V CZ 72/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:04-12-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 72/15
POSTANOWIENIE
Dnia 19 listopada 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący,
sprawozdawca)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Jan Górowski
w sprawie z powództwa J. W.
przeciwko D. Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w B.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 19 listopada 2015 r.,
zażalenia powódki na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 7 sierpnia 2015 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie, pozostawiając wniosek
o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej
udzielonej z urzędu do rozstrzygnięcia w orzeczeniu
kończącym postępowanie w sprawie.
UZASADNIENIE
2
Sąd Okręgowy w K. postanowieniem z dnia 7 sierpnia 2015 r. w sprawie z
powództwa J. W. przeciwko D. sp. z o.o. z siedzibą w B. odrzucił skargę kasacyjną
powódki od wyroku tego Sądu z dnia 15 stycznia 2015 r.
Sąd ten uznał, że wartość przedmiotu zaskarżenia w skardze kasacyjnej
została określona wadliwie. Wartość przedmiotu sporu określono w pozwie na
kwotę 500 zł, wartość ta nie została sprawdzona z urzędu przez Sąd pierwszej
instancji i tak też określono ją w apelacji. Tym samym, w sprawie doszło do
utrwalenia wartości przedmiotu sporu i brak jest, zdaniem Sądu Okręgowego,
podstaw do odmiennego określenia wartości przedmiotu zaskarżenia w skardze
kasacyjnej. Wskazanie kwoty wielokrotnie przekraczającej wartość przedmiotu
sporu Sąd Okręgowy uznał za uczynione wyłącznie w celu osiągnięcia progu
kwotowego stanowiącego o dopuszczalności skargi kasacyjnej.
Powódka zaskarżyła powyższe postanowienie zażaleniem, zarzucając
naruszenie prawa procesowego, w szczególności naruszenie przepisu art. 3982
§ 1
k.p.c. poprzez uznanie skargi kasacyjnej za niedopuszczalną wskutek przyjęcia
błędnej wartości przedmiotu sporu w toczącym się postępowaniu.
W konkluzji wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości
i rozpoznanie skargi kasacyjnej przez Sąd Najwyższy, a ponadto o zasądzenie od
Skarbu Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce
w postępowaniu zażaleniowym z urzędu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3982
§ 1 zdanie pierwsze k.p.c., skarga kasacyjna jest
niedopuszczalna w sprawach o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu
zaskarżenia jest niższa niż pięćdziesiąt tysięcy złotych, a w sprawach z zakresu
prawa pracy i ubezpieczeń społecznych – niższa niż dziesięć tysięcy złotych.
Według art. 20 k.p.c., do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek,
pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego. Powódka kierując się
tym przepisem w pozwie właściwie określiła wartość przedmiotu sporu kwotą 500
zł. W pozwie wskazała jednak, kwestionując ważność umowy, że jej roszczenie
3
obejmuje kwotę 500 zł z odsetkami w wysokości 9% dziennie od dnia 11 maja
2005 r. O tak skonstruowanym roszczeniu orzekł Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia
20 sierpnia 2014 r., który w całości został zaskarżony apelacją pozwanej,
uwzględnioną przez Sąd Okręgowy w K. Nie ulega zatem wątpliwości, że w toku
dwuinstancyjnego postępowania przedmiotem sporu była nieważność umowy,
obejmującej kwotę główną pożyczki oraz odsetki, które ze względu na powołany
art. 20 k.p.c. nie zostały jeszcze skapitalizowane i wliczone do wartości przedmiotu
sporu oraz, konsekwentnie, do wartości przedmiotu zaskarżenia. Odsetki zostały
skapitalizowane dopiero w skardze kasacyjnej powódki.
Przepis art. 20 k.p.c., wbrew odmiennej ocenie Sądu Okręgowego, nie ma
zastosowania w sytuacji, w której do wartości przedmiotu zaskarżenia skargą
kasacyjną zaliczone zostały skapitalizowane odsetki w znaczeniu prawnym.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyjaśnione zostało, że stan objęty hipotezą
art. 20 k.p.c. istnieje tylko do chwili prawomocności wyroku rozstrzygającego
o świadczeniu głównym (zob. postanowienie SN z dnia 7 marca 2014 r., IV CZ
134/13, niepubl.).
Trafnie wskazała skarżąca w zażaleniu, że w sytuacji, w której kwota
pożyczki określona w umowie, której stwierdzenia nieważności się domaga, wynosi
500 zł, a skapitalizowane odsetki na dzień wniesienia skargi wynoszą ponad
153 000 zł, nie stanowią one w dalszym ciągu należności ubocznej. Skoro zatem
doszło do kapitalizacji odsetek, a ich wartość przekracza wymagany próg
dopuszczalności, odrzucenie skargi kasacyjnej było wadliwe.
Wobec powyższego, na podstawie art. 39815
§ 1 zdanie pierwsze k.p.c.
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c., Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji, pozostawiając
rozstrzygnięcie wniosku o zasądzenie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej
udzielonej z urzędu powódce w postępowaniu zażaleniowym orzeczeniu
kończącemu sprawę.
eb
POSTANOWIENIE
Dnia 19 listopada 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący,
sprawozdawca)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Jan Górowski
w sprawie z powództwa J. W.
przeciwko D. Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w B.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 19 listopada 2015 r.,
zażalenia powódki na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 7 sierpnia 2015 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie, pozostawiając wniosek
o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej
udzielonej z urzędu do rozstrzygnięcia w orzeczeniu
kończącym postępowanie w sprawie.
UZASADNIENIE
2
Sąd Okręgowy w K. postanowieniem z dnia 7 sierpnia 2015 r. w sprawie z
powództwa J. W. przeciwko D. sp. z o.o. z siedzibą w B. odrzucił skargę kasacyjną
powódki od wyroku tego Sądu z dnia 15 stycznia 2015 r.
Sąd ten uznał, że wartość przedmiotu zaskarżenia w skardze kasacyjnej
została określona wadliwie. Wartość przedmiotu sporu określono w pozwie na
kwotę 500 zł, wartość ta nie została sprawdzona z urzędu przez Sąd pierwszej
instancji i tak też określono ją w apelacji. Tym samym, w sprawie doszło do
utrwalenia wartości przedmiotu sporu i brak jest, zdaniem Sądu Okręgowego,
podstaw do odmiennego określenia wartości przedmiotu zaskarżenia w skardze
kasacyjnej. Wskazanie kwoty wielokrotnie przekraczającej wartość przedmiotu
sporu Sąd Okręgowy uznał za uczynione wyłącznie w celu osiągnięcia progu
kwotowego stanowiącego o dopuszczalności skargi kasacyjnej.
Powódka zaskarżyła powyższe postanowienie zażaleniem, zarzucając
naruszenie prawa procesowego, w szczególności naruszenie przepisu art. 3982
§ 1
k.p.c. poprzez uznanie skargi kasacyjnej za niedopuszczalną wskutek przyjęcia
błędnej wartości przedmiotu sporu w toczącym się postępowaniu.
W konkluzji wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości
i rozpoznanie skargi kasacyjnej przez Sąd Najwyższy, a ponadto o zasądzenie od
Skarbu Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce
w postępowaniu zażaleniowym z urzędu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3982
§ 1 zdanie pierwsze k.p.c., skarga kasacyjna jest
niedopuszczalna w sprawach o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu
zaskarżenia jest niższa niż pięćdziesiąt tysięcy złotych, a w sprawach z zakresu
prawa pracy i ubezpieczeń społecznych – niższa niż dziesięć tysięcy złotych.
Według art. 20 k.p.c., do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek,
pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego. Powódka kierując się
tym przepisem w pozwie właściwie określiła wartość przedmiotu sporu kwotą 500
zł. W pozwie wskazała jednak, kwestionując ważność umowy, że jej roszczenie
3
obejmuje kwotę 500 zł z odsetkami w wysokości 9% dziennie od dnia 11 maja
2005 r. O tak skonstruowanym roszczeniu orzekł Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia
20 sierpnia 2014 r., który w całości został zaskarżony apelacją pozwanej,
uwzględnioną przez Sąd Okręgowy w K. Nie ulega zatem wątpliwości, że w toku
dwuinstancyjnego postępowania przedmiotem sporu była nieważność umowy,
obejmującej kwotę główną pożyczki oraz odsetki, które ze względu na powołany
art. 20 k.p.c. nie zostały jeszcze skapitalizowane i wliczone do wartości przedmiotu
sporu oraz, konsekwentnie, do wartości przedmiotu zaskarżenia. Odsetki zostały
skapitalizowane dopiero w skardze kasacyjnej powódki.
Przepis art. 20 k.p.c., wbrew odmiennej ocenie Sądu Okręgowego, nie ma
zastosowania w sytuacji, w której do wartości przedmiotu zaskarżenia skargą
kasacyjną zaliczone zostały skapitalizowane odsetki w znaczeniu prawnym.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyjaśnione zostało, że stan objęty hipotezą
art. 20 k.p.c. istnieje tylko do chwili prawomocności wyroku rozstrzygającego
o świadczeniu głównym (zob. postanowienie SN z dnia 7 marca 2014 r., IV CZ
134/13, niepubl.).
Trafnie wskazała skarżąca w zażaleniu, że w sytuacji, w której kwota
pożyczki określona w umowie, której stwierdzenia nieważności się domaga, wynosi
500 zł, a skapitalizowane odsetki na dzień wniesienia skargi wynoszą ponad
153 000 zł, nie stanowią one w dalszym ciągu należności ubocznej. Skoro zatem
doszło do kapitalizacji odsetek, a ich wartość przekracza wymagany próg
dopuszczalności, odrzucenie skargi kasacyjnej było wadliwe.
Wobec powyższego, na podstawie art. 39815
§ 1 zdanie pierwsze k.p.c.
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c., Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji, pozostawiając
rozstrzygnięcie wniosku o zasądzenie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej
udzielonej z urzędu powódce w postępowaniu zażaleniowym orzeczeniu
kończącemu sprawę.
eb