.

W dalszym ciągu prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług fryzjerskich. W salonie jest jedno stanowisko pracy wyposażone w specjalistyczny fotel, którego koszt zakupu wynosił 1.800 zł, oraz lokówkę, którą otrzymał od firmy (...) za dokonane w tej firmie zakupy. Strzyżenie męskie kosztuje 30 zł, damskie 50 zł, balayage 160-170 zł. Według rankingu internetowego salon został uznany za najlepszy w 2015 r. Od stycznia 2015 r. korzysta z usług księgowego, wcześniej sam prowadził książkę ryczałtową. Posiada kasę fiskalną, z której wykonuje wydruk miesięczny.

P. M. w roku 2015 wykazał przychód w kwocie 63.224,41 zł, koszty uzyskania przychodu w kwocie 45.273,35 zł, dochód w kwocie 17.951,06 zł, a dochód pomniejszony o składki na ubezpieczenie społeczne w kwocie 10.761,07 zł. Ponadto uzyskał zwrot nadpłaconego podatku w kwocie 217 zł. Ponadto w okresie od listopada 2014 r. do listopada 2015 r. z tytułu najmu swojego lokalu mieszkalnego uzyskiwał dochód w kwocie 600 zł miesięcznie. Mieszkanie wynajmował szwagierce (siostrze przedstawicielki ustawowej małoletniej), która ponosiła koszty eksploatacji mieszkania, w tym ok. 300 zł na miesiąc z tytułu czynszu, opłaty za wodę, ogrzewanie i energię elektryczną. N. mieszkając u swojej konkubiny, pozwany w dalszym ciągu ma możliwość wynajmowania swojego mieszkania, co najmniej na tych samych warunkach.

P. M. nie ponosi żadnych kosztów utrzymania mieszkania konkubiny, dokłada się jedynie do kosztów wyżywienia w kwocie 200-300 zł miesięcznie; średnio 250 zł na miesiąc. Odzież kupuje mu konkubina. Sam kupił ostatnio jedynie sweter za 80 zł i buty sportowe za 140 zł. Na kosmetyki i środki higieny wydaje 30 zł na miesiąc. Posiada samochód marki M. (...), rok produkcji 1998, który kupił we wrześniu 2013 r. za kwotę 3.000 zł. Koszty utrzymania samochodu zalicza do kosztów uzyskania przychodu firmy. W okresie od lipca do grudnia 2015 r. z tytułu napraw pojazdu była to łączna kwota 1.364,78 zł oraz z tytułu zakupu paliwa łączna kwota 1.036,34 zł. Do kosztów uzyskania przychodu firmy pozwany zalicza także zakup usług internetowych w kwocie 453,49 zł oraz należności na rzecz swojego pełnomocnika w niniejszej sprawie w kwocie 250 zł. Pozwany posiada telefon komórkowy, który jest zarejestrowany na firmę. Koszt abonamentu wynosi 34 zł miesięcznie. Ma zasądzone na rzecz małoletniej powódki alimenty w kwocie 500 zł na miesiąc, które płaci regularnie.

Dowód:

1.  przesłuchanie pozwanego P. M. , k. 77v -78,

2.  wypis (...) o działalności gospodarczej P. M. , k. 133,

3.  zeznanie PIT-36 za rok 2015 P. M. , k. 206-208,

4.  zeznanie PIT/B za rok 2015 P. M. , k. 209.

5.  zbiorcze podsumowanie księgi przychodów i rozchodów P. M. , k. 52,

6.  miesięczne raporty kasowe, k. 189-193,

7.  kopia podatkowej księgi przychodów i rozchodów za okres od lipca do grudnia 2005 r., k. 194-205,

8.  oświadczenie o dochodach z najmu lokalu mieszkalnego, k. 54,

9.  dowód rejestracyjny samochodu P. M. , k. 187,

10.  umowa sprzedaży samochodu, k. 188.

P. M. z małoletnią powódką spędza co drugi weekend, od piątku do niedzieli. W tym czasie chodzi z córką do kina, uczy ją literek, bawi się z nią, uczy ją pływać, jeździć na rowerze i deskorolce. Na czas pobytu u ojca powódka nie musi zabierać ze sobą żadnych rzeczy, zabawek i leków. Pozwany zabezpiecza je dla córki. Koszty zakupu tych rzeczy ponosi pozwany, jego matka i jego konkubina.

Pozwany wyjechał w czasie ubiegłorocznych wakacji (15-18 sierpnia 2015 r.), razem z córką i swoją konkubiną na kilka dni nad morze. Koszt pobytu wypoczynkowego z noclegami ośrodku wypoczynkowym w kwocie 540 zł. Czasem organizował jej jednodniowe wyjazdy weekendowe nad morze. Koszt przejazdu trzech osób wynosił 35 zł. Koszty pobytów weekendowych z noclegami, jak i wyjazdów jednodniowych, finansowała konkubina pozwanego. P. M. dokładał jedynie do wyżywienia.

Koszty zagranicznych pobytów pozwanego we W. i na K. również w większości finansowała jego konkubina. Oba wyjazdy kosztowały ok. 8.500 zł, przy czym P. M. partycypował w kwocie 1.000 zł.

Konkubina P. M. J. W. ma 33 lata, posiada wykształcenie wyższe ze stopniem doktora nauk anatomicznych, zatrudniona jest w GUS na stanowisku głównego specjalisty. Od dwóch lat jest w związku konkubenckim z pozwanym i nieprzerwalnie mieszka z nim w swoim mieszkaniu.

Dowód:

1.  przesłuchanie pozwanego P. M. , k. 77v-78,

2.  przesłuchanie przedstawicielki ustawowej S. M. , k. 76v-77v,

3.  zeznania świadka J. W., k. 182-184,

4.  rachunek za pobyt w ośrodku wypoczynkowym, k. 64,

5.  potwierdzenie przelewu alimentów, k. 57.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Żądanie pozwu oparto o przepis art. 138 k.r.o., zgodnie z którym w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Poprzez zmianę stosunków, o których mowa w ww. przepisie, należy rozumieć każdą zmianę w sferze osobistej i majątkowej, zarówno uprawnionego, jak i zobowiązanego, która wpływa na zakres usprawiedliwionych potrzeb dziecka, jak i możliwości zarobkowe rodzica, a w konsekwencji także na wysokość zobowiązania alimentacyjnego. Wskazuje się przy tym, że sama różnica wieku dziecka spowodowana upływem czasu od daty orzeczenia określającego wysokość alimentów, uzasadnia przyjęcie, że nastąpił wzrost potrzeb dziecka, wynikający m.in. z rozpoczęcia przez nie edukacji szkolnej, socjalizacji rówieśniczej, czy większych potrzeb w zakresie wyżywienia, zakupu odzieży itp. Powyższe z kolei pociąga za sobą konieczność ponoszenia zwiększonych wydatków związanych z zaspokajaniem tych potrzeb przez rodziców dziecka (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 1 czerwca 1965 r., I CZ 135/64, niepubl.).

Zakres świadczeń alimentacyjnych rodzica względem dziecka wyznacza natomiast przepis art. 135 § 1 k.r.o., w myśl którego zależy on od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Zakres usprawiedliwionych potrzeb dziecka określa art. 96 k.r.o., zgodnie z którym rodzicie obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa, odpowiednio do jego uzdolnień. Nie budzi wątpliwości, że każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci mieszkania, wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia itp.

Zakres możliwości zarobkowych zobowiązanego podlega ocenie z punktu widzenia wynagrodzenia, jakie ten otrzymywałby przy pełnym wykorzystaniu swoich sił i możliwości, nie zaś wynagrodzenia rzeczywiście otrzymywanego. Podkreśla się przy tym, że rodzic winien dzielić się z dziećmi nawet skromnym wynagrodzeniem, a nadto, że dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej, niezależnie od tego, czy żyją z nimi wspólnie, czy też oddzielnie (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z 5 stycznia 1956 r., III Cr 919/55, OSN 1957, poz. 74).

Przy uwzględnieniu powyższego, rolą Sądu w pierwszej kolejności było ustalenie,
czy od ostatniego orzeczenia w przedmiocie alimentów nastąpiła przewidziana art. 138 k.r.o. zmiana stosunków.

Sąd doszedł do przekonania, iż zmiana taka miała miejsce, aczkolwiek w niewielkim stopniu.

Należy zauważyć, iż od ostatniego orzekania w przedmiocie alimentów przez Sąd Okręgowy w Szczecinie w sprawie o sygn. akt X RC 1178/13 upłynęły zaledwie 2 lata, na przestrzeni których małoletnia powódka przeszła z wieku przedszkolnego w wiek wczesno szkolny, co samo w sobie uzasadnia przyjęcie, że w niewielkim stopniu zwiększeniu uległy jej usprawiedliwione potrzeby. Bezsporny bowiem jest fakt, iż zróżnicowane są koszty utrzymania dziecka w zależności od stopnia jego rozwoju i poziomu edukacji, wynikające m.in. ze zwiększonych kosztów w zakresie wyżywienia, częstszego zakupu odzieży i obuwia związanego z okresem wzmożonego wzrostu dziecka, pokrywania kosztów związanych z zakupem książek, których dziecko nie otrzymuje bezpłatnie, kupowania materiałów szkolnych, kosztów socjalizacji dziecka w grupie rówieśniczej (wyjścia klasowe, spotkania z rówieśnikami), czy innych wydatków związanych z uczęszczaniem dziecka do szkoły (składki klasowe, rada rodziców itp.).

Na podstawie całokształtu zebranego w postępowaniu materiału dowodowego Sąd doszedł do przekonania, iż usprawiedliwione potrzeby małoletniej A. M. wynoszą ok. 1.110 zł miesięcznie i obejmują partycypację w ½ bieżących kosztów utrzymania mieszkania w kwocie ok. 288 zł miesięcznie, a także wydatki indywidualne w kwocie ok. 821 zł miesięcznie. Powyższe kwoty Sąd obliczył na podstawie dowodów z dokumentów oraz dowodu z przesłuchania przedstawicielki ustawowej małoletniej powódki. W braku dowodów, na podstawie zasad doświadczenia życiowego i zawodowego, Sąd przyjął szacunkowe koszty zakupu strojów na basen i lekcje WF. Sąd uznał wskazane przez przedstawicielkę ustawową koszty socjalizacji dziecka w kwocie 200 zł miesięcznie za zawyżone, ponieważ stosownie do stopnia rozwoju dziecka wystarczająca jest na ten cel kwota 100 zł miesięcznie. Ponadto sama S. M. przyznała, iż lekcje szybkiego czytania, za które płaci 160 zł miesięcznie, nie są niezbędne, wobec czego nie sposób zaliczyć ich do usprawiedliwionych wydatków na dziecko.

Zdaniem Sądu, wysokość powyższych wydatków powołanych w stanie faktycznym uzasadnienia jest adekwatna do potrzeb małoletniej powódki przy uwzględnieniu jej wieku, standardu mieszkania, w którym zamieszkuje, oraz dotychczasowego poziomu życia.

Pozwany P. M. ma sporadyczny kontakt z córką, który nie może być porównywalny ze sprawowaniem codziennej pieczy nad nią. Nie umniejsza to faktu, iż pozwany w czasie kontaktów z małoletnią ponosi koszty jej utrzymania, na które składa się m.in. zakup wyżywienia, ubrań, zabawek, wyjazdy i pobyty weekendowe. Tym niemniej w skali miesiąca pozwany w zdecydowanie mniejszym stopniu czyni osobiste starania o wychowanie córki, niż jej matka, co w myśl art. 135 § 2 k.r.o. uzasadnia obciążenie go kosztami utrzymania dziecka w większym zakresie niż połowa.

Jeżeli chodzi o możliwości majątkowe i zarobkowe pozwanego, to w sprawie o sygn. akt X RC 1178/13 pozwany deklarował dochód w wysokości około 1.500-1.600 zł netto miesięcznie. Natomiast obecnie pozwany twierdzi, że jego miesięczny dochód wynosi ok. 900 zł miesięcznie. Kwota taka istotnie wynika z zeznania PIT-36 P. M. za rok 2015, w którym wykazał on dochód pomniejszony o składki na ubezpieczenie społeczne w kwocie 10.761,07 zł. Niemniej jednak należy wskazać, że w tym samym zeznaniu podatkowym pozwany wykazał przychód w kwocie 63.224,41 zł oraz koszty uzyskania przychodu w kwocie 45.273,35 zł. W braku ksiąg przychodów i rozchodów za cały 2015 rok nie sposób precyzyjnie ustalić wszystkich wydatków, jakie w tym roku podatkowym pozwany zaliczył do kosztów uzyskania przychodu. Niemniej jednak analiza kopii podatkowej księgi przychodów i rozchodów za okres od lipca do grudnia 2015 r., tj. za pół 2015 roku (k. 194-205), wskazuje, iż obok wydatków bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, takich jak czynsz za najem lokalu użytkowego oraz zakup kosmetyków, pozwany zaliczył do kosztów uzyskania przychodu także wydatki czynione w związku z naprawami i wymianą części swojego samochodu (1.364,78 zł), a nawet jego eksploatacją (1.036,34 zł). Przy tym zasadność korzystania z samochodu przy prowadzeniu działalności gospodarczej o profilu fryzjerstwo nie jest większa niż przy wykonywaniu jakiejkolwiek innej stacjonarnej pracy zarobkowej i obejmuje jedynie dojazdy do i z pracy, których pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę nie może zaliczyć do kosztów uzyskania swojego przychodu. Oznacza to, że kwoty wydatkowane na ten cel przez pozwanego powinny być de facto finansowane z jego dochodu (a nie przychodu) i jako takie powiększają jego faktyczny dochód. Analogicznie należy potraktować zaliczenie przez pozwanego do kosztów uzyskania przychodu firmy wydatków na Internet oraz oprogramowanie antywirusowe w kwocie 453,49 zł (k. 197, lp. 118), które w ogóle nie są potrzebne do prowadzenia jego działalności, a także wydatków na usługi prawne w kwocie 250 zł (k. 205, lp. 165), jakie świadczył na rzecz pozwanego jego pełnomocnik w niniejszej sprawie. W konsekwencji należy uznać, iż zaliczając do firmowych wydatki czynione w rzeczywistości na cele prywatne, pozwany pomniejsza swój dochód, przede wszystkim w celach podatkowych, a po wtóre również w celu wykazania, iż nie stać go na płacenie wyższych alimentów. Ponadto, gdyby rzeczywiście pozwany osiągał deklarowany dochód, to nie byłoby go stać na choćby częściowe współfinansowanie wyjazdów, w tym przede wszystkim zagranicznych, ani też na zakup samochodu, nawet za cenę 3.000 zł. W takiej zaś sytuacji niezrozumiałe i logicznie niewytłumaczalne byłoby dalsze prowadzenie przez pozwanego własnej, niskodochodowej działalności gospodarczej, skoro w przypadku zrezygnowania z niej mógłby zatrudnić się, niekoniecznie w wyuczonym zawodzie, na podstawie umowy o pracę za choćby minimalnym wynagrodzeniem, które i tak byłoby wyższe od deklarowanego przez niego dochodu. Znalezienie przez pozwanego takiego zatrudnienia nie nastręczyłoby nadmiernych trudności w dużej aglomeracji miejskiej, jaką jest S., zwłaszcza przy obecnej niskiej stopie bezrobocia. W ten sposób pozwany mógłby poprawić swoją sytuację finansową i przez to także w większym stopniu partycypować w utrzymaniu swojej córki, zapewniając jej właściwy rozwój fizyczny, duchowy i emocjonalny. Wobec powyższego, należy uznać, iż możliwości zarobkowe pozwanego kształtują się na poziomie co najmniej najniższego miesięcznego wynagrodzenia. Należy także wskazać, iż poza pracą zawodową, pozwany czerpał dodatkowy dochód z wynajmowania stanowiącego jego własność mieszkania za kwotę 600 zł miesięcznie, przenosząc równocześnie ciężar ponoszenia wszelkich opłat eksploatacyjnych na najemcę. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby pozwany kontynuował tę formę dodatkowego zarobkowania, skoro nie mieszka w tym mieszkaniu, lecz w mieszkaniu swojej konkubiny. W ten sposób jego dochód może ulec zwiększeniu o co najmniej 600 zł miesięcznie, a nie będą go obciążać koszty eksploatacji tego mieszkania, które, jak dotychczas, sfinansuje najemca.

Mając na uwadze powyższe, Sąd częściowo uwzględnił żądanie strony powodowej
i podwyższył alimenty należne od pozwanego P. M. na rzecz małoletniej powódki A. M. z kwoty po 500 zł do kwoty po 600 zł miesięcznie, począwszy od 27 lipca 2015 r., tj. od dnia wniesienia pozwu. W pozostałej części Sąd powództwo oddalił, jako wygórowane.

Sąd dokonał oceny zgromadzonych w sprawie dowodów w oparciu o dyspozycję art. 233 § 1 k.p.c.

Ustalony w sprawie stan faktyczny oparty został na całokształcie zgromadzonego materiału dowodowego, a w szczególności na powyżej powołanych dowodach z dokumentów znajdujących się w aktach niniejszej sprawy oraz w aktach sprawy X RC 1178/13, albowiem strony nie kwestionowały zarówno autentyczności, jak i treści dokumentów i jednocześnie Sąd nie powziął wątpliwości co do wiarygodności przedmiotowych dokumentów. Ustalając zakres usprawiedliwionych potrzeb małoletniej powódki w zakresie kosztów utrzymania mieszkania, Sąd kierował się dokumentami złożonymi przez jej matkę w toku postępowania, których nie kwestionował pozwany, a pozostałe koszty utrzymania małoletniej Sąd przyjął na podstawie zeznań jej matki, zweryfikowanych w oparciu o dowody w postaci faktur wykazujących przykładowe zakupy oraz kierując się doświadczeniem życiowym oraz wiedzą ogólną.

Ponadto podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie stanowiły zeznania świadków. Powyższe dowody – mimo niektórych sprzeczności – zasługują na nadanie im przymiotu wiarygodności, albowiem w zakresie istotnym z punktu widzenia rozstrzygnięcia przedmiotu niniejszej sprawy korespondowały z dokumentami zgromadzonymi w sprawie, których autentyczność – jak to już sygnalizowano – nie była kwestionowana przez strony.

Sąd nie dał wiary twierdzeniom pozwanego co do wysokości faktycznie uzyskiwanego przez niego dochodu, z przyczyn wskazanych powyżej. W pozostałym zakresie Sąd uwzględnił twierdzenia pozwanego, dotyczące jego kosztów utrzymania.

Zgodnie z art. 96 ust. 1 pkt 2 u.k.s.c. strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych nie ma obowiązku uiszczenia kosztów sądowych. Stosownie do treści art. 113 ust. 1 u.k.s.c., kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.

Zasadne jest, zdaniem Sądu, obciążenie pozwanego obowiązkiem zapłaty nieuiszczonych przez stronę powodową kosztów sądowych, które stanowią 5 % dwunastokrotności różnicy pomiędzy podwyższoną wysokością alimentów a dotychczasową. Zgodnie bowiem z art. 22 k.p.c. w sprawach o prawo do świadczeń powtarzających się wartość przedmiotu sporu stanowi suma świadczeń za jeden rok, a stosownie do treści art. 13 ust. 1 u.k.s.c., opłatę stosunkową pobiera się w sprawach o prawa majątkowe; wynosi ona 5 % wartości przedmiotu sporu. Daje to kwotę 60 zł. Realna wysokość dochodu pozwanego pozwala mu na uiszczenie tej kwoty bez uszczerbku dla wykonywania przez niego obowiązku alimentacyjnego.

Zwolnienie strony powodowej od kosztów sądowych nie zwalnia jej, co do zasady, od obowiązku zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi. Przy tym z uwagi na wartość przedmiotu sporu oraz treść zapadłego rozstrzygnięcia należy wskazać, iż w większości niniejszą sprawę wygrał pozwany. Tym niemniej mając na uwadze aktualną sytuację majątkową strony powodowej, a mianowicie nieposiadanie przez małoletnią powódkę żadnego majątku, na podstawie art. 102 k.p.c. Sąd odstąpił od obciążania jej obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego w części, w jakiej wygrał on niniejszą sprawę.

Stosownie do treści art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c., sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli zasądza alimenty – co do rat płatnych po dniu wniesienia powództwa, a co do rat płatnych przed wniesieniem powództwa za okres nie dłuższy niż za trzy miesiące.

Z tych też względów, orzeczono jak w sentencji wyroku.