IV CZ 9/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:26-08-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 9/15
POSTANOWIENIE
Dnia 21 maja 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)
SSN Kazimierz Zawada
w sprawie z wniosku S. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w W.
o ujawnienie w księdze wieczystej budynków,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 21 maja 2015 r.,
zażalenia wnioskodawcy
na postanowienie Sądu Okręgowego w S.
z dnia 22 stycznia 2015 r.
uchyla zaskarżone postanowienie.
2
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w S. postanowieniem z dnia 22 stycznia 2015 r. odrzucił
skargę kasacyjną wnioskodawcy S. Spółki z o.o. z siedzibą w W. od postanowienia
tego Sądu z dnia 20 października 2014 r. wydanego w sprawie o sprostowanie
oznaczenia nieruchomości w dziale I-0 księgi wieczystej przez ujawnienie zmiany
sposobu korzystania z nieruchomości oraz ujawnienie budynków. Postanowieniem
z dnia 20 października 2014 r. Sąd Okręgowy w S. oddalił apelację wnioskodawcy
od postanowienia Sądu Rejonowego w S. z dnia 5 września 2014 r. oddalającego
wniosek S. Spółki z o.o. z siedzibą w W. w części dotyczącej ujawnienia budynków
w księdze wieczystej.
W ocenie Sądu Okręgowego nie jest dopuszczalna skarga kasacyjna od
postanowienia w przedmiocie wniosku o sprostowanie oznaczenia nieruchomości
w księdze wieczystej w sposób, w jaki w niniejszej sprawie domaga się tego
wnioskodawca, tj. przez ujawnienie budynków. Sąd wskazał, że postanowienie
oddalające apelację od postanowienia rozstrzygającego w przedmiocie wniosku
o dokonanie sprostowania oznaczenia nieruchomości w trybie art. 27 ustawy
o księgach wieczystych i hipotece nie jest orzeczeniem kończącym postępowanie
w sprawie, a więc takim orzeczeniem, które, jak ujął to Sąd, kładzie kres
określonym czynnościom w zakresie uprawnień podmiotowych związanych
z ustrojem ksiąg wieczystych. Jak podkreślił Sąd Okręgowy, dział I-0 służy
ujawnianiu stanu faktycznego nieruchomości, nie jest przeznaczony do wpisów
praw. Zmiany w tym dziale nie przesądzają o prawie własności.
Wnioskodawca wniósł zażalenie na postanowienie Sądu Okręgowego w S. z
dnia 22 stycznia 2015 r. Zaskarżył to postanowienie w całości oraz wniósł o jego
uchylenie i przekazanie sprawy temu Sądowi do ponownego rozpoznania i
rozstrzygnięcia o kosztach postępowania wszczętego zażaleniem. Skarżący
podniósł zarzut naruszenia art. 5191
k.p.c. poprzez niewłaściwą wykładnię
polegającą na przyjęciu, że postanowienie o sprostowaniu wpisu w księdze
wieczystej nie jest postanowieniem, na które przysługuje skarga kasacyjna.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Zgodnie z art. 5191
k.p.c. od wydanego przez sąd drugiej instancji
postanowienia co do istoty sprawy oraz postanowienia w przedmiocie odrzucenia
wniosku i umorzenia postępowania kończącego postępowanie w sprawie,
w sprawach z zakresu prawa osobowego, rzeczowego i spadkowego, przysługuje
skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego, chyba że przepis szczególny stanowi
inaczej. W sprawach z zakresu ksiąg wieczystych skarga kasacyjna przysługuje od
orzeczeń kształtujących prawa podmiotowe związane z wpisami w księdze
wieczystej. Zaskarżeniu skargą kasacyjną nie podlegają orzeczenia o zmianach
w opisie nieruchomości, mające jedynie charakter informacyjny, obejmujące stan
faktyczny, a więc takie, które nie mają związku ze stanem prawnym nieruchomości.
Sąd Najwyższy w postanowieniach wydanych w dniu 13 listopada 2014 r.
w sprawach V CZ 76/14 i V CZ 74/14 oraz w postanowieniu z dnia 29 kwietnia
2015 r. w sprawie V CZ 13/15 wyraził pogląd, że ujawnienie w księdze wieczystej
faktu zabudowania nieruchomości może mieć wpływ na sferę prawną właściciela
nieruchomości oraz innych osób, zarówno w sferze prawa prywatnego, jak
i publicznego. Skarga kasacyjna jest zatem dopuszczalna od orzeczeń
w przedmiocie ujawnienia w księdze wieczystej informacji o budynku znajdującym
się na nieruchomości. W powołanych orzeczeniach Sądu Najwyższego zostało
jednak podkreślone, że ocena dopuszczalności tego środka zaskarżenia wymaga
badania w każdej sprawie skutków konkretnego wpisu dla praw podmiotowych
powiązanych z księgą wieczystą.
Wymienione postanowienia Sądu Najwyższego zostały wydane
w postępowaniach dotyczących tych samych przedmiotowo żądań ujawnienia
budynków w księgach wieczystych, wszczętych z wniosku tego samego
wnioskodawcy, S. Spółki z o.o. z siedzibą w W.
Mając powyższe na względzie, Sąd Najwyższy uchylił zaskarżone
postanowienie, na podstawie art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. i art. 39815
k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 21 maja 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)
SSN Kazimierz Zawada
w sprawie z wniosku S. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w W.
o ujawnienie w księdze wieczystej budynków,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 21 maja 2015 r.,
zażalenia wnioskodawcy
na postanowienie Sądu Okręgowego w S.
z dnia 22 stycznia 2015 r.
uchyla zaskarżone postanowienie.
2
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w S. postanowieniem z dnia 22 stycznia 2015 r. odrzucił
skargę kasacyjną wnioskodawcy S. Spółki z o.o. z siedzibą w W. od postanowienia
tego Sądu z dnia 20 października 2014 r. wydanego w sprawie o sprostowanie
oznaczenia nieruchomości w dziale I-0 księgi wieczystej przez ujawnienie zmiany
sposobu korzystania z nieruchomości oraz ujawnienie budynków. Postanowieniem
z dnia 20 października 2014 r. Sąd Okręgowy w S. oddalił apelację wnioskodawcy
od postanowienia Sądu Rejonowego w S. z dnia 5 września 2014 r. oddalającego
wniosek S. Spółki z o.o. z siedzibą w W. w części dotyczącej ujawnienia budynków
w księdze wieczystej.
W ocenie Sądu Okręgowego nie jest dopuszczalna skarga kasacyjna od
postanowienia w przedmiocie wniosku o sprostowanie oznaczenia nieruchomości
w księdze wieczystej w sposób, w jaki w niniejszej sprawie domaga się tego
wnioskodawca, tj. przez ujawnienie budynków. Sąd wskazał, że postanowienie
oddalające apelację od postanowienia rozstrzygającego w przedmiocie wniosku
o dokonanie sprostowania oznaczenia nieruchomości w trybie art. 27 ustawy
o księgach wieczystych i hipotece nie jest orzeczeniem kończącym postępowanie
w sprawie, a więc takim orzeczeniem, które, jak ujął to Sąd, kładzie kres
określonym czynnościom w zakresie uprawnień podmiotowych związanych
z ustrojem ksiąg wieczystych. Jak podkreślił Sąd Okręgowy, dział I-0 służy
ujawnianiu stanu faktycznego nieruchomości, nie jest przeznaczony do wpisów
praw. Zmiany w tym dziale nie przesądzają o prawie własności.
Wnioskodawca wniósł zażalenie na postanowienie Sądu Okręgowego w S. z
dnia 22 stycznia 2015 r. Zaskarżył to postanowienie w całości oraz wniósł o jego
uchylenie i przekazanie sprawy temu Sądowi do ponownego rozpoznania i
rozstrzygnięcia o kosztach postępowania wszczętego zażaleniem. Skarżący
podniósł zarzut naruszenia art. 5191
k.p.c. poprzez niewłaściwą wykładnię
polegającą na przyjęciu, że postanowienie o sprostowaniu wpisu w księdze
wieczystej nie jest postanowieniem, na które przysługuje skarga kasacyjna.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Zgodnie z art. 5191
k.p.c. od wydanego przez sąd drugiej instancji
postanowienia co do istoty sprawy oraz postanowienia w przedmiocie odrzucenia
wniosku i umorzenia postępowania kończącego postępowanie w sprawie,
w sprawach z zakresu prawa osobowego, rzeczowego i spadkowego, przysługuje
skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego, chyba że przepis szczególny stanowi
inaczej. W sprawach z zakresu ksiąg wieczystych skarga kasacyjna przysługuje od
orzeczeń kształtujących prawa podmiotowe związane z wpisami w księdze
wieczystej. Zaskarżeniu skargą kasacyjną nie podlegają orzeczenia o zmianach
w opisie nieruchomości, mające jedynie charakter informacyjny, obejmujące stan
faktyczny, a więc takie, które nie mają związku ze stanem prawnym nieruchomości.
Sąd Najwyższy w postanowieniach wydanych w dniu 13 listopada 2014 r.
w sprawach V CZ 76/14 i V CZ 74/14 oraz w postanowieniu z dnia 29 kwietnia
2015 r. w sprawie V CZ 13/15 wyraził pogląd, że ujawnienie w księdze wieczystej
faktu zabudowania nieruchomości może mieć wpływ na sferę prawną właściciela
nieruchomości oraz innych osób, zarówno w sferze prawa prywatnego, jak
i publicznego. Skarga kasacyjna jest zatem dopuszczalna od orzeczeń
w przedmiocie ujawnienia w księdze wieczystej informacji o budynku znajdującym
się na nieruchomości. W powołanych orzeczeniach Sądu Najwyższego zostało
jednak podkreślone, że ocena dopuszczalności tego środka zaskarżenia wymaga
badania w każdej sprawie skutków konkretnego wpisu dla praw podmiotowych
powiązanych z księgą wieczystą.
Wymienione postanowienia Sądu Najwyższego zostały wydane
w postępowaniach dotyczących tych samych przedmiotowo żądań ujawnienia
budynków w księgach wieczystych, wszczętych z wniosku tego samego
wnioskodawcy, S. Spółki z o.o. z siedzibą w W.
Mając powyższe na względzie, Sąd Najwyższy uchylił zaskarżone
postanowienie, na podstawie art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. i art. 39815
k.p.c.