Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 25 maja 2016 r.

Sąd Rejonowy w (...) Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący : SSR Julita Preis

Protokolant: sekr. sąd. Małgorzata Beska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 maja 2016 r. w C.

sprawy z wniosku M. J. i W. J.

przy udziale (...) S.A. w G.

o ustanowienie służebności przesyłu

postanawia :

I.  Ustanowić na rzecz uczestnika postępowania (...) S.A. w G. na nieruchomości , stanowiącej aktualnie własność wnioskodawców : M. J. i W. J., położonej w (...) , stanowiącej działkę oznaczoną w ewidencji gruntów numerem (...) , dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w (...) prowadzi księgę wieczystą (...), służebność przesyłu polegającą na znoszeniu istnienia na nieruchomości obciążonej i przestrzeni nad powierzchnią tej nieruchomości napowietrznych urządzeń przesyłowych: linii energetycznej wysokiego napięcia – 110 kV , linii energetycznej średniego napięcia – 15 kV , linii energetycznej niskiego napięcia – 0,4 kV oraz podziemnej linii energetycznej niskiego napięcia – 0,4 kV i na prawie korzystania z części nieruchomości obciążonej o łącznej powierzchni 3731 m ^{( 2)} , oznaczonej w opinii biegłego geodety D. A. ze stycznia 2016 r. ( k. 54 – 63 akt sprawy ) w zakresie niezbędnym do dokonywania remontów, konserwacji i modernizacji urządzeń przesyłowych wraz z prawem wejścia i wjazdu na teren odpowiednim sprzętem.

II.  Zasadzić od uczestnika postępowania (...) S.A. w G. na rzecz wnioskodawców: M. J. i W. J. solidarnie kwotę 10 900,00 zł ( dziesięć tysięcy dziewięćset złotych ) tytułem jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu .

III.  Ustalić, że koszty postępowania ponoszą: wnioskodawcy i uczestnik postępowania, każdy zgodnie ze swym udziałem w sprawie.

IV.  Zwrócić ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w (...)

- wnioskodawcom: M. J. i W. J. kwotę 557,58 zł ( pięćset pięćdziesiąt siedem złotych pięćdziesiąt osiem groszy)

- uczestnikowi postępowania (...) S.A. w G. kwotę 557,57 zł ( pięćset pięćdziesiąt siedem złotych pięćdziesiąt siedem groszy )

z tytułu nie wykorzystanej zaliczki na wydatki.

I Ns 432/14

UZASADNIENIE

Wnioskodawcy: M. J. i W. J. złożyli w dniu 07 listopada 2014 r. wniosek o ustanowienie na mocy art. 305 ¹ kc służebności przesyłu obciążającej nieruchomość będącą ich własnością tj. działkę o numerze ewidencyjnym (...), dla której Sąd Rejonowy w (...) prowadzi księgę wieczystą nr (...), na rzecz przedsiębiorstwa – uczestnika postępowania - (...) S.A. z siedzibą w G., której treścią jest znoszenie istnienia na nieruchomości obciążonej i przestrzeni nad powierzchnią tej nieruchomości napowietrznych urządzeń przesyłowych linii energetycznych: wysokiego napięcia 110 kV, średniego napięcia 15 kV, niskiego napięcia 0,4 kV i podziemnej linii 0,4 kV oraz prawa korzystania z nieruchomości obciążonej w zakresie niezbędnym do dokonywania remontów, konserwacji i modernizacji urządzeń przesyłowych wraz z prawem wejścia i wjazdu na teren odpowiednim sprzętem, za wynagrodzeniem w wysokości 86.082,25 zł. Wnioskodawcy wnieśli także o zasądzenie od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawców zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swego wniosku wnioskodawcy wskazali , że

są właścicielami nieruchomości położonej w (...) gmina U., oznaczonej jako działka nr (...), dla której Sąd Rejonowy w (...) prowadzi księgę wieczystą nr (...). Przez wskazaną nieruchomość przebiega linia energetyczna : wysokiego napięcia 110 kV, średniego napięcia 15 kV i dwie linie niskiego napięcia 0,4 kV (jedna z nich jest podziemna). Pismem z 7 maja 2014 r. Wnioskodawcy zwrócili się do Uczestnika z wnioskiem o ustanowienie służebności przesyłu dla tych linii.

Pismem z dnia 5 czerwca 2014 r. Uczestnik poinformował, że potrzebuje więcej czasu na zebranie dokumentacji wskazanych linii energetycznych,

Pismem z 18 lipca 2014 r. Wnioskodawcy wezwali Uczestnika do wykazania podstawy prawnej umożliwiającej korzystanie mu z ich nieruchomości.

Pismem z dnia 29 lipca 2014 r. Uczestnik ostatecznie odmówił ustanowienia służebności przesyłu. Zaproponowane we wniosku wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu wyliczono za pomocą programu SIECI-WYNAGRODZENIA, działającego w oparciu o algorytmy stosowane przez biegłych rzeczoznawców. Wyniosło ono dla poszczególnych linii: linia 110 kV - 43.346,25 zł , linia 15 kV - 37.799,50 zł, linia 0,4 kV - 3.174,00 zł i linia 0,4 kV (podziemna) - 1.762,50 zł, łącznie 86.082,25 zł.

Uczestnik postępowania (...) S.A. z siedzibą w G. w odpowiedzi na wniosek wniósł o uwzględnienie wniosku w części dotyczącej ustanowienia służebności przesyłu, za wynagrodzeniem w wysokości 5 157,49 zł i o zasądzenie od wnioskodawców na rzecz uczestnika kosztów postępowania sądowego, z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swego stanowiska uczestnik postępowania wskazał , że

Wnioskodawcy we wniosku z dnia 30 października 2014 r. domagali się ustanowienia służebności przesyłu na stanowiącej ich własność nieruchomości gruntowej, oznaczonej w ewidencji gruntów pod numerem działek (...) położonej w (...) gm. U.. Z tego tytułu zażądali zasądzenia na ich rzecz od uczestnika postępowania jednorazowego wynagrodzenia w łącznej wysokości 86 082,25 zł. Na nieruchomości wnioskodawcy posadowione są urządzenia przesyłowe uczestnika postępowania w postaci:

- linii napowietrznej wysokiego napięcia 110 kV

- linii napowietrznej średniego napięcia 15 kV

- linii napowietrznej niskiego napięcia 0,4 kV

- linii kablowej niskiego napięcia 0,4 kV

Linia napowietrzna wysokiego napięcia 110 kV została wybudowana w 1992r., zaś została oddana do eksploatacji w dniu 18 grudnia 1992r. Linia napowietrzna średniego napięcia 15 kV została wybudowana w 1985r., zaś została oddana do eksploatacji w dniu 18 grudnia 1985r. Linia napowietrzna niskiego napięcia 0,4 kV została wybudowana i oddana do eksploatacji w 1985r. Linia kablowa niskiego napięcia 0,4 kV została wybudowana w 1993 r., zaś została oddana do eksploatacji w dni 5 marca 1993 r.

Uczestnik wskazał , że nie oponuje ustanowieniu służebności przesyłu względem powyższych linii i względem powyższego przyłącza. Jednakże mając na względzie stopień ingerencji w nieruchomość wnioskodawcy, wartość działki, nadto powierzchnię zajętą pod urządzenia przesyłowe, proponuje zapłatę kwoty 5 157,49 zł tytułem jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu.

Sąd ustalił, co następuje:

M. J. i W. J. są właścicielami we wspólności ustawowej małżeńskiej działki oznaczonej w ewidencji gruntów nr (...) o powierzchni 5,58 ha położonej w (...) , gmina U.. Na ich nieruchomości znajdują się urządzenia elektroenergetyczne należące do (...) S.A. z siedzibą w G..

Linia napowietrzna wysokiego napięcia 110 kV została wybudowana w 1992r., zaś została oddana do eksploatacji w dniu 18 grudnia 1992r. Powierzchnia pasa gruntu wykorzystywanego przez (...) S.A. z siedzibą w G. w związku z tą linią wynosi 2703 m ² na podstawie pomiaru z mapy numerycznej, szerokość pasa służebności wynosi 12,9 m.

Linia napowietrzna średniego napięcia 15 kV została wybudowana w 1985r., zaś została oddana do eksploatacji w dniu 18 grudnia 1985r. Powierzchnia pasa gruntu wykorzystywanego przez (...) S.A. z siedzibą w G. w związku z tą linią wynosi 841 m ², w tym dwa podwójne 8 m ² słupy ,dwa pojedyncze 2 m ² słupy . Szerokość pasa służebności wynosi 3,1 m.

Linia napowietrzna niskiego napięcia 0,4 kV została wybudowana i oddana do eksploatacji w 1985 r. Linia kablowa niskiego napięcia 0,4 kV została wybudowana w 1993 r., zaś została oddana do eksploatacji w dni 5 marca 1993r. Powierzchnia pasa gruntu wykorzystywanego przez (...) S.A. z siedzibą w G. w związku z tą linią wynosi 187 m ² na podstawie pomiaru z mapy numerycznej , w tym słup podwójny 8 m ² . Szerokość pasa służebności wynosi 3,2 m dla sieci napowietrznej i 3,0 m dla sieci kablowej.

Wartość służebności przesyłu obciążającej działkę nr (...) wynosi 10 900,00 zł.

dowód: - potwierdzona kopia odpisu z księgi wieczystej prowadzonej przez Sad Rejonowy w (...) (...) – k. 4

- potwierdzona kopia wypisu z rejestru gruntów – k. 5

- informacja ze Starostwa Powiatowego w C. – k. 90

- plan trasy linii wysokiego napięcia 110 kV z grudnia 1988 r. – k.22

- karta inwentarzowa linii wysokiego napięcia 110 kV - k.23

- protokół odbioru technicznego linii wysokiego napięcia 110 kV- k.25

- protokół odbioru technicznego linii średniego napięcia 15 kV z dnia 18.12.1985 r. –k.27

- powykonawczy projekt linii średniego napięcia z dnia 18.12.1986 r. – k.28

- plan linii niskiego napięcia – k.29

- protokół odbioru technicznego nr 20/RG 93 z dnia 05.03.1993 r. – k.26

- mapka inwentaryzacji powykonawczej k.30

- pomiar inwentaryzacji powykonawczej – k.31

- zeznania św. Z. S. – k.46

- opinia biegłego geodety i rzeczoznawcy majątkowego D. A. wraz z sporządzoną mapą - k. 54 – 63

W piśmie z dnia 7 maja 2014 r. skierowanym do (...) S.A. z siedzibą w G. W. J. zwrócił się o :

- zawarcie z nim umowy o ustanowienie służebności przesyłu za odpowiednim wynagrodzeniem, na podstawie przepisu art. 305 kodeksu cywilnego

- wypłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości na podstawie art. 224 § 2, art. 225 kodeksu cywilnego.

W piśmie tym wskazał , że od 07.04.1988 roku jestem właścicielem nieruchomości położonej w miejscowości G. , gmina U.. W skład tej nieruchomości wchodzi działka gruntu mieszkalnego o numerze ewidencyjnym (...) o powierzchni 5,58 ha, na której posadowione są urządzenia przesyłowe służące do przesyłania energii elektrycznej, to jest :

-linia napowietrzna wysokiego napięcia 110 kV o długości 204 m oraz 1 słup tejże linii.

-linia napowietrzna średniego napięcia o długości 324 m, 2 słupy pojedyncze oraz 2 słupy podwójne tejże linii.

- linia napowietrzna niskiego napięcia o długości 57 m oraz 1 słup pojedynczy tejże linii.

- linia podziemna niskiego napięcia o długości 47 m.

W. J. wskazując , że (...) S.A. jako właściciel sieci nie posiada w chwili obecnej prawa do nieodpłatnego korzystania z jego nieruchomości zwrócił się o zawarcie ze nim umowy o odpłatne ustanowienie służebności przesyłu.

Zaproponował, aby ustanowienie służebności przesyłu oraz rozliczenie za bezumowne korzystanie nastąpiło za wynagrodzeniem w pasie eksploatacyjnym , który na działce numer (...) dla:

-linii napowietrznej wysokiego napięcia 110 kV o długości 204 m wynosi 1713,60 m ²

-linii napowietrznej średniego napięcia o długości 324 m wynosi 1490,40 m 2.

-linii napowietrznej niskiego napięcia o długości 57 m wynosi 125,40 m ²

- linii podziemnej o długości 47 m wynosi 70,50 m ²

Zaproponował, aby wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu na działce nr (...) wynosiło:

- dla linii przesyłowej wysokiego napięcia 110 kV - 43 346,25 zł

- dla linii przesyłowej średniego napięcia – 37 799,50 zł

- dla linii przesyłowej niskiego napięcia - 3174,00 zł

- dla linii przesyłowej podziemnej 1762,50 zł

W. J. wskazał też , że z kolei wynagrodzenie za bezumowne korzystanie za okres zgodny z zapisem art. 118 kodeksu cywilnego (termin przedawnienia wynosi 10 lat, a dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej (...) lata) z działki nr. (...) dla:

- linii wysokiego napięcia 110 kV powinno wynosić 26 007,75 zł

- linii średniego napięcia powinno wynosić 22 679,69 zł

- linii niskiego napięcia powinno wynosić 1904,40 zł

- linii podziemnej niskiego napięcia w powinno wynosić 1057,50 zł.

W odpowiedzi na pismo z dnia 7.05.2014 r. (...) S.A. z siedzibą w G. w piśmie z dnia 6.6.2014 r. wezwało W. J. o uzupełnienie dokumentacji i wskazało, że ze względu na dużo ilość składnych wniosków odpowiedź zostanie udzielona według kolejności wpływu spraw.

(...) S.A. z siedzibą w G. odmówił realizacji żądań zgłoszonych przez W. J. powołując się nabycie prawa służebności na działce nr (...) służebności przesyłu w drodze zasiedzenia.

dowód : - potwierdzone kopie pism stanowiących korespondencję między wnioskodawcami a uczestnikiem postępowania- k. 9 – 13

Sad ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dokumentów wyżej szczegółowo opisanych oraz na podstawie zeznań świadka Z. S. ( k. 46 ) , które Sąd uznał za wiarygodne , gdyż znajdują potwierdzenie w pozostałym dowodowym złożonym w sprawie . Sąd oparł się także na opinii biegłego geodety i rzeczoznawcy majątkowego D. A. ( k. 54 – 63 ) , w której biegły wyczerpującą przedstawił podstawy na których oparł swą opinię

oraz przedstawił na mapie przebiegu linii energetycznych na działce wnioskodawców. Do sporządzonej opinii , ani wnioskodawcy , ani uczestnik postępowania nie zgłosili żadnych zastrzeżeń.

Sąd zważył, co następuje :

Stosownie do przepisu art. 305 ¹ kc , nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1 kc. (urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne), prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu). Ustanowienie służebności przesyłu co do zasady następuje w oparciu o umowę zainteresowanych , jednakże gdy jeden z zainteresowanych odmawia zawarcia stosownej umowy, pomimo iż jest ona konieczna dla właściwego korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 k.c. , druga strona (przedsiębiorca lub właściciel nieruchomości) może żądać jej ustanowienia za odpowiednim wynagrodzeniem ( art. 305 ² kc. ) W niniejszej sprawie z wnioskiem o ustanowienie służebności wystąpili (...) i M. J. , ponieważ uczestnik postępowania (...) S.A. z siedzibą w G. - przedsiębiorstwo energetyczne odmówiło zawarcia stosownej umowy. Jednakże już w odpowiedzi na wniosek uczestnik postępowania nie kwestionował wniosku co do zasady , kwestią sporną pozostawało jedynie wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu. Przy ocenie wysokości wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu wskazówką powinien być sposób wykorzystywania pozostałych nieruchomości właściciela (pozostałej części nieruchomości) oraz rozwój gospodarczy terenów położonych w sąsiedztwie, a ponadto, że na tych terenach urządzenie przesyłowe jest usytuowane, i że w związku z tym ewentualne zamierzenia inwestycyjne właściciela z tych przyczyn mogą być ograniczone (postanowienie SN z 5 kwietnia 2012 r., II CSK 401/2011, LexisNexis nr (...)). Wynagrodzenie, o którym mowa w art. 305 ² § 2 kc , powinno być ekwiwalentem za „znoszenie cudzego korzystania z nieruchomości". Ustawodawca pozostawił sądowi swobodę polegającą na indywidualizacji ocen w tym zakresie, formułowanych na podstawie określonego stanu faktycznego. Natura tego wynagrodzenia jest przybliżona do roszczenia o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia (wyrok SN z 27 lutego 2013 r., IV CSK 440/2012, LexisNexis nr (...)).

Kwestią bezsporną było, że przez nieruchomość stanowiącą własność wnioskodawców stanowiącą działkę oznaczoną w ewidencji gruntów nr (...) położoną w (...) , dla której Sąd Rejonowy w (...) prowadzi księgę wieczystą nr (...) przebiegają : linia napowietrzna wysokiego napięcia 110 kV, linia napowietrzna średniego napięcia 15 kV, linia napowietrzna niskiego napięcia 0,4 kV i linia kablowej niskiego napięcia 0,4 kV. Umiejscowienie tych urządzeń przesyłowych na mapie oraz terenu na którym ma być realizowana związana z nimi służebność przesyłu zostało przedstawione przez biegłego geodetę i rzeczoznawcę majątkowego D. A. na mapie stanowiącej cześć opinii biegłego ( k. 54 – 63 akt sprawy ). W oparciu o opinię biegłego Sąd ustalił wartość służebności przesyłu obciążającej działkę nr (...) na kwotę 10 900,00 zł, uznając , że biegły w swej opinii uwzględnił wszystkie kwestie , które mogą mieć wpływ na wysokość należnego wynagrodzenia. Należy nadmienić , że żadna ze stron postępowania nie zgłosiła zastrzeżeń do opinii biegłego.

Mając na uwadze powyższe Sąd uwzględnił wniosek i w punkcie I sentencji orzeczenia ustanowił na rzecz uczestnika postępowania (...) S.A. w G. na nieruchomości , stanowiącej aktualnie własność wnioskodawców : M. J. i W. J., położonej w (...) , stanowiącej działkę oznaczoną w ewidencji gruntów numerem (...) , dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w (...) prowadzi księgę wieczystą (...), służebność przesyłu polegającą na znoszeniu istnienia na nieruchomości obciążonej i przestrzeni nad powierzchnią tej nieruchomości napowietrznych urządzeń przesyłowych: linii energetycznej wysokiego napięcia – 110 kV , linii energetycznej średniego napięcia – 15 kV , linii energetycznej niskiego napięcia – 0,4 kV oraz podziemnej linii energetycznej niskiego napięcia – 0,4 kV i na prawie korzystania z części nieruchomości obciążonej o łącznej powierzchni 3731 m ^{( 2)} , oznaczonej w opinii biegłego geodety D. A. ze stycznia 2016 r. ( k. 54 – 63 akt sprawy ) w zakresie niezbędnym do dokonywania remontów, konserwacji i modernizacji urządzeń przesyłowych. W punkcie II sentencji orzeczenia Sąd zasądził od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawców solidarnie kwotę 10 900,00 zł tytułem jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu . W punkcie III sentencji orzeczenia Sąd , na podstawie art. 520 § 1 kc ustalił , że koszty postępowania ponoszą: wnioskodawcy i uczestnik postępowania, każdy zgodnie ze swym udziałem w sprawie, mając na uwadze , że stanowisko żadnej ze stron co do wysokości należnego wynagrodzenia za ustanowienie służebności nie było zasadne. W punkcie IV sentencji orzeczenia Sąd orzekł o zwrocie niewykorzystanych zaliczek na wydatki złożonych przez strony.