Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 263/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 17 listopada 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Józef Szewczyk (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Jarosław Matras
SSA del. do SN Stanisław Stankiewicz
Protokolant Anna Korzeniecka-Plewka
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Krzysztofa Parchimowicza
w sprawie M. T.
skazanego z art. 212 § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 17 listopada 2015 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w Z.
z dnia 23 kwietnia 2015 r., utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w Z.
z dnia 29 grudnia 2014 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi
Okręgowemu w Z. do ponownego rozpoznania w zakresie
orzeczenia o karze.
UZASADNIENIE
M. T. oskarżony był o to, że: „w okresie od dnia 15 stycznia do 1 kwietnia
2014 r. w Z., w tym również na łamach pisma K. z dnia [...] 2014 r., w celu
poniżenia A. W. i narażenia jej na utratę zaufania potrzebnego do wykonywania
2
funkcji Prezesa Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej „P.”, rozgłaszał przeciwko niej
publicznie nieprawdziwe zarzuty wyrażające się w twierdzeniach, że:
1. wyprowadziła ona z celowego funduszu remontowego E. kwotę 35.000 zł - co
miało miejsce w pomieszczeniach biurowych SM;
2. tylko ona wie, gdzie podziała się kwota 35.000 zł;
3. nadal nie ma 35.000 zł na funduszu - co miało miejsce w dniu 20 i 22 stycznia
br., a nadto, że:
4. pracuje ona dwa razy w tygodniu po 2 godziny…, a pobiera co miesiąc ponad
1.400 zł brutto, to jest o czyn przewidziany w art. 212 § 1 k.k.”
Wyrokiem Sądu Rejonowego w Z. z dnia 29 grudnia 2014 r., oskarżony M. T.
został uznany za winnego:
1. popełnienia zarzucanego mu czynu wyczerpującego dyspozycję art. 212 § 1
k.k. i za to na podstawie art. 212 § 1 k.k. skazany na karę 2 miesięcy pozbawienia
wolności;
2. na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie tak orzeczonej
kary pozbawienia wolności warunkowo zawieszono na okres 2 lat tytułem próby;
3. zasądzono od oskarżonego na rzecz oskarżyciela prywatnego kwotę 300 zł
tytułem zwrotu ryczałtu;
4. zwolniono oskarżonego z obowiązku zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów
sądowych.
Od wyroku tego apelację wniósł oskarżony M. T., w której stwierdził, iż nie
zgadza się z rozstrzygnięciem Sądu I instancji i wniósł o zmianę zaskarżonego
orzeczenia przez uniewinnienie od przypisanego mu czynu.
Sąd Okręgowy w Z. wyrokiem z dnia 23 kwietnia 2015 r., utrzymał
zaskarżony wyrok w mocy, uznając apelację oskarżonego za oczywiście
bezzasadną.
Od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 23 kwietnia 2015 r., utrzymującego w mocy
wyrok Sądu Rejonowego z dnia 29 grudnia 2014 r. kasację wywiódł Prokurator
Generalny.
Na podstawie art. 521 § 1 k.p.k. zaskarżył wyrok w całości na korzyść skazanego
M. T.
3
Na podstawie art. 523 § 1 k.p.k., art. 526 § 1 k.p.k. oraz art. 537 § 1 i 2 k.p.k.
zarzucił: rażące i mające istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenie przepisów prawa
karnego procesowego, tj. art. 433 § 1 k.p.k. w zw. z art 440 k.p.k., polegające na
przeprowadzeniu nieprawidłowej kontroli odwoławczej i utrzymaniu w mocy rażąco
niesprawiedliwego wyroku Sądu Rejonowego w Z., wydanego z naruszeniem przepisu
prawa materialnego, to jest art. 212 § 1 k.k., poprzez wadliwe uznanie, iż orzeczenie
wobec M. T., na podstawie tego przepisu, kary pozbawienia wolności, nieprzewidzianej
w sankcji za ten czyn, było adekwatne do stopnia zawinienia i szkodliwości społecznej
czynu;
Autor kasacji wniósł o uchylenie wyroku Sądu Okręgowego i przekazanie sprawy
do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wbrew formalnie określonemu zakresowi zaskarżenia, kasacja odnosi się
wyłącznie do orzeczenia o karze za przypisane skazanemu przestępstwo z art. 212 § 1
k.k. i ta okoliczność wyznacza zakres rozpoznania sprawy przez Sąd Najwyższy.
Kasacja zasługuje na uwzględnienie w zakresie jakim wskazuje na obrazę prawa
materialnego to jest art. 212 § 1 k.k. Natomiast nietrafny jest zarzut obrazy art. 433 § 1
k.p.k., gdyż z uzasadnienia wyroku Sądu odwoławczego wprost wynika, że Sąd ten
rozpoznał sprawę w granicach środka odwoławczego i stwierdził obrazę prawa
materialnego, jednakże błędnie uznał, że nie daje ona podstawy do zmiany
zaskarżonego wyroku.
Ponadto Prokurator Generalny niesłusznie zarzucił obrazę art. 440 k.p.k., przez
brak wyjścia poza podniesione w apelacji zarzuty albowiem, jak już wspomniano Sąd
odwoławczy zauważył obrazę przepisu art. 212 § 1 k.k. Przecież Sąd Okręgowy w Z. w
toku kontroli odwoławczej stwierdził, że przyjmując prawidłowe ustalenia faktyczne Sąd
Rejonowy w Z. dokonał wadliwej ich subsumpcji przez przypisanie oskarżonemu czynu
z art. 212 § 1 k.k. zamiast z art. 212 § 1 k.k. w zw. z art. 212 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2
k.k. w zw. z art. 12 k.k., natomiast orzekając o karze wymierzył M. T. karę pozbawienia
wolności, której nie zawiera katalog sankcji przewidzianych za występek z art. 212 § 1
k.k.
Sąd II instancji podał, iż z uwagi na to, że apelacja została wniesiona na korzyść
oskarżonego, treść normy art. 434 k.p.k. uniemożliwia poprawienie na niekorzyść M. T.
4
błędnej kwalifikacji prawnej przypisanego mu czynu, natomiast brak możliwości
orzeczenia na niekorzyść oskarżonego, nie uzasadnia wzruszenia tego orzeczenia na
jego korzyść, pomimo, iż wyrok zapadł z rażącą i mającą istotny wpływ na treść
orzeczenia obrazą art. 212 § 1 k.k.
Następnie Sąd odwoławczy stwierdził, iż złagodzenie w toku kontroli odwoławczej
orzeczonej wobec oskarżonego kary, poprzez jej orzeczenie w granicach zagrożenia
przewidzianego dla czynu z art. 212 § 1 k.k., spowodowałoby brak adekwatności kary do
stopnia zawinienia i szkodliwości społecznej czynu.
Zaprezentowany pogląd nie jest trafny. Skoro bowiem Sąd odwoławczy nie mógł
z uwagi na uwarunkowania procesowe zmienić kwalifikacji prawnej czynu na niekorzyść
(art. 434 § 1 k.p.k. oraz art. 455 k.p.k.), to obowiązkiem tego Sądu było orzeczenie kary
wymienionej w art. 212 § 1 k.k. Nie ma możliwości aprobowania orzeczenia sankcji
ujętej w art. 212 § 2 k.k. za czyn, który został zakwalifikowany z art. 212 § 1 k.k. Kwestia
adekwatności kary do stopnia winy i społecznej szkodliwości nie ma w tym zakresie
żadnego znaczenia. Chodzi przecież tylko o to by orzeczono karę przewidzianą w
sankcji przepisu, a nie o to, żeby była ona właściwa w sytuacji gdyby kwalifikacja była
prawidłowa.
Zatem Sąd Okręgowy wyrażając wadliwy pogląd o braku podstaw do zmiany
zaskarżonego wyroku i utrzymując w mocy wyrok wydany z rażącym naruszeniem
prawa materialnego, z uwagi na orzeczenie kary nieprzewidzianej za przypisany
oskarżonemu czyn, dopuścił się rażącego i mającego istotny wpływ na treść
rozstrzygnięcia naruszenia art. 212 § 1 k.k.
Sąd odwoławczy, w toku rozpoznania apelacji oskarżonego, uwzględni
wskazania Sądu kasacyjnego.
Biorąc powyższe rozważania pod uwagę Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony
wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Z. w
zakresie orzeczenia o karze.
kc