Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 198/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 22 lipca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Włodzimierz Wróbel (przewodniczący)
SSN Małgorzata Gierszon (sprawozdawca)
SSN Józef Szewczyk
Protokolant Katarzyna Wełpa
w sprawie P. K.
skazanego z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w dniu 22 lipca 2015 r.,
kasacji obrońcy skazanego od wyroku Sądu Okręgowego w Z.
z dnia 5 lutego 2015 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w Ś.
z dnia 20 października 2014 r.
1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi
Okręgowemu w Z. do ponownego rozpoznania w postępowaniu
odwoławczym,
2. zarządza zwrot na rzecz skazanego P. K. uiszczonej opłaty od
kasacji w kwocie 450 (czterysta pięćdziesiąt) zł.
UZASADNIENIE
2
Sąd Rejonowy w Ś. wyrokiem z dnia 20 października 2014 r., sygn. akt […],
uznał oskarżonego P. K. za winnego tego, że: w okresie 5 – 7 stycznia 2014 r. w Ś.
działając wspólnie i w porozumieniu z innymi ustalonymi osobami dokonali
włamania do byłego kina „P.‘’ poprzez podważenie drzwi wejściowych, po czym z
wnętrza tego obiektu dokonali zaboru w celu przywłaszczenia szlifierki kątowej
szarej o wartości 100 zł. i szlifierki stołowej zielonej o wartości 100 zł., agregatu
prądowego o wartości 500 zł., czym działali na szkodę J. M. oraz dokonali
demontażu i zaboru w celu przywłaszczenia miedzianych i aluminiowych
elementów dwóch prostowników selenowych wartości około 1000 zł., czym działali
na szkodę firmy O. w W., przy czym czynu tego dopuścił się w okresie 5 lat po
odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za przestępstwo
podobne umyślne, to jest popełnienia występku z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 64 §
1 k.k. i za to na podstawie tych przepisów wymierzył mu karę 1 roku i 6 miesięcy
pozbawienia wolności, której wykonanie na mocy art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt
1 kk warunkowo zawiesił na okres 5 lat próby, a ponadto karę grzywny w wysokości
40 stawek dziennych po 20 złotych.
Wyrok ten w części dotyczącej orzeczenia o karze zaskarżył na niekorzyść
oskarżonego prokurator zarzucając mu rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec
oskarżonego kary, polegającą na wymierzeniu kary 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia
wolności warunkowo zawieszonej na okres 5 lat próby, podczas , gdy dokładna
analiza okoliczności popełnienia przestępstwa oraz konieczność osiągnięcia wobec
oskarżonego celów zapobiegawczych i wychowawczych przemawia za
orzeczeniem kary surowszej i wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez
uchylenie orzeczenia o warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia
wolności.
Po rozpoznaniu apelacji oskarżyciela publicznego wyrokiem z dnia 5 lutego
2015 r., sygn. […], Sąd Okręgowy w Z. zmienił wyrok Sądu Rejonowego w Ś. w ten
sposób , że uchylił orzeczenie o warunkowym zawieszeniu wykonania kary
pozbawienia wolności oraz orzeczenie o grzywnie, wymierzone skazanemu za czyn
z art. 279 § 1 k.k.
Kasację od tego wyroku na korzyść skazanego wniósł obrońca zarzucając
rażące naruszenie prawa procesowego, mogące mieć wpływ na jego treść, a
3
mianowicie rozpoznanie sprawy oskarżonego P. K. podczas nieobecności
oskarżonego pomimo tego, iż Sąd Okręgowy nałożył na oskarżonego obowiązek
obecności na kolejnej rozprawie apelacyjnej, tj. uchybienie z art. 439 § 1 pkt 11
k.p.k. W konkluzji kasacji obrońca wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Z. W
pisemnej odpowiedzi na kasację prokurator wniósł o jej uwzględnienie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja zasługuje na uwzględnienie.
Zarzut w niej podniesiony jest zasadny i to w stopniu oczywistym.
W istocie, Sąd Okręgowy postanowieniem wydanym na rozprawie
odwoławczej w dniu 30 stycznia 2015 r. zobowiązał oskarżonego P. K. do
obowiązkowego stawiennictwa na rozprawie w dniu 5 lutego 2015 r. (zob. k. 184).
W tymże dniu P. K. nie stawił na rozprawę bez usprawiedliwienia (k. 185), a mimo
to Sąd odwoławczy przeprowadził rozprawę odwoławczą i rozpoznawszy apelację
wydał wyrok w II instancji.
Tymczasem zgodnie z art. 450 § 2 k.p.k. udział stron jest w rozprawie
odwoławczej obowiązkowy, jeśli prezes sądu lub sąd uzna to za konieczne, a w
takim wypadku, stosownie do art. 450 § 3 k.p.k., niestawiennictwo tych stron tamuje
przeprowadzenie rozprawy. Sprawa zatem może być rozpoznana na rozprawie
odwoławczej w przypadku niestawiennictwa prawidłowo powiadomionych o jej
terminie stron i ich procesowych przedstawicieli tylko wówczas, gdy ich udział in
concreto nie był obowiązkowy. Każde przeprowadzenie rozprawy odwoławczej pod
nieobecność, nawet prawidłowo o niej powiadomionego , oskarżonego w przypadku
uprzedniego uznania (przez prezesa sądu lub sąd) jego udziału w niej za
obowiązkowy jest – mocą obowiązującego prawa – niedopuszczalne. Stanowi
bowiem rażące naruszenie kategorycznej treści wspomnianego art. 450 § 3 k.p.k..
W tym stanie rzeczy trafne są również wywody zarówno obrońcy zawarte w
kasacji, jak i prokuratora w odpowiedzi na kasację, że tym samym doszło do
uchybienia, o którym mowa w art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k., tj. rozpoznania sprawy
podczas nieobecności oskarżonego, którego obecność była obowiązkowa (por.
także postanowienie Sadu Najwyższego z 3 marca 2011 r., III KK 216/10, LEX nr
784292). Uchybienie to, stanowiąc bezwzględną przyczynę kasacyjną, skutkuje
4
koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku i to bez względu na ewentualny
wpływ tegoż uchybienia na treść zaskarżonego orzeczenia oraz przekazaniem
sprawy do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym. Stąd też
należało uznać oczywistą zasadność kasacji obrońcy skazanego, która tego
rodzaju uchybienie – trafnie – podniosła.
Orzeczenie o zwrocie opłaty zapadło w oparciu o treść art. 527 § 4 k.p.k.
W tym stanie rzeczy orzeczono jak w sentencji.