Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 czerwca 2016 roku

Sąd Rejonowy w Gorlicach I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Joanna Zaryczny
Protokolant:	st.sekr.sąd. Piotr Kamiński

po rozpoznaniu w dniu 28 czerwca 2016 roku w Gorlicach

sprawy z powództwa W. R. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...)-A. (MS) (...) w G.

przeciwko P. K.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego P. K. na rzecz powoda W. R. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...)-A. (MS) (...) w G. kwotę 17.000,00zł (siedemnaście tysięcy złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 07 grudnia 2013 roku do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.267,00zł (trzy tysiące dwieście sześćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym 2.400,00zł (dwa tysiące czterysta złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSR Joanna Zaryczny

UZASADNIENIE

do wyroku Sądu Rejonowego w Gorlicach

z dnia 29 czerwca 2016r.

do sygn. akt I C 103/14

o zapłatę

Powód W. R. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...)-A. (MS) (...) w G. wystąpił z pozwem nadanym dnia 10.02.2014r., skierowanym przeciwko P. K. domagając się zasądzenia kwoty 17.000,00zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 07.12.2013r. do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego.

Roszczenie powoda zostało wywiedzione z zawartej w dniu 02.10.2013r. umowy sprzedaży znakowarki laserowej. Powód przed odbiorem urządzenia od pozwanego dokonał jej oględzin oraz zaakceptował wykonane testy nie stwierdzając wad urządzenia. Ponadto w trakcie odbioru od pozwanego urządzenie zostało sprawdzone w miejscu zamieszkania pozwanego przez krótkotrwałe uruchomienie. Pozwany jako konstruktor znakowarki zagwarantował wsparcie techniczne i pomoc przy usuwaniu ewentualnych awarii technicznych. Podczas montażu znakowarki powód został zapewniony, że przegrzanie urządzenia nie jest możliwe z uwagi na istnienie 3 oddzielnych systemów zabezpieczeń. Po uruchomieniu znakowarki w siedzibie powoda okazało się, że urządzenie ma wady, ponieważ zaczęło się nagrzewać i samoczynnie wyłączać już po kilku minutach pracy. Powód powiadomił o tym niezwłocznie pozwanego. Próby uruchomienia urządzenia nie powiodły się. Urządzenie po uzgodnieniu z pozwanym zostało do niego odesłane. Pozwany stwierdził, że doszło do spalenia jednej diody w module diodowym urządzenia i uszkodzenia modułu pompującego J. oraz konieczna jest jego wymiana lub regeneracja. Ponieważ zgodnie z zapewnieniami pozwanego systemy zabezpieczeń powinny uniemożliwić uszkodzenie tego modułu na etapie uruchomienia znakowarki, w ocenie powoda przedmiotowy moduł pompujący musiał być uszkodzony w momencie wydania urządzenia kupującemu. Wobec powyższego w piśmie z dnia 14.10.2013r. powód wezwał pozwanego do doprowadzenia urządzenia do stanu zgodnego z umową zakreślając termin do dnia 29.10.2013r. Ponieważ wada okazała się istotna, a pozwany nie usunął jej w wyznaczonym terminie, w piśmie z dnia 20.11.2013r. powód odstąpił od umowy sprzedaży i wezwał do dostarczenia do siedziby kupującego urządzenia wolnego od wad, co powodowałoby bezskuteczność wypowiedzenia, w przeciwnym razie żądanie zwrotu zapłaconej ceny w kwocie 17.000,00zł stawało się wymagalne. Dokument odstąpienia został doręczony do siedziby pozwanego w dniu 22.11.2013r. Ponieważ wada nie została usunięta, powód ponownie w piśmie z dnia 09.12.2013r. wezwał pozwanego do zwrotu wpłaconej ceny do dnia 16.12.2013r.

Odnosząc się do zarzutów pozwanego dotyczącego samowolnego podłączenia dodatkowego chłodzenia, powód podał, że chłodnica była czysta i przed użyciem profilaktycznie odtłuszczona. Po wykonaniu modyfikacji nie doszło do załączenia głowicy lasera z uwagi na zbyt niskie ciśnienie wody w obiegu, powodujące błąd na jednym z czujników. Po powrocie do oryginalnego obiegu wody, uprzednio przeczyszczonego zgodnie z zaleceniami pozwanego, głowica lasera uruchomiła się, jednak ze względu na przepalenie diod, wskazywała zbyt niskie napięcie. Modyfikacja nie była zatem powodem uszkodzenia znakowarki. (k.1, 39)

Pozwany P. K. w sprzeciwie od nakazu zapłaty, wydanego przez Sąd Rejonowy w Gorlicach w postępowaniu upominawczym dnia 28.02.2014r. do sygn. I Nc (...)(k.14), wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów postępowania (k.22). Przyznał, że w dniu 02.10.2013r. zawarł z powodem umowę sprzedaży znakowarki laserowej. W dacie wydania urządzenie było sprawne, a jego stan techniczny dobry. Przed sprzedażą znakowarka została poddana oględzinom przez powoda, który zaakceptował wykonane nią testy znakowania, sprawdzenie nie polegało na krótkotrwałym uruchomieniu, ale miało charakter trwającej znaczny okres czasu obserwacji pracy urządzenia. Pozwany utrzymywał, że w momencie wydania powodowi urządzenie było wolne od jakichkolwiek wad. Przyczyna wystąpienia późniejszej usterki (przepalenia diody) nie tkwiła w samej znakowarce, lecz w sposobie w jaki powód ją eksploatował. Z. wyposażona była w kilka systemów zabezpieczeń chroniących elementy konstrukcji przed przegrzaniem i uszkodzeniem. Poza tym posiadała czujnik, który po przekroczeniu odpowiedniej temperatury powodował jej wyłączenie. Jeżeli urządzenie znajdowało się w pomieszczeniu, w którym panowały wysokie temperatury, to wyłączenie następowało po krótszym okresie pracy. Samo wyłączenie urządzenia w pewnych odstępach czasu nie było niczym nienaturalnym, lecz zwiększało bezpieczeństwo jego eksploatacji. Powód bez konsultacji z pozwanym podłączył przynajmniej jedną własną chłodnicę, chcąc zapewne zwiększyć wydajność urządzenia. Kiedy znakowarka została dostarczona do siedziby pozwanego, w wodzie destylowanej wykorzystywanej w procesie chłodzenia urządzenia, pozwany zauważył zanieczyszczenia. Po otrzymaniu od powoda pisma z dnia 14.10.2013r. pozwany odpisał, że usterka nie jest wadą fizyczną, lecz błędem eksploatacyjnym spowodowanym niedostateczną kulturą techniczną podczas obsługi sprzętu. Pozwany podkreślił, że powód przez nieprawidłową eksploatację poprzedniej znakowarki doprowadził do jej uszkodzenia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...)-A. (MS) (...) w G..

(okoliczność bezsporna: wydruk (...) k.7)

W ramach prowadzonej działalności powód potrzebował znakowarki laserowej, ponieważ urządzenie do tej pory eksploatowane uległo uszkodzeniu. Pozwany zajmował się m.in. konstrukcją oraz naprawą urządzeń precyzyjnych. W okresie od października 2012r. do marca 2013r. skonstruował znakowarkę laserową z posiadanych przez siebie części. Urządzenie było przeznaczone do jego użytku, lecz jesienią 2013r. z powodów finansowych postanowił je zbyć i wystawił ofertę sprzedaży na stronie (...).tablica.pl. (...) powoda M. T. znalazł ofertę sprzedaży znakowarki laserowej na stronie (...).tablica.pl. (...) przez konto mailowe innego pracownika Ł. C. pod koniec września (23.09.2013r.) skontaktował się z pozwanym, prosił o naprawę lasera używanego w firmie i zasygnalizował zainteresowanie laserem wystawionym na sprzedaż przez pozwanego. W mailu zwrotnym 28.09.2013r. pozwany opisał stan uszkodzonego lasera, miał zastrzeżenia co do warunków eksploatacji lasera w firmie powoda (mail z 30.09.2013r.). Zastrzegł, że dla znakowarki używanej, poskładanej przez niego z posiadanych komponentów nie może być gwarantem, ponieważ nie posiada żadnych zapasów materiałów. Laser pracuje dobrze w warunkach garażowych, ale nie wie czy sprawdzi się w warunkach zakładu powoda.

Pracownik umówił się na obejrzenie urządzenia oraz wykonanie testów jego działania. Spotkanie odbyło się w garażu domu pozwanego w K.. M. T. wraz z kierowcą przywieźli części samochodowe, na których miały zostać wykonane testowe znakowania. Ponieważ testy spełniły ich oczekiwania, pracownik poinformował powoda o możliwości zakupu urządzenia.

Przed odbiorem urządzenia na prośbę kupującego pozwany dokonał modyfikacji przycisku znakowarki mającej zwiększyć czas pracy urządzenia, tj. przeprogramował wewnętrzny sterownik (...).

(dowód: korespondencja mailowa pozwanego i Ł. C. z dnia 23, 24, 298, 30.09.2013r.- k.27-30, zeznania świadka M. T. – k.46/2, zeznania powoda - k.48, częściowo zeznania pozwanego – k.49)

W dniu 02.10.2013r. pozwany jako sprzedający oraz powód jako osoba prowadząca działalność gospodarczą – kupujący zawarli umowę sprzedaży znakowarki laserowej, w skład której wchodziły: głowica laserowa, głowica skanująca, soczewka, karta sterująca oraz komputer – szczegółowo opisane w §1.1 umowy. W ust.2 §1 sprzedawca oświadczył, że znakowarka jest w pełni sprawna, a jej stan techniczny dobry. W §2 kupujący oświadczył, że znakowarkę widział, dokonał jej zewnętrznych oględzin oraz zaakceptował wykonane testy znakowania. Cenę strony ustaliły na kwotę 17.000,00zł (§3), która została w całości uiszczona. Sprzedawca w ramach ceny zobowiązał się udzielić kupującemu zdalnego (telefonicznie, pocztą elektroniczną, faks) lub osobistego w miejscu jego siedziby wsparcia technicznego i pomocy przy montażu przedmiotu umowy oraz przy usuwaniu ewentualnych awarii technicznych (§3 ust.3).

(dowód: umowa znakowarki laserowej z dnia 02.10.2013r. – k.8-9)

Po urządzenie do pozwanego przyjechał w piątek wieczorem M. T. z drugim pracownikiem. Przed odebraniem znakowarki została na krótko uruchomiona, następnie rozebrana na części i zapakowana do samochodu, którym przyjechali pracownicy powoda. Urządzenie było transportowane na palecie. Pozwany przestrzegał, by urządzenie nie było składowane w miejscu, gdzie mogłoby dojść do zamarznięcia jego części.

Dopiero po weekendzie, tj. w poniedziałek 09.10.2012r. rano pracownik powoda M. T. złożył urządzenie według instrukcji podanej przez pozwanego przy odbiorze. Bez konsultacji z pozwanym pracownik powoda podłączył dodatkową chłodnicę. Była to chłodnica samochodowa, nowa, przeczyszczona wodą destylowaną, podłączona równolegle do urządzenia. Po podłączeniu do prądu urządzenie nie miało wystarczającej mocy, by wypalać, znakować materiały. Miało mniejszą moc niż powinno. Wobec nieuruchomienia urządzenia, modyfikacja w postaci dodatkowej chłodnicy została odłączona. Kiedy ponownie próbowano podłączyć urządzenie, nie było to skuteczne. Wówczas M. T. zatelefonował do pozwanego, który powiedział, że trzeba przeczyścić filtry w zamkniętym układzie chłodzenia i odpowietrzyć układ chłodzenia. Ponieważ urządzenie nadal nie pracowało prawidłowo, wysłał zdjęcie pozwanemu. Pozwany zauważył przepaloną diodę. Tego samego dnia urządzenie zostało przewiezione do pozwanego, który miał sprawdzić przyczynę awarii i ją usunąć.

(dowód: protokół przekazania z dnia 09.10.2013r. - k.10, zeznania świadka M. T. – k.46/2-47, częściowo zeznania pozwanego – k.49-51)

Po sprawdzeniu urządzenia pozwany stwierdził spalenie 1 diody w module diodowym uszkodzenie modułu pompującego J., który wymagał wymiany lub regeneracji.

(dowód: zeznania pozwanego k.49-51)

W piśmie z dnia 14.10.2013r. nr (...) powód powołując się na zabezpieczenia znakowarki, które miały chronić ją przed przegrzaniem i uniemożliwić uszkodzenie modułu pompującego J. na etapie uruchomienia, wskazał, że moduł był uszkodzony i urządzenie niesprawne już w chwili wydania go pracownikom powoda. Dlatego wezwał pozwanego w terminie do 29.10.2013r., aby doprowadził znakowarkę do stanu zgodnego z umową, sygnalizując odstąpienie od umowy oraz żądanie zwrotu uiszczonej ceny.

(dowód: pismo z dnia 14.10.2013r. nr (...) – k.11)

W odpowiedzi na powyższe pismo pozwany w korespondencji z dnia 19.10.2013r. odpisał, że awaria nastąpiła podczas adaptacji znakowarki do warunków pracy w zakładzie kupującego z powodu samodzielnej modyfikacji zamkniętego obiegu chłodzenia lasera. Bez konsultacji technicznej została do obiegu wody chłodzącej dodana zaolejona chłodnica samochodowa, co spowodowało zanieczyszczenie obiegu wody dejonizowanej tłustą cieczą oraz zanieczyszczeniami mechanicznymi. O ile filtry w laserze były w stanie zabezpieczyć obieg przed ciałami obcymi, to obecność składników płynnych upośledziła poprawne chłodzenie zespołu diod laserowych, ponieważ ropopochodne są hydrofobowe, zaburzając poprawny odbiór ciepła przez wodę w obiegu chłodzenia. Zaznaczył, że modyfikacje nie były przez niego uprzednio zaopiniowane lub z nim skonsultowane.

(dowód: pismo odpowiedź na pismo nr (...) z dnia 19.10.2013r. – k.26)

W piśmie z dnia 20.11.2013r. powołując się na wadę istotną urządzenia powód odstąpił od umowy z dnia 02.10.2013r. Zakreślił pozwanemu termin 14 dni na naprawę urządzenia i dostarczenia do siedziby powoda, co skutkowałoby bezskutecznością odstąpienia. W przypadku bezskutecznego upływu powyższego terminu wymagalne miało stać się roszczenie o zwrot zapłaconej ceny. Pismo zostało odebrane przez pozwanego dnia 22.11.2013r.

(dowód: pismo z dnia 20.11.2013r. z potwierdzeniem nadania i odbioru – k.12-14)

Ponieważ naprawa nie została dokonana, nie została także zwrócona cena, w piśmie z dnia 09.12.2013r. powód wezwał pozwanego do zwrotu kwoty 17.000,00zł w terminie do 16.12.2013r. Pismo zostało doręczone pozwanemu w dniu 11.12.2013r.

(dowód: informacja o wszczęciu procesu windykacji wezwanie do zapłaty z dnia 09.12.2013r. z potwierdzeniem odbioru i nadania – k.15-16)

Z. laserowa skonstruowana przez pozwanego była urządzeniem prototypowym. Niemal wszystkie podzespoły wykorzystane do budowy maszyny były używane i pochodziły z różnych źródeł. Podzespoły te mogły posiadać wady ukryte objawiające się w różnych punktach pracy czy warunkach środowiskowych jak temperatura, ciśnienie powietrza, zakłócenia zasilania itp. W pierwotnej wersji maszyna była zaprogramowana na 1 minutowy czas gotowości, zwany też czasem czuwania. W czasie czuwania/gotowości (...) generuje dużą ilość ciepła. (...) jest kluczowym elementem układu formowania wiązki laserowej. Element ten podczas pracy i gotowości do pracy generuje dużą ilość ciepła i wymaga wymuszonego chłodzenia. Jest to element szczególnie wrażliwy na przegrzanie i jego maksymalna temperatura pracy nigdy nie powinna przekraczać maks. temperatury deklarowanej przez producenta.

Układ chłodzenia w maszynie skonstruowanej przez pozwanego jest podobny do układu stosowanego w samochodach spalinowych. Pompa generuje obieg cieczy chłodzącej (wody demineralizowanej), która przepływa przez (...), rezonator optyczny, filtry, trzy chłodnice. W maszynie nad prawidłową pracą układu chłodzenia czuwa dodatkowy regulator temperatury, który współpracuje z głównym sterownikiem. Zadaniem układu jest niedopuszczenie, aby temperatura cieczy chłodzącej przekroczyła 35°C. Obwód chłodzenia jest wyposażony w trzy czujniki czuwające nad prawidłową pracą tego układu: czujnik ciśnienia wody, czujnik prawidłowego przepływu i czujnik temperatury. Sygnały z czujników ciśnienia i przepływu odbiera sterownik główny znakowarki. Sygnał alarmowy związany z przekroczeniem granicznej temperatury wysyła do sterownika regulator temperatury.

Układ chłodzenia w znakowarce zakupionej przez powoda był prawidłowo zaprojektowany – możliwe awarie miały być wykrywane przez przynajmniej dwa czujniki. Przykładowo awaria pompy powinna być sygnalizowana przez czujnik ciśnienia i czujnik przepływu, a przegrzanie związane z zatkaniem filtrów jest sygnalizowane przez czujnik przepływu i pośrednio przez czujnik temperatury.

Maszyna będąc w użytkowaniu pozwanego pracowała sporadycznie wykonując od czasu do czasu niewielkie prace zlecone. W związku z tym nie osiągała lub rzadko osiągała temperaturę graniczną 35°C. Pozwany na prośbę pracowników powoda dokonał tuż przed przekazaniem maszyny modyfikacji, która miała istotne znaczenie dla dalszego trybu pracy znakowarki. Modyfikacja polegała na wydłużeniu czasu gotowości urządzenia (gotowości wiązki lasera) z 1 minuty do 5 minut, co łączyło się z dużo większym obciążeniem maszyny i nieprzerwanym generowaniem ciepła przez (...). W związku z tym termiczny punkt pracy maszyny zmienił się. Po dokonanej zmianie maszyna nie miała wystarczającej mocy chłodzącej.

Do uszkodzenia urządzenia doszło, ponieważ jeden z czujników nadzorujący pracę układu chłodzącego nie zadziałał poprawnie. Uszkodzenie miało charakter lawinowy, związany z przegrzaniem bloku laserowej pompy diodowej ( (...)).

Powodami uszkodzenia były: przekroczenie maksymalnej temperatury pracy (...) w wyniku niewystarczająco wydajnej pracy układu chłodzenia lub przekroczenie maksymalnej temperatury pracy (...) w wyniku źle dobranej temperatury granicznej lub niezadziałanie układu zabezpieczającego przed przegrzaniem.

Z powodu niedostępności szczegółowych danych technicznych (...), nie można stwierdzić ze stuprocentową pewnością czy była ona eksploatowana w niewłaściwej temperaturze.

Z uwagi na fakt, że: urządzenie składa się w przeważającej części z podzespołów używanych o nieznanej historii i stopniu zużycia; niedostępna jest szczegółowa dokumentacja techniczna (...) czyli elementu, który uległ uszkodzeniu (nieznany zakres temperatur pracy); wprowadzono istotną zmianę polegającą na zmianie trybu pracy maszyny z przerywanej na ciągłą i nie przetestowano w sposób wystarczający zachowania maszyny przy górnym alarmowym ograniczeniu temperatury - można pośrednio stwierdzić, że urządzenie zawierało wadę lub kilka wad konstrukcyjnych.

W (...) jest utrzymywany przepływ laminarny wykluczający tworzenie i osadzanie się w tym elemencie emulsji oraz innych zanieczyszczeń substancjami ropopochodnymi, oleistymi. W konsekwencji podłączenie chłodnicy nawet zanieczyszczonej substancją oleistą, nie miało wpływu na uszkodzenie.

Uszkodzenia spowodowane niewłaściwym transportem nie miały istotnego wpływu na wynikłą awarię (...).

Mimo możliwych różnych niepoprawnych modyfikacji układu chłodzenia, w tym umieszczenia dodatkowej chłodnicy równolegle, prawidłowo pracujący zestaw zabezpieczeń był w stanie wychwycić taką modyfikację i uniemożliwić dalszą pracę (...).

Zanieczyszczenie układu chłodzenia substancjami oleistymi i drobinkami przypominającymi piasek jest skrajnie niekorzystna dla układu chłodzenia i przepływ cieczy. Jednak upośledzenie przepływu cieczy chłodzącej (zatkane filtry) jest sygnalizowane przez czujnik przepływu i pośrednio przez czujnik temperatury. W takiej sytuacji, prawidłowo pracujący zestaw zabezpieczeń, tym bardziej jest w stanie wychwycić dysfunkcję i uniemożliwić dalszą pracę (...).

(dowód: opinia biegłego T. Ś. – k.101-106, opinia uzupełniająca k.119-120)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie przedłożonych przez strony dokumentów, których wiarygodność i autentyczność nie zostały przez strony podważone, nie wzbudziły także podejrzeń Sądu, opinii biegłego, zeznań świadka oraz dowodu z zeznań stron.

Opinia biegłego T. Ś. (k.101-106, opinia uzupełniająca k.119-120) w ocenie Sądu udzieliła klarownych i wystarczających odpowiedzi na zadane w tezie dowodowej pytania. Biegły odniósł się do specyfiki urządzenia będącego składakiem, urządzeniem w typie prototypu i bazując na posiadanej wiedzy specjalnej oraz dokonanych obliczeniach wysnuł wnioski, zdaniem Sądu logiczne i przekonujące. Wiadomości dostarczone na podstawie opinii, pozwoliły Sądowi na poczynienie ustaleń dotyczących przyczyn uszkodzenia urządzenia.

Zeznania świadka M. T. (k.46/2-48) były dla Sądu przekonujące i wiarygodne w części. Świadek jako pracownik powoda zajmował się bezpośrednio nabyciem urządzenia od pozwanego, jego montażem i uruchomieniem. Okoliczności dotyczące zawarcia umowy, montażu urządzenia w firmie powoda, jego uszkodzenia i zwrotnego oddania pozwanemu nie wzbudziły wątpliwości. Sąd natomiast konfrontując zeznania świadka z treścią pism procesowych właśnie strony powodowej doszedł do przekonania, że nie są wiarygodne twierdzenia dotyczące tego, że urządzenie nie zostało sprawdzone przed transportem do firmy powoda po modyfikacji przycisku oraz co do sekwencji podłączenia dodatkowej chłodnicy. Świadek zeznał, że po modyfikacji urządzenie nie zostało sprawdzone, a chłodnica została podłączona dopiero na polecenie pozwanego po tym jak znakowarka nie zadziałała po uruchomieniu. W treści pozwu znajduje się zapis: „Powód przed odbiorem od pozwanego znakowarki laserowej dokonał jej oględzin zewnętrznych, nie stwierdził jakichkolwiek wad urządzenia. Ponadto ww. urządzenie w trakcie odbioru od pozwanego zostało sprawdzone w miejscu zamieszkania pozwanego poprzez jego krótkotrwałe uruchomienie” (k.2). Zaś w piśmie procesowym z dnia 30.06.2014r. (k.41) zamieszczony został zapis: „ Co zaś się tyczy zarzutu samowolnego podłączenia dodatkowego chłodzenia, podnieść należy, że podłączona przez powoda chłodnica była czysta oraz została przed użyciem profilaktycznie odtłuszczona. Po wykonaniu modyfikacji nie doszło jednak do załączenia głowicy lasera, z uwagi na zbyt niskie ciśnienie wody w obiegu, powodujące błąd na jednym z czujników. Po powrocie do oryginalnego obiegu wody, uprzednio przeczyszczonego zgodnie z zaleceniami pozwanego, głowica lasera uruchomiła się, jednakże ze względu na przepalenie diod, wskazywała ona zbyt niskie napięcie”. Biorąc pod uwagę choćby zasady doświadczenia życiowego nierozsądnym byłoby odbieranie urządzenia od zbywcy po jego modyfikacji bez sprawdzenia. Poza tym gdyby pozwany uważał, że warunki panujące w firmie powoda wymagały dodatkowego chłodzenia, zapewne by taką modyfikację zainstalował lub zapewnił części, bądź poczynił na tę okoliczność ustalenia z pracownikami powoda, tymczasem takie czynione nie były. W ocenie Sądu było zaś tak, iż pracownik powoda przewidując konieczność większej mocy chłodzenia urządzenia samowolnie podpiął kolejną chłodnicę. Niezależnie od powyższego nie ma to decydującego znaczenia dla wyniku sprawy biorąc pod uwagę wnioski opinii biegłego.

Sąd nie miał zastrzeżeń co do wiarygodności zeznań stron (powoda k.48-49, pozwanego k.49-51). Powód dysponował jedynie wiedzą ogólną opartą na informacjach przekazanych przez pracownika, ponieważ sam nie zajmował się umową nabycia znakowarki. Pozwany zaś opisał okoliczności zawierania umowy, przekazania sprzętu zgodnie z rzeczywistym przebiegiem. Oceny przyczyn uszkodzenia urządzenia nie były dla Sądu przekonujące i wiążące jako strony zaangażowanej w spór. Pozwany wnosił o jego uzupełniające słuchanie podnosząc, że nie miał szansy wypowiedzenia na okoliczność tego w jaki sposób były eksploatowane inne urządzenia w firmie powoda, co jego zdaniem ma znaczenie w niniejszej sprawie. Z protokołu rozprawy z dnia 30.07.2014r. kiedy przeprowadzony został dowód z przesłuchania stron, wynika iż pozwany złożył obszerne zeznania, nie wynika z niego, by wysłuchanie zostało przerwane z uwagi na późną porę lub inną oczekującą na wywołanie sprawę, przez co wypowiedź pozwanego miałaby zostać przerwana. Nadto w ocenie Sądu dla rozpoznania sprawy nie mają istotnego znaczenia okoliczności w jaki sposób eksploatowane są inne urządzenia w firmie powoda, a tylko istotne dla sprawy okoliczności mają być przedmiotem dowodu, jak stanowi art. 227 k.p.c.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie.

Powód domagał się zasądzenia kwoty odpowiadającej uiszczonej cenie po odstąpieniu od umowy sprzedaży znakowarki laserowej z dnia 02.10.2013r.

Powód nabył znakowarkę jako przedsiębiorca od pozwanego, który nie prowadził działalności gospodarczej. Z uwagi na datę zawarcia umowy mają do niej zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego sprzed zmiany dokonanej ustawą z dnia 30.05.2014r. o prawach konsumenta (Dz.U.2014.827), która ma zastosowanie do stosunków umownych zawartych po dniu 24.12.2015r. (art.51 ustawy zmieniającej).

Na podstawie art.556§1 k.c. w brzmieniu j.w. sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę zmniejszającą jej wartość lub użyteczność ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub z przeznaczenia rzeczy, jeżeli rzecz nie ma właściwości, o których istnieniu zapewnił kupującego, albo jeżeli rzecz została kupującemu wydana w stanie niezupełnym (rękojmia za wady fizyczne).

W stanie faktycznym niniejszej sprawy powód powołał się na wadę tkwiąca w urządzeniu, która uniemożliwiła jego eksploatację, dlatego od umowy odstąpił i zażądał zwrotu ceny.

Sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy (art.557§1 k.c.). Sprzedawca nie jest odpowiedzialny z tytułu rękojmi za wady fizyczne, które powstały po przejściu niebezpieczeństwa na kupującego, chyba że wady wynikły z przyczyny tkwiącej już poprzednio w rzeczy sprzedanej (art.559 k.c.).

Przepis art. 559 k.c. modyfikuje rozkład ciężaru dowodu - jako przepis w tym zakresie szczególny w stosunku do art. 6 k.c. - w razie dochodzenia przez kupującego od sprzedawcy roszczeń z tytułu rękojmi. Treść normy prawnej zawartej w art. 559 k.c. uzasadnia posługiwanie się domniemaniem, że wady wynikły z przyczyny tkwiącej już poprzednio w rzeczy sprzedanej. Oznacza to, że na kupującym nie spoczywa ciężar dowodu, iż wada powstała z przyczyny tkwiącej już poprzednio w rzeczy. Ryzyka wadliwej produkcji i ryzyka związanego ze sprzedażą rzeczy wadliwych nie może ponosić kupujący. Na sprzedawcy spoczywa obowiązek kontroli dostarczonego towaru celem stwierdzenia, czy w dacie wydania kupującemu przedmiotu sprzedaży nie ma on wad fizycznych. Natomiast kupujący nie ma obowiązku badania rzeczy, a ujemne dla niego skutki prawne wywołują jedynie dwa elementy: świadomość, że rzecz zaoferowana do sprzedaży ma wadę i świadome w takiej sytuacji nabycie rzeczy wadliwej (wyrok SN z dnia 27.11.2003r., III CK 115/02 LEX nr 479354).

Powód jako kupujący nie wiedział o wadzie. Dołożył aktów staranności, ponieważ przed zakupem urządzenie zostało poddane testom. Zostało także sprawdzone przed samym odbiorem, choć był to odbiór krótkotrwały. Nie zostało wykazane, by wada powstała po przejściu niebezpieczeństwa na kupującego, jeżeli zaś tak było, to wada ta wynikła z przyczyny tkwiącej uprzednio w urządzeniu.

Jeżeli rzecz sprzedana ma wady, kupujący może od umowy odstąpić albo żądać obniżenia ceny. Jeżeli kupujący odstępuje od umowy z powodu wady rzeczy sprzedanej, strony powinny sobie nawzajem zwrócić otrzymane świadczenia według przepisów o odstąpieniu od umowy wzajemnej (art.560§1 i 2 k.c.). Jeżeli przedmiotem sprzedaży jest rzecz określona co do tożsamości, a sprzedawcą jest wytwórca tej rzeczy, kupujący może żądać usunięcia wady, wyznaczając w tym celu sprzedawcy odpowiedni termin z zagrożeniem, że po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu od umowy odstąpi. Powyższe nie wyłącza uprawnienia do odstąpienia od umowy lub do żądania obniżenia ceny (art.561§2 i 3 k.c.).

Kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu miesiąca od jej wykrycia, a w wypadku gdy zbadanie rzeczy jest w danych stosunkach przyjęte, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu miesiąca po upływie czasu, w którym przy zachowaniu należytej staranności mógł ją wykryć. Do zachowania terminów zawiadomienia o wadach rzeczy sprzedanej wystarczy wysłanie przed upływem tych terminów listu poleconego (art.563§1, 2 i 3 k.c.).

Z ustaleń poczynionych przez Sąd wynika, iż urządzenie będące przedmiotem umowy stron z dnia 02.10.2013r. było prototypem – składakiem skonstruowanym przez pozwanego. Urządzenie miało wykonywać określone zadania jako znakowarka laserowa. Pozwany jako konstruktor dokonał jego modyfikacji jeszcze przed przekazaniem zakupionego urządzenia nabywcy. Ponosił zatem odpowiedzialność za taki stan urządzenia w jakim zostało ono wydane kupującemu.

Z ustaleń wynika, iż powód po montażu także dokonał samowolnej modyfikacji urządzenia poprzez podłączenie dodatkowej chłodnicy.

Do rozstrzygnięcia pozostał spór, czy urządzenie nie działało – zostało uszkodzone na skutek wady tkwiącej w nim przed wydaniem, czy na skutek sposobu transportu i eksploatacji. Opierając się na wynikach opinii biegłego ds. urządzeń precyzyjnych T. Ś. Sąd wykluczył, by przyczyną awarii urządzenia – modułu pompującego był sposób transportu urządzenia. Biegły jednoznacznie wskazał, że o ile warunki transportu nie były odpowiednie, to nie miały wpływu na ujawnioną awarię. Mogły wpływać na układ optyczny, tymczasem nie on był przyczyną awarii. Transport mógł także ujawnić wady konstrukcyjne już tkwiące w urządzeniu z uwagi na złożenie z różnych używanych modułów i podzespołów. Te zaś okoliczności nie generują odpowiedzialności nabywcy, skoro wada miała tkwić już w urządzeniu. Sąd wykluczył także, by do uszkodzenia doszło na skutek samowolnego podłączenia dodatkowego układu chłodzenia, w konsekwencji zanieczyszczenia substancjami oleistymi oraz drobinkami. Biegły wyjaśnił, że nawet substancja oleista nie powinna upośledzić działania, lecz powinny zadziałać systemy zabezpieczeń. Tak się zaś nie stało. W konsekwencji Sąd przyjął, iż przyczyną awarii urządzenia była wada tkwiąca w urządzeniu jeszcze przed przekazaniem go kupującemu. W takim zaś przypadku odpowiedzialność ponosi sprzedawca.

Powód wypełnił opisane powyżej i wymagane prawem warunki odstąpienia, bowiem sprawdził urządzenie przed odbiorem. Po uruchomieniu w firmie i odnotowaniu awarii niezwłocznie skontaktował się z pozwanym. Wezwał go do usunięcia wady. Kiedy to nie nastąpiło – odstąpił od umowy. Na skutek odstąpienia strony winny zwrócić sobie to co świadczyły. Urządzenie zostało zwrócone pozwanemu. Na pozwanym spoczywa obowiązek zwrotu ceny na rzecz powoda.

Na podstawie powyższej analizy Sąd przyjął, że powód skutecznie od umowy odstąpił i zasadnie wezwał pozwanego do zwrotu ceny. Dlatego przy zastosowaniu art. 561, 560 oraz art. 494 k.p.c. orzekł jak w pkt I. Odsetek powód domagał się od dnia 07.12.2013r., ponieważ oświadczenie o odstąpieniu z dnia 20.11.2013r. zostało odebrane przez pozwanego 22.11.2013r. z zakreśleniem terminu 14 dni na naprawę. Ponieważ pozwany nie dostarczył do siedziby firmy powoda sprawnego urządzenia, z dniem 07.12.2013r. wymagalne stało się żądanie zwrotu uiszczonej ceny.

Powództwo zostało uwzględnione w pełni. Powód działał przez zawodowego pełnomocnika ustanowionego z wyboru, uiścił opłatę od pozwu 850,00zł. Pozwany działał osobiście, uiścił zaliczkę na poczet wynagrodzenia biegłego w kwocie 1.500,00zł (k.52). Sąd przyznał biegłemu wynagrodzenie za opracowanie opinii w kwocie 1.100,96zł (k.110) wypłacone z zaliczki pozwanego (poz. 227/2014). O kosztach Sąd orzekł stosownie do wyniku procesu na zasadzie art.98 k.p.c., tj. zasądził od pozwanego na rzecz powoda koszty zastępstwa procesowego 2.400,00zł powiększone o opłatę skarbową 17,00zł oraz uiszczoną opłatę od pozwu 850,00zł.

SSR Joanna Zaryczny