Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 sierpnia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Słupsku I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Lidia Staśkiewicz

Protokolant: Magdalena Surowiec

po rozpoznaniu w dniu 17 sierpnia 2016 r. w Słupsku

na rozprawie

sprawy z powództwa C. B.

przeciwko (...) Finanse spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

I.  Oddala powództwo;

II.  Nie obciąża powódki C. B. kosztami procesu.

Sygn. akt I C 369/16

UZASADNIENIE

Powódka C. B. wniosła pozew przeciwko (...) Finanse spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego stanowiącego nakaz zapłaty wydany przez Sąd Rejonowy w Lęborku z dnia 30 kwietnia 2015 r., któremu została nadana klauzula wykonalności – w całości.

W uzasadnieniu pozwu powódka podniosła, że ów nakaz nie powinien być wydany z uwagi na przedawnienie roszczenia. Powódka przyznała, że podróżowała bez ważnego biletu dnia 19.11.2012 r. Zgodnie zaś z art. 778 kodeksu cywilnego roszczenia z umowy przewozu osób przedawniają się z upływem roku od dnia wykonania przewozu. Pozwany wniósł pozew 02.04.2015 r., a zatem po upływie terminu przedawnienia, toteż Sąd Rejonowy w Lęborku winien pozew odrzucić, a nie wydawać nakaz zapłaty.

Pozwany (...) Finanse spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. w odpowiedzi na pozew z dnia 01 czerwca 2016 r. (k. 48-48v) wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany podniósł, że powództwo jest bezzasadne, albowiem roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu, zgodnie z art. 125 § 1 Kodeksu cywilnego, przedawnia się z upływem lat dziesięciu choćby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Ponadto jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu. W ocenie pozwanego, roszczenie nie jest przedawnione, albowiem nie upłynęły jeszcze terminy określone w art. 125 § 1 kc, nadto pozwany złożył wniosek o wszczęcie egzekucji, tj. dokonał czynności przerywającej bieg przedawnienia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 20 kwietnia 2015 r. (...) Finanse spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. wniosła do Sądu Rejonowego w Lęborku pozew przeciwko C. B. o zapłatę kwoty 125 zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty z tytułu nałożenia na pozwaną opłaty dodatkowej określonej w uchwale Rady Miejskiej w S. nr (...) z dnia 25.05.2011 r. w sprawie ustalenia opłat za usługi przewozowe środkami komunikacji miejskiej.

Bezsporne, nadto: pozew – k. 2-3v akt I Nc (...).

W dniu 30 kwietnia 2015 roku Sąd Rejonowy w L. w sprawie I Nc (...) wydał nakaz zapłaty, którym nakazał pozwanej C. B., aby zapłaciła powodowi (...) Finanse spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. kwotę 125 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 20 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty wraz z kwotą 85 zł tytułem kosztów postępowania.

Powyższy nakaz uprawomocnił się z dniem 12 czerwca 2015 r.

W dniu 20 lipca 2015 r. nakazowi zapłaty została nadana klauzula wykonalności.

Bezsporne, nadto: nakaz zapłaty z dnia 30 kwietnia 2015 r. k. 16 akt I Nc (...), zarządzenie z dnia 24.06.2015 r. o prawomocności nakazu k. 20 akt I Nc (...), zarządzenie o nadaniu klauzuli wykonalności k. 25 akt I Nc (...).

W dniu 20 listopada 2015 r. wierzyciel (...) Finanse spółka z o.o. w S. złożył do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Słupsku P. S. wniosek o wszczęcie egzekucji, do którego załączył powyższy tytuł wykonawczy. Postępowanie egzekucyjne nie zostało prawomocnie zakończone.

Bezsporne, nadto: wniosek o wszczęcie egzekucji k. 1 akt Km (...).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Na mocy art. 125 § 1 Kodeksu cywilnego roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd, przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu.

Termin dziesięcioletni należy liczyć od dnia następującego po dacie uprawomocnienia się orzeczenia (art. 111 § 2 kc) - por. orz. SN z dnia 22 lutego 1973 r., III PRN 111/72, OSNCP 1974, poz. 12.

Przedawnienie, które ma na względzie art. 125 Kodeksu cywilnego, podlega uwzględnieniu w razie podniesienia przez dłużnika zarzutu przedawnienia (tak Komentarz do art.125 Kodeksu cywilnego; prof. dr hab. K. Piasecki, Kodeks cywilny. Komentarz. Księga pierwsza. Część ogólna; Zakamycze 2003).

Przepis art. 125 § 1 zd. 2 k.c. przewiduje odrębny, trzyletni termin przedawnienia dla roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem lub ugodą sądową (także zawartą przed innym organem lub sądem polubownym) w zakresie roszczeń obejmujących świadczenia okresowe należne w przyszłości. Termin ten ma więc zastosowanie tylko do roszczeń o przyszłe świadczenia okresowe, nie zaś do roszczeń o świadczenia okresowe, wymagalne w toku postępowania (tak komentarz do art. 125 Kodeksu cywilnego, A. Kidyba, K. Kopaczyńska-Pieczniak, E. Niezbecka, Z. Gawlik, A. Janiak, A. Jedliński, T. Sokołowski, Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, LEX, 2009).

W myśl art. 360 kc odsetki od sumy pieniężnej, w braku odmiennego zastrzeżenia co do terminu płatności, są płatne co roku z dołu, co przesądza o ich okresowym charakterze (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 lipca 1974 r., III CRN 146/74, LEX nr 7563 oraz z dnia 26 sierpnia 1976 r., III CRN 181/76, LexPolonica nr 296569, OSNCP 1977/4 poz. 78).

Na mocy przepisu art. 123 § 1 pkt 1 Kodeksu cywilnego - bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia.

Jak stanowi przepis art. 124 § 1 Kodeksu cywilnego - po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo. Zgodnie ze stanowiskiem doktryny prawa cywilnego zwrot „biegnie na nowo” oznacza, że biegnie na nowo, od początku termin przedawnienia przewidziany dla określonego roszczenia majątkowego, przy czym nie bierze się pod uwagę dotychczasowego (do przerwy) upływu terminu przedawnienia. Sformułowanie „po każdym przerwaniu” należy pojmować w tym sensie, że dnia, w którym nastąpiła przerwa w biegu przedawnienia, nie traktuje się jako daty początku biegu przedawnienia na nowo, tym bowiem dniem jest dzień następny (zob. art. 111 § 2).

W przepisie § 2 art. 124 chodzi o prawomocne zakończenie postępowania przed sądem czy też innym organem w rozumieniu tego przepisu. Bieg przedawnienia przerwany na skutek wszczęcia egzekucji biegnie na nowo od daty prawomocnego umorzenia egzekucji (art. 823 i n) (tak przywołany wyżej komentarz do art.124 Kodeksu cywilnego).

Ponieważ nakaz zapłaty z dnia 30.04.2015 r. w sprawie I Nc (...) jest prawomocny od dnia 12.06.2015 r., zatem dla roszczenia głównego i roszczeń o świadczenia okresowe należne w toku postępowania, tj. do dnia 11.06.2015 r., przewidziany jest dziesięcioletni termin przedawnienia, natomiast dla roszczeń o świadczenia okresowe należne w przyszłości, tj. od dnia 12.06.2015 r. (od daty prawomocności nakazu zapłaty) – przewidziany jest trzyletni termin przedawnienia.

Termin przedawnienia roszczeń, który rozpoczął swój bieg od dnia 13.06.2015 r., został przerwany przez złożenie w dniu 20.11.2015 r. wniosku o wszczęcie egzekucji w sprawie Km (...). Postępowanie egzekucyjne nie zostało jeszcze zakończone.

Z powyższych dat wynika, że roszczenie zarówno główne, roszczenie o świadczenia okresowe należne w toku postępowania oraz o świadczenia okresowe należne w przyszłości nie uległy przedawnieniu.

Zgodnie z art. 840 § 1 kpc dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli:

1)  przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście;

2)  po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie.

Twierdzenia i zarzuty merytoryczne powódki dotyczące żądania w sprawie I Nc (...) nie mogły być uwzględnione w niniejszym postępowaniu, a co za tym idzie Sąd nie badał, czy roszczenie objęte pozwem w sprawie I Nc (...) było przedawnione w dacie wniesienia pozwu. Prawomocny nakaz zapłaty z mocy art. 353 ^{( 2)} kpc korzysta bowiem z powagi rzeczy osądzonej.

Badanie w trybieart. 840 kpc sprawy prawomocnie zakończonej nie prowadzi do ponownego merytorycznego jej rozpoznania. Sąd w tym postępowaniu nie może kontrolować słuszności wyroku sądowego (bądź nakazu zapłaty) w chwili jego wydania. Godziłoby to w powagę rzeczy osądzonej. Utrwalone i jednomyślne jest stanowisko nauki i orzecznictwa co do niedopuszczalności powoływania w powództwie przeciwegzekucyjnym zarzutów stojących na przeszkodzie prawu wierzyciela. Wynika to głównie z rozgraniczenia postępowania egzekucyjnego i rozpoznawczego (zob. m.in. glosę E. Wengerka do orzeczenia SN z dnia 12 kwietnia 1962 r., 2 CR 549/61, NP 1964, nr 3, s. 305 i n.). Potwierdził to Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 grudnia 1972 r., II PR 372/72 (OSP 1973, z. 11, poz. 222), wskazując, że powództwo opozycyjne przewidziane w art. 840 kpc nie prowadzi do ponownego merytorycznego rozpoznania sprawy zakończonej prawomocnym orzeczeniem. W związku z tym nie jest dopuszczalna merytoryczna zmiana uprzednio wydanego prawomocnego orzeczenia na podstawie przepisu art. 840 kpc (por. Tadeusz Żyznowski Komentarz do art. 840 kpc, System Informacji Prawnej Lex Omega).

Zarzuty, które obecnie powódka podnosi winny być podniesione w sprawie I Nc (...).

Z powyższych względów Sąd powództwo oddalił na podstawie art. 840 § 1 pkt 2 kpc w zw. z art. 125 § 1 kc.

Na podstawie art. 102 kpc Sąd nie obciążył powódki kosztami należnymi stronie pozwanej biorąc pod uwagę jej sytuację materialną stanowiącą podstawę zwolnienia powódki od kosztów sądowych na początkowym etapie postępowania.