Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 237/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 15 października 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tomasz Artymiuk (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Małgorzata Gierszon
SSN Rafał Malarski
Protokolant Łukasz Biernacki
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej, Małgorzaty Wilkosz-Śliwy
w sprawie J. B.
skazanego z art. 178a § 1 k.k.,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 15 października 2015 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na niekorzyść skazanego
od wyroku Sądu Rejonowego w O.
z dnia 31 marca 2015 r.,
uchyla pkt II zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego w O. w
części dotyczącej okresu próby i w tym zakresie przekazuje
sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.
UZASADNIENIE
J. B. został oskarżony o to, że „w dniu 18 stycznia 2015 r. na drodze
publicznej w miejscowości K. gm. P. w ruchu lądowym prowadził pojazd
mechaniczny VW Polo [...]. znajdując się w stanie nietrzeźwości I badanie –
0,77 mg/l, II badanie – 0,78 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu na
2
urządzeniu alcosensor IV, III badanie – 0,61 mg/l, IV badanie – 0,65 mg/l w
wydychanym powietrzu na urządzeniu alkometr A20” – tj. o czyn z art. 178a
§ 1 k.k.
Sąd Rejonowy w O. wyrokiem z dnia 31 marca 2015 roku, sygn. akt
[…]:
I. „oskarżonego J. B. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu
i za to na mocy art. 178a § 1 k.k. skazał go na karę 4 (czterech) miesięcy
pozbawienia wolności;
II. na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 pkt 1 k.k., art. 71 § 1 k.k.
wykonanie wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności
warunkowo zawiesił tytułem próby na okres lat 2 (trzech), oraz orzekł wobec
oskarżonego grzywnę w wymiarze 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych
ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 20 (dwadzieścia) zł;
III. na podstawie art. 42 § 2 k.k. orzekł wobec oskarżonego środek karny w
postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 2
(dwóch) lat;
IV. na podstawie art. 49 § 2 k.k. orzekł wobec oskarżonego świadczenie
pieniężne w kwocie 500 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz
Pomocy Postpenitencjarnej;
V. na podstawie art. 63 § 2 k.k. na poczet orzeczonego środka karnego
zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych zaliczył okres
zatrzymania prawa jazdy od dnia 18 stycznia 2015 r.;
VI. na podstawie art. 627 k.p.k. w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 2 i art. 3 ust. 2
ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawcach karnych
zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe i opłatę w
kwocie 220 zł”.
Orzeczenie to nie zostało zaskarżone przez żadną ze stron i
uprawomocniło się w dniu 8 kwietnia 2015 r.
Kasację od powołanego wyżej orzeczenia w dniu 26 czerwca 2015 r. wniósł
– na podstawie art. 521 § 1 k.p.k. – Prokurator Generalny. Zaskarżając wyrok Sądu
Rejonowego w O. w zakresie rozstrzygnięcia o karze, zawartego w pkt II wyroku,
na niekorzyść J. B., zarzucił „rażące naruszenie przepisu prawa karnego
3
procesowego, tj. art. 413 § 2 pkt 2 k.p.k., stanowiące bezwzględną
przesłankę odwoławczą określoną w art. 439 § 1 pkt 7 k.p.k., polegające na
orzeczeniu o zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności w sposób
uniemożliwiający wykonanie wyroku”, wnosząc o uchylenie wyroku w
zaskarżonej części i przekazanie w tym zakresie sprawy do ponownego
rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Trafny jest podniesiony w kasacji Prokuratora Generalnego zarzut
naruszenia prawa procesowego – art. 413 § 2 pkt 2 k.p.k. – skutkujący
wystąpieniem bezwzględnej przyczyny odwoławczej określonej w art. 439 §
1 pkt 7 k.p.k. Ponieważ wniesienie kasacji na niekorzyść oskarżonego
nastąpiło z zachowaniem terminu określonego w art. 524 § 3 k.p.k., możliwe
było jej uwzględnienie z modyfikacją w zakresie sformułowanego w jej
petitum wniosku końcowego, o czym w końcowej części uzasadnienia.
Zgodnie z przepisem art. 413 § 2 pkt 2 k.p.k., wyrok skazujący
powinien zawierać m.in. rozstrzygnięcia co do kary i środków karnych.
Wyrok sądu meriti takie rozstrzygnięcia wprawdzie zawiera, rzecz w tym, że
w przedmiocie określenia trwania okresu próby znajdują się w nim dwa
odrębne zapisy, inny cyfrowy, a inny słowny. W zaskarżonym niniejszą
kasacją pkt II tego orzeczenia zdecydowano o warunkowym zawieszeniu
wykonania kary 4 miesięcy pozbawienia wolności wymierzonej oskarżonemu
w pkt I za występek określony w art. 178a § 1 k.k., ustanawiając okres próby
na 2 lat, a w nawiasie wpisując słownie wyraz „trzech” lat. Takie określenie
w wyroku okresu trwania środka probacyjnego, sprzeczne z wymogiem
redagowania orzeczenia w sposób zrozumiały i jednoznaczny, czyni
orzeczenie to w powyższym zakresie niemożliwym do wykonania, nie jest
bowiem wiadome, czy zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności
nastąpiło na okres próby 2, czy też 3 lat.
Wprawdzie wadliwość powyższa poddana została przez Sąd Rejonowy
próbie konwalidacji w oparciu o przepis art. 105 § 1 k.p.k., jednak wydane w
tym przedmiocie postanowienie słusznie – w trybie art. 463 § 1 k.p.k. –
uchylono po skutecznym jego zaskarżeniu przez oskarżyciela publicznego
4
(co do niemożliwości prostowania w trybie art. 105 § 1 k.p.k. merytorycznych
elementów wyroku zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2013 r.,
II KK 217/12, LEX nr 1298096 oraz powołane w nim inne judykaty).
Zaistniała sytuacja, która spowodowała zasadnicze wątpliwości co do
intencji sądu wyrażonej w wyroku, skutkowała w rezultacie – jak to
zauważono wyżej – wystąpieniem bezwzględnej przyczyny odwoławczej (art.
439 § 1 pkt 7 k.p.k.), ponieważ ujawniona sprzeczność uniemożliwia
wykonanie zaskarżonego orzeczenia w zakresie dotyczącym okresu próby.
Obligowało do sąd kasacyjny do uchylenia wyroku Sądu Rejonowego
w O., lecz – wbrew stanowisku Prokuratora Generalnego wnioskującego o
uchylenie w całości pkt II tego orzeczenia – wyłącznie w części, której
dotyczyło stwierdzone uchybienie. Nie ulega przecież wątpliwości, że
wskazując zakres zaskarżenia w kasacji wniesionej na niekorzyść
skazanego skarżący wady poddanego kontroli kasacyjnej wyroku dopatrywał
się, zresztą słusznie, wyłącznie w błędzie co do określenia czasu trwania
próby nie kwestionując zasadności samego zastosowania instytucji, o której
mowa w art. 69 § 1 k.k., jak i zawartego w tym punkcie orzeczenia o
wymierzeniu na podstawie art. 71 § 1 k.k. kary grzywny, i w tym też
wyłącznie kierunku sformułował podniesiony przez siebie zarzut. Zbędnym,
a nawet niedopuszczalnym wobec treści art. 434 § 1 k.p.k. (w brzmieniu
obowiązującym od dnia 1 lipca 2015 r.), byłoby wobec tego kasowanie tej
części wyroku, która w rzeczywistości w skardze kasacyjnej
zakwestionowana nie została.
Procedując powtórnie, po przekazaniu sprawy przez Sąd Najwyższy
do ponownego rozpoznania, sąd a quo usunie stwierdzone w postępowaniu
kasacyjnym uchybienie.
Uwzględniając powyższe orzeczono, jak w części dyspozytywnej
wyroku.