Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 października 2013 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku

VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Monika Popielińska

Protokolant: st. sekr. sądowy Adrianna Mikulska

po rozpoznaniu w dniu 16 października 2013 r. w Gdańsku

sprawy A. Z.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania A. Z.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 18 stycznia 2013 r. nr (...)

oddala odwołanie.

/ Na oryginale właściwy podpis. /

Sygn. akt VII U 812/13

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. decyzją z dnia 18 stycznia 2013 r. odmówił ubezpieczonemu A. Z. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy powołując się na fakt, iż komisja lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 14 stycznia 2013 r. stwierdziła, że ubezpieczony nie jest osobą niezdolną do pracy.

Ubezpieczony odwołał się od powyższej decyzji zarzucając, że została wydana niezgodnie ze stanem faktycznym. Równocześnie wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i orzeczenie co do istoty sprawy lub skierowanie sprawy do ponownego rozpatrzenia, o wezwanie na rozprawę biegłego tłumacza języka migowego, gdyż kontakt słowny z ubezpieczonym jest znacznie utrudniony oraz o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłych lekarzy medycyny o specjalizacji z zakresu neurologii oraz laryngologii.

W uzasadnieniu ubezpieczony podał, że jest osobą głuchoniemą, a jakiekolwiek przekwalifikowanie zawodowe jest w jego przypadku niecelowe. W związku z tym uznał, iż jest osobą trwale częściowo niezdolną do pracy.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie, powołując się na argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony A. Z., urodzony dnia (...), z zawodu technik budownictwa, pracował jako pomocnik magazyniera w piekarni.

W dniu 4 grudnia 2012 r. ubezpieczony złożył do pozwanego wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy.

(okoliczności bezsporne, a nadto vide: wniosek – k. 1-4, zaświadczenie – k. 7 akt rentowych)

Lekarz orzecznik ZUS w opinii lekarskiej z dnia 21 grudnia 2012 r. rozpoznał u ubezpieczonego głuchotę obustronna oraz stan po przebytym ropnym zapaleniu opon mózgowordzeniowych w październiku 1989 r., jednak nie uznał go za osobę niezdolną do pracy.

(dowód: opinia lekarza orzecznika pozwanego z dnia 21 grudnia 2012 r. – k. 4 dokumentacji medycznej ZUS, orzeczenie z dnia 21 grudnia 2012 r. – k. 25 akt rentowych)

Od powyższego orzeczenia ubezpieczony wniósł sprzeciw. Komisja lekarska pozwanego w opinii lekarskiej z dnia 14 stycznia 2013 r. podtrzymała ustalenia lekarza orzecznika pozwanego oraz uznała, że nie jest on osobą niezdolną do pracy. W uzasadnieniu ustaleń orzeczniczych Komisja podała między innymi, że ubezpieczony ukończył szkołę dlaniesłyszacych, posługuje się językiem migowym oraz czyta z ust. Mowa ubezpieczonego jest niewyraźna. Jest natomiast sprawny ruchowo, wydolny krążeniowo i oddechowo oraz nie ma zaburzeń neurologicznych

(dowód: sprzeciw ubezpieczonego z dnia 21 grudnia 2012 r. - k. 13 dokumentacji medycznej ZUS, opinia lekarska komisji lekarskiej pozwanego z dnia 14 stycznia 2013 r. – k. 14 dokumentacji medycznej ZUS, orzeczenie Komisji lekarskiej ZUS z dnia 14 stycznia 2013 r. – k. 29 akt rentowych)

Zaskarżoną w niniejszym postępowaniu decyzją z dnia 18 stycznia 2013 r. odmówił ubezpieczonemu A. Z. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy

(dowód: decyzja z dnia 18 stycznia 2013 r. – k. 33 akt rentowych, odwołanie – k. 2-5 akt sprawy)

Ustalenia w sprawie wymagało, czy stan zdrowia strony wskazuje, że jest ona całkowicie lub częściowo niezdolna do pracy zarobkowej z powodu istotnego naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Nadto należało stwierdził, czy stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowości przekwalifikowania zawodowego biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychiczne, najwcześniejszą datę powstania ustalonego stopnia niezdolności do pracy oraz trwałość lub przewidywany okres (od kiedy do kiedy) niezdolności do pracy. W związku z powyższym, konieczne było uzyskanie wiadomości specjalnych, w związku z czym, Sąd na mocy art. 279, 284 i 292 k.p.c. dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych laryngologa i neurologa.

Biegły sądowy laryngolog oraz bodły sądowy neurolog rozpoznali u ubezpieczonego obuuszny niedosłuch typu odbiorczego głębokiego stopnia, przebyte zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu w 7 r.ż. oraz mowę bełkotliwą.

W ocenie biegłego laryngologa, występujące u ubezpieczonego schorzenia nie powodują częściowej ani też całkowitej niezdolności do pracy u osoby młodej, wykształconej i posiadającej zawód. W uzasadnieniu swojej opinii stwierdził, że głęboki obuuszny niedosłuch będący następstwem przebytego w 7 roku życia zapalenia opon mózgowych w konsekwencji doprowadził do nieprawidłowego wykształcenia się mowy. Rehabilitowany od Szkoły Podstawowej i dalej w Technikum Zawodowym (...)w W., ubezpieczony nauczył się rozumienia dźwięków mowy ludzkiej i ich wyrażania językiem migowym, poprzez pisanie i rozumienie, oraz naukę zawodu. Ubezpieczony jest osobą młodą, inteligentna, sprawną fizycznie i psychicznie, posiada wyuczony zawód, może porozumiewać się z otoczeniem i pracuje przez cały czas do chwili obecnej. Orzekanie aktualnie całkowitej niezdolności do pracy byłoby zaprzeczeniem wieloletnich wysiłków pedagogów, i samego badanego mających na celu jego przygotowanie do pracy i integracji ze społeczeństwem, a nie dalszą izolację.

Również w ocenie biegłego neurologa ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy z przyczyn neurologicznych. Ubezpieczony przebył w siódmym roku życia ropne zapalnie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu. Trwałym następstwem przebytej choroby jest głęboka głuchota i wtórny niedorozwój mowy. Badaniem neurologicznym nie stwierdzono innych następstw przebytego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu. Biegły podał, iż ubezpieczony jest technikiem budowlanym, kształcony w szkole dla osób głuchoniemych. Pracuje w piekarni jako magazynier, podał, że zajmuje się krojeniem chleba. Może wykonywać dotychczasową pracę lub pracować w wyuczonym zawodzie i nie wymaga przekwalifikowania.

(dowód: protokół oględzin sądowo-lekarskich biegłego sądowego laryngologa – k. 24-25, protokół oględzin sądowo-lekarskich biegłego sądowego neurologa – k. 27-28 akt sprawy)

Po doręczeniu odpisów powyższych opinii, żadna ze stron niniejszego postępowania nie wniosła zastrzeżeń do ich treści.

Bezsporny stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, aktach rentowych pozwanego oraz dokumentacji lekarskiej ZUS, których prawdziwości i rzetelności nie kwestionowała żadna ze stron postępowania. Sąd również nie znalazł podstaw, by odmówić im wiarygodności.

Postawę ustaleń stanowiły również opinie wydane w sprawie przez biegłych sądowych laryngologa i neurologa, specjalizacji adekwatnych co do schorzeń deklarowanych przez ubezpieczonego jako ograniczających zdolność ubezpieczonego do podjęcia zatrudnienia.

Zważyć w tym miejscu należy, iż specyfika oceny dowodu z opinii biegłych wyraża się w tym, że sfera merytoryczna opinii kontrolowana jest przez Sąd, który nie posiada wiadomości specjalnych, tylko w zakresie zgodności z zasadami logicznego myślenia, doświadczenia życiowego i wiedzy powszechnej. Kryteria oceny tego dowodu stanowią również: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanych w nich stanowisk oraz stopień stanowczości wyrażonych w nich ocen.

Uwzględniając powyższe zastrzeżenia Sąd uznał, iż opinie biegłych zostały sporządzone w sposób rzeczowy i konkretny, zawierają jasne, logiczne i przekonujące wnioski. Zostały one uzasadnione w sposób wyczerpujący i zgodny z wiedzą medyczną posiadaną przez biegłych. Jednocześnie odzwierciedlały pogląd wyrażony uprzednio przez lekarza orzecznika oraz komisję lekarską ZUS. Opinie te zostały wydane po dokonaniu oględzin i badaniu ubezpieczonego, analizie przedłożonej przez niego dokumentacji lekarskiej i w oparciu o wyniki badań znajdujące się w aktach ZUS. Wyczerpująco zostały opisane stwierdzone u ubezpieczonego schorzenia i ich wpływ na jego zdolność do pracy. Sąd nie znalazł podstaw do podważenia opinii biegłych, uznając, iż stanowią one wiarygodną podstawę do rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Nie bez znaczenia pozostał fakt, iż obydwie opinie zgodnie wskazywały na brak niezdolności do pracy u ubezpieczonego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego A. Z. nie jest zasadne i jako takie nie zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było ustalenie , czy ubezpieczony A. Z. jest niezdolny do pracy i w jakim stopniu , która to okoliczność przesądza o prawie do wnioskowanego świadczenia, bowiem pozostałe przesłanki wymagane do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy nie były sporne .

Zgodnie z treścią art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy,

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3.  niezdolność do pracy powstała w okresie ubezpieczenia albo nie później niż w okresie 18 miesięcy od jego ustania.

Zgodnie natomiast z treścią przepisu art. 12 cytowanej ustawy niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Natomiast, częściowo niezdolną do pracy jest osobą, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji.

W art. 13 ust. 1 w/w ustawy wskazano z kolei, że przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji i możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Podkreślenia wymaga także, że przy ocenie niezdolności do pracy w myśl art. 12 u.e.r.f.u.s. o tej niezdolności nie przesądza wyłącznie ocena medyczna stwierdzająca występowanie określonych jednostek chorobowych i ich wpływ na funkcjonowanie organizmu człowieka, tylko decydujące znaczenie ma ocena prawna dokonana w oparciu o okoliczności natury medycznej i okoliczności innej natury, w tym zwłaszcza poziom kwalifikacji ubezpieczonego, możliwości zarobkowania w zakresie tych kwalifikacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. Stwierdzenie niezdolności do pracy uzależnione jest od stopnia naruszenia sprawności organizmu uniemożliwiającego podjęcie, czy też kontynuowanie zatrudnienia (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 16 stycznia 2013 r., sygn. akt: III AUa 1010/12).

Podkreślić zatem należy, iż Sąd opierając się na opiniach biegłych sądowych wziął pod uwagę także fakt, iż biegli sądowi, dokonując oceny zdolności ubezpieczonego do pracy uwzględnili nie tylko występowanie określonych jednostek chorobowych i ich wpływ na funkcjonowanie organizmu ubezpieczonego, ale również poziom jego kwalifikacji, możliwości zarobkowania w zakresie tych kwalifikacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne, w szczególności fakt, iż ubezpieczony z zawodu technik budownictwa, pracował jako pomocnik magazyniera w piekarni .

Stanowisko ubezpieczonego zgłoszone na rozprawie w dniu 16 października 2013r., w którym skarżący podnosił, iż ze względu na istnienie głębokiego niedosłuchu obbusznego nie jest zdolny do pracy stanowi jedynie polemikę z prawidłowo uzasadnioną opinią biegłego laryngologa. Sąd Najwyższy niejednokrotnie podkreślał , iż subiektywne przekonanie strony o istnieniu niezdolności do pracy nie może stanowić wystarczającej przeciwwagi dla opinii biegłych opartych na wiedzy i doświadczeniu medycznym. Te poglądy w pełni akceptuje również Sąd orzekający w sprawie.

Odnośnie zaś zarzutów do braku możliwości podjęcia zatrudnienia – ubezpieczony wskazywał, iż pracuje przy krojeniu chleba, bo innych zadań nie chce mu powierzać pracodawca jak i nie ma możliwości zatrudnienia się w zawodzie, bo nikt nie chce go zatrudnić , wskazać należy, iż kwestia trudności znalezienia pracy przez ubezpieczonego jest bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, albowiem ustawodawca nie uzależnił prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy od sytuacji na rynku pracy i związanego z nią braku możliwości podjęcia zatrudnienia. Renta z tytułu niezdolności do pracy nie może być traktowana jako panaceum na trudności związane z poszukiwaniem zatrudnienia, nawet przy obiektywnie istniejących problemach na rynku pracy.

Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 kwietnia 2012r. w sprawie II UK 219/11 ( OSNP 2013/5-6/69 ) , a które w całości akceptuje sad orzekający w niniejszej sprawie.

Zaznaczyć należy również, że z treści złożonego w niniejszej sprawie odwołania wynikało, że ubezpieczony, pomimo występujących u niego schorzeń, nie jest osobą nieporadną i posiada dostateczną świadomość prawną, aby w sposób skuteczny dochodzić swoich praw. Ponadto, w toku postępowania udzielił pełnomocnictwa radcy prawnemu, a więc prowadzenie niniejszej sprawy powierzył profesjonalnemu pełnomocnikowi. Zdaniem Sądu, jego stanowisko w sprawie zostało więc w pełni zaprezentowane. Z uwagi na to, że sprawach o prawo do renty, decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia ma treść opinii biegłych sądowych, brak było zatem konieczności przesłuchania ubezpieczonego. W związku z powyższym, wniosek o wezwanie na rozprawę tłumacza migowego z zakresu Polskiego Języka Migowego, był w ocenie Sądu Okręgowego całkowicie bezpodstawny.

Reasumując należy zatem stwierdzić, że ubezpieczony nie spełnił wszystkich warunków koniecznych do przyznania mu renty z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ nie jest częściowo ani całkowicie niezdolny do pracy. W związku z tym, zaskarżona decyzja pozwanego jest prawidłowa i jako taka odpowiadała prawu.

W konkluzji z przytoczonych wyżej względów Sąd Okręgowy, na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. w zw. z cytowanymi wyżej przepisami, orzekł jak w sentencji.

SSO Monika Popielińska